منوی اصلی
بهترین متخصصین و مراکز مغزواعصاب و روان در تهران

سندروم رت

rett syndrome

سندروم  رت نوعی اختلال عصبی و رشدی نادر است که بر نحوه ی پیشرفت و رشد مغز اثر میگذارد  و موجب بروز نوعی ناتوانی پیشرونده در به کار گیری عضلات  چشم و حرکات بدن و تکلم میشود.معمولا کودکان مبتلا به این سندروم در طی یک زایمان طبیعی به دنیا می ایند  .

شرح بیماری

سندروم  رت نوعی اختلال عصبی و رشدی نادر است که بر نحوه ی پیشرفت و رشد مغز اثر میگذارد  و موجب بروز نوعی ناتوانی پیشرونده در به کار گیری عضلات  چشم و حرکات بدن و تکلم میشود .
روند رشد بیشتر کودکان مبتلا به این بیماری در ابتدا نرمال به نظر میرسد ولی انها پس از  6 ماه  از تولدشان ،توانایی های پیشین خود را از دست میدهند  مانند توانایی در چهار دست و پا راه رفتن ،قدم زدن ،برقراری ارتباط  و یا استفاده از دستان .
این کودکان در طی زمان مشکل بیشتری با  عضلاتی پیدا میکنند که حرکات ،همکاری و ارتباطات را کنترل میکنند .این سندروم میتواند باعث بروز  حمله  و ناتوانی هایی ذهنی هم شود .
گرچه این بیماری به صورت کلی درمان نمیشود ولی تحقیقاتی بروی روش های درمانی ممکن صورت  میگیرد .روش های درمانی اخیر بر پایه ی  بهبود حرکات ،ارتباطات  و مراقبت از کودکان مبتلا به سندروم رت و خانواده انها انجام میشوند  .

نشانه ها

معمولا کودکان مبتلا به این سندروم در طی یک زایمان طبیعی به دنیا می ایند .سن اغاز علئم و شدت این نشانه ها  و میزان ناتوانی حاصل در هر فرد با دیگری  متفاوت است .ولی به نظر میرسد که روند رشد  و رفتار این کودکان تا 6 ماهگی نرمال باشد  و پس از ان نشانه ها بروز میکنند .
بیشتر تغییرات به صورت ناگهانی  در سنین بین 12 تا 18 ماهگی ظاهر میشوند  و یا در طی چندین هفته تا چندین ماه بروز میکنند .
نشانه های سندروم رت عبارتند از :
•    کاهش سرعت رشد :رشد مغز پس از تولد کاهش می یابد و یکی از اولین نشانه های این سندروم کوچکی اندازه ی مغز نسبت به حالت نرمال است (میکروسفالی ).با رشد کودک ،تاخیر در رشد سایر اندامهای وی نیز مشخص میشود.
•    حرکات و همکاری غیر طبیعی : یکی از اولین نشانه ها کاهش توانایی فرد  در کنترل دستان  و  چهار دست و پا رفتن و یا راه رفتن به صورت نرمال است .ابتدا این حالت به صورت ناگهانی بروز میکند و سپس از ان به  صورت تدریجی پیشرفت میکند .در نهایت ممکن است عضله ضعیف شده  و یا سفت  شود و بگیرد  و یا حرکت غیر طبیعی و جایگیری غیر طبیعی همراه باشد .
•    فقدان توانایی های ارتباطی :معمولا کودکان مبتلا به این سندروم توانایی خود در  صحبت کردن،برقراری ارتباط چشمی و ابجاد ارتباط به روش ها دیگر  را از دست میدهند .ممکن است انها علاقه خود به دیگران  و محیط اطراف و اسباب بازی های یشان را از دست بدهند .در تعدادی از انها این تغییرات به  صورت ناگهانی بروز میکند مانند  فقدان ناگهانی توانایی گفتاری .بیشتر کودکان در طی زمان توانایی خود در برقراری تماس های چشمی  و مهارت های ارتباطی غیر کلامی را از دست میدهند .
•    حرکت غیر ارادی دست :معمولا کودکان مبتلا به این سندروم  نشانه هایی مانند حرکات غیر ارادی  و مکرر دست  دارند که برای هر فردی متفاوت است .اسن حرکات میتواند شامل دست خط،فشار دادن ،دست زدن ،ضربه زدن  یا مالش باشد
•    حرکات غیر معمول چشم : این کودکان حرکات چشمی غیر معمولی دارند مانند خیره ماندن غیر طبیعی ،پلک زدن ،لوچی چشمان و یا بستن یک چشم در هر زمان .
•    مشکلات تنفسی : مانند گرفتن نفس ،نفس کشیدن سریع ،بیردون دادن هوا و یا اب دهان با فشار  و بلع هوا .این نشانه های در زمانی بروز میکنند که کودک بیدار است نه خواب
•    اشفتگی و کج خلقی :این حالتها در کودکان مبتلا به سندروم رت با افزایش سن بیشتر میشود .ممکن است کودک به ناگهان جیغ بزند و یا گریه کند  و این حالت برای چندین ساعت ادامه پیدا کند .
•     سایر رفتار های غیرطبیعی : مانند حالتهای غیرطبیعی  صورت و یادوره های طولانی از خنده ،لیس زدن دستان  و یا گرفتن مو و لباس .
•    ناتوانی های شناختی :  فقدان مهارت ها میتواند با فقدان عملکرد ذهنی همراه باشد
•    حمله :  بیشتر افراد مبتلا به این سندروم ، گاهی اوقات حملاتی را در طی زنگی شان تجربه میکنند .
•    انحنای غیرطبیعی ستون فقرات و یا اسکولیوز : این حالت بیشتر در  سندروم رت بروز میکند .بین سنین 8 تا 111 سالگی اغاز شده و  با افزایش سن بیشتر میشود .در صورتی که شدید باشد به حراحی نیاز است .
•    ضربان قلب نامنظم :این حالت  جان تعداد زیادی از افراد مبتلا به سندروم رت را تهدید کرده و میتواند منجر به مرگ شود
•    درد : از انجایی که این افراد به بیماری های متفاوتی دچار میشوند ،احتمال بروز درد برای انها بیشتر است .ولی اختلالات ارتباطی باعث میشود تا دیگران از این درد خبردار نشوند .بنا بر مطالعات انجام شده ،یک چهارم از والدین گزارش کردند که دختر انها در هر ماه بیش از  یک هفته درد دارد .
•    سایر نشانه ها : مانند نازکی  و شکنندگی استخوانها ،کوچکی دستان و پاها که با سرما همراه است ،مشکلات تنفسی و جویدن  و دندان قروچه .ممکن است نشانه ها در هر کودک متفاوت از دیگری باشد .
 مراحل سندروم رت
سندروم رت به صورت معمول در 4 مرجحله بروز میکند :
•    مرحله 1 : اغاز زودهنگام : نشانه های مرحله اول  قابل رویت نیستند  و در سنین بین 6 تا 18 ماهگی  اغاز شده و میتوانند برای چندین ماه تا چندین سال ادامه یابند .ممکن است کودک در این مرحله  ارتباط چشمی کمتری برقرار کند و یا علاقه خود به وسایل بازی اش را از   دست دهد .همچنین ممکن است نشستن و یا خزیدن در انها با تاخیر صورت گیرد .
•    مرحله دوم : نابودی سریع : این مرحله بین سنین 1 تا 4 سالگی اغاز شده و کودک توانایی های پیشین خود را از دست میدهد .ممکن  است این ناتوانی به صورت ناگهانی و یا تدریجی و در طی چنیدن هفته تا ماه بروز کند . نشانه های این مرحله عبارتند از :کاهش رشد  سر  و حرکات غیر ارادی دستان ،تنفس  سریع و عمیق ،جیغ زدن و گریه کردن به دلایل نامعلوم ،مشکلت حرکتی و همکاری ،فقدان ارتباطات اجتماعی .
•    مرحله سوم :پلاتو :این حالت بین 2 تا 10 سالگی بروز کرده و میتواند  سالها ادامه یابد .اگرچه مشکلات حرکتی با قی می مانند ولی رفتار های فرد با پیشرفت کمی همراه هستند .میزان گریه و کج خلقی کم میشود   نحوه به کار گیر ی دست و برقراری ارتباط بهبود می یابد .ممکن است حملات در این سنین و نه  زودتر ز 2 سالگی بروز کنند .
•    زوال حرکتی در مراحل نهایی :  این مرحله پس از 10 سالگی بروز کرده و میتواند برای چندین سال و یا دهه ادامه یابد .نشانه های ان کاهش توانایی حرکتی ،ضعف عضلانی ،انقباض مفاصل و اسکولیوز ست .میزان درک و ارتباطات و  مهارت های دستی معمولا ثابت مانده و یا کمی بهتر میشوند  و تعداد دفعات حملات هم کم میشود .
 

زمان مناسب مراجعه به پزشک

نشانه های این سندروم در مراحل اولیه ظریف و قابل چشم پوشی هستند .در صورتی که نشانه های فیزیکی  و یا تغییرات  رفتاری  را پس  از رشد نرمال مشاهده کردید ،به پزشکتان اطلاع دهید  مانند :
•    کاهش رشد سر  و یا سایر عضای بدن کودکتان
•     کاهش همکاری  و توانایی حرکتی
•    حرکات تکراری دست
•    کاهش تماس های چشمی و یا  علاقه به وسایل بازی
•    رشد گفتاری با تاخیر  و یا فقدان توانایی های گفتاری پیشین
•    مشکلات رفتاری یا تغییرات عاطفی مشخص
•    از دست دادن قابل توجه توانایی های حرکتی  بزرگ و کوچک

علل

سندروم رت نوعی اختلال ژنتیکی  نادر است .نوع کلاسیک این بیماری به همراه  پنج  نوع تغییر ان (غیر معمول و یا متغیر ) با نشانه های خفیف تا شدید تر وجود دارد که  میتواند بر پایه ی  جهش های ژنتیکی ویژهی ای بروز نماید .
این جهش های ژنتیکی که باعث بروز تصادفی این بیماری  میشوند ، بیشتر بر ژن MECP2 اثر میگذارند .این اختلال ژنیتکی فقط در  پاره ای از موارد به ارث برده میشود .خود جهش باعث بروز مشکلاتی در تولید پروتئین میشود که برای رشد مغز ضروری است  .اگرچه  دلیل اصلی این بیماری هنوز مشخص نیست و مطالعاتی در این خصوص انجام میگیرد .
سندروم رت در پسران
از انجایی که ترکیبات کروموزومی اقایان متفاوت  از خانمهاست ،پسرانی که به جهش های ژنیتکی موثر بر  سندروم رت مبتلا میشوند ، اسیب های جدی میبینند و تعداد زیادی  از انها  پیش از تولد و یا اوایل دوران نوزادی می میرند .
تعداد کمی از پسران به نوعی از سندروم رت دچار  میشوند که  اثرات جبران ناپذیر کمتری بر انها دارد .این پسران هم مشابه دختران تا بزرگسالی با این بیماری سر میکنند ولی همچنان در خطر  تعدادی از مشکلات رشدی و ذهنی هستند .

عوامل تشدید

سندروم رت نوعی اختلال نادر است و جهش های ژنتیکی  موثر بر  این بیماری به صورت تصادفی صورت میگیرند  و هیچ عامل تشدید کننده ای برای انها تشدید نشده است .در بعضی موارد عوامل ارثی مانند  ابتلای یکی از اعضای خانواده به این سندروم میتواند نفشی در بروز ان داشته باشد .

پیامدهای مورد نظر

پیامدهای سندروم رت عبارتند از :
•    نیاز به مراقبت دائمی  و کمک در انجام فعالیت های  روزانه
•    مشکلات خواب   مانند الگوی خواب غیر معمول که شامل بیداری های شبانه  و یا خواب های روزانه میشود
•    دشوری در صرف غذا  که منجر به سوتغذیه و رشد متاخر خواهد شد .
•    یبوست که میتواند نوعی بیماری شدید و ممتد باشد  و مشکلات  روده ای  مانند  بیماری ریفلاکس گاستروازوفاژیال (GERD)
•     مشکلات مفاصل و عضلات
•     اضطراب  و  مشکلات رفتاری  که میتواند عملکرد اجتماعی را به چالش بکشد
•    کاهش طول عمر –طول عمر افراد مبتلا به سندروم رت به نسبت دیگران کمتر است  که به دلیل ابتلا به بیماری های قلبی  و سایر پیامدها میباشد .

آمادگی برای ملاقات پزشک

پزشکتان  در طی  بررسی های منظم به دنبال اختلالات رشدی کودتان میگردد .در صورتی که کودکتان نشانه های این بیماری را داشته باشد ، احتمالا به یک متخصص اعصاب  و یا رشد  کودکان ارجاع داده میشود  تا وضعیت وی بررسی شد و تشخیص داده شود .
با استفاده از اطلاعت ذیل  میتوانید برای ملاقات با پزشکتان اماده شوید  و در صورت امکان  یکی از اعضای خانواده و یا دوستان را همراه خود ببرید  تا اطلاعاتی را به شما یاداوری نماید  و یا به شما  را از لحاظ عاطفی پشتیبانی کند .
میتوانید از موارد زیر پیش از ملاقات با پزشک بهره گیرید
•    علائم کودک خود مانند رفتاری های غیر معمول  را بنویسید:پزشکتان وضعیت کودکتان را به دقت بررسی میکند تا نشانه ای اختلالات رشد   را بیابد ولی  به بررسی های روزانه شما هم نیاز است  
•    لیستی از تمام دارو های مصرفی کودکتان  را  تهیه نمایید مانندویتامین  ها و مکمل های غذایی  و داروهای غیر تجویزی  به همراه دوز انها  
•    سوالاتی را که میخواهید از پزشک بپرسید را یادداشت نمایید و اگر مطلبی را متوجه  نشدید حتما بپرسید . در صورتی که زمان شما پایان یافت میتوانید با یک  پرستار و یا دستیار پزشک  صحبت کنید و یا پیغامی را برای پزشکتان بگذارید
•    از محدودیت های پیش از ملاقات اگاه شوید مانند تمام موارید که باید از قبل بدانید  
میتوانید این سوالات را از پزشک خود بپرسید
•    دلایل اصلی  بروز این بیماری  کدامند ؟ و سایر دلایل کدامند ؟
•    به چه ازمایشاتی برای تایید تشخیص  نیاز است ؟
•    ایا میتوان شدت بیماری کودکم را تعیین کرد ؟
•    وضعیت کودکم در  طی زمان چگونه تغییر میکند ؟
•    ایا میتوانم در خانه از کودکم  مراقبت کنم و یا باید  روش های خارج خانه و یا تسهیلات بیشتری را در خانه برای کودکم در نظر بگیرم؟
•    روش های درمانی بری کودکان مبتلابه  سندروم رت کدامند ؟
•    مراقبت های پزشکی منظم برای کودکم با چه تناوبی و چقدر باید صورت  گیرد ؟
•    خانواده های کودکان مبتلا به ا ین سندروم تا چه حدی پشتیبانی میشوند ؟
•    چگونه میتواتم اطلاعاتم را در خصوص این سندروم افزایش دهم ؟
•     ایا این احتمال وجود درد که کودک دیگرم هم به این سندروم دچار شود ؟
میتوانید سوالات دیگری را هم در طی ملاقات از  پزشکتان بپرسید
•    چه زمانی  رفتاری غیر معمول و یا سایر نشانه های غیر طبیعی  کودکتان اغاز شد ؟
•    کودک شما از انجام کدام یک از فعالیت ها محروم شده است ؟
•    شدت علائم کودکتان چقدر است ؟ ایا انها در حال وخامت هستند ؟
•     ایا محرکی مشتواند نشانه های کودکتان را وخیم و یا بهتر نماید ؟

آزمایشات و تشخیص بیماری

تشخیص این سندروم یا بررسی  دقیق وضعیت رشد کودکتان  و یپاسخ گویی به سوالاتی در زمینه ی  سابقه خانوادگی  و بالینی وی انجا م میگیرد . به منظور تشخیص این بیماری ،باید سایر بیماری  ها با  نشانه هایی مشابه بررسی شوند .
 بررسی سایر دلایل بروز نشانه های سندروم رت
 از انجایی که سندروم رت نوعی اختلال نادر است ،ممکن است  احتمال بروز بیماری هایی با نشانه های مشابه در کودکتان بررسی شود   مانند :
•    سایر اختلالات ژنتیکی
•     اوتیسم
•    فلج مغزی
•     مشکلات شنیداری و یا بینایی
•     اختلالات متابولیک مانند فنیل کتونوریا
•     اختلالاتی که موجب  نابودی مغز  و یا بدن میشوند مانند اختلالات پیشرونده
•     اختلالات مغزی که به  دلیل  اسیب دیدگی و یا عفونت بوجود امده اند
•     اختلالات مغزی پیش از تولد
ازمایشات انجام شده بروی کودکتان با توجه به نشانه های وی متفاوت خواهند بود :
•    ازمایش خون
•     ازمایش ادرار
•     روش های عکس برداری  مانند  ام ار ای یا س تی اسکن
•     ازمایش های شنیداری
•     ازمونهای شنیداری و دیداری
•     ازمایش های ارزیابی  فعالیت  مغزی  مانند الکتروانسفالوگرام یا EEGs
معیار های تشخیص
تشخیص  نوع کلاسیک این سندروم  شامل این نشانه های اصلی میشود :
•     ناتوانی بخشی و یا کلی  مهارت های دستی ارادی
•    ناتوانی بخشی و یا کلی مهارتهای گفتاری
•    اختلال در ره رفتن  مانند مشکل در راه رفتن و یا  و یا ناتوانی د ر راه رفتن
•     حرکات غیرارادی مکرر دست  مانند ضربه زدن ،فشار دادن ،قرار دادن دست در دهان  و یا شست شو و مالش
•    سایر نشانه های معمول میتوانند  تشخیص را تایید نمایند .قوانین تشخیصی برای انواع غیر معمول این بیماری کمی متفاوت هستند ولی نشانه های مشابه هستند و شدت انها با هم فرق میکند .
ازمایش ژنتیک
در صورتی که پس از ارزیابی ،پزشکتان تشخیص دهد که کودکتان به سندروم رت مبتلا شده است ، احتمالا از ازمایش ژنیتکی ( بررسی دی ان ای )  به منظور تشخیص بیماری استفاده میکند  .در این تست میزان کمی از خون وریدی در بازو گرفته میشود .
سپس خون به ازمیشگاه فرستاده میشود تا  متخصصان احتمال اختلالات  و دلیل و شدت بیماری را بررسی کنند .

درمان و دارو

اگرچه این سندروم درمانی ندارد ولی روش های درمانی موجود بر کاهش علائم و مراقبت های  بالینی تمرکز دارند .نیاز به درمان و پشتیبانی با افزایش سن کودک کمتر نمیشود  و باید در تمام طول عمر ادامه یابد .درمان این بیماری به رویکردی تیمی نیاز دارد .
روش های درمانی مناسب کودکان و بزرگسالان مبتلا به سندروم رت عبارتند از :
•    مراقبت های پزشکی منظم : مدیریت علائم و بیماری ها به یک تیم متشکل از چندین متخصص نیاز دارد .ارزیابی منظم تغییرات فیزیک مانند اسکولیوز  و جی ای  و مشکلات قلبی باید انجام گیرد
•    دارودرمانی : این داروها نمیتوانند سندروم را به  صورت کامل درمان میکنند ولی میتوانند نشانه های ان را کنترل نمایند مانند حمله ،گرفتگی عضلانی و یا مشکلات تنفسی  و خواب ،مسیر جی ای و یا مشکلات قلبی .
•    درمان فیزیکی :درمان فیزیکی و با به کار گیری گچ و یا دست بند و پشت بند میتواند به کودکان مبتلا به اسکولیوز و انهایی که به پشتیبانی   دست و مفاصل نیاز دارند،کمک کند .در بعضی موارد هم  این روش به فرد کمک میکند تا  حرکات نرمال خود را ادامه دهد و  و نحوه نشستن خود را اصلاح کند  و مهارتهای راه رفتن و تعادل و انعظاف پذیری را بهبود بخشد .
•    درمان حرفه ای :در این روش به فرد کمک میشود تا بتواند برای انجام حرکاتی مانند لباس پوشیدن و غذا خوردن از دستهای خود استفاه نماید .در صورتی که حرکات تکراری بازرو و دست مشکلی را بوجود اورند ، از گچ گیری بری محدوسازی حرکت ارنج و مچ  دست استفاده میشود .
•    درمان مهارت های گفتاری : در این روش به کودک اموزش داده میشو تا  با استفاده از روش های غیرکلامی  و بهبود روابط اجتماعی بتواند وضعیت زندگی خود را بهتر کند
•    پشتیبانی تغذیه ای :تغذیه صحیح نقش مهمی در  رشد نرمال  و بهبود توانایی های اجتماعی و ذهنی دارد .یک رژیم غذایی پرکالری و متعادل برای این افراد مناسب است .همچنین باید استرتزی های غذایی به گونه ای باشد که  از بروز خفگی و یا استفراغ پیشگیری به عمل اید .تعدادی از افراد مبتلا به سندروم رت از طریق لوله ای واقع در معده تغذیه میشوند (گاستروستومی )
•    تداخلات رفتاری :تمرین و رشد عادتهای مناسب خواب  میتواند اختلالات رفتاری را کاهش دهد
•    سرویس های پشتیبانی : سرویس های اکادمیک  و اجتماعی و خدمات کار  میتوانند با  فعالیت های شغلی و اجتماعی و مدرسه  یکی شوند .انطبق های ویژه  شرکت دراین فعالیت ها  را ممکن میکند .

سبک زندگی و مراقبت در خانه

در این خصوص با پزشکتان مشورت نمایید

داروهای جایگزین

تعدادی  از روش  های درمانی جایگزین  که برای  کودکان مبتلا به سندروم رت به کاربرده شده است ،عبارتست از :
•    موزیک ترپی
•    هیدروتراپی  که شامل شنا   و یا حرکت در اب میباشد
•     تراپی با کمک حیوانات  مانند به کارگیری  سگ و یا اسب سواری برای بهبود فرد
شواهد زیادی نمیتوانند تاثیر این روش درمانی را تایید کنند ولی تعدادی از والدینی که این روش را به کاربرده اند ،ان را موثر میخوانند .
در صورتی که فکر میکنید این روش های درمانی جایگزین برای کودک شما مناسب هستند ،در خصوص مزایا و معایب ان با پزشکتان مشورت نمایید و مشاوره ای در زمینه ی  برنامه ی درمانی بالینی دریافت کنید

پیشگیری

 هیچ راهی برای پیشگیری از ابتلا به این بیماری وجود ندارد .در بیشتر موارد ،جهش های ژنتیکی  موثر بر ین اختلال به  صورت تصادفی و بدن برنامه قبلی بروز میکنند . حتی اگر کودکتان و یا یکی از اعضای خانواده تان به این سندروم دچار باشد ، شما  میتوانید  از پزشکتان درخواست ازمایش ژنتیک بدهید .

همراهی و حمایت

کودکان  مبتلا به این سندروم برای انجام کارهای روزانه خود مانند راه رفتن ،غذا خوردن  و  حمام کردن به کمک نیاز دارند . در یکی  از مطالعات  به عنون مثال مشخص شد که حملات بیماری باعث میشوند تا والدین کودکان مبتلا  به سندروم رت   استرس بیشتری داشته باشند .
 به منظور بهبود سازگاری با این بیماری  این  موارد را رعایت کنید:
•    راهی برای کاهش استرس بیابید :  خیلی طبیعی است که گاهی احساس سردرگمی کنید .در خصوص مشکلتان با یک  دوست قابل اعتماد و یا یکی از  اعضای خانواده تان صحبت کنید  تا استرستان کم شود .روشی برای بهبود قوا و وضعیت خود بیابید
•    از سایرین کمک بخواهید : در صورتی که  در خانه از کودکتان مراقبت میکنید ،  از پرستاران بخواهید تا در صورت نیاز این کار را برای شما انجام دهند و یا میتوانید مراکز مراقبتی مسکونی را انتخاب کنید  به خصوص اگر کودکتان بزرگ شده است
•     با دیگران ارتباط برقرار کنید :  در صورتی که با سایر خانواده های دچار به این وضعیت ارتباط برقرار کنید ،متوجه میشوید که تنها نیستید .میتوانید به دنبال پشتیبانی انلاین  و یا اطلاعاتی از سازمانها بشید مانند  سازمان بین المللی سندروم رت .

برای پرسیدن سوالات پزشکی خود، می توانید به ربات تلگرام هوشمند سبزوسالم مراجعه کرده و سوالات خود را از پزشکان متخصص بپرسید.
آدرس ربات تلگرام سبزوسالم:

https://t.me/askq_bot
سندروم رتبیماری رتمیکروسفالیکاهش رشد کودکناتوانی حرکتیناتوانی گفتاریمشکلات گفتاریاسکولیوزمشکلات تنفسیاختلالات چشمیحرکات غیرارادی دستدرمان سندروم رتتشخیص سندروم رتدندان قروچهکاهش تماس چشمیمشکلات رفتاری
مقالات مرتبط
درمان بی خوابی بدون دارو (کلیک کنید)
اینجا باهوش تر میشوید!
عضویت در خبرنامه ثبت نام
ثبت نام شما با موفقیت انجام شد
در خبرنامه ما عضو بشید و دسترسی خودتون به اطلاعات جالب و جذاب رو راحت کنید. باقی کارها رو ما برای شما انجام میدیم. تنظیم خبرنامه خبرنامه سلامت خبرنامه مغز و اعصاب و روان خبرنامه زیبایی و تغذیه