منوی اصلی
بهترین متخصصین و مراکز مغزواعصاب و روان در تهران

حمله ایسکمی گذرا

transient ischemic attack

حمله ایسکمی گذرا    همانند سکته مغزی بوده و نشانه هایی مشابه  ان را دارد ولی معمولا فقط چندین  دقیقه طول کشیده  و باعث اسیب های  دائمی  نمیشود پس ار تعیین  دلیل حملات ایسکمیک گذرا ،پزشکتان سعی میکند تا اختلالات را اصلاح کرده و از بروز سکته مغزی پیشگیری نماید  .

شرح بیماری

حمله ایسکمی گذرا    همانند سکته مغزی بوده و نشانه هایی مشابه  ان را دارد ولی معمولا فقط چندین  دقیقه طول کشیده  و باعث اسیب های  دائمی  نمیشود .
به این حالت سکته مغزی مینی هم گفته میشود  و میتواند نوعی هشدار باشد .هر یک نفر از میان سه نفر مبتلا به  حملات ایسکمی گذرا ،در نهایت به سکته مغزی دچار میشوند .در نیمی از افراد ،سکته مغزی   در طی یک سال پس از حملات بروز میکند.
میتوان ابن حملات را به عنوان یک فرصت یا یک هشدار در نظر گرفت  .هشداری در خصوص احتمال بروز سکته مغزی و فرصتی برای اتخاذ تصمیماتی جهت پیشگیری از ان .

نشانه ها

 معمولا  این حملات به مدت چندین دقیقه  طول میکشند و بیشتر علائم ان در طی یک ساعت از بین میرود .نشانه های این حملات مشابه نشانه های اولیه سکته مغزی است و میتواند با بروز ناگهانی موار ذیل همراه باشد :
•    ضعف ,بی حسی یا فلج صورت ،بازو و پا  به خصوص در یک طرف بدن
•    لکنت زبان و دشواری در فهم دیگران
•    نابینایی یک یا هر دو  چشم یا دوبینی
•    سرگیجه یا عدم تعادل و همکاری
ممکن است شما به بیش از یک عدد از این حملات دچار شوید و نشانه های عود کننده  ی ان با توجه به بخش اسیب دیده مغزی ،میتوانند مشابه و یا متفاوت از هم  باشند

زمان مناسب مراجعه به پزشک

در صورتی که  احتمال میدهید به حملات ایسکمی گذرا دچار شده اید ،بلافاصله به پزشکتان مراجعه نمایید .ارزیابی بلافاصله  و شناسایی موارد قابل درمان میتواند به پیشگیری از بروز سکته مغزی کمک کند .

علل

دلیل بروز حمله  ایسکی گذرا  و سکته مغز ی ایسکمی به  عنوان شایع ترین نوع سکته مغزی   است که در ان یک لخته خونی جریان خون را به بخشی از مغز قطع میکند .در حملات ایسکمی گذرا  بر عکس سکته مغزی این انسداد  کمینه بوده و اسیب های دائمی را بوجود نمی اورد .
دلیل  اصلی این حملات ،انباشتگی  ذخیره های  چربی   حاوی کلسترول  یا  پلاک  ها در یک   شریان یا یکی از زیرشاخه های ان  است که اکسیژن و مواد غذایی را به مغز میرساند .(تصلب شرایین )
پلاکت ها میتوانند  میزان جریان خون در یک شریان را کاهش دهند  و منجر به بروز لخته خونی شوند .یکی دیگر از دلایل بروز این حملات ،حرکت  لخته های خونی  در رگهایی است  که از بخش های دیگر(اغلب قلب ) به سمت مغز میروند

عوامل تشدید

تعدادی از فاکتور های ریسک حملات ایسکی گذرا قابل تغییر نیستند ولی تعدادی از انها را نیز میتوان مدیریت کرد :
عوامل تشدید کننده ی غیر قابل تغییر
شما نمیتوانید این موارد را کنترل کنید ولی با اطلاع از انها قادر خواهید بود با تغییر سبک زندگی   ،احتمال بروز سایر خطرات ممکن را کاهش دهید .
•    سابقه خانوادگی : در صورتی که قبلا یکی از اعضای خانواده شما به حملات ایسکمی گذرا و یا سکته مغزی چار شده است ،شما بیشتر در معرض این حملات فرار دارید
•    سن :احتمال ابتلا به این حملات در افراد بالای 55 سال بیش از دیگران است  
•    نژاد :سیاه پوستان به دلیل ابتلای  بیشتر به دیابت و فشار خون ،به احتمال بیشتری  در اثر بروز این حملات فوت میکنند  
•    جنسیت :احتمال بروز این حملات در اقایان بیش از خانمهاست ولی نیمی از مرگهای ناشی از سکته مغزی در خانمها بروز میکند .
•    ابتلا به حملات ایسکمی گذرا در گذشته :در صورتی که شما در گذشته یک بار و یا بیشتر به این حملات دچار شده اید ،10 برابر بیشتر در  معرض ابتلا به سکته مغزی قرار دارید
•    بیماری  داسی شکل : و یا کم خونی داسی شکل که پیامدی غالب از این اختلال ارثی است .گلبولهای قرمز داسی شکل خون اکسیژن کمتری حل میکنند و همچنین به احتمال بیشتری در عروق شریانها گیر میکنند و جریان خون به مغز را مسدود میسازند
عوامل تشدید کننده ی قابل کنترل
شما میتوانید تعدادی از عوامل تشدید کننده را کنترل  و درمان کنید مانند وضعیت سلامتی و انتخابهای مرتبط با سبک زندگی  که نقش مهمی در افزایش احتمال بروز سکته مغزی دارند .در صورتی که یک یا دو  نمونه از موارد   ذیل را داشته باشید ،به معنای سکته مغزی نیست ولی در صورتی که به دو  مورد یا بیشتر از موارد ذیل دچار شوید ،احتمال بروز سکته مغزی برای شما افزایش می یابد .
وضعیت سلامتی
•    فشار خون بالا –احتمال بروز سکته مغزی در افرادی با  فشار خون بالاتر از 110/75 میلی متر جیوه ،بیشتر  است  .پزشکتان به شما کمک میکند تا فشار خون خود را با توجه به سنتان کنترل کنید   این در صورتی است که به  به دیابت و سایر بیماری ها هم  مبتلا باشید .
•    کسترول بالا :مصرف کم تر کلسترول و چربی ها به خصوص چربی های اشباع شده و ترانس میتواند به کاهش پلاک های شریانها کمک نماید .در صورتی که نمیتوانید کلسترول خود را از طریق تغییرات تغذیه ای کنترل کنید ،پزشکتان استاتین و یا سایر دارو های کاهش دهنده ی کلسترول را برای شما تجویز میکند
•    بیماری های قلبی عروقی  : که شامل این موارد میشوند نارسایی قلبی ،عفونت قلبی یا اختلالات ریتمی قلب  و نقص قلبی
•    بیماری عروق کاروتید :رگهای خونی گردنتان که به مغزتان میرسند ،مسدود میشوند
•    بیماری های عروق محیطی : رگهای خونی که خون را به سمت بازو و پاهایتان میبرند ،مسدود میشوند
•    دیابت :دیابت شدت تصلب  شرایین را افزایش میدهد - انباشتگی مواد چربی در این عروق موجب نازکی رگها میشود – همچنین این بیماری در افزایش سرعت تصلب شرایین هم موثر است
•    میزان بالای هموسیستئین :سطح بالای امینواسید ها در خون شما میتواند منجر به  بروز ضخامت و زخم  در شریانهای شما شود و این حالت خود احتمال بروز تصلب شرایین را افزایش میدهد .
•    وزن اضافی :در صورتی که شاخص جرم بدن یک خانم  از 25 به بالا باشد و یا  دور  مچ دست او   بیش از 35 اینچ یا 89 سانتی متر باشد  و یا این مقدار در اقایان بالای 40 اینچ و یا 102 سانتی متر باشد ،احتمال بروز سکته مغزی افزایش می یابد .
گزینش سبک زندگی
•    سیگار کشیدن :سیگار خطر بروز لخته خونی و  فشار خون  و انباشتگی ذخیره های چربی حاوی کلسترول در عروق یا همان تصلب شرایین را افزایش میدهد
•    عدم فعالیت فیزیکی :انجام تمارین ورزشی متوسط و متعادل به مدت نیم ساعت در روز به کاهش خطر این حملات کمک میکند .
•    تغذیه نامتناسب :مصرف زیاد چربی وبه خصو ص نمک  احتمال بروز حملات ایسکمی گذرا و سکته مغزی را افزایش میدهد
•    مصرف زیاد الکل :مصرف مجاز الکل برای خانمها ،حداکثر یک لیوان در روز و برای اقایان حداکثر دو لیوان در روز است
•    مصرف داروهای  غیر قانونی : از مصرف کوکائین و موارد مشابه بپرهیزد
•    مصرف قرص های ضدبارداری :در صورتی که شما هورمون تراپی انجام میدهد ،در خصوص نحوه تاثیر این هورمونها بر خطر حملات ایسکمی گذرا و سکته مغزی با پزشکتان مشورت نمایید .

پیامدهای مورد نظر

در این خصوص با پزشکتان مشورت نمایید

آمادگی برای ملاقات پزشک

معمولا این حملات در حالت اورژانسی تشخیص داده میشوند ولی در صورتی که شما نگرانی در زمنیه احتمال بروز این  حملات دارید ،میتوایند ملاقاتی را با پزشکتان ترتیب دهید  و در طی ان  موضوع مورد نظر را با وی در میان بگذارید .
انچه که خودتان میتوانید انجام دهید
در صورتی که میخواهید احتمال بروز سکته مغزی را ارزیابی کنید ،این موارد را نوشته و در ان خصوص صحبت کنید :
•    لیستی از تمام دارو های مصرفیتان  را  تهیه نمایید مانند دارو های تجویز ی و غیر تجویزی  و دوز انها
•    سوالاتی را که میخواهید از پزشک بپرسید را یادداشت نمایید
•    اطلاعات شخصی تان را بنویسید مانند استرس های شدید و یا تغییرات اخیر سبک زندگی .
•    عوامل تشدید کننده ی این حملات را بنویسید مانند سابقه خانوادگی ابتلا به ان
•    در صورتی که قبلا به این حملات دچار شده اید و نشانه هایی که داشته اید
چه توقعاتی از پزشکمان داشته باشیم ؟
احتمالا پزشکتان به شما پیشنهاد میکند تا چندین ازمایش مختلف را انجام دهید تا عوامل تشدید کننده را بررسی کند و همچنین به شما اموزش میدهد تا برای این ازمایشات اماده شوید  مانند ناشتا بودن پیش از ازمایش خون و کلسترول و سطح قند خون

آزمایشات و تشخیص بیماری

از انجایی که حملات ایسکمی گذرا کوتاه مدت هستند ،پزشکتان بیشتر  با توجه به سابقه بالینی شما بیماری را تشخیص میدهد نه  ازمایشات فیزیکی و عصبی انجام شدهد .به منظور تعیین دلایل این حملات و ارزیابی  احتمال بروز سکته مغزی از روش های زیر استفاده میشود :
•    ارزیابی فیزیکی :پزشکتان  ممکن است فاکتور های ریسک ابتلا به این حملات مانند فاشر خون باالا ،کلسترول بالا و دیات و میزان بالای امنیواسید ها ی هموسیستئین را ارزیابی کند .پزشکتان   از گوشی طبی برای گوش داد ن به یا صدای تماس سریع جسم با هوا  در شریلنهای شما استفاده میکند که با قرار گیری گوشی طبی بروی شریانها صورت میگیرد و میتواند نشان دهنده ی تصلب شرایین باشد .همچنین ممکن است پزشکتان از ته چشم بین استفاده کند تا  بتوانداجزای کلسترولی  و یا پلاکتی را در رگهای خونی کوچک در  شبکیه و پشت چشم را مشاهده نماید .
•    سونوگرافی کاروتید :یک دستگاه  میله مانند و یا مبدل امواج صوتی با فرکانس بالا را به گردنتان میفرستد و پس از انکه این امواج  از بافت ها و پشت  عبور کردند ،پزشکتات میتواند تصاویر روی مانیتور را ارزیابی کند و به دنبال نازکی و یا لختگی در عروق کاروتید بگردد .
•    سی تی اسکن :در این روش از اشعه ایکس به منظور تولید تصاویرسه بعدی  از مغز استفاده میشود .
•    سی تی انژیوگرافی (CTA  ) : اسکن مغز باعث میشود تا بتوان به  روش غیر جراحی شریانهای گردن و مغز را ارزیابی کرد .در این روش از اشعه ایکس مشابه با سی تی  اسکن های استاندارد  از سر  استفاده میشود  و شامل تزریق مواد رنگی در عروق خونی میشود
•    ام ار ای :در این روش  با استفاده از میدان مغناطیسی قوی میتوان  تصاویر سه بعدی از مغز را تهیه کرد
•     ام از انژیوگرافی ( MRA) : در این روش از میدان های مغناطیسی مشابه ان ار ای برای ارزیابی عروق در گردن و مغز استفاده میشود .
•    اکوکاردیوگرافی :ممکن است پزشکتان از اکوکاردیوگرافی قفسه گذر  ( TTE ) یا  اکوکاردیوگرام  از طریق مری  (TEE) استفاده کند .در روش اول وسیله ای به نام مبدل از قفسه سینه شما عبور میکند و امواج صوتی  را تولید میکند که   به بخش های مختلف قلب فرستاده میشود و پژواک ان را دریافت میکند و در نهایت تصاویر سونوگرافی تولید میشوند .در  روش دوم ،یک لوله انعطاف پذیر به همراه یک مبدل درون ان در مری قرار داده میشود  و پشت دهان را به معده متصل میکند. مری دقیقا پشت قلب قرار دارد و به همین دلیل  این روش میتواند تصاویر سونوگرافی   دقیقی را از لخه های خونی تولید کند که در مقایسه با روش های سنتی اکوکاردیوگرافی ،کیفیت بیشتری دارد .
•    آرتریوگرافی :این روش تصویری از شریانهای مغزی تولید میکند که به صورت نرمال در عکس برداری با اشعه ایکس مشخص نیست .رادیولوژیست یک لوله ظریف و انعطاف پذیر   را از طریق برش های کوچک  در ران وارد میکند . کاتتر از طریق  شریانهای بزرگ شما هدایت میشود  و به سمت  عروق کاروتید و مهره ای میرود .سپس پزشکتان از طریق کاتتر مایع رنگی را تزریق میکند  تا تصاویر ی از رگهای مغزی را با اشعه ایکس تولید میکند .این پروسیجر در موارد خاصی  استفاده میشود .

درمان و دارو

 پس ار تعیین  دلیل حملات ایسکمیک گذرا ،پزشکتان سعی میکند تا اختلالات را اصلاح کرده و از بروز سکته مغزی پیشگیری نماید .با توجه به دلیل بروز این حملات ،پزشکتان داروهایی را تجویز میکند تا احتمال بروز لخته های خونی را کاهش دهد و با از جراحی و یا پروسیجر بالون _انژیوپلاستی  ) استفاده میکند .
دارو ها
پزشکان از داروهای متفاوتی به منظور کاهش احتمال بروز سکته مغزی پس از حملات ایسکمی استفاده میکند .دارو ها با توجه به موقعیت مکانی ،دلیل ،شدت و نوع حملات ایسکمی گذرا متفاوت هستند و دو نوع دارو ی رایج در این زمینه عبارتند از :
•    دارو های ضد پلاکت خون :این دارو ها باعث میشوند تا پلاکت ها به عنوان یکی از انواع سلولهای خونی در گردش ،با احتمال کمتری به هم بچسبند .زمانی که رگهای خونی اسیب میبینند ،پلاکت های چسبنده  لخته های خونی را بوجود می اورند و این فرایند با بروز لخته های خونی پروتئینی  در پلاسمای خون تکمیل میشود  معمول ترین داروی کاربردی در این دسته اسپیرین  است  که کمترین هزینه و عوارض جانبی را دارد .کلوپیدوگرل گزینه ی  دیگری است که جایگزین این دارو میشود .همچنین آگرنوکس ترکیبی از اسپرین با دوز پایین و داروی ضد پلاکت دیپیریدامول است که برای  کاهش لخته های خونی استفاده میشود .نحوه کارکرد دیپیریدامول کمی  متفاوت از اسپیرین است .
•    دارو های ضد  انعقاد : مانند هپارین و وارفارین که بروی پروتیئن های موثر در لختگی خون اثر میگذارند نه عملکرد پلاکت ها .هپارین برای مدتی کوتاه مصرف شده ولی وارفارین کاربردی طولاتی مدت دارد .این دارو ها باید به دقت ارزیابی شوند .در صورتی که فرد به  فیبریلاسیون  دهیلیزی مبتلا باشد ، پزشکتان نوعی دیگر از دارو های ضد انعقاد به نام دابیگاتران را تجویز میکند .
جراحی
در صورتی که عروق گردن شما و یا عروق کاروتید به میزان متوسط و با زیادی نازک شده باشند ،پزشکتان اندارترکتومی کاروتید را پیشنهاد میکند که در ان  ذخیره های چربی یا پلاک های آترواسکلروز از عروق کاروتید زدوده میشوند و این کار پیش از بروز حملات ایسکمی مجدد  و یا سکته مغزی  صورت میگیرد .برشی بروی شریان زده شده و پلاک ها برداشته میشوند و سپس شریان بسته میشود .
آنژیوپلاستی
در  موارد گزینشی ،از پروسیجری به نام انژیوپلاستی کاروتید و یا استنت گذاری استفاده میشود که شامل یک دستگاه بالن مانند برای گشودن شریان مسدود و جاگذارید یک لوله سیمی و یا استنت در شریان است که کمک میکند تا شریان باز بماند .

سبک زندگی و مراقبت در خانه

در این خصوص با پزشکتان مشورت نمایید

داروهای جایگزین

در این خصوص با پزشکتان مشورت نمایید

پیشگیری

 اطلاع از فاکتور های ریسک و انتخاب یک سبک سالم برای زندگی تان بهترین روش های پیشگیری از بروز این حملات هستند .سبک زندگی سالم شامل ارزیابی منظم وضعیت فیزیکی تان و موارد ذیل میشود :
•    سیگار نکشید :عدم مصرف سیگار احتمال بروز حملات مغزی ایسکمی و سکته را کاهش میدهد
•    مصرف  کلسترول و چربی ها را محدود کنید : کاهش میزان مصرف کلسترول و چربی  به خصوص چربی های اشباع شده و ترانس میتواند میزان انباشتگی پلاک ها در شریانهای شما را کاهش دهد
•    میوه و سبزیحات زیاد ی مصرف کنید :این مواد حاوی پتاسیم ،فولات و انتی اکسیدانها میباشند که شما را در برابر حملات ایسکمی گذرا و سکته مغزی محافظت میکند
•    سدیم کمتری مصرف کنید :در صورتی که  فشار خون بالایی دارید ،از مصرف غذاهای شور بپرهیزید و نمک را به غذایتان اضافه نکنید تا فشار خونتان کاهش یابد .عدم مصرف نمک  از بروز فشار خون بالا پیشگیری نمی  کند ولی مصرف زیاد ان میتواند فشار خون را در افراد حساس به سدیم بالا ببرد .
•    منظم ورزش کنید :در صورتی که به فشار خون بالا مبتلا هستید ،انجام تمارین ورزشی میتواند  فشار خون شما را بدون مصرف دارو ها کاهش دهد .
•    مصرف الکل را محدود کنید : مصرف مجاز الکل برای خانمها ،حداکثر یک لیوان در روز و برای اقایان حداکثر دو لیوان در روز است
•    وزن متعادلی را حفظ کنید :وزن بالا موجب بروز فشار خون بالا و بیماری های قلبی عروقی و دیابت میشود .کاهش وزن به همراه رژیم غذایی متناسب و ورزش میتواند فشار خون شما را کاهش دهد و سطح کلسترول تان را بهبود بخشد .
•    عدم مصرف داروهای  غیر قانونی : موادی مانند کوکائین احتمال ابتلا به حملات ایسکمیک گذرا و سکته مغزی را افزایش میدهند .
•    دیابت را کنترل کنید :میتوانید با ورزش ،رژیم گرفتن ،کنترل وزن  و در صوت نیاز دارو ها دیابت و فشار خون بالا را کنترل کنید .

همراهی و حمایت

در این خصوص با پزشکتان مشورت نمایید

برای پرسیدن سوالات پزشکی خود، می توانید به ربات تلگرام هوشمند سبزوسالم مراجعه کرده و سوالات خود را از پزشکان متخصص بپرسید.
آدرس ربات تلگرام سبزوسالم:

https://t.me/askq_bot
سکته مغزیحمله ایسکمی گذرادرمان حمله ایسکمی گذرانشخیص حمله ایسکمی گذراداروهای درمانی حمله ایسکمی گذراپیشگیری از حمله ایسکمی گذرادلایل حمله ایسکمی گذراانزیوپلاستیاسپیرینعروق کاروتیداکوکاردیوگرافی قفسه گذراکوکاردیوگرافی مری گذر
مقالات مرتبط
درمان بی خوابی بدون دارو (کلیک کنید)
اینجا باهوش تر میشوید!
عضویت در خبرنامه ثبت نام
ثبت نام شما با موفقیت انجام شد
در خبرنامه ما عضو بشید و دسترسی خودتون به اطلاعات جالب و جذاب رو راحت کنید. باقی کارها رو ما برای شما انجام میدیم. تنظیم خبرنامه خبرنامه سلامت خبرنامه مغز و اعصاب و روان خبرنامه زیبایی و تغذیه