گایافنزین (خوراکی)

گایافنزین برای تخلیه خلط  و مخاط از قفسه سینه استفاده می شود_ به دلیل احتقان ناشی از سرماخوردگی یا آنفولانزا. این دارو باعث نرم و نازک شدن خلط در ریه ها و در نتیجه تخلیه آسان آنها می شود. 

این دارو هم به صورت " بدون نسخه " و  هم " تجویزی " در دسترس است.

هیچگاه داروی بدون نسخه (OTC) سرفه و سرماخوردگی را به نوزادان و یا کودکان کوچک تر از 4 سال ندهید. استفاده از این داروها در کودکان کوچک ممکن است باعث عوارض جانبی جدی و یا مرگ شود.

اشکال دارویی:

• قرص، پیوسته رهش
• محلول خوراکی
• کپسول، پیوسته رهش
• شربت
• قرص
• کپسول
• الگزیر ( نوعی محلول خوراکی)

در صورتيكه تصميم به مصرف دارويی داريد همه جوانب آن بايد به دقت بررسی گردد. اين تصميمی است كه شما و پزشكتان می گيريد. درمورد مصرف اين دارو موارد زير بايد درنظر گرفته شود:

آلرژی و حساسیت
در صورت بروز هرگونه واکنش آلرژیک یا غیر معمول، به هر دارویی و یا این داروی خاص حتما پزشک معالج خود را مطلع سازید. همچنین درمانگران را آگاه نمایید از وجود حساسیت هایی که نسبت به برخي مواد غذايي، رنگ ها ، مواد نگهدارنده و يا حيوانات دارید. در صورتيكه  بدون تجويز پزشك قصد استفاده از اين دارو را داريد حتما بروشور و يا توضيحات مندرج روي بسته را با دقت مطالعه فرماييد.

اطفال
مطالعات انجام شده تا به امروز، تفاوتی بین عوارض جانبی احتمالی این دارو در بزرگسالان و کودکان نشان نداده اند. با این حال، بدون مشورت با پزشک این دارو را برای کودکان مبتلا به سرفه مزمن، مانند آسم، و یا سرفه دارای خاط فراوان استفاده نکنید. این کودکان ممکن است به داروی دیگری نیاز داشته باشند. علاوه براین، فقط با تجویز پزشک می توانید این دارو را برای کودکان کوچک تر از 2 سال استفاده کرد.

 هیچگاه داروی بدون نسخه (OTC) سرفه و سرماخوردگی را به نوزادان و یا کودکان کوچک تر از 4 سال ندهید. استفاده از این داروها در کودکان کوچک ممکن است باعث عوارض جانبی جدی و یا مرگ شود.

سالمندان
اطلاعاتی  کافی در خصوص رابطه بین سن و اثرات گایافنزین در سالمندان وجود ندارد. همچنین، اطلاغاتی در خصوص تفاوت بین عوارض جانبی احتمالی این دارو در جوانان و سالمندان وجود ندارد. 

دوران بارداری
مطالعات بر حیوانات نشاندهنده ی اثرات منفی این دارو بودند. با این حال، مطالعات کافی در خصوص اثرات این دارو در زنان باردار وجود ندارد. 

دوران شیردهی و مادران شیرده
تحقيقات خاصی در خصوص اثر بخشی این دارو بر زنان شيرده صورت نگرفته است. پيش از مصرف اين دارو در زنان شيرده همه جوانب مثبت و منفی آن بايد درنظر گرفته شود.

تداخلات دارویی
بی شک هيچ دارويی نبايد همزمان مصرف شود، اما در برخی موارد با وجود رخ دادن تداخل دارويی، ممكن است نياز به مصرف همزمان دو داروی مختلف باشد. در چنين مواردی ممكن است پزشک مقدار مصرف دارو را تغيير دهد و يا داروی ديگری تجويز كند. بنابراين در صورت مصرف دارویی ديگر آنرا با پزشک خود مطرح سازيد.

تداخلات دارویی دیگر
بي شک هيچ دارويی را نبايد در زمان غذا خوردن يا حوالی آن مصرف نمود چراكه امكان وقوع تداخل وجود دارد. مصرف الكل و تنباكو نيز تداخلاتی ایجاد مي كند.

نوشیدن مقدار زیاد آب در حال مصرف گایافنزین ممکن است به نرم و لطیف شدن خلط در ریه ها کمک کند.

در هنگام مصرف کپسول پیوسته رهش:

• کپسول را به طور کامل قورت دهید، و یا آن را باز کنید و محتویاتش را در مواد غذایی نرم مانند پوره سیب، ژله، پودینگ مخلوط کرده و بدون له کردن و یا جویدن ببلعید.

در هنگام مصرف قرص پیوسته رهش:

• اگر قرص دارای شیار است، دقیقا از قسمت شار قرص را به دو نیم تقسیم کنید. قرص را به طور کامل قورت دهید_ نباید آن را له کرد و یا جوید. اگر قرص شیار ندارد، باید آن را به طور کامل قورت دهید_ نباید آن را نصف و له کرد و یا جوید.

میزان مصرف
میزان  مصرف این دارو در بیماران مختلف متفاوت است؛ در این خصوص از دستور پزشک و یا توضیحات برچسب دارو پیروی نمایید. اطلاعات نوشته شده روی داروها  منحصراً شامل دوز متوسطه این دارو می باشد و در صورتی که دوز مصرفی شما متفاوت است  بدون مشورت با پزشک اقدامی انجام ندهید. 
 

مقدار داروی مصرفی شما در روز، همچنین تعداد دفعات استفاده از دارو و فواصل زمانی آن بستگی به قوی بودن داروها و ریشه مشکلات پزشکی و بیماری شما دارد.

دوز اشکال خوراکی (کپسول، محلول خوراکی، شربت، و یا قرص )، مصرف منظم (کوتاه اثر) 
برای درمان سرفه:

• بزرگسالان.... 200 تا 400 میلی گرم هر چهار ساعت.
• کودکان 6 تا 12 سال.... 100 تا 200 میلی گرم هر چهار ساعت.
• کودکان 4 تا 6 سال....50 تا 100 میلی گرم هر چهار ساعت.
• کودکان و نوزادان کوچکتر از 4 سال.... استفاده آن توصیه نمی شود.

دوز اشکال خوراکی (کپسول و یا قرص پیوسته رهش)، بلند اثر 
برای درمان سرفه:

• بزرگسالان....600 تا 1200 میلی گرم هر دوازده ساعت.
• کودکان 6 تا 12 سال....600 میلی گرم هر دوازده ساعت.
• کودکان 4 تا 6 سال....300 میلی گرم هر دوازده ساعت.
• کودکان و نوزادان کوچکتر از 4 سال.... استفاده آن توصیه نمی شود.

در صورت فراموش کردن یک وعده دارویی چه کنیم؟
این دارو معمولا در هنگام نیاز مصرف می شود. با این حال و چنانچه پزشک مصرف منظم آن را تجویز کرده باشد، در صورت فراموش كردن دوز اين دارو، به محض يادآوری آن را مصرف كنيد. چنانچه زمان دوز بعدی فرا رسيده بود،طبق همان زمانبندی پيش برويد و دوز فراموش شده را تكرار نكنيد. هيچگاه دوز دارو را 2 بار متوالي تكرار نكنيد و برای جبران آن داروی اضافی نخورید.

درصورت استفاده بیش از حد و وموارد اورژانسی چه کنیم ؟
در این شرایط به نزدیک ترین مرکز درمانی مراجعه نموده و یا با مرکز فوریت های اورژانس تماس بگیرید.

در هنگام مصرف دارو چه موارد تغذیه ای را باید در نظر گرفت؟
در هنگام مصرف این دارو، مقدار زیادی مایعات بنوشید.  

شیوه نگهداری از دارو

• اين دارو را در جعبه در بسته، در دماي اتاق، به دور از گرما، رطوبت و نور مستقيم نگه داريد. 
• از يخ زدگي دارو جلوگيري شود. 
• دور از دسترس كودكان قرار دهيد. 
• داروی تاریخ گذشته را دور بریزید ( در خصوص بهترین روش از بین بردن دارو از پزشک سوال کنید).

در صورت مشاهده ی هر یک از این علایم به پزشک مراجعه کنید: سرفه بهبود نیافته پس از 7 روز، تب، بثورات پوستی، سردرد طولانی مدت، گلو درد همراه با سرفه. این علایم ممکن است نشانه مشکلات پزشکی دیگری باشد.

عليرغم تاثيراتی كه یک دارو دارد، امكان بروز برخي عوارض جانبي ناخواسته نيز وجود دارد. بروز هريك از این عوارض نيازمند مراقبتهای پزشكی و مراجعه به پزشک است.

تعدادی از عوارض جانبی نیاز به توجه پزشکی ندارند. این عوارض به مرور و با عادت بدن به دارو از بین می روند. درمانگر می تواند راه هایی برای جلوگیری و یا کاهش برخی از این عوارض جانبی ارایه دهد. چنانچه این عوارض طولانی و آزار دهنده شدند، و یا ابهامی در موردشان داشتید به پزشک مراجعه کنید.

ممکن است عوارض دیگری در برخی بیماران رخ دهد. در این خصوص به پزشک معالج مراجعه شود.