با مراقبت درست از دندان ها و لثه ها در طول عمر خود می توانید دندان هایی سالم داشته باشید. هر چه دندان ها و لثه ها سالم تر باشند، خطر پوسیدگی دندان ها و بیماری لثه ها کمتر خواهد بود.
چطور از دندان ها و لثه های خود مراقبت کنم؟
پنج گام مهم برای مراقبت از دندان ها و لثه ها وجود دارد:
- مسواک زدن
- استفاده از نخ دندان
- استفاده از دهان شویه
- تغذیه درست
- مراجعه به دندانپزشک
نکاتی در مورد مسواک زدن
حداقل دو بار در روز مسواک بزنید. در صورت امکان پس از هر وعده غذایی این کار را بکنید و حداقل 30 دقیقه پس از خوردن غذا مسواک بزنید. منتظر ماندن پس از خوردن غذا باعث می شود مینای دندان که براثر اسید موجود در غذا نرم شده در این فاصله سفت شود و با مسواک زدن از بین نرود. مسواک زدن پلاک ها و باکتری های چسبیده به دندان ها را از بین می برد. زمانی که باکتری های موجود در پلاک با غذا ارتباط برقرار می کنند، اسید تولید می شود و این اسیدها منجر به ایجاد حفره هایی در دندان ها می شوند. برای مسواک زدن:
- مقدار کمی خمیر دندان حاوی فلوراید را روی مسواک خود قرار دهید (از مسواک نرم استفاده کنید).
- مسواک را با زاویه 45 درجه نسبت به دندان و بالای خط لثه قرار دهید.
- با استفاده از یک حرکت دایره ای آرام مسواک را بین دندان ها حرکت دهید. این حرکت را ادامه داده و هربار یک دندان را تمیز کنید. مسواک را به آرامی روی خط لثه حرکت دهید و از فشار دادن آن بر روی این قسمت اجتناب کنید، زیرا با عث تحلیل رفتن خط لثه می شود.
- روی دندان ها که جویدن با آنها انجام می شود را نیز به خوبی مسواک بزنید و اطمینان حاصل کنید که مسواک وارد شیارها می شود.
- از همان حرکت دایره ای بای تمیز کردن پشت دندان ها استفاده کنید.
- برای تمیز کردن قسمت داخلی دندان های ردیف پایین سر خود را به سمت پایین خم کنید و مسواک را به شکل یک دایره کوچک حرکت دهید.
- برای قسمت داخلی دندان های ردیف بالا نوک مسواک به سمت سقف دهان باشد و با حرکت دایره ای این قسمت را مسواک بزنید.
- زبان خود را نیز کمی مسواک بزنید و از انتهای زبان این کار را شروع کنید. این کار باث از بین رفتن باکتری ها و خوشبو شدن دهان می شود.
- مسواک زدن به مدت 2 تا 3 دقیقه طول می کشد، پس از این مدت دهان خود را بشویید.
- مسواک خود را هر 3 یا 4 ماه تعویض کنید.
نخ دندان
حداقل یک بار در روز از نخ دندان برای تمیز کردن دندان های خود استفاده کنیدو نخ دندان غذای باقیمانده بین دندان ها را تمیز می کند. اگر پلاک ها بین دندان ها بمانند به جرم تبدیل می شوند که لازم است توسط دندان پزشک برطرف شود.
دهانشویه
دهانشویه فقط برای خوشبو کردن دهان نیست. شستن دهان با یک دهانشویه ضدعفونی کننده باکتری هایی که باعث پلاک و بیماری های لثه می شوند، از بین می برد. حداقل یک بار در روز از دهانشویه استفاده کنید. شستشو با فلوراید از پوسیدگی و ایجاد حفره در دندان ها جلوگیری می کند. تفاوتی ندارد دهانشویه را قبل یا بعد از مسواک زدن استفاده کنید. دهانشویه به مدت 30 تا 60 ثانیه در دهان بماند.
تغذیه و سلامت دندان ها
برای سلامت دندان ها بهتر است مواد غذایی مختلف ر بخورید، اما خوراکی های حاوی قند و نشاسته را کمتر کنید. این غذاها بیشترین میزان اسید را در دهان تولید می کنند و هر چه بیشتر در دهان بمانند، بیشتر باعث آسیب دندان ها می شوند. به ویژه آب نبات های سفت ضرر خیلی بیشتری دارند، زیرا مدت زیادی در دهان می مانند.
میان وعده های شیرین منجر به پوسیدگی دندان ها می شوند، زیرا اکثر مردم بعد از خوردن میان وعده مسواک نمی زنند. میان وعده های نشاسته ای مانند چیپس، به دندان ها می چسبند و آسیب زیادی به دندان ها و لثه ها می رسانند. از خوردن میان وعده های زیر اجتناب کنید:
- آب نبات، شکلات و کیک
- آدامس های حاوی قند
- کراکرها، نان و چیپس
- میوه های خشک و کشمش
به طور منظم به دندانپزشک مراجعه کنید
حداقل هر 6 ماه یک بار به دندانپزشک مراجعه کنید. برای داشتن دندان ها و لثه های سالم لازم است دهان و دندان های شما به طور منظم بررسی شوند. به علاوه در صورت بروز درد در دندان ها، خونریزی و التهاب لثه ها به پزشک مراجعه کنید.
می توانید در مورد سیلانت ها (sealant) با دندانپزشک خود مشورت کنید. سیلانت ماده ای است که برای پوشاندن سطح دندان ها استفاده می شود و از دندان ها در مقابل پوسیدگی محافظت می کند و ماندگاری آن نیز زیاد است. سیلانت تنها برای دندان هایی استفاده می شود که هیچ پوسیدگی ندارند. این ماده معمولا برای کودکان مناسب است تا از دندان های دائم آنها محافظت شود.
خطرناک ترین مواد غذایی برای دندان ها
- آبنبات ترش. عجیب نیست که آب نبات برای دندان ها مضر باشد، اما آب نبات های ترش حاوی انواع مختلفی از اسیدها هستند که آسیب بیشری به دندان ها می رسانند. به علاوه از آنجایی که این آب نبات ها جویده می شوند، برای مدت طولانی به دندان ها می چسبند و منجر به پوسیدگی می شوند. بهتر است شکلات را جایگزین آب نبات کنید که خوردن آن راحت تر بوده و به سادگی نیز شسته می شوند.
- نان. زمانی که نان می خورید، بزاق دهان شما نشاسته را به قند تبدیل می کند و نان به یک ماده چسبناک تبدیل شده و بین دندان ها می چسبد. این امر منجر به بروز حفره بین دندان ها می شود. نان های سبوس دار حاوی قند کمتری هستند و خطر کمتری دارند.
- الکل. آیا می دانید نوشیدن الکل باعث خشکی دهان می شود؟ دهان خشک بزاق کافی ندارد و بزاق نیز برای سلامت دهان و دندان ضروریست. بزاق از چسبیدن غذاها به دندان ها جلوگیری می کند.
- نوشابه های گازدار. بررسی های اخیر نشان داده اند نوشیدن مقدار زیادی نوشابه های گازدار باعث آسیب دندان ها شده و معادل مصرف متامفتامین و کوکائین کراک است. نوشابه های گازدار پلاک ها را قادر می سازند اسید بیشتری تولید کرده و دندان ها را مورد حمله قرار دهند. به علاوه باعث خشکی دهان می شوند. نکته خیلی مهم اینکه دندان های خود را بلافاصله پس از نوشیدن نوشابه های گازدار مسواک نزنید، این مسئله پوسیدگی دندان ها را سرعت می بخشد.
- یخ. جویدن اجسام سخت مانند یخ باعث آسیب دیدن مینای دندان می شود.
- مرکبات. پرتقال، گریپفروت و لیمو سرشار از ویتامین C هستند. اما اسید موجود در این میوه ها مینای دندان را از بین می برد و دندان ها را در مقابل پوسیدگی آسیب پذیرتر می کند. حتی اضافه کردن لیمو به آّب در واقع آب را اسیدی می کند. توجه داشته باشید بهتر است از این میوه ها به اندازه کافی مصرف کنید و پس از خوردن دهان خود را بشویید.
- چیپس سیب زمینی. تقریبا اکثر ما چیپس دوست داریم، اما این ماده غذایی حاوی مقدار زیادی نشاسته است که به قند تبدیل می شود و در بین دندان ها باقی می ماند. بهتر است پس از خوردن چیپس حتما از نخ دندان برای تمیز کردن بین دندان ها استفاده کنید.
- میوه های خشک. همه پذیرفته ایم که میوه های خشک مواد خوراکی سالمی هستند، اما این میوه ها چسبناک بوده و به دندان ها می چسبند و آسیب زیادی به آنها می رسانند. به علاوه این میوه ها حاوی قند هستند که باعث پوسیدگی دندان ها می شوند. بنابراین هر بار پس از خوردن میوه خشک دهان خود را بشویید، از نخ دندان استفاده کنید و نیم ساعت پس از خوردن دندان های خود را مسواک بزنید.
