گادوبنات (وریدی)

گادوبنات به عنوان ماده حاجب در ام آر آی (MRI) استفاده می شود. عوامل کنتراست برای کمک به ایجاد یک تصویر واضح از بدن در طول اسکن های ام آر آی استفاده می شوند. ام آر آی روش خاصی است که از طریق آن پزشک می تواند داخل بدن _ مانند مغز_ را ببیند. از آهن ربا و کامپیوتر برای ایجاد تصاویر استفاده می شود. برخلاف تصویربرداری با اشعه ایکس، در طول ام آر آی از اشعه استفاده نمی شود.  گادوبنات ماده حاجب دارای گادولینیوم (GBCA) است.

گادوبنات قبل از انجام ام آر آی برای تشخیص مشکلات موجود در مغز، ستون فقرات، و دیگر اندام بدن تزریق می شود.
این دارو تنها توسط و یا تحت نظارت مستقیم پزشک استفاده می شود.

اشکال دارویی:

• محلول

در صورتيكه تصميم به مصرف دارويی داريد همه جوانب آن بايد به دقت بررسی گردد. اين تصميمی است كه شما و پزشكتان می گيريد. درمورد مصرف اين دارو موارد زير بايد درنظر گرفته شود:

آلرژی و حساسیت
در صورت بروز هرگونه واکنش آلرژیک یا غیر معمول، به هر دارویی و یا این داروی خاص حتما پزشک معالج خود را مطلع سازید. همچنین درمانگران را آگاه نمایید از وجود حساسیت هایی که نسبت به برخي مواد غذايي، رنگ ها ، مواد نگهدارنده و يا حيوانات دارید. در صورتيكه  بدون تجويز پزشك قصد استفاده از اين دارو را داريد حتما بروشور و يا توضيحات مندرج روي بسته را با دقت مطالعه فرماييد.

اطفال
مطالعات دقیق و کافی انجام شده تا به امروز، مشکل خاصی  مبنی بر محدود کردن مصرف محلول گادوبنات در کودکان 2 سال به بالا نشان نداده اند. با این حال، اثربخشی و ایمنی این دارو در کودکان کمتر از 2 سال تایید نشده است.

مطالعات کافی در خصوص اثربخشی گادوبنات Multipack™ بر کودکان انجام نگرفته است. همچنین، اثربخشی و ایمنی این دارو تایید نشده است.

سالمندان
مطالعات دقیق و کافی انجام شده تا به امروز حاکی از اثر بخشی این دارو در سالمندان بوده است و اثر سویی در این زمینه گزارش نشده است.  در هرصورت اقدامات احتیاطی برای سالخوردگان باید در نظر گرفته شود، زیرا به علت کهولت سن  بیشتر در معرض بیماری های وابسته به سن قلبی – ریوی و کلیوی هستند. بنابراین، دوز و میزان مصرف گادوبنات باید به دقت بررسی شود.

دوران بارداری
مطالعات بر حیوانات نشاندهنده ی اثرات منفی این دارو بودند. با این حال، مطالعات کافی در خصوص اثرات این دارو در زنان باردار وجود ندارد. 

دوران شیردهی و مادران شیرده
تحقيقات خاصی در خصوص اثر بخشی این دارو بر زنان شيرده صورت نگرفته است. پيش از مصرف اين دارو در زنان شيرده همه جوانب مثبت و منفی آن بايد درنظر گرفته شود.

تداخلات دارویی
بی شک هيچ دارويی نبايد همزمان مصرف شود، اما در برخی موارد با وجود رخ دادن تداخل دارويی، ممكن است نياز به مصرف همزمان دو داروی مختلف باشد. در چنين مواردی ممكن است پزشک مقدار مصرف دارو را تغيير دهد و يا داروی ديگری تجويز كند. بنابراين در صورت مصرف دارویی ديگر آنرا با پزشک خود مطرح سازيد.

تداخلات دارویی دیگر
بي شک هيچ دارويی را نبايد در زمان غذا خوردن يا حوالی آن مصرف نمود چراكه امكان وقوع تداخل وجود دارد. مصرف الكل و تنباكو نيز تداخلاتی ایجاد مي كند.

سایر مشکلات پزشکی 
وقوع مشكلات پزشکی ديگر ممكن است بر اثربخشی اين دارو تاثير بگذارد. بنابراین پزشک را از وجود آنها آگاه کنید، به ویژه موارد زیر:  

• کم خونی و یا دیگر اختلالات خونی 
• آسم یا آلرژی، داشتن سابقه
• بیماری های قلبی، داشتن سابقه
• مشکلات ریتم قلب (به عنوان مثال، آریتمی)
• مشکلات کلیوی، شدید (اخیر و یا بلند مدت)
• بیماری کبدی 
• بیمارانی که به تازگی گادولینیوم (GBCA) دریافت کرده اند 
• تشنج، داشتن سابقه _ با احتیاط مصرف شود، ممکن است باعث بدتر شدن عوارض جانبی شود.
• دیابت 
• فشار خون بالا (فشار خون بالا) با احتیاط مصرف شود، ممکن است خطر عوارض جانبی جدی تر را افزایش دهد.
• سندرم دوبین جانسون (نوعی اختلال ارثی)_ با احتیاط مصرف شود، ممکن است به دلیل دیر دفع شدن اثرات جانبی بیشتری داشته باشد.

پزشک یا دیگر متخصصین آموزش دیده می توانند این دارو را تزریق کنند. این دارو با استفاده از سرنگ قبل از انجام ام آر آی به صورت داخل وریدی تزریق می شود.

بررسی پیشرفت و اثربخشی دارو توسط پزشک پس از تزریق دارو و در طول ام آر آی، امری بسیار مهم است. از این طریق، پزشک از تاثیر دارو و نبود اثرات ناخواسته اطمینان حاصل می کند.

با مشاهده سوزش یا خارش پوست، درد عمیق استخوانی در لگن و دنده ها، سفتی مفاصل، محدود شدن دامنه حرکتی در دست و پا، ضعف عضلانی، لکه های قرمز یا تیره روی پوست دستها و پاها، تورم، سخت شدن، یا سفتی پوست ظرف چند روز اول یا یک هفته بعد از تزریق این دارو سریع به پزشک مراجعه کنید. این عوارض ممکن است نشانه بیماری بسیار جدی فیبروز سیستمیک کلیوی (NSF) باشند.

این دارو ممکن است باعث نوعی واکنش آلرژیک به نام آنافیلاکسی شود که تهدید کننده زندگی است و به مراقبت فوری پزشکی نیاز دارد. با مشاهده درد قفسه سینه، پوست رنگ پریده و سرد، گیجی، سرگیجه، سبکی سر، خارش پوست، خارش، عرق کردن، ورم صورت، زبان و گلو، یا مشکلات تنفسی پس از مصرف این دارو سریع به پزشک مراجعه کنید.

سوزش دردناک، احساس گرما یا سرما، قرمزی و تورم در محل تزریق به معنی مراجعه سریع به پزشک است.

این دارو می تواند ریتم قلب را تغییر دهد_ مانند بیماری QT طولانی مدت. این دارو ممکن است بر نحوه ضربان قلب تاثیر بگذارد و باعث غش یا عوارض جانبی جدی در برخی بیماران شود. در صورت مشاهده هر گونه مشکل در ریتم قلب _مانند ضربان سریع، تپش دار، یا نامنظم قلب_ به پزشک مراجعه کنید.

اطمینان حاصل کنید که پزشک از مصرف این دارو توسط شما مطلع باشد. زیرا، این دارو ممکن است بر نتایج حاصل از آزمایش های پزشکی خاص تاثیر بگذارد.

در طول دوره ی درمان، داروهای دیگر را مصرف نکنید مگر آنکه از قبل با پزشک معالج هماهنگ کرده باشید. این امر مر بوط به تمام داروهای با نسخه، بدون نسخه ، مکمل های گیاهی یا ویتامین نیز می شود.

عليرغم تاثيراتی كه یک دارو دارد، امكان بروز برخي عوارض جانبي ناخواسته نيز وجود دارد. بروز هريك از این عوارض نيازمند مراقبتهای پزشكی و مراجعه به پزشک است.

در صورت مشاهده ی هر یک از عوارض زیر سریع به پزشک مراجعه کنید:
 

علایم نادر

• درد شکم یا معده
• اضطراب
• درد کمر 
• مدفوع قیری و سیاه
• درد مثانه
• ادرار خونی یا ابری
• لب و ناخن آبی رنگ
• تاری دید
• احساس سوزش، پیچش، خارشک، بی حسی، سوزن سوزن شدن، " مورمور شدن در اثر خواب‌ رفتگي‌"، و یا جِز جِز
• درد یا احساس ناراحتی قفسه سینه
• لرز
• گیجی
• تشنج
• سرفه 
• سرفه با خلط کف آلود صورتی
• ادرار تیره
• کاهش ادرار
• تنفس عمیق یا سریع با سرگیجه
• تنفس مشکل و یا با زحمت 
• ادرار کردن دردناک، مشکل، با سوزش
• تنفس دشوار، سریع و یا پر سر و صدا، گاهی اوقات با خس خس
• مشکل در تنفس یا بلع
• سرگیجه
• سرگیجه، غش یا سبکی سر هنگام بلند شدن ناگهانی از حالت خوابیده یا نشسته
• کشش بیش از حد عضلات
• غش
• ضربان سریع، آهسته، و یا نامنظم قلب
• تب
• نیاز مکرر به ادرار کردن
• احساس عمومی ناراحتی و یا بیماری
• سردرد
• کهیر
• ناتوانی در حرکت پاها و یا بازوها
• افزایش تعرق
• خارش
• سبکی سر، سرگیجه، یا غش
• درد کمر یا پهلو
• سفتی عضلات
• تنش و یا سفتی عضلات
• حالت تهوع
• عصبانیت یا برافروختگی
• بی حسی پاها، دست ها، و اطراف دهان
• درد شانه ها، بازوها، فک، یا گردن
• درد یا قرمزی محل تزریق
• پوست رنگ پریده
• پوست رنگ پریده در محل تزریق
• فلج یک طرف بدن
• تپش قلب
• تپش گوش
• اختلال گفتار 
• پف و یا تورم پلک یا اطراف چشم، صورت، لبها، زبان 
• قرمزی پوست، به خصوص در اطراف گوش ها
• لرزش پاها، بازوها، دستها و ساق پاها
• تنگی نفس
• بثورات پوستی
• گلو درد
• زخم، جراحت، و یا لکه های سفید روی لب و یا در دهان
• تنگی ناگهانی نفس یا تنفس با مشکل
• قند در ادرار
• تعرق
• تورم در پاها و مچ پاها
• تورم چشم، صورت، و یا داخل بینی
• تورم غدد
• تنگی قفسه سینه
• خستگی
• لرزش یا تکان دست یا پا
• خونریزی و یا کبودی غیر معمول 
• خستگی یا ضعف غیر معمول
• خس خس
• چشمان و یا پوست زرد رنگ

تعدادی از عوارض جانبی نیاز به توجه پزشکی ندارد. این عوارض به مرور و با عادت بدن به دارو از بین می روند. درمانگر می تواند راه هایی برای جلوگیری و یا کاهش برخی از این عوارض جانبی ارایه دهد. چنانچه این عوارض طولانی و آزار دهنده شدند، و یا ابهامی در موردشان داشتید به پزشک مراجعه کنید:

علایم کمتر رایج

• خونریزی، تاول، سوزش، سرما، تغییر رنگ پوست، احساس فشار، کهیر، عفونت، التهاب، خارش، توده، بی حسی، درد، التهاب پوست، قرمزی، زخم، درد، سوزش، تورم، حساسیت به لمس، احساس سوزن سوزن شدن، زخم و یا گرما در محل تزریق
• احساس گرما

علایم نادر

• اسیدیته یا ترش کردگی معده 
• طعم بد، غیر معمول، یا ناخوشایند 
• آروغ 
• تاری دید و یا از دست دادن بینایی
• تغییر در حس بویایی
• تغییر در طعم 
• زنگ یا وزوز ادامه دار یا دیگر سر و صدا های غیر قابل توضیح در گوش
• کاهش آگاهی و یا پاسخ گویی
• اسهال
• مشکل در اجابت مزاج (مدفوع)
• مشکل در حرکت
• تشخیص نادرست رنگ ها
• دوبینی
• خشکی دهان 
• درد گوش
• احساس غیرعادی سرما 
• دیدن هاله اطراف چراغ
• از دست دادن شنوایی
• سوزش معده
• کهیر یا تاول
• سوء هاضمه
• درد مفاصل
• فقدان یا از دست دادن قدرت
• از دست دادن کنترل روده
• درد عضلانی و گرفتگی عضلات
• اسپاسم های عضلانی
• شب کوری
• درخشش بیش از حد نور چراغ یا لامپ
• قرمزی چشم
• قرمزی پوست
• خواب آلودگی شدید
• لرز
• ناراحتی یا درد معده
• گرفتگی بینی 
• تورم پلک
• تورم مفاصل
• دید تونلی
• استفراغ

ممکن است عوارض دیگری که در این لیست نیامده در برخی بیماران رخ دهد. در این خصوص به پزشک معالج مراجعه شود.