بلفاریت ( پلک آماس )

بلفاریت، التهاب پلکها است. معمولا، بلفاریت در بخشی از پلک ظاهر می شود که محل رویش مژه است _ لبه های پلک_ و هر دو چشم را تحت تاثیر قرار می دهد.
بلفاریت هنگامی رخ میدهد که غدد چربی کوچک در نزدیکی پایه مژه مسدود شوند. این امر منجر به تحریک و قرمزی چشم می شود. بیماریهای مختلف و شرایط متعددی می توانند ایجاد کننده ی بلفاریت باشند.
در اغلب موارد، بلفاریت یک بیماری مزمن و سخت درمان است. بلفاریت می تواند ناراحت کننده، بد منظر و ناخوشایند باشد. اما، مسری نیست و به قدرت بینایی آسیب دایمی نمیزند. 

• نشانه های بیماری
•  چشمان اشک آلود
• چشم های قرمز
• احساس ریگ مانند، سوزش و یا گزش در چشم
• چرب به نظر رسیدن پلک 
• خارش دار بودن پلکها
• پلک ها ی قرمز و متورم 
• پوسته پوسته شدن پوست اطراف چشم
• کبره بستن مژه در هنگام بیداری از خواب
• چسبیدن پلک ها
• پلک زدن مکرر
• حساسیت به نور
• مژه هایی با رشد غیر طبیعی (مژه گمراه) 
• از دست دادن مژه

اگرعلایم بلفاریت با وجود رعایت بهداشت بهبود نیافتند - تمیز کردن منظم و مراقبت از منطقه آسیب دیده – به پزشک مراجعه کنید.

علت دقیق بلفاریت مشخص نیست، اما، ممکن است با یک یا چند عامل دیگر همراه باشد مانند: 

• درماتیت سبورئیک - شوره پوست سر و ابرو
• عفونت باکتریایی
• مسدود شدن و یا عملکرد نامناسب غدد چربی در پلک ها
• روزاسه - بیماری پوستی که مشخصه ی آن قرمزی صورت است
• آلرژی، شامل واکنش های آلرژیک به داروها ی چشم، محلول شستشوی لنز تماسی و یا مواد آرایشی 
• مایت یا شپش مژه

• مشکلات مربوط به مژه ها. بلفاریت می توانید باعث ریختن و یا رشد غیر طبیعی (مژه گمراه)  مژه ها شود.
• مشکلات مربوط به پوست پلک ها. در پاسخ به بلفاریت طولانی مدت ممکن است پلک ها زخم شوند و یا لبه های آنها به سمت داخل یا بیرون برگردد.
• اشک بیش از حد یا خشکی چشم ها. ترشحات چرب غیر طبیعی و دیگر ضایعات پلکی، مانند پوسته پوسته شدن همراه با شوره سر، می توانند در فیلم اشک (غشا اشک) جمع شوند_ فیلم اشک محلول آب، روغن و مخاط است که اشک را تشکیل میدهد. فیلم اشک غیر طبیعی در چرب شدن طبیعی پلک تداخل ایجاد می کند. این امر می تواند باعث تحریک و بروز علایم خشکی چشم و یا اشک بیش از حد شود.
• اشکال در گذاشتن لنز تماسی. از آنجا که بلفاریت بر میزان چرب شدن چشم تاثیر می گذارد، گذاشتن و داشتن لنز تماسی می تواند باعث ناراحتی چشم شود. 
• گل مژه. عفونتی در نزدیکی پایه مژه است که باعث به وجود آمدن یک توده دردناک در لبه پلک (معمولا در بخشی خارج) می شود. معمولا، گل مژه در سطح پلک قابل مشاهده است.
• شالازیون. یا التهاب مزمن غده پلکی؛ گل مژه ی مزمن، هنگامی رخ می دهد که یک انسداد در یکی از غدد چربی کوچک در حاشیه پلک، درست در پشت مژه به وجود بیاید. باکتری ها می توانند علت عفونت این غده باشند که باعث قرمز ی وتورم پلک می شوند. بر خلاف گل مژه ( که در سطح پلک قابل مشاهده است) شالازیون در داخل پلک به وجود می آید و در سطح پلک نیست.
• بیماری چشم صورتی مزمن. بلفاریت می تواند منجر به بیماری چشم صورتی (التهاب ملتحمه) عود کننده شود.
• آسیب به قرنیه. التهاب دایمی به دلیل تورم پلک و یا رشد غیر طبیعی مژه ممکن است باعث درد (زخم) قرنیه شود. اشک ناکافی می تواند بیمار را مستعد عفونت قرنیه کند.

ابتدا، پزشک خانوادگی و یا عمومی معاینه را انجام داده و در صورت مشاهده ی اختلالات پلکی، مانند بلفاریت، به متخصص چشم ارجا می دهد. 

سوالات شما از پزشک
پیش از مراجعه این اطلاعات را در برگه ایی بنویسید:

• آگاهی از تمام مواردی که پیش از ملاقات با پزشک باید انجام داد. می توانید در زمان گرفتن وقت ملاقات در مورد این موارد سوال بپرسید مانند درآوردن لنزهای تماسی
• علایمی که مشاهده کرده ایید، حتی علایمی که مربوط به بلفاریت نیستند
• هر نوع دارویی که در حال حاضر مصرف می کنید، حتی ویتامین یا مکمل گیاهی
• سوالاتی که می خواهید از پزشک بپرسید

 

سوالات را از مهم به کمتر مهم بچینید تا در صورت تمام شدن وقت ویزیت، اطلاعات مهم تر را به دست آورده باشید. سوالاتی مانند:

• علت اصلی و ایجاد کننده ی این علایم چیست؟
• چه عامل دیگری ممکن است ایجاد کننده این علایم باشد؟
• آیا اختلالات پزشکی عمومی دیگر می تواند باعث این بیماری شود؟
• چه آزمایشاتی باید انجام دهم؟
• چه گزینه های درمانی دارم؟ مناسب ترین گزینه کدام است؟
• این شرایط موقتی و یا دایمی است؟ پس از درمان، آیا ریسک بازگشت این بیماری وجود دارد؟
• آیا بلفاریت من از نوع مسری است؟
• آیا باید به متخصص مراجعه کنم؟
• آیا جایگزینی برای داروهای تجویزی وجود دارد؟
• آیا بروشور یا هر نوع اطلاعات نوشتاری دراختیارم قرار می گیرد تا اطلاعاتم را در این زمینه بالا ببرم؟ 
• سایت و یا وب سایت خاصی را توصیه می کنید؟
• آیا می توانم به استفاده از لنز تماسی ادامه دهم؟
• آیا نیاز به انجام اقدامات خاصی در خصوص شستن و وسایل نگهداری لنز تماسی دارم؟
• آیا نیاز به مراجعات بعدی برای پیگیری بهبودی هست؟ هر چند وقت به چند وقت؟

 

*** نترسید از پرسیدن سوال و گرفتن اطلاعات. هر سوالی که باعث نگرانی و یا درگیری ذهنیتان است را بدون لحظه ایی تامل بپرسید تا اطلاعات کافی به دست بیاورید.

 

سوالات پزشک از شما 

• علایم از چه زمانی شروع شده اند؟
• آیا علایم ظاهر شده و از بین می روند یا دایمی هستند؟
• آیا علایم در زمان خاصی از روز ظاهر می شوند؟
• از لنز تماسی استفاده می کنید؟
• اخیرا مارک لوازم آرایشی را عوض کرده ایید؟
• اخیرا صابون و شامپوی خود را عوض کرده ایید؟ 
• چه شرایطی باعث بهبود علایم می شود؟
• چه شرایطی باعث بدتر شدن علایم می شود؟
• آیا به تازگی یکی از افرادی که در تماس نزدیک هستید دچار عفونت چشمی شده است؟
• تا به حال د بیماری، جراحی، یا آسیب چشمی داشته ایید؟
• آیا دچار مشکل یا شرایط جسمانی دیگری هستید؟

 

در خلال آمادگی برای ویزیت 
تا زمان ویزیت پزشک می توانید با شستن آرام پلک ها، چند با در روز، سوزش چشمها را کم کنید. برای شستن پلک ها :

• پارچه ایی را با آب ولرم مرطوب کرده و روی پلک های بسته برای 5 دقیقه بگذارید.
• با استفاده از شامپوی بچه رقیق شده به آرامی پلکهای بسته را بشویید. برای اینکار از پارچه و یا انگشتان تمیز استفاده کنید. در برخی مواقع نیاز به پایین نگه داشتن مژه ها است تا حاشیه آنها نیز تمیز شود؛ اینکار زمانبر است زیرا به آهستگی باید انجام شود تا تمام پوسته ها شسته شوند.
• چشم ها را با آب ولرم بشورید.
• از هر چیزی که باعث تحریک چشم ها می شوند _ مانند مواد آرایشی و لنزهای تماسی_ دوری کنید.

•   بررسی پلک. پزشک با دقت چشم و پلک را بررسی می کند. او ممکن است از ذره بین مخصوص در طول معاینه استفاده کند.
• استفاده از ابر زخم پاک کنی جهت تهیه نمونه. در موارد خاص، پزشک با استفاده از " ابر زخم پاک کنی " از چربی و پوسته ی روی پلک نمونه ایی تهیه کرده و آن را جهت تشخیص وجود باکتری، قارچ و یا گواهی دال بر داشتن آلرژی تست می کند.

در اکثر موارد ابتلا به بلفاریت، اقدامات مراقبتی مانند شستن چشم ها و استفاده از کمپرس آب ولرم کافی است. در صورت موثر نبودن، پزشک موارد زیر را تجویز خواهد کرد:

• داروهای ضد عفونت. آنتی بیوتیک های مورد استفاده باعث تسکین علایم و از بین رفتن عفونت باکتریایی پلک می شوند که اشکال دارویی مختلفی دارند مانند قطره های چشمی، کرم و پماد. چنانچه این آنتی بیوتیک های موضعی موثر نباشند، پزشک آنتی بیوتیک خوراکی تجویز خواهد کرد.
• داروهای کنترل کننده ی التهاب. قطره و پماد چشم استروئیدی ممکن است به کنترل التهاب کمک کند. پزشک ممکن است هر دو نوع دارو، یعنی داروهای آنتی بیوتیک و ضد التهاب، را با هم تجویز کند.
• داروهای موثر بر سیستم ایمنی بدن. سیکلوسپورین موضعی (Restasis) یک مهار کننده ی کلسی نورین است که برخی از علایم بلفاریت را تسکین می دهد.
• درمان کردن شرایط زمینه ای. بلفاریت ناشی از درماتیت سبورئیک، روزاسه و یا بیماری های دیگر را می توان با درمان بیماری زمینه ای کنترل کرد.

به ندرت، بلفاریت به طور کامل از بین می رود. حتی با درمان موفق، این بیماری اغلب مزمن بوده و نیاز به توجه روزانه دارد_ از طریق مالش دادن پلک ها. چنانچه درمان موثر نباشد، یا مژه ها بریزند، و یا فقط یک چشم تحت تاثیر قرار گیرد، این وضعیت ممکن است نشاندهنده ی سرطان موضعی پلک باشد.

تمیز کردن روزانه چشم ها
اگر مبتلا به بلفاریت هستید، موارد زیر را در شروع بیماری دو تا چهار بار در روز و پس از تحت کنترل درآمدن بیماری یک یا دو بار در روز انجام دهید:

• کمپرس آب ولرم چشم های بسته برای چند دقیقه تا پوسته های تشکیل شده روی پلک شل شوند.
• بلافاصله پس از آن، از یک پارچه ی تمیز آغشته به آب گرم و چند قطره شامپو بچه رقیق شده استفاده شود تا هر گونه باقی مانده چربی یا پوسته در پایه مژه ها از بین بروند. برای هر چشم از پارچه ی جداگانه استفاده شود.
• در برخی موارد، نیاز به تمیز کردن لبه پلک ها است، جایی که مژه ها روییده اند. برای این کار، به آرامی پلک چشم را کشیده و با استفاده از پارچه ی تمیز به آرامی پایه مژه ها را تمیز کنید. با اینکار از آسیب دیدگی قرنیه جلوگیری می شود. با پزشک مشورت کنید تا در صورت نیاز پماد آنتی بیوتیک موضعی تجویز کند.
• سپس پلک را به آرامی با آب گرم بشویید و با یک حوله ی خشک و تمیز خشک کنید. 
• در هنگام التهاب پلک ها، بهتر است از مواد آرایشی استفاده نشود. آرایش، تمیز نگه داشتن پلک ها از چربی و پوسته را سخت تر می کند. همچنین، آرایش می تواند باکتری ها را دوباره به این منطقه ی حساس وارد و یا یک واکنش حساسیتی ایجاد کند.

 

مرطوب کردن چشمان
از اشک مصنوعی بدون نسخه استفاده کنید. این قطره های مرطوب کننده به از بین بردن خشکی چشم کمک می کنند.

 

کنترل کردن مایت و شوره سر 
چنانچه بلفاریت ناشی از شوره سر است، از پزشک بخواهید تا شامپو ضد شوره تجویز کند. استفاده از شامپو ضد شوره ممکن است علایم بلفاریت را کاهش دهد. استفاده از شامپو درخت چای به صورت روزانه روی پلک ها ممکن است به از بین بردن مایت کمک کند. و یا سعی کنید به آرامی پلک ها را یک بار در هفته با روغن درخت چای50 درصدی شستشو دهید، که بدون نسخه هم در دسترس است.

هیچ درمان قطعی طبی جایگزین برای کاهش علایم بلفاریت وجود ندارد. با این حال، یک رژیم غذایی غنی از اسیدهای چرب امگا 3 و یا مکمل های دارای اسید چرب امگا 3 ممکن است برای بلفاریت ناشی از روزاسه مفید باشند. اسیدهای چرب امگا 3 را می توان در مواد غذایی مانند ماهی آزاد، ماهی تن، ماهی قزل آلا، تخم/بذر کتان و گردو یافت.