گلاتیرامر (زیر جلدی)

گلاتیرامر برای کاهش تکرار حمله در بیماران مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس عودکننده-فروکش کننده (RMMS)_ اِم اِس_ استفاده می شود. این دارو، مولتیپل اسکلروزیس (MS)_ اِم اِس_ را درمان نمی کند اما زمان بین حمله ها را افزایش می دهد.

این دارو فقط با نسخه پزشک در اختیار بیمار قرار می گیرد.

اشکال دارویی:

• محلول
• پودر قابل تزریق
• کیت

در صورتيكه تصميم به مصرف دارويی داريد همه جوانب آن بايد به دقت بررسی گردد. اين تصميمی است كه شما و پزشكتان می گيريد. درمورد مصرف اين دارو موارد زير بايد درنظر گرفته شود:

آلرژی و حساسیت
در صورت بروز هرگونه واکنش آلرژیک یا غیر معمول، به هر دارویی و یا این داروی خاص حتما پزشک معالج خود را مطلع سازید. همچنین درمانگران را آگاه نمایید از وجود حساسیت هایی که نسبت به برخي مواد غذايي، رنگ ها ، مواد نگهدارنده و يا حيوانات دارید. در صورتيكه  بدون تجويز پزشك قصد استفاده از اين دارو را داريد حتما بروشور و يا توضيحات مندرج روي بسته را با دقت مطالعه فرماييد.

اطفال
مطالعات دقیق و کافی انجام شده تا به امروز، رابطه ایی بین سن و میزان اثر بخشی گلاتیرامر در کودکان نشان نداده اند. همچنین، اثربخشی و ایمنی این دارو تایید نشده است.

سالمندان
مطالعات دقیق و کافی انجام شده تا به امروز حاکی از اثر بخشی این دارو در سالمندان بوده است و اثر سویی در این زمینه گزارش نشده است. در هرصورت اقدامات احتیاطی برای سالخوردگان باید در نظر گرفته شود، زیرا به علت کهولت سن  بیشتر در معرض بیماری های وابسته به سن قلبی – ریوی و کلیوی هستند. بنابراین، دوز و میزان مصرف گلاتیرامر باید به دقت بررسی شود.

دوران بارداری
مطالعات بر حیوانات نشاندهنده ی اثرات منفی این دارو نبوده اند. با این حال، مطالعات کافی در خصوص اثرات این دارو در زنان باردار وجود ندارد. 

دوران شیردهی و مادران شیرده
تحقيقات خاصی در خصوص اثر بخشی این دارو بر زنان شيرده صورت نگرفته است. پيش از مصرف اين دارو در زنان شيرده همه جوانب مثبت و منفی آن بايد درنظر گرفته شود.

تداخلات دارویی
بی شک هيچ دارويی نبايد همزمان مصرف شود، اما در برخی موارد با وجود رخ دادن تداخل دارويی، ممكن است نياز به مصرف همزمان دو داروی مختلف باشد. در چنين مواردی ممكن است پزشک مقدار مصرف دارو را تغيير دهد و يا داروی ديگری تجويز كند. بنابراين در صورت مصرف دارویی ديگر آنرا با پزشک خود مطرح سازيد.

تداخلات دارویی دیگر
بي شک هيچ دارويی را نبايد در زمان غذا خوردن يا حوالی آن مصرف نمود چراكه امكان وقوع تداخل وجود دارد. مصرف الكل و تنباكو نيز تداخلاتی ایجاد مي كند.

سایر مشکلات پزشکی 
وقوع مشكلات پزشکی ديگر ممكن است بر اثربخشی اين دارو تاثير بگذارد. بنابراین پزشک را از وجود آنها آگاه کنید، به ویژه موارد زیر:  

• آلرژی به مانیتول_ برای این بیماران نباید تجویز شود.
• عفونت_ ممکن است توانایی بدن برای مبارزه با عفونت را کاهش دهد.

این دارو را دقیقا مطابق با دستورالعمل پزشک مصرف کنید تا به بهبود شرایط بیماری کمک کند.

دارو دارای دستور مصرف دقیق است، قبل از مصرف حتما مطالعه شود. با پزشک در خصوص سوالات و ابهامات خود صحبت کنید و اطلاعات لازم را به دست بیاورید.

گلاتیرامر در 2 دوز 20 میلی گرم و 40 میلی گرم موجود است. پزشک دوز مناسب را تجویز خواهد کرد.

در هنگام تزریق:
قبل از تزریق گلاتیرامر به خود، جای تزریق را مشخص کنید. 7 جای تزریق در بدن وجود دارد همچون بازوها، ران، باسن، شکم یا پایین شکم که نباید بیش از یکبار در هفته مورد تزریق قرار گیرند. با مشخص کردن هر جای تزریق روی تقویم می توانید از اشتباه " 2 بار تزریق در یک محل" جلوگیری کنید. سعی کنید در یک زمان مشخص در روز_زمانی که فکر می کنید بدنتان قوی تر است_ تزریق روزانه را انجام دهید. همچنین، این دارو را به پوست حساس شده یا فرو رفته تزریق نکنید.

• هر آنچه را که برای تزریق نیاز دارید در فضای پر نور روی یک پارچه و یا حوله تمیز بگذارید.
• دستانتان را با آب و صابون بشویید و پوست، مو یا هیچ جای دیگر را لمس نکنید.
• یک سرنگ را از کارتن موجود در یخچال خارج کنید. 20 دقیقه در محیط بیرون بگذارید تا به دمای اتاق برسد. 
• مایع درون سرنگ را بررسی کنید. چنانچه مایع ابری و یا دارای ذرات است، آن را مصرف نکنید. با داروخانه یا شرکت تولیدی تماس گرفته و درخواست اطلاعات کنید. سپس، سرنگ دیگری خارج کنید. در صورت شفاف بودن مایع درون سرنگ، آن را روی سطح صاف و تمیز بگذارید تا به دمای محیط برسد.
• محل تزریق را مشخص کنید. آن را با الکل پاک کرده و بگذارید خشک شود.
• سرنگ 1 میلی لیتری را با دستی که با آن می نویسید مانند مداد بگیرید و در پوش پلاستیکی سوزن را بردارید. به هیچ وجه به سوزن دست نزنید. 
• 2 سانت از پوست را بین انگشت شست و سبابه بگیرید.
• سوزن را درون این پوست فرو کنید. برای ثابت نگه داشتن دست می توانید آن را به بدن تکیه بدهید.
• هنگامی که سوزن کامل درون پوست فرو رفت، پوستی که بین انگشتان گرفته ایید را رها کنید.
• سرنگ را ثابت نگه دارید و با ریتمی ثابت پیستون آن را به پایین فشار دهید تا محلول درون آن تزریق شود. تزریق نباید چند ثانیه بیشتر طول بکشد.
• سپس، سوزن را مستقیم از پوست بیرون بکشید.
• محل تزریق را چند ثانیه با پنبه آغشته به الکل فشار دهید، اما آن را ماساژ ندهید.
•  پوشش پلاستیکی را دوباره روی سوزن بکشید.
• باقی داروی مصرف نشده را دور بریزید.

نحوه دور ریختن سرنگ و سوزن:

• سوزن و سرنگ باید فقط برای یک تزریق استفاده شوند. سرنگ و سوزن های مصرفی را در ظرف پلاستیکی محکم دارای در سفت جمع کنید. این ظرف را دور از دسترس اطفال قرار دهید. زمانی که ظرف پر شد با پزشک یا پرستار تماس گرفته و در خصوص نحوه و قوانین از بین بردن این سرنگ ها اطلاعات بگیرید.

میزان مصرف
میزان  مصرف این دارو در بیماران مختلف متفاوت است؛ در این خصوص از دستور پزشک و یا توضیحات برچسب دارو پیروی نمایید. اطلاعات نوشته شده روی داروها  منحصراً شامل دوز متوسطه این دارو می باشد و در صورتی که دوز مصرفی شما متفاوت است  بدون مشورت با پزشک اقدامی انجام ندهید. 

مقدار داروی مصرفی شما در روز، همچنین تعداد دفعات استفاده از دارو و فواصل زمانی آن بستگی به قوی بودن داروها و ریشه مشکلات پزشکی و بیماری شما دارد.

دوز تزریقی
برای درمان مولتیپل اسکلروزیس (MS)_ اِم اِس_:

• بزرگسالان.... 20 میلی گرم تزریق زیر پوستی یک بار در روز یا 40 میلی گرم تزریق زیر پوستی سه بار در هفته (حداقل 48 ساعت باید با هم فاصله داشته باشند).
• کودکان .... نوع مصرف و میزان آن توسط پزشک تعیین می شود.

در صورت فراموش کردن یک وعده دارویی چه کنیم؟
در صورت فراموش كردن دوز اين دارو، به محض يادآوری آن را مصرف كنيد. چنانچه زمان دوز بعدی فرا رسيده بود،طبق همان زمانبندی پيش برويد و دوز فراموش شده را تكرار نكنيد. هيچگاه دوز دارو را 2 بار متوالي تكرار نكنيد و برای جبران آن داروی اضافی نخورید.

شیوه نگهداری از دارو

• اين دارو را در جعبه در بسته، در دماي اتاق، به دور از گرما، رطوبت و نور مستقيم نگه داريد. 
• از يخ زدگي دارو جلوگيري شود. 
• دور از دسترس كودكان قرار دهيد. 
• داروی تاریخ گذشته را دور بریزید ( در خصوص بهترین روش از بین بردن دارو از پزشک سوال کنید).

بررسی پیشرفت و اثربخشی دارو توسط پزشک در ویزیت های منظم، امری بسیار مهم است. از این طریق، پزشک از تاثیر دارو و نبود اثرات ناخواسته اطمینان حاصل می کند.

چند دقیقه پس از تزریق ممکن است حساسیت دیده شود. علائم حساسیت عبارتند از درد قفسه سینه، گرگرفتگی، ضربان قلب سریع، نامنظم و یا تپش دار، اضطراب، مشکل در تنفس، احساس تنگی در گلو، یا کهیر. این علائم معمولا بدون درمان و در زمان کوتاهی از بین می روند. چنانچه علائم بدتر شده و یا از بین نروند به پزشک مراجعه کنید. این واکنش آلرژیک حتی چند ماه پس از تزریق نیز ممکن است رخ دهد. همچنین، درد قفسه سینه می تواند به خودی خود رخ دهد اما باید پس از چند دقیقه از بین برود.

این دارو ممکن است باعث فرو رفتگی یا حساسیت دائمی پوست در محل تزریق شود. با مشاهده هر یک از موارد زیر در محل تزریق سریع به پزشک مراجعه کنید: فرو رفتگی یا برجستگی پوست، تغییر رنگ پوست به سبز-آبی یا سیاه، و یا درد، قرمزی، پوسته ریزی و یا لایه برداری پوست.

بدون مشورت با پزشک نباید تزریق را متوقف کنید.

عليرغم تاثيراتی كه یک دارو دارد، امكان بروز برخي عوارض جانبي ناخواسته نيز وجود دارد. بروز هريك از این عوارض نيازمند مراقبتهای پزشكی و مراجعه به پزشک است.

در صورت مشاهده ی هر یک از عوارض زیر سریع به پزشک مراجعه کنید:

علائم بیشتر رایج

• اضطراب
• خونریزی، توده سخت، کهیر یا تاول، خارش، درد، قرمزی یا تورم در محل تزریق
• درد قفسه سینه
• سرفه 
• رنگ بیش از حد عضلات
• ضربان قلب سریع، نامنظم، تپش و یا پالس دار
• گر گرفتگی
• درد مفاصل
• درد کمر یا پهلو
• گردن درد
• ادرار کردن دردناک و یا با مشکل
• بثورات پوستی
• تورم یا پف صورت
• تورم غدد لنفاوی
• تورم، درد، و یا حساسیت غدد لنفاوی در گردن، زیر بغل یا کشاله ران
• تنفس مشکل
•  

علائم کمتر رایج

• تحریک
• نفخ و تورم
• لرز
• گیجی
• عدم وجود بلع
• احساس ضعف، سرگیجه، یا سبکی سر
• تب
• سردرد شدید و ضرباندار
• خارش ناحیه تناسلی مهبل (واژن) و یا خارج ناحیه تناسلی
• دردهای عضلانی
• درد
• درد در هنگام مقاربت جنسی
• لکه های بنفش در زیر پوست
• افزایش سریع وزن 
• رگه های قرمز رنگ روی پوست 
• لرزش در پاها، بازوها، دستها و ران پاها
• توده های کوچک در زیر پوست
• اسپاسم گلو
• تمایل شدید به ادرار کردن
• تعرق
• تورم انگشتان، بازوها، پاها، و یا ران پاها
• تورم یا پف صورت
• ترشحات واژن ضخیم، کشک مانند، سفید، بدون بو و یا با بوی خفیف
• تنگی قفسه سینه
• سوزن سوزن شدن دست یا پا
• لرزش یا تکان دادن دست یا پا
• افزایش و یا از دست دادن غیر معمول وزن

علائم نادر

• کمر درد
• وجود خون در ادرار
• سوزش و یا سوزن سوزن شدن پوست
• حرکات چشم مداوم، کنترل نشده به عقب، جلو و یا چرخشی
• کاهش توانایی جنسی
• اسهال
• مشکل در حرکت
• گوش درد
• تنفس سریع
• سوزش دهان و زبان (برفک)
• از دست دادن اشتها
• درد یا تغییرات قاعدگی 
• درد عضلانی
• زخم یا تاول دردناک سرد روی لب ها، بینی، چشم، و یا اندام تناسلی
• احساس در حرکت بودن، معمولا چرخش خود یا محیط اطراف
• مشکلات گفتاری
• مشکلات بینایی

تعدادی از عوارض جانبی نیاز به توجه پزشکی ندارد. این عوارض به مرور و با عادت بدن به دارو از بین می روند. درمانگر می تواند راه هایی برای جلوگیری و یا کاهش برخی از این عوارض جانبی ارایه دهد. چنانچه این عوارض طولانی و آزار دهنده شدند، و یا ابهامی در موردشان داشتید به پزشک مراجعه کنید.

علائم بیشتر رایج

• سردرد
• افزایش تعرق
• فقدان یا از دست دادن قدرت
• حالت تهوع
• گلو درد
• گرفتگی یا آبریزش بینی
• خستگی یا ضعف غیر معمول
• استفراغ

علائم کمتر رایج

• دو بینی
• افزایش وزن

ممکن است عوارض دیگری که در این لیست نیامده در برخی بیماران رخ دهد. در این خصوص به پزشک معالج مراجعه شود.