آریپیپرازول
(ARIPIPRAZOLE(ORAL ROUT
دارو شناسی
آریپیپرازول به تنهایی یا به همراه داروهای دیگر برای درمان اختلات دوقطبی ،شیزوفرنیا و همچنین برای درمان کودکانی با اختلال پیش فعالی کم توجهی وسندرم تورت(تیکهای حرکتی وصوتی) مورد استفاده قرار میگیرد. آریپیپرازول در مغز به گونه ای عمل می کند تا چگونگی تغییر مواد شیمیایی خاص را در بیماران تحت تاثیر قرار دهد و این عمل یک عامل ضد جنون محسوب میشود. این داو باید تحت مراقبت پزشک تجویز شود، و به شکل های زیر در بازار موجود است:
قرص
شربت
پیش از مصرف
در تصمیم گیری برای استفاده، بهتر است خطرات مربوط به این داروی مورد نظر گرفته شوند و در مقابل مزیت های آن قرار گیرند. این تصمیم توسط پزشک و شما گرفته می شود. برای این دارو، نکات زیر باید مورد توجه قرار گیرند:
آلرژی وحساسیت
اگر تاکنون واکنش غیرعادی و آلرژیک به این دارو یا هر داروی دیگری داشته اید، با پزشک خود در میان بگذارید. به علاوه هرگونه حساسیت دیگر، مانند حساسیت غذایی، حساسیت به مواد نگهدارنده و حساسیت به حیوانات، را به پزشک خود اطلاع دهید. برای محصولات غیر تزریقی، دستورالعمل روی بسته بندی و ترکیبات دارو را با دقت مطالعه کنید..
اطفال
بررسی های اخیرا انجام شده بر تاثیرات آریپیپرازول بر روی کودکان، هیچ محدودیتی را در رابطه با استفاده از آن برای کودکان پایین تر از13سال با شیزوفرنیا و در کودکان کمتر از 10سال با اختلال دوقطبی وکودکان 6تا17سال با اختلال پیش فعالی نشان نداده است.
سالمندان
مطالعات انجام شده تا به امروز هیچ مشکل و محدودیتی در رابطه بااستفاده این دارو بر روی سالمندان با شیزوفرنیا،افسردگی،اختلال دو قطبی نشان نداده است. آریپیپرازول را نباید برای درمان اختلال رفتاری در سالمندان با بیماری زوال عقل و آلزایمر استفاده نمود.
دوران بارداری
بررسی های انجام شده بر روی نمونه های حیوانی نشان داده اند که این دارو در دوران بارداری تاثیری برجنین ندارد ، اما مطالعات در رابطه با تاثیر آن بر روی نمونه های انسانی تاثیر معکوس در دوران بارداری دارد.
دوران شیردهی و مادران شیرده
مطالعات کافی در مورد استفاده از این دارو در دوران شیردهی و تهدید نوزاد وجود ندارد. برای استفاده، بهتر است خطرات مربوط به این داروی مورد نظر گرفته شوند و در مقابل مزیت های آن قرار گیرند.
تداخلات دارویی
گرچه برخی داروها نباید همزمان با یکدیگر مصرف شوند، اما برخی موارد وجود دارند که با وجود تداخلات دارویی، بهتر است که به طور همزمان استفاده شوند. در اینگونه موارد پزشک به بیمار توصیه می کند که میزان مصرف داروها را تغییر دهد یا اقدامات احتیاطی دیگری را به وی گوش زد می کند. به هرحال هر داروی دیگری که مصرف می کنید (تجویز شده توسط پزشک یا داروهای موجود در بازار) را به پزشک خود اطلاع دهید.
استفاده این دارومعمولا با داروهای زیر توصیه نمیشود ، اما در شرایطی استعمال همزمان داروها ممکن است بهترین گزینه درمانی برای بیمار به شمار آید.
Amifampridine
Bepridil
Cisapride
Dronedarone
Fluconazole
Mesoridazine
Metoclopramide
Pimozide
Piperaquine
Posaconazole
Saquinavir
Sparfloxacin
Terfenadine
Thioridazine
Ziprasidone Abiraterone
Alfuzosin
Amiodarone
Amitriptyline
Anagrelide
Apomorphine
Aprepitant
Arsenic Trioxide
Asenapine
Astemizole
Atazanavir
Azithromycin
Bedaquiline
Boceprevir
Bromazepam
Bupropion
Buserelin
Carbamazepine
Ceritinib
Chloroquine
Chlorpromazine
Cimetidine
Cinacalcet
Ciprofloxacin
Citalopram
Clarithromycin
Clomipramine
Clozapine
Cobicistat
Conivaptan
Crizotinib
Cyclobenzaprine
Dabrafenib
Dasatinib
Degarelix
Delamanid
Delavirdine
Desipramine
Deslorelin
Desogestrel
Dienogest
Diltiazem
Disopyramide
Dofetilide
Dolasetron
Domperidone
Donepezil
Doxepin
Droperidol
Drospirenone
Duloxetine
Ebastine
Efavirenz
Eliglustat
Enzalutamide
Eribulin
Erythromycin
Escitalopram
Estradiol Valerate
Ethinyl Estradiol
Ethynodiol Diacetate
Etonogestrel
Famotidine
Felbamate
Fentanyl
Fingolimod
Flecainide
Flibanserin
Fluoxetine
Fluphenazine
Fluvoxamine
Formoterol
Fosaprepitant
Foscarnet
Fosphenytoin
Galantamine
Gatifloxacin
Gemifloxacin
Gestodene
Gonadorelin
Goserelin
Granisetron
Halofantrine
Haloperidol
Histrelin
Hydrocodone
Hydromorphone
Hydroquinidine
Hydroxychloroquine
Ibutilide
Idelalisib
Iloperidone
Imatinib
Imipramine
Itraconazole
Ivabradine
Ketoconazole
Lapatinib
Leuprolide
Levofloxacin
Levonorgestrel
Lopinavir
Lumefantrine
Mefloquine
Mestranol
Methadone
Metronidazole
Mifepristone
Milnacipran
Mitotane
Mizolastine
Morphine
Morphine Sulfate Liposome
Moxifloxacin
Nafarelin
Nelfinavir
Nilotinib
Norethindrone
Norfloxacin
Norgestimate
Norgestrel
Octreotide
Ofloxacin
Olanzapine
Ondansetron
Ospemifene
Oxcarbazepine
Oxycodone
Oxymorphone
Paliperidone
Panobinostat
Paroxetine
Pasireotide
Pazopanib
Pentamidine
Perflutren Lipid Microsphere
Perphenazine
Phenobarbital
Phenytoin
Pipamperone
Primidone
Probucol
Procainamide
Prochlorperazine
Promethazine
Propafenone
Protriptyline
Quetiapine
Quinidine
Quinine
Ranitidine
Ranolazine
Rifabutin
Rifampin
Rifapentine
Rilpivirine
Risperidone
Ritonavir
Sertindole
Sevoflurane
Sodium Phosphate
Sodium Phosphate, Dibasic
Sodium Phosphate, Monobasic
Solifenacin
Sorafenib
Sotalol
St John's Wort
Sunitinib
Suvorexant
Tacrolimus
Tamoxifen
Tapentadol
Telaprevir
Telavancin
Telithromycin
Terbinafine
Tetrabenazine
Tipranavir
Tizanidine
Tolterodine
Toremifene
Trazodone
Trimipramine
Triptorelin
Vandetanib
Vardenafil
Vemurafenib
Venlafaxine
Verapamil
Vilanterol
Vinflunine
تداخلات دارویی دیگر
برخی داروها نباید موقع صرف غذا یا نزدیک به نزدیک به این زمان مصرف شوند. به علاوه ممکن است خوردن برخی غذاها و مصرف تنباکو و الکل در زمان تجویز این داروممنوع میباشد. در رابطه با تمام این محدودیت های دارویی و غذایی با پزشک متخصص خود مشورت کنید. برخی موارد وجود دارند که با وجود تداخلات دارویی، بهتر است که به طور همزمان استفاده شوند. در اینگونه موارد پزشک به بیمار توصیه می کند که میزان مصرف داروها را تغییر دهد یا اقدامات احتیاطی دیگری را به وی گوش زد می کند.
سایر مشکلات پزشکی
بروز بیماری های دیگر ممکن است روند اثربخشی دارو را با مشکل مواجه سازد. در صورت ابتلا به بیماری های دیگر، بیمار می بایست پزشک را از شرایط خود مطلع سازد:
سابقه سوء مصرف الکل
بیماری های خونی
سابقه یا مصرف مواد مخدر
سندرم نئورولیپتیک
سابقه غش یا صرع(با احتیاط مصرف شود)
کم آبی
هیپوولمی(افزایش حجم خون)
سابقه یا بیماری اسکمیک قلبی
مشکلات سوء هاضمه
دیابت
هایپرگلیسمیا(افزایش قند خون، در این بیماری ممکن است میزان قند خون افزایش یابد)
فنیل کتونوریا(مصرف قرص زیر زبانی که حاوی فنیل باشد ممکن است به وخیمتر شدن اوضاع بیانجامد)
نحوه مصرف
این دارو توسط پزشک برای بهبود وضعیت فعلی شما تجویزشده است. بیش از حد وبیش از زمانی که این دارو تجویز شده است،استفاده ننمایید. اگر از قرص مکیدنی این محصول استفاده میکنید قبل از باز نمودن دارو از خشک بود دستهایتان اطمینان حاصل نمایید.تا زمانیکه تصمیم به خوردن قرص نگرفته اید از باز نمودن قرص خودداری نمایید.بلافاصله بعد از باز نمودن قرص آنرا روی زبان گذاشته تا سیعا با بزاق دهان حل شود و یا با یک لیوان آب قرص را میل نمایید.از خردکردن ،جوییدن یا خالی نمودن کپسول بپرهزید.آرپیپرازول را میتوان به همراه غذا میل نمود.دقیقا طبق دستور پزشک این قرص را مصرف نمایید.
میزان مصرف
بیمار می بایست طبق دستور العمل پزشک یا راهنمایی های موجود بر روی برچسب دارو اقدام به استفاده و مصرف دارو کند. مقدار داروی مصرفی به شدت بیماری و قدرت اثربخشی دارو بستگی دارد. تعداد دفعاتی که دارو در طی روز دریافت می شود، فاصله زمانی میان هر بار مصرف کپسول و دوره زمانی تعیین شده و مجاز برای استفاده از دارو به شدت بیماری و نوع دارو بستگی بسیار دارد.
میزان مصرف خوراکی کپسول و قرص مکیدنی
اختلال دو قطبی
بزرگسالان:15میلی گرم،یکبار در روزاگر از نوع لیتیوم یا والپروات باشد 10تا15میلی گرم یکبار در روز،در صورت نیاز و برای تطبیق با بدن ممکن است دکتر میزان آنرا تغییر دهد،گر چه معمولا بیش از 30میلی گرم در روز مصرف نمیشود.
کودکان 10 یال یا بزرگتر:2میلی گرم یکبار در روز ممکن است میزان مصرف کم کم تا 10میلی گرم نیز افزایش یابد.
کودکان زیر10سال: میزان دارو توسط پزشک معین میشود.
میزان مصرف خوراکی کپسول و قرص مکیدنی
افسردگی
بزرگسالان:2تا5میلی گرم یکبار در روز در صورت نیاز و برای تطبیق با بدن ممکن است دکتر میزان آنرا تغییر دهد،گر چه معمولا بیش از15میلی گرم در روز مصرف نمیشود.
کودکان پایین تر از 10سال: میزان دارو توسط پزشک معین میشود.
میزان مصرف خوراکی کپسول و قرص مکیدنی
پیش فعالی درکودکان و اختلال اوتیسم
کودکان6تا17سال:2میلی گرم گرم یکبار در روز در صورت نیاز و برای تطبیق با بدن ممکن است دکتر میزان آنرا تغییر دهد،گر چه معمولا بیش از15میلی گرم در روز مصرف نمیشود.
کودکان زیر6سال: میزان دارو توسط پزشک معین میشود.
میزان مصرف خوراکی کپسول و قرص مکیدنی
شیزوفرنیا
بزرگسالان: 2میلی گرم گرم یکبار در روز در صورت نیاز و برای تطبیق با بدن ممکن است دکتر میزان آنرا تغییر دهد،گر چه معمولا بیش از20میلی گرم در روز مصرف نمیشود.
نوجوانان13تا17سال: 2میلی گرم یکبار در روز ممکن است میزان مصرف کم کم تا 30میلی گرم نیز افزایش یابد.
کودکان زیر13سال: میزان دارو توسط پزشک معین میشود.
اختلال تورت(تیکهای حرکتی و صوتی)
کودکان 6تا18سال: 2میلی گرم یکبار در روز ممکن است میزان مصرف کم کم تا 20میلی گرم نیز افزایش یابد.
کودکان: میزان دارو توسط پزشک معین میشود.
در صورت فراموش کردن یک وعده ی دارویی چه کنیم؟
اگر بیمار، یک نوبت دارو را فراموش کند، بهمحض یادآوری، باید آن را مصرف کند. اگر نزدیک نوبت بعدی باشد، باید نوبت بعدی را حذف کند و سپس به برنامۀ داروییِ منظم خود بازگردد. مقدار دارو را نباید دوبرابر کرد.
در هنگام استفاده ی بیش از حد و موارد اورژانسی چه کنیم؟
در این شرایط به نزدیکترین مرکز درمانی مراجعه نموده و چنانچه وضعیت بیمار بحرانی گشته و قادر به تنفس نمیباشد با مرکز فورییت های پزشکی تماس بگیرید.
در هنگام استفاده از دارو چه موارد تغذیه ای را باید در نظر گرفت؟
تا زمانیکه کتر معالجتان به شما رژیم غذایی خاصی را توصیه نکرده است رژیم معمولی و نرمال روزانه خود را ادامه دهید.
شیوه ی نگهداری از دارو
از قرار دادن دارو در معرض نور مستقیم خورشید، رطوبت و آتش خودداری کنید.
دارو را از دسترس کودکان دور نگاه دارید.
از مصرف داروهای تاریخ گذشته و قدیمی پرهیز کنید.
و دارو در یخچال نگهداری شود.
از پزشک معالج خود سئوالاتی راجع به نحوه ی دور ریزی داروهای بی مصرف مطرح کنیم.
اقدامات احتیاطی
مصرفکنندۀ دارو باید بهطور منظم به پزشک خود مراجعه کند تا بهبود او را زیر نظر داشتهباشد. این دارو نیز به تاثیرات استفاده از الکل و دیگر کاهش دهنده های مراکز سیستم عصبی می افزاید.کاهش دهنده های سیستم عصبی داروهایی هستند که حرکات سیستم عصبی را کاهش می دهند که باعث خواب آلودگی یا نیمه هشیاری میشوند. . داروهای کاهش دهنده های سیستم عصبی شامل:آنتی هیستامین ، تب ،حساسیت ها یا سرماخوردگی ،ترن کیولایز ،داروهای خواب آور ،شل کننده های عضلات ،بی حس کننده های دندان می باشند.پس از اتمام این دارو ها ، تاثیرات آنها پس از گذشت چندین روز پایان می یابد. از داروهای دیگری مگر با نظر پزشک معالج استفاده ننمایید، که شامل :داروهای کنترل وزن ،آسم ،سرفه،سرما خوردگی ،تب شدید یا مشکلات سینوسی
اگربه هنگام مصرف این دارو با سوزش سر معده ،از دست دادن اشتها تهوع ،ضعف و خستگی جسمانی ،زردی پوست وچشم مواجه شدید حتما به دکترمراجعه نمایید.
بلافاصله پس از مشاهده علائم زیر به پزشک مراجعه نمایید:گیجی ،تنگی نفس ،نامنظمی ضربان قلب ،بی حسی و مور مور شدن دست وپا و لب،،درد شکم ،ضعف وسستی پاها
ممکن است با مصرف این دارو مشکلاتی در آرامش بدن بوجود آید،میزان تعریق کاهش یابد،اگر به قدر کافی بدنتان عرق نکند منجر به بالا رفتن دمای بدنتان شود و در صورت مشاهده سرگیجه ،ضعف ،خستگی ،معده درد یا تهوع بلافاصله به دکتر مراجعه نمایید.
ممکن است با مصرف این دارو تعداد گلبولهای سفید کاهش یابد که این خود عاملی بر افزایش عفونت می باشد.اگر فکر میکنید مبتلا به عفونت ،تب و لرز،سرفه ،گرفتگی صدا ،کمر یا پهلو درد یا احساس درد یا مشکل در دفع ادرار کردید بلافاصله به دکتر مراجعه نمایید.
ممکن است با مصرف این دارو افزایش وزن پیدا کنید،در این صورت نیاز است به دکتر مراجعه نمایید تا وزن شما به هنگام مصرف دارو کنترل شود.بدون مشورت با پزشک میزان دارو را تغییر ندهید یا خودسرانه مصرف دارو را قطع ننمایید.
عوارض جانبی
به همراه تاثیرات مفید، هر دارو دارای اثرات ناخواسته ای نیز می باشد. گرچه تمام این عوارض جانبی اتفاق نمی افتند، اما در صورت مشاهده ی هرکدام از آنها درمان های فوری نیاز خواهد بود. در صورتی که هر یک از عوارض زیر را مشاهده کردید، فورا به پزشک مراجعه کنید:
عوارض غیرشایع
تاری دید
سر درد
گیجی
عصبانیت
اختلال در تنفس
حرکات آهسته وسریع قلب
افزایش پلک زدن
عوارض شایع
شکم درد
تحریک
کمردرد
مدفوع سیاه یا قیری
خونریزی لثه ها
تاول زدن یا شل شدن پوست
مشاهده ی خون در ادرار یا مدفوع
تاری دید
سوزش، خارش، بی حسی و یا سوزن سوزن شدن دست ها و پاها و بازوها
مدفوع به رنگ خاک رس
کما
گیجی
ادرار تیره
اسهال
بروز مشکل در کنترل مثانه یا روده
بروز مشکل در راه رفتن
سرگیجه
خواب آلودگی
غش
بالارفتن ضربان قلب
احساس ناراحتی
احساس غم و افسردگی
علائم شبیه سرماخوردگی
فراموشکاری
توهم
ناتوانی در حرکت دادن بازوها و پاها
افزایش تعریق
التهاب مفاصل
درد مفاصل و عضلات
تورم پلک ها، لب ها، صورت، زبان، گلو، دست ها، پاها و یا اندام جنسی
کم شدن اشتها
گرفتگی یا درد عضلات
تهوع
بروز لکه های قرمز روی صورت
التهاب و ورم در پلک ها، اطراف چشم ها، صورت، لب ها یا زبان
جوش زدن
چشم های قرمز و حساس
تشنج
احساس سوزن سوزن شدن در بدن
لرزش و عدم تعادل در هنگام پیاده روی
لکنت زبان
بروز زخم یا لکه های سفید در دهان یا روی لب ها
گرفتگی گردن
بی حسی ناگهانی و ضعف در پاها و بازوها
تورم غدد لنفاوی
بوی ناخوشایند دهان
لرزش و عدم تعادل و هماهنگی بین عضلات
خونریزی و یا کبودی غیرمعمول
خون بالا آوردن
زرد شدن پوست و چشم ها
برخی عوارض جانبی نیازی به درمان ندارند و پس از مطابقت بدن با دارو، به خودی خود برطرف می شوند. به علاوه پزشک می تواند روش هایی برای مقابله و پیشگیری از بروز این عوارض ارائه دهد. در صورتی که هر یک از عوارض زیر برای شما ایجاد مشکل کرده و یا پس از گذشت زمان برطرف نشدند، به پزشک خود مراجعه کنید:
درد، قرمزی، تورم و یا تاول در محل تزریق
کاهش وزن
درد بازوها
خونریزی های بین عادت ماهانه در خانم ها
تغییر میزان خونریزی در هر ماه
بروز تغییر در قاعدگی
کم شدن قدرت
احساس گرما و بروز حساسیت در محل تزریق
توقف غیرمعمول خونریزی قاعدگی
تغییر رنگ در بینایی
تغییر در چشایی
جمع شدن خون در زیر پوست
بروز کبودی های تیره
مشکل بینایی در شب
بروز مشکل در حرکت
گیجی یا سبک شدن سر
افزایش حساسیت چشم ها به نور خورشید
از دست دادن حس چشایی
لرزش یا سفت شدگی عضلات
احساس سرگیجه و عدم ثبات
بی خوابی
اختلالات خواب
ورم
عوارض ناشناخته
خارش
حساسیت یا قرمزی وکهیر پوست
پف یا تورم پلک یا اطراف دور چشم ،صورت ،لب یا زبان
گرفتگی قفسه سینه
ضعف و بیحالی غیر عادی
پس از استفاده این دارو عوارض دیگری هم ممکن است مشاهده شود که در اینجا ذکر نشده است در صورت مشاهده ی هرگونه علائم خطرناک به پزشک مراجعه کنید.