گادودیامید (وریدی)

گادودیامید به عنوان ماده حاجب در ام آر آی (MRI) استفاده می شود. عوامل کنتراست برای کمک به ایجاد یک تصویر واضح از بدن در طول اسکن های ام آر آی استفاده می شوند. ام آر آی روش خاصی است که از طریق آن پزشک می تواند داخل بدن را ببیند. از آهن ربا و کامپیوتر برای ایجاد تصاویر استفاده می شود. برخلاف تصویربرداری با اشعه ایکس، در طول ام آر آی از اشعه استفاده نمی شود. گادودیامید ماده حاجب دارای گادولینیوم (GBCA) است.

گادودیامید قبل از انجام ام آر آی برای تشخیص مشکلات موجود در مغز، ستون فقرات، قفسه سینه، معده، ران، و دیگر اندام بدن تزریق می شود.

 

این دارو تنها توسط و یا تحت نظارت مستقیم پزشک استفاده می شود.

 

اشکال دارویی:

• محلول

 

در صورتيكه تصميم به مصرف دارويی داريد همه جوانب آن بايد به دقت بررسی گردد. اين تصميمی است كه شما و پزشكتان می گيريد. درمورد مصرف اين دارو موارد زير بايد درنظر گرفته شود:

آلرژی و حساسیت
در صورت بروز هرگونه واکنش آلرژیک یا غیر معمول، به هر دارویی و یا این داروی خاص حتما پزشک معالج خود را مطلع سازید. همچنین درمانگران را آگاه نمایید از وجود حساسیت هایی که نسبت به برخي مواد غذايي، رنگ ها ، مواد نگهدارنده و يا حيوانات دارید. در صورتيكه  بدون تجويز پزشك قصد استفاده از اين دارو را داريد حتما بروشور و يا توضيحات مندرج روي بسته را با دقت مطالعه فرماييد.

 

اطفال
مطالعات دقیق و کافی انجام شده تا به امروز، مشکل خاصی  مبنی بر محدود کردن مصرف گادودیامید در کودکان2سال به بالا  نشان نداده اند. با این حال، اثربخشی و ایمنی این دارو در کودکان کمتر از 2 سال تایید نشده است.

سالمندان
مطالعات دقیق و کافی انجام شده تا به امروز حاکی از اثر بخشی این دارو در سالمندان بوده است و اثر سویی در این زمینه گزارش نشده است.  در هرصورت اقدامات احتیاطی برای سالخوردگان باید در نظر گرفته شود، زیرا به علت کهولت سن  بیشتر در معرض بیماری های وابسته به سن قلبی – ریوی و کلیوی هستند. بنابراین، دوز و میزان مصرف گادودیامید باید به دقت بررسی شود.

دوران بارداری
مطالعات بر حیوانات نشاندهنده ی اثرات منفی این دارو بودند. با این حال، مطالعات کافی در خصوص اثرات این دارو در زنان باردار وجود ندارد. 

دوران شیردهی و مادران شیرده
تحقيقات خاصی در خصوص اثر بخشی این دارو بر زنان شيرده صورت نگرفته است. پيش از مصرف اين دارو در زنان شيرده همه جوانب مثبت و منفی آن بايد درنظر گرفته شود.

 

تداخلات دارویی
بی شک هيچ دارويی نبايد همزمان مصرف شود، اما در برخی موارد با وجود رخ دادن تداخل دارويی، ممكن است نياز به مصرف همزمان دو داروی مختلف باشد. در چنين مواردی ممكن است پزشک مقدار مصرف دارو را تغيير دهد و يا داروی ديگری تجويز كند. بنابراين در صورت مصرف دارویی ديگر آنرا با پزشک خود مطرح سازيد.

تداخلات دارویی دیگر
بي شک هيچ دارويی را نبايد در زمان غذا خوردن يا حوالی آن مصرف نمود چراكه امكان وقوع تداخل وجود دارد. مصرف الكل و تنباكو نيز تداخلاتی ایجاد مي كند.

 

سایر مشکلات پزشکی 
وقوع مشكلات پزشکی ديگر ممكن است بر اثربخشی اين دارو تاثير بگذارد. بنابراین پزشک را از وجود آنها آگاه کنید، به ویژه موارد زیر :  

• آسم یا آلرژی، داشتن سابقه 
• عفونت، شدید 
• مشکلات کلیوی خفیف تا متوسط 
• تشنج، داشتن سابقه. با احتیاط مصرف شود ممکن است باعث بدتر شدن عوارض جانبی شود.
• دیابت 
• فشار خون بالا (پر فشاری خون). با احتیاط مصرف شود ممکن است خطر ابتلا به مشکلات کلیوی را افزایش دهد.
• مشکلات کلیوی، شدید (اخیر و یا بلند مدت). نباید برای این بیماران تجویز شود.

 

پزشک یا دیگر متخصصین آموزش دیده می توانند این دارو را تزریق کنند. این دارو با استفاده از سرنگ قبل از انجام ام آر آی به صورت داخل وریدی تزریق می شود.

 

با مشاهده سوزش یا خارش پوست، درد عمیق استخوانی در لگن و دنده ها، سفتی مفاصل، محدود شدن دامنه حرکتی در دست و پا، ضعف عضلانی، لکه های قرمز یا تیره روی پوست، تورم، سخت شدن، یا سفتی پوست سریع به پزشک مراجعه کنید. این عوارض ممکن است نشانه بیماری بسیار جدی فیبروز سیستمیک کلیوی (NSF) باشند.

این دارو ممکن است باعث نوعی واکنش آلرژیک به نام آنافیلاکسی شود که تهدید کننده زندگی است و به مراقبت فوری پزشکی نیاز دارد. با مشاهده درد قفسه سینه، پوست رنگ پریده و سرد، گیجی، سرگیجه، سبکی سر، خارش پوست، خارش، عرق کردن، ورم صورت، زبان و گلو، یا مشکلات تنفسی پس از مصرف این دارو سریع به پزشک مراجعه کنید.
 

اطمینان حاصل کنید که پزشک از مصرف این دارو توسط شما مطلع باشد. زیرا، این دارو ممکن است بر نتایج حاصل از آزمایش های پزشکی خاص (به عنوان مثال، سرم آهن یا کلسیم) تاثیر بگذارد.

 

 

عليرغم تاثيراتی كه یک دارو دارد، امكان بروز برخي عوارض جانبي ناخواسته نيز وجود دارد. بروز هريك از این عوارض نيازمند مراقبتهای پزشكی و مراجعه به پزشک است.

در صورت مشاهده ی هر یک از عوارض زیر سریع به پزشک مراجعه کنید:
 

علایم کمتر رایج یا نادر

• تحریک و پریشانی
• مدفوع قیری، خونین و سیاه
• تاری دید
• احساس سوزش، پیچش، خارشک، بی حسی، سوزن سوزن شدن، " مورمور شدن در اثر خواب‌ رفتگي‌"، و یا جِز جِز
• تغییر در آگاهی
• تغییر در رنگ پوست
• درد یا احساس ناراحتی در قفسه سینه
• بی دست و پایی یا عدم تعادل
• گیجی
• سرفه 
• کاهش ادرار
• افسردگی
• تنفس مشکل و یا با زحمت 
• مشکل در کنترل مثانه و یا روده 
• مشکل بلع
• اختلال در راه رفتن
• گشادی رگ گردن 
• سرگیجه
• خستگی شدید
• غش
• ضربان قلب سریع، آهسته، و یا نامنظم
• احساس ضعف، سرگیجه، یا سبکی سر
• احساس گرما یا حرارت
• احساس غم و افسردگی
• احساس سردی غیرعادی
• گرگرفتگی و یا قرمزی پوست، به خصوص در صورت و گردن
• فراموشکاری
• احساس ناراحتی و یا بیماری عمومی ( درد در کل بدن)
• سردرد
• سردرد شدید و ضرباندار
• کهیر
• ستیزه جویی
• تنفس نامنظم
• کج خلقی
• خارش
• بی حالی
• از دست دادن کنترل مثانه
• از دست دادن هوشیاری
• گرفتگی عضلانی
• کشش عضلات
• حالت تهوع
• بی حسی یا سوزش در دست ها، پاها، یا صورت
• درد و ناراحتی در بازوها، فک، کمر، یا گردن
• پف و یا تورم پلک یا اطراف چشم، صورت، لبها، زبان 
• افزایش سریع وزن 
• قرمزی پوست صورت، گردن، بازوها، و گاهی اوقات قسمت بالای قفسه سینه
• تشنج
• لرزش و راه رفتن ناپایدار
• لرزش در ران ها، بازوها، دستها و پاها
• لرز
• تنگی نفس
• بثورات پوستی
• لکنت زبان و یا مشکلات بلع
• بی حسی
• عرق کردن ناگهانی
• تعرق
• ورم صورت، انگشتان دست، پا، مچ پا، یا ساق پا 
• تردی و حساسیت
• تنگی قفسه سینه
• حرکات تند و سریع کل بدن
• لرزش یا تکان دادن دست یا پا
• تنفس مشکل
• عدم تعادل، لرزش، و یا مشکلات دیگر در کنترل و یا هماهنگی عضلات
• خستگی یا ضعف غیر معمول
• استفراغ
• افزایش وزن
• خس خس

 

دلیل ناشناخته

• سوزش یا خارش پوست
• سفتی مفاصل
• محدود شدن دامنه حرکتی دست و پا
• ضعف عضلانی
• درد عمیق استخوانی در لگن و دنده ها 
• فلج ناقص یا جزئی
• لکه های قرمز یا تیره روی پوست
• پوست متورم، سخت ، یا سفت 

 

تعدادی از عوارض جانبی نیاز به توجه پزشکی ندارد. این عوارض به مرور و با عادت بدن به دارو از بین می روند. درمانگر می تواند راه هایی برای جلوگیری و یا کاهش برخی از این عوارض جانبی ارایه دهد. چنانچه این عوارض طولانی و آزار دهنده شدند، و یا ابهامی در موردشان داشتید به پزشک مراجعه کنید:

علایم کمتر رایج یا نادر

• درد شکم یا معده
• طعم بد، غیر معمول، یا ناخوشایند (پس از) چشیدن
• آروغ زدن
• خونریزی، تاول، سوزش، سرما، تغییر رنگ پوست، احساس فشار، کهیر، عفونت، التهاب، خارش، توده، بی حسی، درد، التهاب پوست، قرمزی، زخم، درد، سوزش، تورم، حساسیت به لمس، احساس سوزن سوزن شدن، زخم و یا گرما در محل تزریق
• نفخ یا احساس پُری
• تغییر در طعم 
• تغییر در بینایی
• صدای زنگ یا وزوز ادامه دار یا دیگر سر و صدا های غیر قابل توضیح در گوش
• اسهال
• مشکل در حرکت
• دهان خشک
• هوای اضافی و یا گاز در معده
• از دست دادن شنوایی
• کهیر یا تاول
• افزایش تعرق
• درد مفاصل
• درد یا سفتی عضلانی 
• قرمزی پوست
• آبریزش بینی
• عطسه
• گرفتگی بینی 
• تورم مفاصل

 

ممکن است عوارض دیگری که در این لیست نیامده در برخی بیماران رخ دهد. در این خصوص به پزشک معالج مراجعه شود.