فنتانیل (قطره بینی)

اسپری بینی فنتانیل به گروه دارویی ضد درد مخدر(نارکوتیک ها )  (CNS) تعلق دارد و برای بیمارانی تجویزمی شود که پیش ازاین هم داروی مخدرمصرف کرده باشند. 

از اسپری بینی فنتانیل برای ازبین بردن درد شدید در بیماران مبتلا به سرطان استفاده می شود.

این دارو با تأثیربرروی سیستم عصبی مرکزی به برطرف شدن درد کمک می کند.  مصرف طولانی مدت این دارو ممکن است موجب وابستگی روانی یا جسمی شود.  افرادی که درد مداوم دارند باید از اسپری بینی فنتانیل استفاده کنند.  

اگر دارو به طورناگهانی قطع شود، ممکن است وابستگی جسمی به اسپری بینی فنتانیل باعث بروزعوارض جانبی ترک شود.  

عوارض جانبی  معمولاً با کاهش تدریجی دوزدرطی یک دوره قبل از قطع کامل کمتربروزخواهد کرد.  بهتراست در مورد  نحوه پیشگیری ازعوارض جانبی اسپری بینی فنتانیل با پزشک خود مشورت کنید.

این داروفقط با نسخه پزشک دردسترس می باشد.

اسپری بینی فنتانیل به اشکال زیرموجود می باشد: 

• اسپری

اسامی تجاری

1. Lazanda

درتصمیم گیری برای استفاده از یک دارو،  خطرات ناشی از مصرف دارو باید کمتر ازمزایای آن باشد. درانتخاب این دارو دقت کنید.  حتما با نظر پزشک ازاین دارو استفاده کنید.  

آلرژی و حساسیت به فنتانیل

وجود هرگونه حساسیت به این دارو یا داروهای دیگررا به اطلاع پزشکتان برسانید.  همچنین وجود هرگونه حساسیت به غذا،  رنگ،  مواد نگهدارنده و یا حیوانات را به پزشکتان اطلاع دهید.  برای استفاده ازداروهای بدون نسخه حتما بروشورآنها را به دقت مطالعه کنید.

مصرف فنتانیل برای اطفال

مطالعات مناسب تا به امروز درمورد مصرف اسپری بینی فنتانیل درکودکان  انجام نشده است.  ایمنی و اثربخشی این دارو درکودکان ثابت نشده است.

مصرف فنتانیل برای سالمندان

مطالعات انجام شده در رابطه با استفاده ازاسپری بینی فنتانیل محدودیت مصرف را درسالمندان نشان نداده است.  با این حال احتمال بروز مشکلات کلیه  درارتباط با سن وجود دارد.  رعایت احتیاط و تنظیم دوز دارو لازم می باشد.

مصرف فنتانیل در دوران بارداری

هرچند مطالعات انجام شده برروی حیوانات اثرات سوء نشان داده اند اما مطالعات کافی برروی زنان  بارداردراین زمینه انجام نشده است.

دوران شیردهی و مادران شیرده

هیچ تحقیقی برروی زنان  شیرده انجام نشده که نشان دهنده میزان خطر برای نوزاد دردوران شیردهی باشد.  دردوران شیردهی برای استفاده از یک دارو،  خطرات ناشی از مصرف دارو باید کمتر ازمزایای آن باشد.

تداخلات دارویی فنتانیل

اگرچه بعضی ازداروها نباید با یکدیگرمصرف بشوند،  اما گاهی اوقات لازم است دو دارو همزمان استفاده شوند حتی اگرتداخل دارویی داشته باشند.  درچنین مواردی ممکن است پزشک دوزدارو را عوض کند و یا سایراقدامات احتیاطی لازم را به عمل آورد.  درصورتی که هرنوع داروی دیگری چه با نسخه پزشک و چه بدون نسخه پزشک مصرف می کنید حتما به پزشک خود اطلاع دهید.

استفاده ازاین دارو با داروهای زیرتوصیه نمی شود.  درچنین مواردی ممکن است پزشک دوزدارو را عوض کند و یا سایراقدامات احتیاطی لازم را به عمل آورد:  

• Atazanavir
• Boceprevir
• Cobicistat
• Lopinavir
• Mifepristone
• Naltrexone
• Nelfinavir
• Ritonavir
• Saquinavir
• Telaprevir
• Tipranavir

استفاده ازاین دارو با هریک ازداروهای زیرممکن است خطربعضی ازعوارض جانبی را افزایش دهد اما استفاده ازدو دارو بطورهمزمان ممکن است بهترین درمان برای شما باشد درچنین مواردی ممکن است پزشک دوزیک دارویا هردو دارو را عوض کند:

• Abiraterone
• Acepromazine
• Alefacept
• Alfentanil
• Almotriptan
• Alprazolam
• Amiodarone
• Amisulpride
• Amitriptyline
• Amlodipine
• Amobarbital
• Amoxapine
• Amprenavir
• Anileridine
• Aprepitant
• Aripiprazole
• Asenapine
• Atorvastatin
• Baclofen
• Benperidol
• Bicalutamide
• Blinatumomab
• Bromazepam
• Brompheniramine
• Buprenorphine
• Buspirone
• Butabarbital
• Butalbital
• Butorphanol
• Carbamazepine
• Carbinoxamine
• Carisoprodol
• Carphenazine
• Ceritinib
• Chloral Hydrate
• Chlordiazepoxide
• Chlorpheniramine
• Chlorpromazine
• Chlorzoxazone
• Cimetidine
• Ciprofloxacin
• Citalopram
• Clarithromycin
• Clobazam
• Clonazepam
• Clorazepate
• Clorgyline
• Clozapine
• Cocaine
• Codeine
• Conivaptan
• Crizotinib
• Cyclobenzaprine
• Cyclosporine
• Dabrafenib
• Darunavir
• Delavirdine
• Desipramine
• Desogestrel
• Desvenlafaxine
• Dexmedetomidine
• Dextromethorphan
• Diacetylmorphine
• Diazepam
• Dichloralphenazone
• Dienogest
• Difenoxin
• Dihydrocodeine
• Diltiazem
• Diphenhydramine
• Diphenoxylate
• Dolasetron
• Donepezil
• Doxepin
• Doxylamine
• Droperidol
• Drospirenone
• Duloxetine
• Eletriptan
• Enflurane
• Enzalutamide
• Erythromycin
• Escitalopram
• Estazolam
• Estradiol
• Eszopiclone
• Ethchlorvynol
• Ethinyl Estradiol
• Ethopropazine
• Ethylmorphine
• Ethynodiol
• Etonogestrel
• Flibanserin
• Fluconazole
• Flunitrazepam
• Fluoxetine
• Fluphenazine
• Flurazepam
• Fluspirilene
• Fluvoxamine
• Fosamprenavir
• Fosaprepitant
• Fosphenytoin
• Fospropofol
• Frovatriptan
• Furazolidone
• Ginkgo Biloba
• Goldenseal
• Golimumab
• Granisetron
• Halazepam
• Haloperidol
• Halothane
• Hexobarbital
• Hydrocodone
• Hydromorphone
• Hydroxytryptophan
• Hydroxyzine
• Idelalisib
• Imatinib
• Imipramine
• Indinavir
• Iproniazid
• Isocarboxazid
• Isoflurane
• Isoniazid
• Itraconazole
• Ketamine
• Ketazolam
• Ketobemidone
• Ketoconazole
• Levomilnacipran
• Levonorgestrel
• Levorphanol
• Linezolid
• Lithium
• Lomitapide
• Lorazepam
• Lorcaserin
• Lumacaftor
• Meclizine
• Melperone
• Meperidine
• Mephobarbital
• Meprobamate
• Meptazinol
• Mesoridazine
• Mestranol
• Metaxalone
• Methadone
• Methdilazine
• Methocarbamol
• Methohexital
• Methotrimeprazine
• Methylene Blue
• Miconazole
• Midazolam
• Milnacipran
• Mirtazapine
• Moclobemide
• Molindone
• Moricizine
• Morphine
• Morphine Sulfate Liposome
• Nalbuphine
• Naratriptan
• Nefazodone
• Nialamide
• Nicardipine
• Nicomorphine
• Nifedipine
• Nilotinib
• Nitrazepam
• Nitrous Oxide
• Norelgestromin
• Norethindrone
• Norgestimate
• Norgestrel
• Nortriptyline
• Olanzapine
• Opium
• Opium Alkaloids
• Orphenadrine
• Osimertinib
• Ospemifene
• Oxazepam
• Oxycodone
• Oxymorphone
• Palonosetron
• Papaveretum
• Paregoric
• Pargyline
• Paroxetine
• Pazopanib
• Pentazocine
• Pentobarbital
• Perazine
• Periciazine
• Perphenazine
• Phenelzine
• Phenobarbital
• Phenytoin
• Pimozide
• Piperacetazine
• Piperaquine
• Pipotiazine
• Piritramide
• Posaconazole
• Prazepam
• Primidone
• Procarbazine
• Prochlorperazine
• Promazine
• Promethazine
• Propofol
• Propoxyphene
• Quazepam
• Quetiapine
• Ramelteon
• Ranitidine
• Ranolazine
• Rasagiline
• Regorafenib
• Remifentanil
• Remoxipride
• Rifabutin
• Rifampin
• Rifapentine
• Rizatriptan
• Safinamide
• Secobarbital
• Secukinumab
• Selegiline
• Sertindole
• Sertraline
• Sibutramine
• Siltuximab
• Sodium Oxybate
• St John's Wort
• Sufentanil
• Sulpiride
• Sumatriptan
• Suvorexant
• Tapentadol
• Telithromycin
• Temazepam
• Thiethylperazine
• Thiopental
• Thiopropazate
• Thioridazine
• Ticagrelor
• Tilidine
• Tizanidine
• Tolonium Chloride
• Toloxatone
• Topiramate
• Tramadol
• Tranylcypromine
• Trazodone
• Triazolam
• Trifluoperazine
• Trifluperidol
• Triflupromazine
• Trimeprazine
• Troleandomycin
• Tryptophan
• Venlafaxine
• Verapamil
• Vilazodone
• Voriconazole
• Vortioxetine
• Zaleplon
• Zileuton
• Ziprasidone
• Zolmitriptan
• Zolpidem
• Zopiclone
• Zotepine

استفاده ازاین دارو با هریک ازداروهای زیرممکن است خطربعضی ازعوارض جانبی را افزایش دهد اما استفاده ازدو دارو بطورهمزمان ممکن است بهترین درمان برای شما باشد درچنین مواردی ممکن است پزشک دوزیک دارویا هردو دارو را و یا زمان مصرف یک یا هردو دارو را عوض کند:

• Azithromycin
• Clotrimazole
• Dirithromycin
• Econazole
• Josamycin
• Mepartricin
• Miokamycin
• Nevirapine
• Rokitamycin
• Roxithromycin
• Spiramycin

تداخلات دارویی دیگر 

بعضی ازداروها را نباید باغذا و یا درنزدیکی وقت غذا و یا با غذاهای خاصی مصرف کرد چون ممکن است تداخل داروی پیش بیاید. استفاده ازالکل یا سیگاردرهنگام مصرف بعضی ازداروها هم ممکن است موجب تداخل دارویی بشود. 

برای جلوگیری ازعوارض جانبی درحین استفاده ازاین دارو ازمصرف الکل اتیلیک خودداری کنید.

سایرمشکلات پزشکی

وجود مشکلات پزشکی دیگری ممکن است برروی استفاده ازاین دارو اثرگذارباشد.  وجود هرگونه مشکل پزشکی دیگری از قبیل موارد زیررا به اطلاع پزشک خود برسانید:

• سوء مصرف الکل یا سابقه آن
• وابستگی به مواد مخدر، سابقه وابستگی جسمی یا روانی ممکن است احتمال اعتیاد به دارو را تشدید کند.
• افت فشارخون  با احتیاط مصرف شود.  ممکن است بیماری تشدید شود.
• تومورمغزی 
• مشکلات تنفسی مانند آسم و یا خس خس 
• بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD)  
• آسیب های سریا سابقه آن   ممکن است عوارض جانبی تشدید شود.
• بیماری های کلیوی  
• بیماری کبدی  با احتیاط مصرف شود.  عوارض جانبی به دلیل خروج کند دارو ازبدن ممکن است تشدید شود.

اسپری بینی فنتانیل فقط برای بیمارانی تجویزمی شود که پیش ازآن داروی مخدرمصرف کرده باشند.  این دارو فقط باید توسط پزشک برای شما تجویزشود تا شرایط شما را بهبود بخشد.  دارو را بیش از میزان تجویزشده مصرف نکنید.

قبل ازاستفاده ازاسپری بینی فنتانیل مطمئن شوید که از تمامی مزایا و خطرات دارو مطلع هستید.  بروشورآن را مطالعه کنید تا اطلاعات لازم را درمورد دارو کسب کنید. اگر ابهامی وجود داشت با پزشک خود مطرح کنید. 

این دارو فقط برای استفاده دربینی است.  اسپری بینی فنتانیل با سایرفرآورده های فنتانیل تفاوت دارد و قابل جایگزینی نیست.  

نحوه  استفاده از اسپری بینی:

• اسپری را آماده کنید.   
• اگربرای اولین بارازاین اسپری استفاده می کنید ابتدا چهار پاف بزنید  سپس اسپری آماده استفاده کردن است.    
• قبل از استفاده ازاین دارو، به آرامی بینی خود را تمیزکنید تا سوراخهای بینی بازباشند.
• سراسپری  Lazanda  را درابتدای بینی قراردهید و به تعداد لازم اسپری کنید.    
• پس ازهر باراستفاده اسپری را به جعبه خود بازگردانید.

 
میزان مصرف اسپری بینی

میزان مصرف این دارو در بیماران مختلف متفاوت می باشد.  ازاین دارو طبق دستورپزشک و یا دستورات روی جعبه استفاده کنید.  اطلاعات داده شده مقدارمتوسط مصرف این دارو را نشان می دهد.  اگرمیزان مصرف شما با آنچه روی برچسب جعبه نوشته شده متفاوت است آن را طبق دستورپزشک تغییردهید.

دوز دارو

مقدارمصرف شما بستگی به میزان دوزدارو دارد. همچنین تعداد دفعاتی که درطول روز دارو مصرف می کنید و فاصله بین دوزهای دارویی و همچنین مدت زمان مصرف داروبستگی به بیماری شما دارد.

برای اشکال اسپری بینی فنتانیل برای درد سرطان:

• بزرگسالان درابتدا 100 میکروگرم  یا یک پاف درهرسوراخ بینی .  ممکن است پزشک با توجه به درد و تحمل بیمارمیزان مصرف دارو را  تا حداکثر 800 میکروگرم یا 1 اسپری حاوی 400 میکروگرم فنتانیل درهر سوراخ بینی  افزایش دهد.  بیماران نباید بیش از 4 دوز درهر 24 ساعت استفاده کنند.  فاصله بین دو دوزمصرفی  حداقل 2 ساعت است.  اگردرد پس از 30 دقیقه کاهش پیدا نکرد به پزشک خود اطلاع دهید.  ممکن است استفاده و دوز توسط پزشک تنظیم  شود.  اما دوزمصرفی بیش از4 باردرروزنیست. 
• کودکان استفاده و دوز توسط پزشک تنظیم می شود.  

درصورت فراموش کردن یک وعده دارویی چه کنیم؟ 

در این صورت با پزشک معالج خود تماس بگیرید.

درهنگام استفاده بیش ازحد و موارد اورژانسی چه کنیم؟

در این صورت با پزشک معالج خود تماس بگیرید.

درهنگام مصرف دارو چه موارد تغذیه ای را باید درنظرگرفت؟

اگرپزشک معالج رژیم غذایی خاصی را توصیه نکرده است رژیم معمولی و نرمال روزانه خود را ادامه دهید.

شیوه نگهداری ازدارو

دارو را دردمای معمولی اتاق نگهداری کنید و ازگرما، رطوبت، نورمستقیم و یخ زدگی محافظت کنید.  دردارو را محکم ببندید.  دورازدسترس اطفال نگهداری کنید.  دارورا بیش از حد نیاز خود تهیه نکنید. 
 

کنترل و معاینه مرتب بیماردرطول درمان و استفاده ازاین دارو برای اطمینان ازعملکرد آن حائز اهمیت است.  

این دارو را  برای درمان سردرد یا حمله میگرن، دندان درد، و یا دوره نقاهت بعد ازعمل جراحی و یا آسیب ها فقط برای مدت کوتاهی استفاده کنید.    

استفاده بیش ازحد ازاسپری بینی فنتانیل و یا مصرف داروی مخدردیگردرهنگام مصرف اسپری ممکن است موجب بروزعوارض جانبی شود.  دراین صورت بلافاصله به فوریت های پزشکی مراجعه کنید.   

مصرف بیش از حد این دارومی تواند موجب مشکلات تنفسی شدید، بیهوشی و مرگ شود.  نشانه خطرناک مصرف بیش از حد شامل تنفس بسیار کند (کمتراز 8 تنفس درهر دقیقه) و خواب آلودگی شدید بصورتی است که بیمارشما قادر به پاسخ گویی و یا بیدارشدن ازخواب نیست.   

مصرف اسپری بینی فنتانیل دربعضی افراد موجب بروزسرگیجه و گیجی می شود.  قبل ازرانندگی،  کاربا ماشین آلات و کارهایی که به دقت نیازدارند با پزشک خود مشورت کنید.

اگر گیجی یا خواب آلودگی شما آنقدرشدید است که در فعالیت های روزانه شما تداخل می کند بهتراست دراین مورد با پزشک معالج خود مشورت کنید.

هنگام استفاده ازاین دارو قبل از مصرف هر یک از داروهای زیر با پزشک خود مشورت کنید.

• داروهای مسکن تجویزی 
• داروهای  سرماخوردگی
• آرام بخش ها
• داروهای خواب آور
• داروهای مخدر
• دارو برای تشنج یا باربیتورات ها 
• شل کننده های عضلانی 
• داروهای بیهوشی  
• داروهای بی حسی دندانپزشکی 

استفاده ازاین داروی مخدر برای یک مدت طولانی می تواند موجب یبوست شدید شود.  برای جلوگیری از یبوست ممکن است پزشک مسهل، نوشیدن مایعات، یا افزایش میزان فیبر در رژیم غذایی را تجویزکند.   یبوست ممکن است به مشکلات جدی ترمنجر شود.

برای زنان باردار: ازاین دارو در طول زایمان (طبیعی یا سزارین) استفاده نکنید.

اگردرطول 2 هفته گذشته ازداروهای زیراستفاده کرده اید، این دارو را مصرف نکنید.  

• مهار کننده های مونوآمین اکسیداز مانند فنلزین ایزوکاربوکسازید، سلجیلین، ترانیل سیپرومین  
• Eldepryl   
• Marplan
• Nardil 
• Parnate

ممکن است عوارض جانبی خطرناک مانند گیجی، بی قراری، بی قراری، علائم ناراحتی معده یا روده  ، تب ناگهانی بالا، فشار خون بسیار بالا اتفاق بیفتد. 

در حال استفاده از این دارواز خوردن و نوشیدن آب گریپ فروت  وگریپ فروت خودداری کنید زیرا ممکن است میزان  جذب  دارو را در بدن  تغییردهد.

درصورت استفاده از داروهای مکمل گیاهی و یا ویتامین ها به پزشک معالج خود اطلاع دهید.

 هر دارویی با وجود مزایا درمورد درمان ممکن است عوارض جانبی هم بدنبال داشته باشد.  عوارض جانبی جدی ممکن است درطول درمان با این دارو رخ دهد.  گاهی عوارض جانبی بدون هیچگونه پیش آگاهی اتفاق می افتند.  اما اغلب علائم هشداردهنده وجود دارند.  

اگرهرکدام ازعوارض جانبی زیررخ داد بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.

عوارض جانبی بیشتررایج

• تب

عوارض جانبی کمتررایج

• درد شکم یا معده
• اضطراب
• مدفوع قیری یا سیاه  
• درد مثانه
• ورم صورت،  دست ها  و یا پاها
• خونریزی ازبینی  
• ادرار خونی یا کدر
• تاری دید
• بدن درد  
• درد قفسه سینه
• لرز
• مدفوع برنگ خاک رس
• گیجی
• سرفه کردن
• سرفه مخاط دار
• ادرار تیره
• کاهش ادرار
• کاهش وزن
• تنفس مشکل و یا با زحمت  
• ادرار کردن دردناک ، مشکل یا همراه با سوزش 
• مشکلات  تنفسی
• سرگیجه یا سبکی سر
• دهان خشک
• احتقان گوش
• غش
• تکرر ادرار  
• سردرد
• کهیر
• خشونت صدا
• افزایش ضربان قلب
• افزایش تعریق
• سوزش
• خارش
• درد ، سفتی یا تورم مفاصل
• از دست دادن اشتها
• از دست دادن صدا
• کمر یا پهلودرد  
• حالت تهوع
• عصبانیت
• درد، قرمزی، یا تورم در دست یا پا
• پوست رنگپریده
• تپش در گوش
• تنفس سریع
• افزایش سریع وزن 
• راش
• قرمزی پوست
• آبریزش یا گرفتگی بینی
• تنگی نفس
• ضربان قلب آهسته یا سریع
• عطسه
• گلو درد
• تنگی نفس ناگهانی یا تنفس مشکل
• چشمهای گود رفته
• تورم پلک، صورت، لب ها، دست  یا پا
• تشنگی
• تنگی  قفسه سینه
• سوزن سوزن شدن دست یا پا 
• تنفس یا بلع مشکل 
• تنفس مشکل با فعالیت
• زخم معده 
• زخم یا لکه های سفید در دهان
• بوی ناخوشایند نفس 
• خونریزی و یا کبودی غیرعادی
• خستگی یا ضعف غیرعادی
• افزایش و یا کاهش وزن غیرعادی  
• استفراغ خونی
• خس خس
• پوست چروکیده
• چشم و یا پوست زرد 

عوارض جانبی ناشناخته  

• تنفس نامنظم، سریع یا آهسته، و یا کم سطحی
• لب، ناخن یا پوست رنگ پریده یا آبی 

 
برخی ازعوارض جانبی نیازی به توجهات پزشکی ندارد.  این عوارض ممکن است درطول درمان و تنظیم بدن با دارو برطرف شود.  پزشک شما می تواند راهکارهایی برای جلوگیری و یا کاهش عوارض به شما توصیه کند.  

عوارض جانبی  بیشتر رایج

• مشکل اجابت مزاج  
• خواب آلودگی غیرعادی  
• استفراغ

عوارض جانبی  کمتر رایج

• اسیدی و یا ترشی معده 
• کمر درد
• آروغ زدن
• سوزش در قفسه سینه و معده
• تغییر در طعم  
• سردرگمی در مورد هویت و مکان و زمان
• کاهش اشتها
• افسردگی
• اسهال
• مشکلات حرکتی
• افتادگی پلک بالا
• خشکی چشم
• پوست خشک وبرافروخته  
• بوی نفس مانند میوه
• سوزش معده
• تنفس عمیق و سریع
• افزایش گرسنگی
• افزایش تشنگی
• افزایش ادرار
• سوء هاضمه
• نامنظم بودن ضربان قلب
• کج خلقی
• التهاب یا زخم شدن دهان
• فقدان یا از دست دادن قدرت
• از دست دادن طعم و مزه
• دردهای عضلانی
• درد یا سفتی عضلانی 
• درد در دستها و پاها
• درد در راست روده
• بی قراری
• تکان دادن
• بیخوابی
• ناراحتی معده  
• نفخ معده
• تعریق
• حساسیت به لمس در ناحیه معده
• مشکل با خواب
• تنفس مشکل
• نخوابیدن
• کاهش وزن بدون علت

اگربا مشکلات دیگری دررابطه با مصرف این دارو مواجه شدید با پزشک خود مشورت و بررسی کنید.