سرمازدگی

سرمازدگی آسیب ناشی از یخ زدگی پوست و بافت های زیرین آن است. ابتدا پوست  بسیار سرد و قرمزمی شود.  سپس بی حس، سفت و رنگ پریده می شود. 

بیشترین قسمتهایی که دچارسرمازدگی می شوند انگشتان دست و پا، بینی، گوش، گونه ها و چانه هستند.  پوستی که در معرض هوای سرد و وزش باد باشد نسبت به سرمازدگی آسیب پذیر است.  سرمازدگی ممکن است حتی با پوشیدن دستکش و یا لباس های دیگر هم اتفاق بیفتد.

مرحله اولیه سرمازدگی  آسیب دائمی برای پوست دائمی ایجاد نمی کند و با انجام کمک های اولیه  از جمله  گرم کردن مجدد پوست  درمان  می شود.  

سرمازدگی  نیاز به مراقبت های پزشکی دارد زیرا می تواند به پوست، بافت ها، عضلات و استخوان ها آسیب برساند.  عوارض احتمالی یخ زدگی شدید شامل عفونت و آسیب به عصب می باشد.

علائم و نشانه های سرمازدگی عبارتند از:
•    درابتدا سردی پوست  و احساس سوزن سوزن شدن
•    بی حسی
•    پوست برنگ قرمز، سفید، آبی مایل به سفید یا مایل به خاکستری و زرد
•    پوست سخت و یا موم  مانند 
•    سفت شدن مفاصل و عضلات
•    در موارد شدید تاول پس ازگرم کردن پوست 
 

شایع ترین سرمازدگی در انگشتان دست و پا، بینی، گوش، گونه ها و چانه اتفاق می افتد.  به علت  بی حس شدن  پوست، ممکن است شما متوجه  سرمازدگی عضو نشوید.   

سرمازدگی در چند مرحله اتفاق می افتد:
•    مرحله اول سرمازدگی :   دراین مرحله  قسمت آسیب دیده پوست بی رنگ شده و احساس سرمای شدید می کنید.  اگرهمچنان درمعرض سرما قرارداشته باشید منجر به سوزن سوزن و بی حسی عضوخواهد شد.  هنگامی که  خود را گرم می کنید، ممکن است درد و احساس سوزن سوزن شدن داشته باشید. این مرحله ازسرمازدگی به پوست آسیب دائمی وارد نمی کند.

•    سرمازدگی سطحی :  دراین مرحله  پوست  قرمز یا رنگ پریده رنگ بنظرمی رسد.  پوست نرم باقی می ماند، اما ممکن است بلورهای یخ در بافت تشکیل شوند.  ممکن است احساس گرم شدن پوست وجود داشته باشد که نشانه ای ازمشکلات جدی پوست است.  دراین مرحله با گرم کردن پوست ممکن است  لکه های  آبی یا بنفش دیده بشود و متوجه سوزش و ورم بشوید.  ممکن است 24 تا 36 ساعت پس از گرم کردن پوست تاول های پراز مایع  روی پوست ظاهرشود.

•      سرمازدگی شدید:   این نوع سرمازدگی برروی تمام لایه های پوست از جمله بافت تاثیر می گذارد.  شما ممکن است بی حسی ، از دست دادن  احساس سردی،  درد یا ناراحتی در منطقه آسیب دیده را تجربه کنید. مفاصل و یا عضلات  ممکن است کار نکنند.  

تاول های بزرگ پس ازگذشت 24 تا 48 ساعت از گرم کردن ظاهرمی شوند سپس محل سرمازده  سیاه و سخت شده و بافت می میرد.

اگرمتوجه علائم و نشانه های زیرشدید به پزشک مراجعه کنید.   
علائم و نشانه های سرمازدگی سطحی یا عمیق:  
•    پوست سفید و یا رنگ پریده، بی حسی، یا تاول
•    افزایش درد، تورم، قرمزی یا ترشح در قسمت سرمازده
•    تب
 

علایم غیر قابل توضیح
درصورت بروزهیپوترمی و ازدست دادن دمای بدن بلافاصله به فوریت های پزشکی مراجعه کنید 

علائم و نشانه های سرمازدگی شدید عبارتند از:
•    لرز شدید
•    لکنت زبان
•    خواب آلودگی و از دست دادن هماهنگی

سرمازدگی درهنگام یخ زدن پوست و بافت زیرپوست اتفاق می افتد.  علل شایع سرمازدگی قرارگرفتن درمعرض هوای سرد است.  همچنین دراثرتماس مستقیم با یخ ،  فلزات یخزده و یا مایعات خیلی سرد نیزاین عارضه بروزخواهد کرد.
 

شرایط زیرباعث ابتلا به سرمازدگی می شود:
•    پوشیدن لباس نامناسب و یا بسیارتنگ که ازشما  درمقابل سرما،  باد،  آب و هوای مرطوب و محافظت نمی کند.

•    ماندن طولانی مدت درمعرض هوای سرد و یا باد   خطرسرمازدگی دردمای منفی 15- درجه سانتیگراد حتی اگرسرعت وزش باد پایین باشد،  افزایش می یابد.  دردمای منفی 27- درجه سانتیگراد همراه با باد درکمتراز30 دقیقه سرمازدگی اتفاق می افتد.

•    تماس داشتن با موادی مانند یخ،  بسته های سرد و یا فلزات یخ زده 
 

عواملی که احتمال سرمازدگی را افزایش می دهند عبارتند  از:
•    داشتن بیماری هایی که مانع احساس سرما می شوند مانند دیابت،  کم شدن آب بدن،  خستگی و جریان ضعیف خون دربدن
•    مصرف الکل یا مواد مخدر
•    سیگارکشیدن
•    اختلالات ذهنی،  ترس و یا اضطراب  درصورتیکه موجب عدم پاسخ به سرما بشود.
•    سرمازدگی قبلی و یا آسیب براثرسرما
•    نوزادان و سالمندان به دلیل ناتوانی درحفظ گرمای بدن
•    قرارگرفتن درارتفاع به دلیل کاهش اکسیژن رسانی به پوست

 

• افزایش حساسیت به سرما

•    افزایش احتمال ابتلا به سرمازدگی مجدد
•    بی حس بودن عضو سرما زده برای مدت طولانی 
•    ایجاد تغییردرغضروف بین مفاصل  
•    نقص رشد درکودکان
•    عفونت
•    کزاز

•    قانقاریا،  پوسیدگی و مرگ بافت ناشی از قطع جریان خون به عضو آسیب دیده است  که می تواند منجربه قطع عضو شود.
•    قرار گرفتن در معرض سرمای شدید که منجربه  سرمازدگی وهمچنین هیپوترمی  شود. 
هنگامی که دمای بدن کاهش می یابد قلب  ، سیستم عصبی و اندام های دیگر به درستی کار نمی کنند.  

در صورتی که  هیپوترمی درمان نشود، منجر به ایست قلبی و سیستم تنفسی و در نهایت  مرگ می شود.
 

اگربه سرمازدگی و یا هیپوترمی مشکوک هستید به پزشک مراجعه کنید.  درصورتیکه علائم شدید هستند به بخش اورژانس مراجعه فرمایید.
 

آنچه باید برای رفتن نزد پزشک انجام دهید:
قبل ازملاقات پزشک جواب سؤالات زیر را آماده کنید:
•    شرح علائم با ذکرجزئیات
•    هرگونه اطلاعات درمورد مشکلات پزشکی که قبلا داشته اید
•    هرگونه اطلاعات درمورد قرارگرفتن درمعرض سرما
•    لیست داروها و مکمل های غذایی که مصرف می کنید  
•    تاریخ آخرین تزریق واکسن کزاز
•    سؤالاتی که باید ازپزشک بپرسید.

شما ممکن است سؤالات زیررا ازپزشکتان  بپرسید:
•     آیا انجام آزمایش برای تأئید تشخیص لازم است؟
•    چه روشهای درمانی برای مراقبت ازپوست درمقابل سرمازدگی را توصیه می کنید؟
•    آیا تغییراتی درپوست من بوجود می آید؟
•    آیا بروشوری دراین باره وجود دارد؟
 

انجام اقدامات زیر نیزلازم است:
•    جلوگیری ازرسیدن سرمای بیشتربه عضو آسیب دیده
•    روی پاهای یخزده راه نروید
•    ازمسکن هایی مانند ایبوپروفن برای کاهش درد استفاده کنید
•    تاول ها را نترکانید

تشخیص سرمازدگی بستگی به علائم و نشانه هایی مانند ظاهرپوست  و قرارداشتن درمعرض سرما می باشد.
انجام آزمایشات زیربه تشخیص میزان سرمازدگی کمک می کند:
•    اشعه ایکس  
•    سی تی اسکن   
•    تصویربرداری رزونانس مغناطیسی  (MRI)
همچنین ممکن است پزشک آزمایشاتی برای هیپوترمی که معمولاً با سرمازدگی همراه است را تجویزکند.
 

درمان سرمازدگی شامل مراقبت های اولیه و درمان پزشکی است و به شدت  سرمازدگی بستگی دارد.  سرمازدگی بسیار خفیف با کمک های اولیه  قابل درمان است .  مراجعه به پزشک برای سایر سرمازدگی ها  ضروری می باشد.
 

مراقبتهای خانگی اولیه برای سرمازدگی
ازقرار گرفتن بیشترپوست در معرض سرما خودداری کنید.  دستها را  زیر بغل خود قراردهید.

از صورت خود محافظت کنید.  بینی و گوش ها را با دستهای دستکش پوشیده بپوشانید.  عضو آسیب دیده را مالش ندهید و هرگز برف بر روی پوست سرمازده نمالید.

اگر در داخل خانه هستید،  لباس های خیس خود را عوض کنید.

به آرامی محل یخ زده را گرم کنید.  دست یا پا را به مدت 15 تا 30 دقیقه در آب گرم  37 تا 42 درجه قراردهید.  اگر دماسنج در دسترس نیست، دمای  آب را با قرار دادن  دست سالم  آزمایش کنید.  آب باید نه بسیار گرم ونه داغ باشد.

مصرف دارو باعث تسکین درد می شود. اگر درد دارید مصرف داروی ضد درد مانند ایبوپروفن،  ادویل، موترین IB  به کاهش درد و التهاب کمک خواهد کرد.

 روی پای یخ زده و یا انگشتان پا  راه نروید زیرا بافت صدمه می بیند.

 اگر پوست قرمز شود و یا احساس سوزن سوزن شدن و سوزش داشته باشید علامت آن است که جریان خون به حالت عادی برگشته است. اما اگر بی حسی یا درد درهنگام گرم شدن عضو باقی می ماند و یا اگر تاول زدید به  اورژانس پزشکی مراجعه کنید.
 

درمان پزشکی  برای سرمازدگی
گرم کردن پوست  با آب گرم به مدت 15 تا 30 دقیقه و ماساژآرام محل سرمازده ازکارهای اولیه پزشکی است.  ممکن است پوست  نرم شده و قرمز رنگ یا بنفش بشود.

استفاده ازداروهای ضد درد خوراکی  از آنجا که گرم کردن مجدد پوست می تواند دردناک باشد،  به احتمال زیاد پزشک دارو برای کاهش درد تجویزخواهد کرد.

ازپوست خود درمقابل سرما محافظت کنید  هنگامی که پوست شما گرم شد ممکن است پزشک با پانسمان  و یا حوله آن را بپوشاند.  اگر استخوان یا عضله درگیر باشد ممکن است به آتل نیاز داشته باشید.  شاید لازم باشد عضو آسیب دیده را به منظور کاهش تورم بالا نگه دارید.

بمنظورالتیام زخم ها و آسیب دیدگی و تشخیص  بافت های آسیب دیده  و بافت سالم یا مرده  بهتر است یک تا سه ماه قبل از برداشتن بافت های آسیب دیده صبر کنید.

 آب درمانی می تواند به درمان سرمازدگی با نگه داشتن پوست تمیز و از بین بردن بافت مرده بطورطبیعی کمک کند.  شما می توانید به آرامی محل آسیب دیده را در زیر آب ماساژبدهید.

استفاده ازداروهای ضد عفونت  اگر پوست یا تاول ها عفونی شوند ممکن است پزشک آنتی بیوتیک های خوراکی تجویز کند.

داروهای ضد لخته شدن خون  ممکن است یک تزریق داخل وریدی (IV) از داروهای ترومبولیتیک مانند پلاسمینوژن بافتی (TPA) برای بازگرداندن جریان خون به وضعیت عادی تجویزشود.  

مطالعات انجام شده برروی افراد مبتلا به یخ زدگی شدید نشان می دهد که TPA خطر قطع عضو را کاهش می دهد.  اما این داروها می تواند باعث خونریزی شدید شود و معمولاً تنها درموقعیت های جدی و طی 24 ساعت پس ازسرمازدگی استفاده می شود.
 

درمان زخم.  اگر شما  زخم بزرگ داشته باشید  ممکن است  پزشک ازتکنیک  بسته شدن زخم به کمک خلاء  استفاده کند که سرعت بهبودی را تسریع می بخشد.
 

عمل جراحي در موارد شدید، عمل جراحی و یا قطع عضو ممکن است برای برداشتن بافت مرده یا درحال ازبین رفتن  لازم باشد  .
 

درمان با اکسیژن پرفشار  این درمان شامل تنفس اکسیژن خالص در یک اتاق تحت فشار است.  برخی از بیماران بعد از این درمان علائم بهبود را نشان داده اند.  اما اینکارنیازمند مطالعه بیشتری است.
 

برای مراقبت ازپوست پس ازسرمازدگی روش های زیررا بکارببرید:

•    مصرف داروهای آنتی بیوتیک و مسکن که توسط پزشک تجویزشده و درموارد خفیف مصرف ایبوپروفن،  ادویل،  موترین B و غیره برای کاهش درد و التهاب

•    برای سرمازدگی شدید چند باردرروزازژل یا لوسیون آلوئه ورا برروی عضو آسیب دیده بمالید تا التهاب آن کمترشود.

•    ازقرارگرفتن درمعرض سرما و باد اجتناب کنید.

•    با پاهای سرمازده را نروید.

•    ازگرمای مستقیم پرهیزکنید.

•    تاول ها را نترکانید و بگذارید خود بخود بهبود پیدا کنند.

 

دراین مورد با پزشک معالج خود مشورت کنید.

با رعایت نکات زیرگرم و سالم می مانید و دچارسرمازدگی نمی شوید:
•    درهوای سرد، مرطوب و باد برای مدت طولانی بیرون ازخانه نمانید.  به گزارش های هواشناسی توجه کنید و درمعرض هوای سرد قرارنگیرید زیرا درعرض کمترازچند دقیقه ممکن است دچارسرمازدگی بشوید.
•    لباس گرم و چند لایه بپوشید.  هوای موجود میان لباسهایی که پوشیده اید مانند لایه عایق درمقابل سرما عمل می کند.   لباس های ضد آب و ضد باد بپوشید.  ازلباسهای عرق گیراستفاده کنید.  دستکش و کلاه و جوراب خیس خود را دراولین فرصت عوض کنید.
•    ازکلاه و هدبند استفاده کنید و گوشهای خود را بپوشانید.
•    به علائم سرمازدگی مانند بی حسی،  رنگپریدگی و یا قرمزی پوست توجه کنید.
•    هنگام مسافرت به مناطق سرد لوازم کمک های اولیه را همراه خود داشته باشید.
•    ازمصرف الکل خودداری کنید.
•    آب و غذا به میزان کافی مصرف کنید.
•    تحرک داشته باشید.  ورزش کردن جریان خون را افزایش داده و بدن شما را گرم می کند.

 

دراین مورد با پزشک معالج خود مشورت کنید.