پنتوستاتین (وریدی)

آنچه که باید درباره داروی وریدی " پنتوستاتین "  بدانید!

پنتوستاتین متعلق به گروه داروهای آنتی متابولیت می باشد. از این دارو جهت درمان نوعی سرطان گلبول های سفید خون، به نام لوسمی سلول مویی (hairy cell leukemia) استفاده می شود. پنوستاتین در بیماران مبتلا به لوسمی سلول مویی که قبلا با سایر داروها از قبیل آلفا اینترفرون درمان شده اند، اما تاثیر مطلوبی نداشته است نیز مورد استفاده واقع می شود.
پنتوستاتین، رشد سلول های سرطانی را مختل ساخته و در نهایت آن ها را از بین می برد. از آنجایی که رشد سلول های طبیعی نیز ممکن است تحت تاثیر مصرف پنتوستاتین قرار گیرند، بروز یکسری عوارض انتظار می رود. برخی از این عوارض بسیار جدی بوده و باید به پزشک گزارش داده شوند. برخی از اثرات نیز جدی نمی باشند، اما ممکن است موجب نگرانی شوند. برخی از عوارض نیز ممکن است تا ماه ها یا سال ها پس از مصرف این دارو بروز پیدا نکنند.
پیش از مصرف این دارو، شما و پزشک تان باید در خصوص مزایا و خطرات این دارو با یکدیگر مشورت نمایید.
این دارو تنها با نسخه پزشک در دسترس قرار میگیرد.
این محصول در اشکال دارویی زیر موجود میباشد:
-    پودر جهت تهیه محلول

 

در صورتیکه تصمیم به مصرف دارویی دارید همه جوانب آن باید بدقت بررسی گردد. این تصمیمی است که شما و پزشکتان میگیرید. درمورد مصرف این دارو موارد زیر باید درنظر گرفته شود:

آلرژی و حساسیت
در صورت داشتن حساسیت خاص به این دارو یا دیگر داروها مساله را با پزشک خود درمیان بگذارید. همچنین درصورتیکه نسبت به برخی مواد غذایی، رنگ مو، مواد نگهدارنده یا حیوانات حساسیت دارید پیش از مصرف این دارو، موضوع را با پزشک خود مطرح سازید. در صورتیکه بصورت آزاد و بدون تجویز پزشک قصد استفاده از این دارو را دارید حتما بروشور و یا توضیحات مندرج بر روی بسته را با دقت مطالعه فرمایید.

اطفال
تاثیر مصرف این دارو در کودکان بررسی نشده است و اطلاعات خاصی مبنی بر ایمنی و اثربخشی آن در این گروه سنی در دسترس نمیباشد. 

سالمندان
هیچ اطلاعاتی در خصوص ارتباط میان سن و تاثیر پنتوستاتین در دسترس قرار ندارد.

دوران بارداری
رده D بارداری. بر اساس مطالعاتی که بر روی زنان باردار صورت گرفته، خطر آسیب به جنین نشان داده شده است. با این حال، در شرایط تهدید کننده و یا بیماری های جدی، مزایای درمان نسبت به خطرات بالقوه آن اولویت بیشتری دارد.

دوران شیردهی و مادران شیرده
تحقیقات خاصی بر روی زنان شیرده مبنی بر مصرف این دارو صورت نگرفته است. پیش از مصرف این دارو در زنان شیرده همه جوانب مثبت و منفی آن باید درنظر گرفته شود.

این دارو اغلب منجر به تهوع و استفراغ می شود. با این حال، بسیار مهم است که حتی در صورتی که حال بدی دارید، همچنان دریافت دارو را ادامه دهید. در خصوص روش های کاهش این عوارض با پزشک تان مشورت کنید.
این دارو تنها در بیمارستان ها یا مراکز درمان سرطان ارائه می شود. یک پرستار یا متخصص بهداشت حرفه ای آموزش دیده این دارو را به شما تزریق می کند.
این دارو از طریق یک سوزن و به صورت وریدی در یکی از رگ های شما تزریق می شود می شود.

میزان مصرف
میزان مصرف این دارو در بیماران مختلف، متفاوت میباشد. در این خصوص دستورالعمل پزشک یا دستورات مندرج در برچسب این دارو را دنبال نمایید. اطلاعات زیر بر اساس متوسط میزان مصرف این دارو در نظر گرفته شده است. چنانچه میزان مصرفی شما متفاوت میباشد، آنرا تغییر ندهید، مگر در مواردی که پزشک دستور دهد.

در صورت فراموش کردن یک وعده  دارویی چه کنیم؟
چنانچه وعده ای از این دارو را فراموش کرده اید، به محض یادآوری آنرا استعمال نمایید. چنانچه زمان وعده بعدی دارو فرا رسیده است، وعده فراموش شده را کنار گذاشته و طبق برنامه آنرا مصرف نمایید. هیچگاه دارو را در یک وعده، دو برابر دوز، مصرف ننمایید.

درهنگام استفاده بیش از حد و موارد اورژانسی چه کنیم؟
در صورت مصرف بیش از حد این دارو با نزدیکترین مرکز مسمومیت های دارویی تماس گرفته شود. در صورتیکه بیمار تنفس نداشت سریعا با اورژانس تماس حاصل کنید.

درهنگام استفاده از دارو چه موارد تغذیه ای را باید در نظرگرفت؟
رژیم غذایی عادی خود را دنبال نموده و در تنها صورتیکه پزشک دستور دهد، آنرا تغییر دهید.

شیوه نگهداری از دارو
این دارو را در جعبهء در بسته، در دمای اتاق، به دور از گرما، رطوبت و نور مستقیم قرار دهید. از یخ زدگی دارو جلوگیری شود.
دور از دسترس کودکان نگهداری شود.
در صورت عدم نیاز یا منقضی شدن دارو آنرا دور بریزید.
در یخچال نگهداری شود اما از یخزدگی آن جلوگیری شود.
 

بسیار حائز اهمیت است که پزشک برای بررسی عملکرد صحیح دارو در بازدیدهای منظم وضعیتتان را کنترل کند تا بتواند برای ادامه مصرف دارو تصمیم گیری کند. جهت بررسی عوارض جانبی ممکن است نیاز به انجام آزمایش خون باشد.
مصرف این دارو در دوران بارداری به جنین آسیب وار میسازد. حین مصرف این دارو از یکی از روش های پیشگیری از بارداری استفاده نمایید. در صورتیکه تصور میکنید باردار شده اید، فورا به پزشک مراجعه کنید.
در صورت مصرف داروی فلودارابین (Fludara®)، از مصرف پنتوستاتین خودداری کنید. مصرف این دو دارو با یکدیگر منجر به بروز عوارض بسیار جدی خواهد شد.
مادامی که پنتوستاتین را دریافت می کنید و پس از پایان درمان، از انجام هرگونه واکسیناسیون بدون تایید پزشک خودداری نمایید. پنتوستاتین ممکن است مقاومت بدن شما را کاهش دهد و احتمال ابتلا به عفونت افزایش یابد. علاوه بر این، افرادی که با شما در یک خانه زندگی می کنند نیز نباید واکسن خوراکی پلیو ویروس دریافت کنند، زیرا ممکن است پلیو ویروس را به شما منتقل نمایند. همچنین از قرارگیری در معرض افرادی که واکسن خوراکی پلیو ویروس دریافت کرده اند، خودداری نمایید. چنانچه نمی توانید این اقدامات احتیاطی را جدی بگیرید، باید از ماسک های محافظی استفاده نمایید که بینی و دهان تان را پوشش می دهند. 
مصرف این دارو بطور موقت منجربه کاهش گلبول های سفید خون و افزایش احتمال ابتلا به عفونت میشود. همچنین ممکن است سبب کاهش تعداد پلاکت ها شود که زمینه را جهت لخته شدن خون مساعد میکند. 
در صورت بروز بثورات پوستی یا هرگونه واکنش آلرژیک نسبت به این دارو، مصرف را قطع نموده و در اسرع وقت با پزشک خود مشورت نمایید.
از مصرف همزمان این دارو با داروهای دیگر (داروهای بدون نسخه، داروهای تجویز شده، داروهای گیاهی، مکمل ها یا ویتامین ها) بپرهیزید، مگر اینکه قبلا در این مورد با پزشک مشورت شده باشد.
 

علیرغم تاثیرات مورد نظر که یک دارو بهمراه دارد، امکان بروز برخی عوارض جانبی ناخواسته نیز وجود دارد. بروز هریک از عوارض زیر نیازمند مراقبتهای پزشکی و مراجعه به پزشک میباشد.
در صورت بروز هریک از این موارد سریعا با پزشک تماس حاصل نمایید:

موارد بیشتر شایع
-    سرفه یا گرفتگی صدا
-    تب و لرز
-    درد کمر یا پهلو
-    درد
-    ادرار سخت و دردناک
-    خارش یا بثورات پوستی
-    خستگی یا ضعف غیر معمول

موارد کمتر شایع
-    اضطراب یا عصبی بودن
-    مدفوع سیاه
-    وجود خون در ادرار یا مدفوع
-    تغییرات بینایی
-    درد قفسه سینه
-    گیجی
-    گرفتگی در قسمت پایین پا
-    افسردگی
-    خونریزی از بینی
-    بیخسی یا سوزن سوزن شدن دست و پا
-    لکه های قرمز روی پوست
-    تنگی نفس
-    خواب آلودگی
-    درد و قرمزی چشم
-    زخم شدن دهان یا لب
-    دل درد
-    تورم و درد پا
-    مشکل خواب
-    خونریزی یا کبودی غیر معمول

برخی عوارض جانبی نیاز به مراقبت های پزشکی خاصی ندارند و ممکن است در طول مدت درمان از بین بروند. همچنین پزشک مربوطه نیز میتواند با معرفی راه هایی به پیشگیری یا کاهش این عوارض کمک کند. در صورتیکه هریک از عوارض زیر در شما ادامه داشت، با پزشک خود مشورت نمایید:

موارد بیشتر شایع
-    اسهال
-    سردرد
-    از دست دادن اشتها
-    درد عضلات
-    استفراغ و تهوع
-    بثورات پوستی

موارد کمتر شایع
-    کمر درد
-    نفخ کردن
-    یبوست
-    خشکی پوست
-    احساس عمومی ناخوشی و کسالت
-    خارش
-    درد مفاصل
-    ضعف
-    کاهش وزن

در برخی بیماران امکان بروز عوارض دیگر نیز وجود دارد که در اینجا لیست نشده است. در آنصورت به پزشک مراجعه کنید.

اگرچه بی شک هیچ دارویی نباید همزمان مصرف شود، اما در برخی موارد با وجود رخ دادن تداخل دارویی، ممکن است نیاز به مصرف همزمان دو داروی مختلف باشد. در چنین مواردی ممکن است پزشک مربوطه مقدار مصرف دارو را تغییر دهد و یا داروی دیگری تجویز کند. بنابراین در صورت مصرف داروی دیگر آنرا با پزشک خود مطرح سازید. تداخلات دارویی زیر بر اساس اهمیت بالقوه شان انتخاب شده و لزوما همه گیر نمیباشند.
مصرف این دارو با داروهای نامبرده زیر به هیچ وجه پیشنهاد نمیگردد اما در برخی موارد ضروریست. چنانچه هردو دارو با یکدیگر تجویز شده اند، ممکن است پزشک درمان با این دارو را ادامه ندهد و یا داروهای مصرفی دیگر را تغییر دهد.
•    Measles Virus Vaccine, Live
•    Mumps Virus Vaccine, Live
•    Rotavirus Vaccine, Live
•    Rubella Virus Vaccine, Live
•    Varicella Virus Vaccine

معمولا مصرف همزمان این دارو با داروهای زیر توصیه نمیشود، اما ممکن است در برخی موارد نیاز به استفاده همزمان دو دارو باشد. در چنین مواردی اغلب پزشک دوز یا تعداد دفعات یک یا هر دو دارو را تغییر میدهد.
•    Adenovirus Vaccine
•    Bacillus of Calmette and Guerin Vaccine, Live
•    Cholera Vaccine, Live
•    Cyclophosphamide
•    Fludarabine
•    Influenza Virus Vaccine, Live
•    Nelarabine
•    Pegademase Bovine
•    Poliovirus Vaccine, Live
•    Smallpox Vaccine
•    Typhoid Vaccine
•    Yellow Fever Vaccine

تداخلات دارویی دیگر
بی شک هیچ دارویی را نباید در زمان غذا خوردن یا حوالی آن مصرف نمود چراکه امکان وقوع تداخل وجود دارد. مصرف الکل و تنباکو نیز ایجاد برخی تداخلات میکند. در صورت بروز مشکل یا مصرف مواد غذایی خاص مانند الکل یا تنباکو، مراتب را به پزشک اطلاع دهید.

سایر مشکلات پزشکی
وجود مشکلات پزشکی دیگر ممکن است بر مصرف این دارو تاثیرگذار باشد. در صورتیکه مشکل پزشکی دیگری دارید، حتما آنرا با پزشک خود مطرح سازید، بویژه موارد زیر:
•    مشکلات مغز استخوان (مانند کم خونی، نوتروپنی یا ترومبوسیتوپنی) 
•    هایپوتنشن (فشار خون پایین) 
•    ادم ریه (تجمع مایع در ریه ها) - با احتیاط استفاده کنید. ممکن است این شرایط بدتر شود
•    آبله مرغان (و قرار گرفتن در معرض آن) 
•    هرپس زوستر (زونا) - خطر تشدید بیماری که بر سایر قسمت های بدن تاثیر می گذارد.
•    نقرس، یا سابقه آن
•    سنگ کلیه، یا سابقه آن. پنتوستاتین ممکن است سطح اسید اوریک را در بدن افزایش دهد که می تواند باعث نقرس یا سنگ کلیه شود.
•    عفونت پنتوستاتین ممکن است توانایی بدن شما برای مقابله با بیماری را کاهش دهد.
•    بیماری کلیوی - با احتیاط مصرف شود. اثرات پنتوستاتین ممکن است به علت دفع کند تر از بدن افزایش یابد.