مسنا (خوراکی)
(Mesna (oral route
دارو شناسی
داروی مسنا یا اورومیتکسان خوراکی برای کاهش اثرات مضر برخی داروهای سرطان (به عنوان مثال ایفوسفامید) بر روی مثانه استفاده می شود.
این دارو فقط با نسخه پزشک در اختیار بیمار قرار می گیرد و به شکل زیر در بازار موجود است:
- قرص
پیش از مصرف
در تصمیم گیری برای مصرف یک دارو، خطرات مثرف آن در مقابل مزیت های آن قرار می گیرند. تصمیم نهایی توسط بیمار و پزشک گرفته خواهد شد. در مورد داروی مسنا، موارد زیر را باید در نظر گرفت:
آلرژی و حساسیت
اگر نسبت به این دارو یا هر داروی دیگری واکنش حساسیتی غیرطبیعی نشان داده اید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید. به علاوه هر گونه حساسیت دیگر، از جمله حساسیت غذایی، حساسیت به حیوانات و پرندگان و حساسیت به مواد نگهدارنده، را با پزشک درمیان بگذارید. در صورت مصرف هر دارو بدون نسخه پزشک بروشور مربوط به دارو را با دقت مطالعه کنید.
اطفال
در مورد ارتباط بین سن و تاثیرات تزریق داروی مسنا بر روی اطفال مطالعات کافی انجام داده نشده است. ایمنی و اثربخشی دارو تایید نشده است.
سالمندان
بررسی هایی که تاکنون در مورد تاثیر داروی مسنا بر روی سالمندان انجام شده، محدودیتی در مورد اثربخشی این دارو نشان نداده است. به هرحال بیماران سالمند بیش از دیگران در معرض ابتلا به بیماری های کلیوی و مکشلات کبدی ناشی از افزایش سن هستند که لازم است دارو را با احتیاط بیشتری مصرف کنند و دوز مصرف دارو را طبق نیاز تنظیم کنند.
دوران بارداری
بررسی های انجام شده بر روی نمونه های حیوانی تاثیر معکوس نشان داده اند، در مورد نمونه های انسانی تحقیقات کافی انجام نشده است.
دوران شیردهی و مادران شیرده
بررسی هایی که تاکنون در این باره انجام شده اند نشان می دهند که تزریق داروی مسنا باعث تغییر در ترکیبات شیر می شود. اگر جایگزینی برای این دارو تجویز نشود، باید عوارض دارو بر روی نوزاد را بررسی کرده و دریافت شیرکافی توسط نوزاد را نیز کنترل کنید.
دیگر مشکلات پزشکی
وجود دیگر مشکلات پزشکی نیز بر روی مصرف دار تاثیر خواهد گذاشت. اگر دچار مشکلات دیگری هستید، حتما به پزشک اطلاع دهید، به ویژه مشکلات زیر:
- حساسیت به ترکیبات تیول (thiol) به عنوان مثال آمیسفوتین – دارو با احتیاط مصرف شود. خطر بروز واکنش های آلرژیک را افزایش می دهد.
نحوه مصرف
این دارو را درست طبق دستور پزشک مصرف کنید. بیشتر از میزان توصیه شده یا طولانی تر از زمان تعیین شده از دارو مصرف نکنید.
در زمان مصرف داروی مسنا آب فراوان بنوشید، بنابراین دفع ادرار بیشتری خواهید داشت و به این ترتیب مشکلات مثانه و کلیوی کاهش خواهد یافت.
اگر تا 2 ساعت پس از مصرف دارو دچار استفراغ شدید، حتما به پزشک مراجعه کنید.
میزان مصرف
مقدار مورد استفاده از این دارو برای بیمارهای مختلف، متفاوت است. فرد بیمار باید طبق دستورالعمل روی بسته بندی یا توصیه ی پزشک معالج خود عمل کند. اطلاعات زیر تنها حد متوسط مصرف دارو را نشان می دهد. به هرحال مقدار مصرف دارو را بدون اجازه ی پزشک تغییر ندهید. مقدار مصرف دارو به قدرت دارو نیز بستگی دارد. به علاوه تعداد دفعات مصرف دارو در روز و فاصله ی بین هر دفعه به مشکل بیمار و شدت آن بستگی دارد.
- برای شکل خوراکی دارو (قرص):
- برای پیشگیری از کیست های هموراژیک:
- بزرگسالان – دوز دارو باید توسط پزشک تعیین شود. هر دوز دارو معمولا 2 ساعت و 6 ساعت پس از هر دوز مصرف ایفوسفیماد دریافت می شود.
- کودکان – مصرف و دوز مصرف توسط پزشک تعیین می شود.
- برای پیشگیری از کیست های هموراژیک:
در صورت فراموش کردن یک وعده دارویی چه باید کرد؟
داروی خوراکی مسنا لازم است طبق برنامه منظم مصرف شود. اگر یک وعده دارویی را فراموش کردید، با پزشک خود مشورت کنید.
شیوه نگهداری
بهتر است دارو را در دمای اتاق و دور از گرما و رطوبت و نور نگهداری کنید. دارو دور از دسترس کودکان باشد. در صورت گذشتن تاریخ مصرف دارو و یا نیاز نداشتن به آن، دارو را دور بیندازید.
اقدامات احتیاطی
لازم است پزشک به طور مرتب پیشروی و اثربخشی دارو را دارو را بررسی کند. آزمایش ادرار نیز برای بررسی عوارض جانبی ناخواسته لازم خواهد بود.
داروی مسنا ممکن است باعث بروز واکنش های حساسیتی شدید، از جمله آنافیلاکسی، شود. آنافیلاکسی نیاز به مراقبت های فوری پزشکی دارد. مهم ترین عوارض مربوط به آنافیلاکسی عبارتند از: تنفس سریع و نامنظم، نفس نفس زدن، خس خس کردن، غش کردن. دیگر علائم عبارتند از: تغییرات رنگ پوست صورت، ضربان قلب یا نبض بسیار سریع و نامنظم، التهاب هایی مشابه کهیر، التهاب و پف کردن پلک ها و اطراف چشم ها. در صورت بروز هر یک از این علائم بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
در زمان مصرف این دارو عوارض پوستی جدی بروز می کند. در صورت مشاهده هر یک از این علائم بلافاصله به پزشک اطلاع دهید: تاول، پوسته پوسته شدن، شل شدن پوست، لکه های قرمز پوست، جوش های شدید پوستی، زخم های پوستی، تب و لرز.
داروی مسنا حاوی بنزیل الکل است که ممکن است باعث بروز واکنش های جدی از جمله تولد نوزاد نارس یا نوزاد کم وزن شود. اگر در این باره نگران هستید، با پزشک خود مشورت کنید.
اگر برای شرایط دیگری به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کردید، حتما به وی اطلاع دهید که در حال مصرف داروی مسنا هستید. این دارو ممکن است بر روی نتایج برخی آزمایش ها تاثیر بگذارد.
عوارض جانبی
هر دارو در کنار تاثیرات اولیه دارای عوارض جانبی هم است که در صورت مشاهده هرگونه عارضه جانبی بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
عوارض رایج تر:
- مدفوع سیاه و قیری
- خونریزی لثه ها
- نفخ یا التهاب صورت، دست ها و پاها
- مشاهده خون در ادرار
- درد قفسه سینه
- لرز
- تشنج
- سرفه
- کاهش میزان ادرار
- سرگیجه
- خشکی دهان
- ضعف
- ضربان قلب یا نبض سریع یا نامنظم
- تب
- افزایش تشنگی
- ضربان قلب نامنظم
- سبکی سر
- از دست دادن اشتها
- تغییرات خلقی
- درد یا گرفتگی عضلات
- تهوع یا استفراغ
- بی حسی یا خارش در دست ها، پاها یا لب ها
- دفع دردناک ادرار
- بثورات و لکه های قرمز روی پوست
- تنفس سریع
- افزایش وزن سریع
- گلو درد
- زخم یا لکه های سفید روی لب ها یا در دهان
- چشم های گود افتاده
- التهاب
- التهاب غدد
- سفتی قفسه سینه
- مشکل تنفسی
- خونریزی یا کبودی غیرعادی
- خستگی یا ضعف غیرعادی
- افزایش یا کاهش غیرعادی وزن
- چروک شدن پوست
عوارض کمتر مشاهده شده
- تاری دید
- گیجی
- خواب آلودگی، ضعف یا سبکی سر در هنگام بلند شدن
- تنفس سریع
- تعریق
عوارض ناشناخته
- سرفه کردن یا بالا آوردن خون
- ادرار تیره
- خستگی یا ضعف عمومی
- سردرد
- مدفوع رنگ روشن
- عصبی شدن
- تپش در گوش
- ضربان قلب سریع یا کند
- درد در قسمت فوقانی و سمت راست معده یا شکم
- زردی چشم و پوست
برخی عوارض جانبی معمولا نیازی به درمان ندارند و به خودی خود برطرف می شوند. این عوارض در طول درمان و با سازگاری بدن با دارو برطرف می شوند. به علاوه پزشک نیز روش هایی برای پیشگیری و کاهش عوارض جانبی ارائه می دهد. در صورت ادامه یافتن هر یک از عوارض زیر به پزشک مراجعه کنید:
عوارض رایج تر:
- درد معده یا شکم
- اسهال
- مشکل در دفع مدفوع و حرکت روده
- ریزش مو
- از دست دادن قدرت
- خواب آلودگی غیرمعمول
- کاهش وزن
عوارض کمتر مشاهده شده:
- افزایش اسید معده یا معده درد
- کمردرد
- نفخ
- احساس گرما
- سوزش سردل
- افزایش تعریق
- سوء هاضمه
- قرمزی صورت، گردن، دست ها و گاهی قسمت بالای قفسه سینه
- ناراحتی معده
- مشکل در خواب
عوارض ناشناخته
- تغییر در حس چشایی یا از دست دادن حس چشایی
عوارض دیگری نیز که در اینجا به آنها اشاره نشده، ممکن است رخ دهند. در صورت مشاهده هر گونه عوارض جانبی دیگر به پزشک مراجعه کنید.
تداخلات دارویی
تداخلات شدید با سایر داروها
Warfarinگرچه برخی داروها به هیچ وجه نباید با هم مصرف شوند، اما بعضی داروها را با وجود تداخل، می توان همزمان با هم مورد مصرف قرار داد. در چنین مواقعی پزشک میزان مصرف دارو را تغییر می دهد یا اقدامات احتیاطی دیگری را در پیش می گیرد. به هرحال مصرف هرگونه داروی دیگری را با پزشک خود درمیان بگذارید. تداخلات دارویی زیر براساس اهمیت آنها انتخاب شده اند و لزوما بروز نمی کنند.
مصرف این دارو با هریک از داروهای زیر معمولا توصیه نمی شود، اما در برخی موارد ممکن است مصرف هر دو دارو لازم شود. در چنین شرایطی پزشک ممکن است داروی بیمار را تغییر دهد و یا تصمیم بگیرد که بیمار را با داروی مسنا درمان نکند.
- Warfarin
دیگر تداخلات دارویی
بعضی داروها را نباید در زمان غذا خوردن یا با برخی غذاهای خاص مصرف کرد چرا که ممکن است تداخلاتی به وجود آید. مصرف تنباکو و الکل با بعضی داروها نیز خطرناک می باشد. در مورد زمان مناسب مصرف دارو و غذاهای مناسب دوره ی مصرف دارو با پزشک خود مشورت کنید.