گرانیسترون (تراپوستی)
(Granisetron (Transdermal Route
دارو شناسی
پچ یا چسب پوستی گرانیسترون برای جلوگیری از تهوع و استفراغ بعد از درمان سرطان (شیمی درمانی) استفاده می شود. گرانیسترون با تاثیر بر سیستم عصبی از عملکرد ماده شیمیایی ایجاد کننده تهوع و استفراغ جلوگیری می کند.
این دارو فقط با نسخه پزشک در اختیار بیمار قرار می گیرد.
اشکال دارویی:
- پچ یا چسب، آهسته رهش
پیش از مصرف
در صورتيكه تصميم به مصرف دارويی داريد همه جوانب آن بايد به دقت بررسی گردد. اين تصميمی است كه شما و پزشكتان می گيريد. درمورد مصرف اين دارو موارد زير بايد درنظر گرفته شود:
آلرژی و حساسیت
در صورت بروز هرگونه واکنش آلرژیک یا غیر معمول، به هر دارویی و یا این داروی خاص حتما پزشک معالج خود را مطلع سازید. همچنین درمانگران را آگاه نمایید از وجود حساسیت هایی که نسبت به برخي مواد غذايي، رنگ ها ، مواد نگهدارنده و يا حيوانات دارید. در صورتيكه بدون تجويز پزشك قصد استفاده از اين دارو را داريد حتما بروشور و يا توضيحات مندرج روي بسته را با دقت مطالعه فرماييد.
اطفال
مطالعات دقیق و کافی انجام شده تا به امروز، رابطه ایی بین سن و میزان اثر بخشی گرانیسترون در کودکان نشان نداده اند. همچنین، اثربخشی و ایمنی این دارو تایید نشده است.
سالمندان
مطالعات دقیق و کافی انجام شده تا به امروز حاکی از اثر بخشی این دارو در سالمندان بوده است و اثر سویی در این زمینه گزارش نشده است. در هرصورت اقدامات احتیاطی برای سالخوردگان باید در نظر گرفته شود، زیرا به علت کهولت سن بیشتر در معرض بیماری های وابسته به سن قلبی – ریوی و کلیوی هستند. بنابراین، دوز و میزان مصرف گرانیسترون باید به دقت بررسی شود.
دوران بارداری
مطالعات بر حیوانات نشاندهنده ی اثرات منفی این دارو و ایجاد اختلالات جنینی بودند. با این حال، مطالعات کافی در خصوص اثرات این دارو در زنان باردار وجود ندارد.
دوران شیردهی و مادران شیرده
تحقيقات خاصی در خصوص اثر بخشی این دارو بر زنان شيرده صورت نگرفته است. پيش از مصرف اين دارو در زنان شيرده همه جوانب مثبت و منفی آن بايد درنظر گرفته شود.
تداخلات دارویی
بی شک هيچ دارويی نبايد همزمان مصرف شود، اما در برخی موارد با وجود رخ دادن تداخل دارويی، ممكن است نياز به مصرف همزمان دو داروی مختلف باشد. در چنين مواردی ممكن است پزشک مقدار مصرف دارو را تغيير دهد و يا داروی ديگری تجويز كند. بنابراين در صورت مصرف دارویی ديگر آنرا با پزشک خود مطرح سازيد.
استفاده از این دارو با هرکدام از داروهای زیر توصیه نمی شود. در صورت ضرورت تجویز، پزشک ممکن است تغییراتی در الگوی مصرف دارو ومیزان دوز مصرفی اعمال نماید.
- Amifampridine
- Apomorphine
- Bepridil
- Cisapride
- Dronedarone
- Fluconazole
- Mesoridazine
- Pimozide
- Piperaquine
- Saquinavir
- Sparfloxacin
- Terfenadine
- Thioridazine
- Ziprasidone
استفاده از این دارو با هرکدام از داروهای زیر توصیه نمی شود. در صورت ضرورت تجویز، پزشک ممکن است تغییراتی در الگوی مصرف دارو ومیزان دوز مصرفی اعمال نماید.
- Alfuzosin
- Almotriptan
- Amineptine
- Amiodarone
- Amitriptyline
- Amitriptylinoxide
- Amoxapine
- Anagrelide
- Aripiprazole
- Arsenic Trioxide
- Asenapine
- Astemizole
- Azithromycin
- Brompheniramine
- Buserelin
- Buspirone
- Carbamazepine
- Chloroquine
- Chlorpheniramine
- Chlorpromazine
- Ciprofloxacin
- Citalopram
- Clarithromycin
- Clomipramine
- Clozapine
- Cocaine
- Crizotinib
- Cyclobenzaprine
- Dabrafenib
- Dasatinib
- Degarelix
- Delamanid
- Desipramine
- Deslorelin
- Desvenlafaxine
- Dextromethorphan
- Dibenzepin
- Disopyramide
- Dofetilide
- Dolasetron
- Domperidone
- Donepezil
- Doxepin
- Droperidol
- Duloxetine
- Eletriptan
- Erythromycin
- Escitalopram
- Fentanyl
- Fingolimod
- Flecainide
- Fluoxetine
- Fluvoxamine
- Frovatriptan
- Furazolidone
- Gatifloxacin
- Gemifloxacin
- Gonadorelin
- Goserelin
- Halofantrine
- Haloperidol
- Histrelin
- Hydroxychloroquine
- Hydroxytryptophan
- Ibutilide
- Iloperidone
- Imipramine
- Iproniazid
- Isocarboxazid
- Ivabradine
- Ketoconazole
- Lapatinib
- Leuprolide
- Levofloxacin
- Levomilnacipran
- Linezolid
- Lithium
- Lofepramine
- Lopinavir
- Lorcaserin
- Lumefantrine
- Mefloquine
- Melitracen
- Meperidine
- Methadone
- Methylene Blue
- Metronidazole
- Mifepristone
- Milnacipran
- Mirtazapine
- Moclobemide
- Moxifloxacin
- Nafarelin
- Naratriptan
- Nefazodone
- Nialamide
- Nilotinib
- Norfloxacin
- Nortriptyline
- Octreotide
- Ofloxacin
- Ondansetron
- Opipramol
- Paliperidone
- Panobinostat
- Paroxetine
- Pasireotide
- Pazopanib
- Pentazocine
- Perflutren Lipid Microsphere
- Phenelzine
- Posaconazole
- Procainamide
- Procarbazine
- Prochlorperazine
- Promethazine
- Propafenone
- Protriptyline
- Quetiapine
- Quinidine
- Quinine
- Ranolazine
- Rasagiline
- Rizatriptan
- Salmeterol
- Selegiline
- Sertraline
- Sevoflurane
- Sibutramine
- Sodium Phosphate
- Sodium Phosphate, Dibasic
- Sodium Phosphate, Monobasic
- Solifenacin
- Sorafenib
- Sotalol
- St John's Wort
- Sumatriptan
- Sunitinib
- Tacrolimus
- Tapentadol
- Telavancin
- Telithromycin
- Tetrabenazine
- Tianeptine
- Toremifene
- Tramadol
- Tranylcypromine
- Trazodone
- Trifluoperazine
- Trimipramine
- Triptorelin
- Tryptophan
- Vandetanib
- Vardenafil
- Vemurafenib
- Venlafaxine
- Vilazodone
- Vinflunine
- Voriconazole
- Vortioxetine
- Zolmitriptan
استفاده همزمان از این دارو با هرکدام از داروهای زیر ممکن است باعث افزایش خطر عوارض جانبی خاصی شود. اما، در پاره ای موارد می تواند بهترین درمان دارویی نیز به شمار آید که در این صورت پزشک تغییراتی در الگوی میزان مصرف به وجود می آورد.
- Phenobarbital
تداخلات دارویی دیگر
بي شک هيچ دارويی را نبايد در زمان غذا خوردن يا حوالی آن مصرف نمود چراكه امكان وقوع تداخل وجود دارد. مصرف الكل و تنباكو نيز تداخلاتی ایجاد مي كند.
سایر مشکلات پزشکی
وقوع مشكلات پزشکی ديگر ممكن است بر اثربخشی اين دارو تاثير بگذارد. بنابراین پزشک را از وجود آنها آگاه کنید، به ویژه موارد زیر :
- انسداد روده
- اتساع معده (بزرگ شدن شکم)_ ممکن است علائم این نوع اختلال معده یا روده را مخفی کند.
نحوه مصرف
پزشک در خصوص تعداد پچ یا چسب های مصرفی، محل قرار دهی و فاصله مصرف آنها اطلاعاتی به بیمار می دهد. بیش از میزان تعیین شده توسط پزشک نباید مصرف شود.
دارو دارای دستور مصرف دقیق است، قبل از مصرف حتما مطالعه و میزان مصرف به درستی تعیین شود. با پزشک در خصوص سوالات و ابهامات خود صحبت کنید و اطلاعات لازم را به دست بیاورید.
در هنگام مصرف پج یا چسب پوستی :
- قبل و بعد از استفاده، دست ها را با آب و صابون بشویید. تا زمانی که دستها را نشسته ایید به چشمانتان دست نزنید.
- پوست محل قرار گیری پچ را به آرامی با آب گرم و صابون بشویید و سپس با حوله خشک کامل خشک و تمیز کنید.
- پس از خارج کردن پچ از کیسه محافظ بلافاصله روی پوست بچسبانید. آن را به قطعات کوچکتر نبریید و سطح چسبنده آن را لمس نکنید.
- پچ را روی پوست سالم، تمیز و خشک بر قسمت فوقانی بازو بچسبانید. از چسباندن آن بر بثورات، بریدگی، پوست تحریک شده خودداری کنید. آن را در قسمتی نچسبانید که با پوشیدن لباس تنگ کنده شود.
- با نوک انگشتان روی پچ فشار بیاورید تا لبه ها به طور کامل به پوست بچسبد.
- پس از اتمام شیمی درمانی حداقل 24 ساعت پچ پوستی را داشته باشید. بسته به مدت زمان شیمی درمانی می توان پچ را تا 7 روز استفاده کرد.
- در هنگام مصرف این دارو از شنا، ورزش شدید، سونا و یا جکوزی پرهیز کنید.از قرار گرفتن زیر نور مستقیم خورشید یا لامپهای خورشیدی اجتناب کنید. این امر می تواند داروی موجود در پچ را از بین ببرد. چنانچه مجبور به رفتن زیر نور مستقیم خورشید یا لامپهای خورشیدی هستید، محل قرار گرفتن پچ را به خوبی بپوشانید. محل قرار گرفتن پچ را تا زمان وجود چسب و تا 10 روز پس از کندن آن به خوبی بپوشانید.
میزان مصرف
میزان مصرف این دارو در بیماران مختلف متفاوت است؛ در این خصوص از دستور پزشک و یا توضیحات برچسب دارو پیروی نمایید . اطلاعات نوشته شده روی داروها منحصراً شامل دوز متوسطه این دارو می باشد و در صورتی که دوز مصرفی شما متفاوت است بدون مشورت با پزشک اقدامی انجام ندهید.
مقدار داروی مصرفی شما در روز، همچنین تعداد دفعات استفاده از دارو و فواصل زمانی آن بستگی به قوی بودن داروها و ریشه مشکلات پزشکی و بیماری شما دارد.
دوز تراپوستی (پچ یا چسب پوستی)
برای پیشگیری از تهوع و استفراغ ناشی از شیمی درمانی:
- بزرگسالان.... یک پچ، حداقل 24 تا 48 ساعت قبل از شیمی درمانی.
- کودکان .... نوع مصرف و میزان آن توسط پزشک تعیین می شود.
در صورت فراموش کردن یک وعده دارویی چه کنیم؟
در صورت فراموش كردن چسباندن پچ پوستی، به محض يادآوری آن را استفاده كنيد. چنانچه زمان پچ بعدی فرا رسيده بود، طبق همان زمانبندی پيش برويد. هيچگاه برای جبران پچ فراموش شده، پچ پوستی اضافی استفاده نکنید. و یا با پزشک تماس گرفته و اطلاع دهید که حداقل 24 ساعت قبل از زمانبندی تعیین شده برای شیمی درمانی استفاده از پچ فراموش شده است و دستورالعمل لازم را بگیرید.
درصورت استفاده بیش از حد و وموارد اورژانسی چه کنیم ؟
چنانچه فرد پچ گرانیسترون بیش از حد استفاده کرده است به بخش مسمومیت دارویی مراجعه شود. در صورت افتادن و یا نفس نکشیدن فرد به نزدیک ترین مرکز درمانی مراجعه نموده و یا با مرکز فوریت های اورژانس تماس بگیرید.
در هنگام مصرف دارو چه موارد تغذیه ای را باید در نظر گرفت؟
چنانچه پزشک معالج رژیم غذایی خاصی را توصیه نکرده است، رژیم معمولی و نرمال روزانه را ادامه دهید.
شیوه نگهداری از دارو
- اين دارو را در جعبه در بسته، در دماي اتاق، به دور از گرما، رطوبت و نور مستقيم نگه داريد.
- از يخ زدگي دارو جلوگيري شود.
- دور از دسترس كودكان قرار دهيد.
- داروی تاریخ گذشته را دور بریزید ( در خصوص بهترین روش از بین بردن دارو از پزشک سوال کنید) .
اقدامات احتیاطی
چنانچه تهوع و استفراغ شدید پس از خروج از بیمارستان یا مرکز درمان سرطان ادامه پیدا کرد با پزشک معالج تماس گرفته و دستورالعمل لازم را دریافت کنید.
دیگر داروهای حاوی گرانیسترون را همزمان با Sancuso® مصرف نکنید. این امر ممکن است منجر به عوارض جانبی ناخواسته جدی شود.
درد یا تورم در ناحیه معده به معنی مراجعه سریع به پزشک است. این امر می تواند نشانه ی مشکل جدی معده یا روده باشد.
گرانیسترون ممکن است منجر به بیماری جدی به نام سندرم سروتونین شود اگر همراه با داروهایی مانند فنتانیل (Abstral®، Duragesic®)، لیتیوم (Eskalith®، Lithobid®)، ترامادول (Ultram®)، مهارکنندههای مونوآمین اکسیداز با نام اختصاری MAO (به عنوان مثال: آمپول متیلن بلو، Eldepryl®، Marplan®، Nardil®، Parnate®)، و یا داروهای درمان کننده افسردگی (مانند: fluoxetine, mirtazapine, paroxetine, Celexa®, Effexor®, Lexapro®, Paxil®, Zoloft® ) مصرف شود. در طول مصرف گرانیسترون، قبل از مصرف هر نوع دارویی با پزشک معالج مشورت کنید.
پچ پوستی ممکن است باعث واکنشهای پوستی جدی شود. با مشاهده بثورات پوستی، خارش، قرمزی، و یا هر نوع تحریک پوستی، پچ را کنده و سریع به پزشک مراجعه کنید.
پچ حاوی Sancuso® نباید در معرض پد گرم و یا لامپ حرارتی قرار گیرد. همچنین، در طول مصرف این دارو از لامپهای خورشیدی و تخت های برنزه کردن اجتناب شود.
عوارض جانبی
عليرغم تاثيراتی كه یک دارو دارد، امكان بروز برخي عوارض جانبي ناخواسته نيز وجود دارد. بروز هريك از این عوارض نيازمند مراقبتهای پزشكی و مراجعه به پزشک است.
در صورت مشاهده ی هر یک از عوارض زیر سریع به پزشک مراجعه کنید:
علایم بیشتر رایج
- مشکل در اجابت مزاج (مدفوع)
علایم نادر
- درد بازو، کمر یا فک
- تاری دید
- درد یا احساس ناراحتی در قفسه سینه
- تنگی و یا احساس سنگینی قفسه سینه
- گیجی
- سرفه
- عدم وجود بلع
- سرگیجه
- سرگیجه، غش یا سبکی سر هنگام بلند شدن ناگهانی از حالت خوابیده یا نشسته
- غش
- ضربان سریع یا نامنظم قلب
- سردرد
- کهیر یا تاول، خارش، بثورات پوستی
- حالت تهوع
- برافروختگی
- تپش در گوش
- پف و یا تورم پلک یا اطراف چشم، صورت، لبها، زبان
- قرمزی پوست
- کاهش سرعت ضربان قلب
- تعرق
- مشکلات تنفسی
- خستگی یا ضعف غیر معمول
دلیل ناشناخته
- مدفوع قیری و سیاه رنگ
- خونریزی لثه
- خون در ادرار یا مدفوع
- لرز
- اسهال
- ترس
- تب
- ادرار کردن دردناک و یا با مشکل
- پوست رنگ پریده
- لکه های قرمز با مراکز بنفش رنگ روی پوست
- خواب آلودگی یا سستی غیر معمول
- گلو درد
- زخم، جراحت، و یا لکه های سفید روی لب و یا در دهان
- دل درد
- تورم غدد
- تنفس مشکل در هنگام انجام فعالیت
- خونریزی و یا کبودی غیر معمول
- استفراغ
تعدادی از عوارض جانبی نیاز به توجه پزشکی ندارد. این عوارض به مرور و با عادت بدن به دارو از بین می روند. درمانگر می تواند راه هایی برای جلوگیری و یا کاهش برخی از این عوارض جانبی ارایه دهد. چنانچه این عوارض طولانی و آزار دهنده شدند، و یا ابهامی در موردشان داشتید به پزشک مراجعه کنید:
دلیل ناشناخته
- کاهش اشتها
- ریزش و یا نازک شدن مو
- فقدان یا از دست دادن قدرت و نیرو
- درد، خارش، قرمزی، تغییر رنگ، و یا التهاب در محل چسباندن پچ
- مشکل خواب
ممکن است عوارض دیگری که در این لیست نیامده در برخی بیماران رخ دهد. در این خصوص به پزشک معالج مراجعه شود.