کما انواع مختلفی دارد که عبارتند از:
- آنسفالوپاتی متابولیک سمی. این شرایط یک حالت حاد از اختلال در عملکرد مغز می باشد که با علائمی مانند سردرگمی و هذیان همراه است. این شرایط معمولا قابل برگشت است. علل بروز آنسفالوپاتی متابولیک سمی متفاوت می باشند که این علل عبارتند از بیماری سیستمیک، عفونت، اختلال در یکی از اندام های داخلی و شرایط دیگر.
- آسیب مغزی بی هوازی. این شرایط یک بیماری مغزی است که ناشی از کمبود اکسیژن در مغز بروز می کند. کمبود اکسیژن برای چند دقیقه در مغز باعث مرگ سلول های مغز می شود. علل بروز آسیب مغزی بی هوازی عبارتند از: حمله قلبی (ایست قلبی)، ضربه به سر، غرق شدن، مصرف بیش از حد مواد مخدر و یا مسمومیت.
- زندگی نباتی مداوم. این نوع کما در حقیقت عدم هوشیاری شدید می باشد. شخص از محیط اطراف خود بی اطلاع است و توانایی حرکات ارادی را ندارد. در زندگی نباتی فرد ممکن است در بیداری کامل به سر برد، اما هیچ عملکرد مغزی نداشته باشد. در این شرایط تنفس، گردش خون و چرخه خواب و بیداری وجود دارد.
- سندروم قفل شدگی. این شرایط یک بیماری عصبی نادر است. عضلات چشم شخص در این شرایط کاملا فلج شده، اما وی بیدار و هوشیار می باشد و عملکرد ذهن وی به حالت طبیعی باقی می ماند.
- مرگ مغزی. این وضعیت یک حالت غیر قابل برگشت از همه عملکردهای مغز است. مرگ مغزی ناشی از هر گونه آسیب به مغز می باشد.
- کمای پزشکی. این نوع کما یا بیهوشی عمیق موقت است و برای محافظت از مغز در برابر التهاب پس از یک آسیب استفاده می شود. در این حالت بیمار مقداری داروی بیهوشی دریافت می کند که باعث عدم حس و آگاهی در وی می شود. پس از آن پزشکان به طور دقیق حیات فرد را مورد بررسی قرار می دهند. این شرایط تنها در بیمارستان و تحت مراقبت های ویژه اتفاق می افتد.
درمان های موثر برای کما
درمان کما بستگی به علت بروز آن دارد. افرادی که نزدیک به شخص مبتلا به کما هستند باید به اندازه کافی به پزشک اطلاعات بدهند تا علت بروز کما مشخص شود. مراقبت های فوری پزشکی برای درمان بیمار حیاتی است. به عنوان مثال اگر عفونت بر روی مغز تاثیر گذاشته و باعث بروز کما شده است، آنتی بیوتیک ضروری خواهد بود. در حالت شوک دیابتی مصرف گلوکز ضروری است. در شرایطی که التهاب مغز رخ داده یا تومور در مغز وجود دارد، برای کاهش فشار وارد شده به مغز جراحی لازم خواهد بود. برخی داروها برای بهبود التهاب مناسب هستند. به علاوه برای توقف تشنج نیز دارو تجویز می شود.
به طور کل درمان کما نقش حمایتی دارد. فرد مبتلا به کما در بخش مراقبت های ویژه بستری می شود و تا رسیدن به وضعیت بهبودی نیازمند حمایت های درمانی کامل خواهد بود.
پیش بینی بهبود کما
تشخیص کما در شرایط مختلف متفوات خواهد بود. شانس بهبود فرد به علت بروز کما بستگی دارد، برطرف کردن مشکلی که باعث بروز کما شده و مدت زمان کما عوامل مهمی هستند. اگر عامل بروز کما برطرف شود، فرد می تواند به وضعیت معمول عملکردهای طبیعی خود بازگردد. گرچه گاهی به دلیل شدت ضربه وارد شده به مغز، ممکن است شخص به طور دائم ش.د یا هرگز هوشیاری خود را به دست نیاورد.
کما که در اثر مسمومیت دارویی بروز کرده، در صورت دریافت سریع کمک های پزشکی بهبود پیدا خواهد کرد. کما که در اثر آسیب به سر بروز می کند بیش از کمای ناشی از کمبود اکسیژن شانس بهبودی خواهد داشت.
زمانی که شخصی دچار کما می شود، پیش بینی بهبودی وی بسیار سخت خواهد بود. بیماران با هم متفاوت هستند و در این مورد بهتر است با پزشک مشورت کنید. همانطور که می دانیم هر چه مدت زمان کما طولانی تر شود، پیش بینی آن دشوارتر و وضعیت بیمار سخت تر خواهد بود. افرادی بسیاری پس از مدت ها از حالت کما بیدار می شوند، اما دچار معلولیت هایی خواهند بود.
