گادوبوترول (وریدی)

آمپول گادوبوترول به عنوان ماده حاجب در ام آر آی (MRI) استفاده می شود. عوامل کنتراست برای کمک به ایجاد یک تصویر واضح از بدن در طول اسکن های ام آر آی استفاده می شوند. ام آر آی روش خاصی است که از طریق آن پزشک می تواند داخل بدن _ مانند مغز_ را ببیند. از آهن ربا و کامپیوتر برای ایجاد تصاویر استفاده می شود. برخلاف تصویربرداری با اشعه ایکس، در طول ام آر آی از اشعه استفاده نمی شود.  گادوبوترول ماده حاجب دارای گادولینیوم (GBCA) است که قبل از انجام ام آر آی برای تشخیص مشکلات موجود در مغز، ستون فقرات، پستان، و دیگر اندام بدن تزریق می شود.

این دارو تنها توسط و یا تحت نظارت مستقیم پزشک استفاده می شود.

اشکال دارویی:

• محلول

در صورتيكه تصميم به مصرف دارويی داريد همه جوانب آن بايد به دقت بررسی گردد. اين تصميمی است كه شما و پزشكتان می گيريد. درمورد مصرف اين دارو موارد زير بايد درنظر گرفته شود:

آلرژی و حساسیت
در صورت بروز هرگونه واکنش آلرژیک یا غیر معمول، به هر دارویی و یا این داروی خاص حتما پزشک معالج خود را مطلع سازید. همچنین درمانگران را آگاه نمایید از وجود حساسیت هایی که نسبت به برخي مواد غذايي، رنگ ها ، مواد نگهدارنده و يا حيوانات دارید. در صورتيكه  بدون تجويز پزشك قصد استفاده از اين دارو را داريد حتما بروشور و يا توضيحات مندرج روي بسته را با دقت مطالعه فرماييد.

اطفال
مطالعات دقیق و کافی انجام شده تا به امروز، مشکل خاصی  مبنی بر محدود کردن مصرف گادوبوترول در کودکان2سال به بالا  نشان نداده اند. با این حال، اثربخشی و ایمنی این دارو در کودکان کمتر از 2 سال تایید نشده است.

سالمندان
مطالعات دقیق و کافی انجام شده تا به امروز حاکی از اثر بخشی این دارو در سالمندان بوده است و اثر سویی در این زمینه گزارش نشده است.  در هرصورت اقدامات احتیاطی برای سالخوردگان باید در نظر گرفته شود، زیرا به علت کهولت سن  بیشتر در معرض بیماری های وابسته به سن قلبی – ریوی و کلیوی هستند. بنابراین، دوز و میزان مصرف گادوبوترول باید به دقت بررسی شود.

دوران بارداری
مطالعات بر حیوانات نشاندهنده ی اثرات منفی این دارو بودند. با این حال، مطالعات کافی در خصوص اثرات این دارو در زنان باردار وجود ندارد. 

دوران شیردهی و مادران شیرده
تحقيقات خاصی در خصوص اثر بخشی این دارو بر زنان شيرده صورت نگرفته است. پيش از مصرف اين دارو در زنان شيرده همه جوانب مثبت و منفی آن بايد درنظر گرفته شود.

تداخلات دارویی
بی شک هيچ دارويی نبايد همزمان مصرف شود، اما در برخی موارد با وجود رخ دادن تداخل دارويی، ممكن است نياز به مصرف همزمان دو داروی مختلف باشد. در چنين مواردی ممكن است پزشک مقدار مصرف دارو را تغيير دهد و يا داروی ديگری تجويز كند. بنابراين در صورت مصرف دارویی ديگر آنرا با پزشک خود مطرح سازيد.

تداخلات دارویی دیگر
بي شک هيچ دارويی را نبايد در زمان غذا خوردن يا حوالی آن مصرف نمود چراكه امكان وقوع تداخل وجود دارد. مصرف الكل و تنباكو نيز تداخلاتی ایجاد مي كند.

سایر مشکلات پزشکی 
وقوع مشكلات پزشکی ديگر ممكن است بر اثربخشی اين دارو تاثير بگذارد. بنابراین پزشک را از وجود آنها آگاه کنید، به ویژه موارد زیر :  

• آلرژی
• آسم، داشتن سابقه. با احتیاط مصرف شود، ممکن است باعث واکنش های آلرژیک شود.
• مشکلات کلیوی، شدید (اخیر و یا بلند مدت). نباید برای این بیماران تجویز شود مگر اینکه پزشک مصرف آن را تجویز کند.

پزشک یا دیگر متخصصین آموزش دیده می توانند این دارو را تزریق کنند. این دارو با استفاده از سرنگ قبل از انجام ام آر آی به صورت داخل وریدی تزریق می شود.

بررسی پیشرفت و اثربخشی دارو توسط پزشک پس از تزریق دارو و در طول ام آر آی، امری بسیار مهم است. از این طریق، پزشک از تاثیر دارو و نبود اثرات ناخواسته اطمینان حاصل می کند.

با مشاهده سوزش یا خارش پوست، درد عمیق استخوانی در لگن و دنده ها، سفتی مفاصل، محدود شدن دامنه حرکتی در دست و پا، ضعف عضلانی، لکه های قرمز یا تیره روی پوست دستها و پاها، تورم، سخت شدن، یا سفتی پوست ظرف چند روز اول یا یک هفته بعد از تزریق این دارو سریع به پزشک مراجعه کنید. این عوارض ممکن است نشانه بیماری بسیار جدی فیبروز سیستمیک کلیوی (NSF) باشند.

این دارو ممکن است باعث نوعی واکنش آلرژیک به نام آنافیلاکسی شود که تهدید کننده زندگی است و به مراقبت فوری پزشکی نیاز دارد. با مشاهده درد قفسه سینه، پوست رنگ پریده و سرد، گیجی، سرگیجه، سبکی سر، خارش پوست، خارش، عرق کردن، ورم صورت، زبان و گلو، یا مشکلات تنفسی پس از مصرف این دارو سریع به پزشک مراجعه کنید.

این دارو ممکن است خطر بروز آسیب حاد کلیوی (AKI) را افزایش دهد. این امر در بیماران مبتلا به مشکلات حاد کلیوی رخ داده است و خطر آن با استفاده از دوز بالای گادوبوترول افزایش می یابد.

سوزش دردناک، احساس گرما یا سرما، قرمزی و تورم در محل تزریق به معنی مراجعه سریع به پزشک است.

عليرغم تاثيراتی كه یک دارو دارد، امكان بروز برخي عوارض جانبي ناخواسته نيز وجود دارد. بروز هريك از این عوارض نيازمند مراقبتهای پزشكی و مراجعه به پزشک است.

در صورت مشاهده ی هر یک از عوارض زیر سریع به پزشک مراجعه کنید:
 

علایم نادر

• خونریزی، تاول، سوزش، سرما، تغییر رنگ پوست، احساس فشار، کهیر، عفونت، التهاب، خارش، توده، بی حسی، درد، التهاب پوست، قرمزی، زخم، درد، سوزش، تورم، حساسیت به لمس، احساس سوزن سوزن شدن، زخم و یا گرما در محل تزریق
• تاری دید
• احساس سوزش، پیچش، خارشک، بی حسی، سوزن سوزن شدن، " مورمور شدن در اثر خواب‌ رفتگي‌"، و یا جِز جِز
• گیجی
• تشنج
• تنفس مشکل و یا با زحمت 
• سرگیجه، غش یا سبکی سر هنگام بلند شدن ناگهانی از حالت خوابیده یا نشسته
• ضربان قلب سریع، تپش دار، نامنظم و یا پالس دار
• احساس گرما
• احساس ناراحتی و یا بیماری عمومی ( درد در کل بدن)
• کهیر یا تاول، خارش، یا بثورات پوستی
• از دست دادن هوشیاری
• رنگ پریدگی پوست
• قرمزی پوست صورت، گردن، بازوها، و گاهی اوقات  قسمت بالای قفسه سینه
• قرمزی پوست
• تعرق
• تنگی قفسه سینه
• خستگی یا ضعف غیر معمول

دلیل ناشناخته

• رنگ مایل به آبی ناخن ها، لب ها، پوست، کف دستان و انگشتان
• احساس سوزش
• سوزش، خشکی، و یا خارش چشم
• درد قفسه سینه
• سرفه 
• درد عمیق استخوانی
• عدم وجود بلع
• ترشح و یا گریه بیش از حد 
• خشونت صدا
• افزایش تعرق
• تورم بزرگ و کندو مانند در صورت، پلک ها، لب ها، زبان، گلو، دست ها، ران پاها، پاها، و یا اندام تناسلی
• سفتی یا ضعف عضلات 
• نبود فشار خون و یا نبض
• نفس نکشیدن
• تنفس پر سر و صدا
• قرمزی، درد یا تورم چشم، پلک، و یا پوشش داخلی پلک
• خارش، تورم، سختی، سفتی، سوزش، خارش پوست و یا لکه های قرمز یا تیره روی پوست
• تنفس آرام یا نامنظم
• عطسه
• مفاصل سفت و یا مشکل در حرکت کردن
• ایست قلب
• تورم دهان و گلو
• بیهوشی

تعدادی از عوارض جانبی نیاز به توجه پزشکی ندارد. این عوارض به مرور و با عادت بدن به دارو از بین می روند. درمانگر می تواند راه هایی برای جلوگیری و یا کاهش برخی از این عوارض جانبی ارایه دهد. چنانچه این عوارض طولانی و آزار دهنده شدند، و یا ابهامی در موردشان داشتید به پزشک مراجعه کنید:

علایم کمتر رایج

• سردرد
• حالت تهوع

علایم نادر

• تغییر در حس بویایی
• تغییر در حس چشایی
• سرگیجه
• دهان خشک
• احساس گرما و یا سرما
• از دست دادن طعم و مزه
• گرمای غیر معمول پوست
• استفراغ

ممکن است عوارض دیگری که در این لیست نیامده در برخی بیماران رخ دهد. در این خصوص به پزشک معالج مراجعه شود.