آژنزي واژن يا فقدان واژن يك نقص مادرزادي محسوب ميشود كه تعداد كمي از زنان را درگير ميكند؛ اما در صورت اصلاح اين نقص، شرايط براي فعاليت جنسي (البته بغير از بارداري) فراهم ميشود.
آژنزي واژن چيست؟
آژنزي واژن يك اختلال مادرزادي مربوط به دستگاه تناسلي است كه از هر 5000 نفر، تنها در يك زن اتفاق مي افتد. اين اختلال نادر هنگامي اتفاق مي افتد كه رشد واژن (كانال عضلاني كه دهانه رحم را به فرج متصل ميسازد) متوقف ميشود و يا بطور كل واژن وجود ندارد.
برخي از بيماران ممكن است واژن كوتاه تري داشته باشند يا دو سوم فوقاني واژن را نداشته باشند (سندرم ماير- راكي تانكسي). معمولا در آژنزي واژن، احتمال وجود ساير ناهنجاري هاي دستگاه تناسلي، مانند فقدان يا كوچك بودن رحم نيز وجود دارد.
علاوه بر اين، در 30% از بيماران مبتلا به آژنزي واژن، احتمال ابتلا به ناهنجاري هاي كليوي وجود دارد كه رايج ترين آنها فقدان يك كليه يا نابجايي يك يا هردو كليه ميباشد. در برخي نيز ممكن است هردو كليه با يكديگر تركيب شده و شكلي شبيه نعل اسب را تشكيل دهند. حدود 12% از بيماران نيز داراي ناهنجاري هاي اسكلتي هستند كه دو سوم اين افراد مشكلاتي در مهره ها، دنده ها يا اندام هاي زبرين دارند.
تشخيص آژنزي واژن
از آنجاييكه دستگاه تناسلي خارجي، طبيعي به نظر ميرسد، معمولا آژنزي واژن تا سن بلوغ (حدود 15 سالگي) تشخيص داده نميشود. زمانيكه دختر جواني در اين سن متوجه ميشود كه پريود نشده و بدنبال درمان ميرود، متوجه اين ناهنجاري ميگردد. تشخيص اين اختلال از طريق معاينه باليني و تصويربرداري تشخيصي انجام ميشود. ممكن است براي بررسي رحم و تخمدان ها، سونوگرافي انجام شود. گاهي نيز به بيمار توصيه ميشود كه جهت حصول تصويري دقيق تر، ام آر آي (MRI) دهد.
در حاليكه بسياري از مبتلايان به آژنزي واژن، تا رسيدن به سن بلوغ از وجود چنين اختلالي در خود اطلاعي ندارند، يك زير گروه از اين اختلال، در همان مراحل اوليه قابل تشخيص خواهد بود. در چنين مواردي، حين معاينات و آزمايشات، وجود اين اختلال نيز شناسايي ميشود.
روش هاي درمان آژنزي واژن
- خود اتساعي؛ برخي زنان ميتوانند بدون انجام جراحي، واژن خود را بازسازي كنند. بدين ترتيب كه با استفاد از يك لوله بسيار كوچك بنام گشاد كننده، بر ناحيه اي كه واژن بايد قرار داشته باشد، فشار وارد ميكنند. گشاد كننده مقابل پوست قرار داده شده و حدود 15 الي 20 دقيقه در روز فشار وارد ميشود. معمولا انجام اين روش پس از استحمام آسانتر است، زيرا پوست نرمتر شده و به آساني قابل اتساع و كشيدن است.
- واژينوپلاستي (جراحي ترميم واژن)؛ بسياري از زنان جوان به جراحي بازسازي نياز دارند. در اين جراحي، روش هاي متعددي وجود دارد. اما بطور كل، واژن را ميتوان از طريق پيوند پوست باسن يا مخاط باكال (پوشش داخلي دهان) و يا با استفاده از بخشي از روده بزرگ بازسازي و فرم يك واژن ايجاد را كرد.