هالوپریدول (درون عضلانی)
(Haloperidol (intramuscular route
دارو شناسی
تزریق هالوپریدول برای درمان شرایط عصبی، عاطفی و روحی انجام می شود (به عنوان مثال شرایطی مانند اسکیزوفرنی). این دارو برای کنترل علائم اختلال تورت نیز استفاده می شود. داروی هالوپریدول برای درمان مشکلات رفتاری در سالمندان مبتلا به زوال عقل نباید استفاده شود.
داروی هالوپریدول فقط با نسخه پزشک در اختیار بیمار قرار می گیرد. و به شکل های زیر موجود است:
• محلول
• سوسپانس
• روغن
پیش از مصرف
در تصمیم گیری در مورد مصرف یک دارو، خطرات مصرف دارو در کنار مزایای آن قرار می گیرند و مقایسه می شوند. تصمیم گیری نهایی توسط بیمار و پزشک گرفته می شود. در مورد داروی مورد بحث، موارد زیر باید در نظر گرفته شوند:
حساسیت
اگر به این دارو یا هر داروی دیگری حساسیت نشان داده اید، حتما پزشک خود را مطلع سازید. به علاوه اگر دچار حساسیت های دیگری هم هستید، مانند حساسیت غذایی، حساسیت به رنگ، مواد نگهدارندهو یا حیوانات، به پزشک خود اطلاع دهید. در مورد داروهایی که تاکنون مصرف نکرده اید، ابتدا دستورالعمل دارو را بخوانید.
اطفال
بررسی هایی انجام شده تاکنون رابطه بین سن و تاثیر تزریق هالوپریدول را در اطفال مورد بررسی قرار نداده است. اثر بخش و ایمنی این دارو تایید نشده است.
سالمندان
تحقیقاتی که تاکنون انجام شده مشکل خاصی در مورد مصرف این دارو در افراد مسن نشان نداده است. به هرحال زنان مسن بیشتر در معرض ابتلا به نوعی عارضه جانبی به نام دیسکینزی تاردیو ( حرکات مکرر غیرارادی دائمی و یک شکل) هستند. به طور کل بیماران مسن بیشتر مبتلا به مشکلات قلبی می شوند که ممکن است نیازمند تغییر در میزان مصرف دارو باشند.
زنان باردار
مطالعه این دارو بر روی حیوانات تاثیر معکوسی نشان داده است، اما در مورد تاثیر آن بر روی زنان باردار تاکنون تحقیقی انجام نشده است.
دوران شیردهی و زنان شیرده
مطالعه کافی در مورد تعیین میزان خطر مصرف این دارو بر روی نوزاد در دوران شیردهی وجود ندارد. قبل از مصرف این دارو در دوران شیردهی، مزیت های بالقوه آن را در مقابل خطرات آن قرار داده و مقایسه کنید.
تداخلات دارویی
گرچه برخی داروها را نمی توان همزمان با برخی دیگر مصرف کرد، اما در برخی موارد با وجود تداخلات دارویی، می توان دو دارو را همزمان مصرف کرد. در این شرایط پزشک ممکن است میزان مصرف دارو را تغییر دهد یا تدابیر احتیاطی دیگری بیندیشد. در زمان مصرف این دارو اگر داروی دیگری نیز مصرف می کنید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید، به ویژه هر یک از داروهای لیست شده در زیر. تداخلات زیر بر اساس اهمیت آنها انتخاب شده اند.
استفاده از داروی هالوپریدول با هر یک از موارد زیر پیشنهاد نمی شود. در صورت مصرف هر یک از داروهای زیر، پزشک ممکن است هالوپریدول را تجویز نکند و یا داروی شما را تغییر دهد.
• Amifampridine
• Bepridil
• Cisapride
• Dronedarone
• Fluconazole
• Levomethadyl
• Mesoridazine
• Metoclopramide
• Nelfinavir
• Pimozide
• Piperaquine
• Posaconazole
• Saquinavir
• Sparfloxacin
• Terfenadine
• Thioridazine
• Ziprasidone
مصرف این دارو با هر یک از داروهای زیر معمولا توصیه نمی شود، اما در برخی موارد مصرف هر دو لازم است. اگر هر دو دارو با هم تجویزشوند، پزشک میزان مصرف یا تعداد دفعات مصرف را تغییر خوهاد داد.
• Acecainide
• Ajmaline
• Alfuzosin
• Amiodarone
• Amisulpride
• Amitriptyline
• Anagrelide
• Apomorphine
• Aprindine
• Aripiprazole
• Arsenic Trioxide
• Artemether
• Asenapine
• Astemizole
• Azimilide
• Azithromycin
• Bedaquiline
• Bretylium
• Bromazepam
• Buprenorphine
• Bupropion
• Buserelin
• Ceritinib
• Chloral Hydrate
• Chloroquine
• Chlorpromazine
• Ciprofloxacin
• Citalopram
• Clarithromycin
• Clomipramine
• Cobicistat
• Crizotinib
• Dabrafenib
• Dalfopristin
• Darunavir
• Dasatinib
• Degarelix
• Delamanid
• Desipramine
• Deslorelin
• Dibenzepin
• Disopyramide
• Dofetilide
• Dolasetron
• Domperidone
• Donepezil
• Doxepin
• Droperidol
• Encainide
• Enflurane
• Erythromycin
• Escitalopram
• Fentanyl
• Fingolimod
• Flecainide
• Flibanserin
• Fluoxetine
• Foscarnet
• Gatifloxacin
• Gemifloxacin
• Gonadorelin
• Goserelin
• Granisetron
• Halofantrine
• Histrelin
• Hydrocodone
• Hydromorphone
• Hydroquinidine
• Hydroxychloroquine
• Ibutilide
• Idelalisib
• Imipramine
• Itraconazole
• Ivabradine
• Ketoconazole
• Lapatinib
• Leuprolide
• Levofloxacin
• Lithium
• Lopinavir
• Lorcainide
• Lumefantrine
• Mefloquine
• Methadone
• Metronidazole
• Mifepristone
• Milnacipran
• Morphine
• Morphine Sulfate Liposome
• Moxifloxacin
• Nafarelin
• Nilotinib
• Norfloxacin
• Nortriptyline
• Octreotide
• Ofloxacin
• Ondansetron
• Oxycodone
• Oxymorphone
• Paliperidone
• Panobinostat
• Paroxetine
• Pasireotide
• Pazopanib
• Pentamidine
• Perflutren Lipid Microsphere
• Pixantrone
• Probucol
• Procainamide
• Prochlorperazine
• Promethazine
• Propafenone
• Propranolol
• Protriptyline
• Quetiapine
• Quinidine
• Quinine
• Quinupristin
• Ranolazine
• Risperidone
• Salmeterol
• Selegiline
• Sematilide
• Sertindole
• Sertraline
• Sevoflurane
• Sodium Phosphate
• Sodium Phosphate, Dibasic
• Sodium Phosphate, Monobasic
• Solifenacin
• Sorafenib
• Sotalol
• Spiramycin
• Sulfamethoxazole
• Sultopride
• Sunitinib
• Suvorexant
• Tacrolimus
• Tapentadol
• Tedisamil
• Telavancin
• Telithromycin
• Tetrabenazine
• Tizanidine
• Toremifene
• Tramadol
• Trazodone
• Trifluoperazine
• Trimethoprim
• Trimipramine
• Triptorelin
• Vandetanib
• Vardenafil
• Vemurafenib
• Venlafaxine
• Vinflunine
• Voriconazole
• Zotepine
مصرف این دارو با هریک از داروهای زیر خطر بروز عوارض جانبی را افزایش می دهد، اما ممکن است مصرف هر دو دارو بهترین درمان محسوب شود. اگر هر دو دارو با هم تجویز شوند، پزشک ممکن است میزان مصرف یا تعداد دفعات مصرف یکی از داروها یا هر دو را تغییر دهد.
• Benztropine
• Betel Nut
• Buspirone
• Carbamazepine
• Dextromethorphan
• Fluvoxamine
• Methyldopa
• Nefazodone
• Olanzapine
• Procyclidine
• Rifampin
• Rifapentine
• Tacrine
• Trihexyphenidyl
تداخلات دارویی دیگر
بعضی داروها را نباید در زمان غذا خوردن یا با برخی غذاهای خاص مصرف کرد چرا که ممکن است تداخلاتی به وجود آید. مصرف تنباکو و الکل با بعضی داروها نیز خطرناک می باشد. در مورد زمان مناسب مصرف دارو و غذاهای مناسب دوره ی مصرف دارو با پزشک خود مشورت کنید.
مصرف این دارو با الکل، برخی غذاها و دخانیات توصیه نمی شود، اما گاهی اجتناب ناپذیر است. در این مواقع نیز پزشک میزان مصرف دخانیات و دارو را مشخص می کند. مصرف این دارو با دخانیات توصیه نمی شود.
مشکلات پزشکی دیگر
وجود مشکلات پزشکی دیگر بر روی مصرف این دارو تاثیر می گذارد. در صورتیکه مشکلات دیگری دارید، با پزشک خود در میان بگذارید، به ویژه اگر یکی از موارد زیر باشند:
• سابقه سرطان سینه، وابسته به پرولاکتین
• درد قفسه سینه
• بیماری قلبی و عروقی شدید
• پرولاکتین بالا در خون
• فشار خون پایین
• جنون
• سندروم نورولپتیک بدخیم یا سابقه آن
• تشنج یا صرع یا سابقه آن، در این صورت با احتیاط مصرف شود، چرا که دارو بیماری را بدتر می سازد.
• افسردگی
• زوال عقل در افراد مسن
• بیماری پارکینسون – در این بیماران داروی هالوپریدول نباید مصرف شود.
• مشکل در ضربان قلب یا سابقه آن ( به عنوان مثال سابقه خانوادگی سندروم QT)
• هیپوکالمی (کمبود پتاسیم در خون)
• کمبود منیزیم در خون
• کم کاری تیروئید
• تیروتوکسیکوز (تیروئید پرکار) – که خطرات جانبی جدی تر را افزایش می دهد.
نحوه مصرف
تزریق این دارو توسط یک پرستار یا درمانگر آموزش دیده انجام می شود. این دارو به یکی از عضلات تزریق می شود. پزشک مقادیر کمی از این دارو را به شما تزریق می کند تا شرایط شما بهبود پیدا کرده و سپس داروی شما را تغییر داده و یک داروی خوراکی با اثری مشابه تجویز خواهد کرد. اگر در این باره دچار نگرانی شده اید، با پزشک خود مشورت کنید.
اقدامات احتیاطی
بهتر است که طی ملاقات های منظم، پزشک میزان بهبود شما را بررسی کرده و در مورد اثر بخشی این دارو اطمینان حاصل کند. با این کار اگر لازم به تغییر یا توقف دارو باشد، پزشک به شما اطلاع خواهد داد.
در زمان مصرف این دارو اگر هر یک از علائم زیر را مشاهده کردید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید: درد یا ناراحتی در قفسه سینه، ضربان سریع قلب، مشکل در تنفس و تب و لرز. این علائم ممکن است نشان دهنده بروز یک مشکل جدی در قلب شما باشند.
این دارو ممکن است باعث برو بیماری دیسکینزی تاردیو (یک مشکل حرکتی) شود. در صورت بروز هر یک از این علائم به پزشک مراجعه کنید: مکیدن و جویدن، پف کردن گونه ها، حرکات سریع و کرم مانند زبان، جویدن های کنترل نشده یا حرکات کنترل نشده دست ها و پاها.
در زمان تزریق این دارو اگر این علائم را مشاهده کردید، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید: تشنج، مشکل تنفسی، تند شدن ضربان قلب، تب شدید، فشار خون بالا یا پایین، عرق کردن زیاد، عدم کنترل مثانه، سفتی شدید عضلات، رنگ پریدگی غیر طبیعی پوست و خستگی. این علائم ممکن است ناشی از شرایط خطرناکی به نام سندروم نورولپتیک بدخیم (NMS) باشند.
این دارو گاهی میزان تعریق بدن را کاهش می دهد و باعث می شود درمای بدن افزایش یابد. در زمان مصرف این دارو خیلی مراقب باشید که در هنگام ورزش کردن یا در هوای گرم دمای بدنتان خیلی افزایش پیدا نکند، زیرا گرمای زیاد منجر به سکته مغزی می شود. به علاوه حمام گرم یا سونا باعث بروز سرگیجه یا ضعف می شود.
این داروها باعث گیجی، خواب آلودگی یا عدم هوشیاری بیمار می شود. بنابراین قبل از انجام کارهایی که نیازمند هوشیاری کامل می باشند، مانند رانندگی، از واکنش بدن خود نسبت به دارو اطمینان حاصل کنید.
معمولا در هنگام بلند شدن از حالت دراز کشیده یا نشسته، ممکن است احساس سرگیجه و ضعف به فرد مصرف کننده هالوپریدول دست دهد. بهتر است این افراد به آرامی تغییر وضعیت دهند. اگر این وضعیت ادامه پیدا کرد یا بدتر شد، بهتر است پزشک در جریان قرار بگیرد.
داروی هالوپریدول باعث تشدید اثر الکل و دیگر داروهای CNS افسردگی (داروهایی که هوشیاری را کاهش می دهد)، می شود. نمونه هایی از این عبارتند از آنتی هیستامین ها و داروهای مربوط به حساسیت و سرماخوردگی، آرام بخش ها و داروهای خواب آور، مواد مخدر، داروهای تشنج یا باربیتورات ها، شل کننده های عضلانی، داروهای بیهوشی و بی حسی های دندانپزشکی. زمانی که در حال مصرف هالوپریدول هستید، برای مصرف هریک از داروهای بالا، ابتدا با پزشک مشورت کنید.
تزریق هالوپریدول به طور موقت باعث کاهش تعداد سلول های سفید خون می شود و خطر بروز عفونت را افزایش می دهد. در صورت امکان از نزدیک شدن به افراد دچار عفونت خودداری کنید. اگر فکر می کنید مبتلا به عفونت شده اید، دچار تب و لرز می شوید، سرفه می کنید، در پهلو و کمر خود احساس درد می کنید یا در دفع ادرار دچار مشکل و درد هستید، به پزشک مراجعه کنید.
به هرحال در زمان مصرف این دارو، از هیچ داروی دیگری، با نسخه یا بدون نسخه، مصرف نکنید مگر اینکه با پزشک مشورت کرده باشید.
عوارض جانبی
علاوه بر تاثیرات اولیه، هر دارو ممکن است دارای عوارض جانبی نیز باشد. گرچه همه این عوارض اتفاق نمی افتند، اما در صورتیکه هر یک از آنها رخ دهند، نیاز به مراقبت های پزشکی خواهند داشت. در صورتی که هر یک عوارض زیر را مشاهده کردید، به پزشک مراجعه کنید:
عوارض ناشناخته
• درد شکم یا معده
• اضطراب
• مدفوع سیاه و قیری
• خونریزی، تاول زدن، سوزش، سردی و یا رنگ پریدگی پوست، احساس فشار، کهیر، عفونت، التهاب، خارش، برجستگی، بی حسی، درد، بثورات پوستی، قرمزی، زخم، سوزن سوزن شدن، التهاب، حساسیت به لمس یا گرما در محل تزریق
• تاری دید
• درد قفسه سینه
• لرز
• مدفوع به رنگ خاک رس
• عرق سرد
• کما
• آشفتگی
• تهوع و استفراغ مداوم
• تشنج
• پوست سرد و رنگ پریده
• ادرار تیره
• سرفه یا گرفتگی صدا
• کاهش تعداد دفعات دفع ادرار
• کاهش حجم ادرار
• افسردگی
• مشکل در دفع ادرار
• مشکل تنفسی
• مشکل تکلم
• سرگیجه
• سرگیجه، سبکی سر یا ضعف در هنگام بلند شدن از حالت دراز کشیده یا نشسته
• سرازیر شدن آب دهان
• دهان خشک
• درد چشم
• ضعف
• احساس غیرعادی از خوشی
• ضربان قلب یا نبض نامنظم یا سریع
• تب
• تب با لرز یا بدون لرز
• پوست خشک و گر گرفته
• بوی مانند میوه در دهان
• احساس مریض بودن
• احساس خستگی و ضعف
• سردرد
• تب شدید
• فشار خون بالا یا پایین
• پوست خشک و داغ
• تنفس عمیق و سریع
• ناتوانی در حرکت دادن چشم ها
• افزایش دفعات تشنج
• افزایش پلک زدن یا گرفتگی عضلات پلک
• گرسنگی بیشتر
• تعریق
• تشنگی بیشتر
• افزایش ادرار
• عود ضربان نامنظم قلب
• حساسیت
• خارش
• کاهش عرق کردن
• مکیدن یا جویدن لب ها
• از دست دادن اشتها
• از دست دادن کنترل مثانه
• از دست ادن هوشیاری
• کمر درد یا پهلو درد
• ضعف عضلات
• گرفتگی یا درد عضلات
• لرزش یا سفتی عضلات
• تهوع و استفراغ
• عصبی شدن
• نیاز به حفظ حرکات
• کابوس دیدن
• تنفس پر سر و صدا
• ادرار دردناک یا مشکل
• پوست رنگ پریده
• نبض در گوش
• پف کردن گونه ها
• حرکت سریع و کرم مانند زبان
• بثورات پوستی
• بیقراری
• تشنج
• سفتی شدید عضلات
• لرز
• تنگی نفس
• کشیده شدن پا در هنگام پیاده روی
• لکنت زبان
• زخم یا لکه های سفید روی لب ها یا در دهان
• بیرون آمدن زبان
• سفتی اندام
• عرق کردن
• التهاب مچ پاها، صورت یا دست ها
• التهاب غدد
• سفتی قفسه سینه
• خستگی و ضعف
• حرکات تند و سریع کل بدن
• مشکل در تنفس، تکلم یا بلع
• مشکل در خوابیدن
• مشکل در تنفس با فعالیت
• حرکات پیچشی بدن
• جویدن کنترل نشده
• حرکات پیچشی غیر قابل کنترل صورت، گردن، بدن یا پاها
• کاهش وزن بدون دلیل
• بوی بد دهان
• خونریزی یا کبودی غیر عادی
• خواب آلودگی، خستگی یا ضعف غیر عادی یا احساس کندی
• بروز حالت غیر طبیعی در چهره
• ضعف یا خستگی غیر طبیعی
• رنگ پریدگی غیر طبیعی
• استفراغ
• خون بالا آوردن
• خس خس کردن
• زردی چشم ها یا پوست
برخی عوارض جانبی نیازی به درمان نداشته و به خودی خود برطرف می شوند. به علاوه پزشک نیز راهکارهایی برای برطرف کردن یا مقابله با این عوارض ارائه می دهد. اگر هریک از عوارض زیر مدتی برای شما مشکل ایجاد کرده و آزار دهنده شدند، به پزشک مراجعه کنید و سوالات خود را بپرسید:
عوارض ناشناخته
• افزایش اسید معده یا ترش کردن
• آکنه
• آروغ زدن
• کوری
• تاری دید یا هرگونه تغییر دیگر در بینایی
• کاهش میل جنسی
• کاهش بینایی
• مشکل در دفع مدفوع
• اختلال در درک رنگ ها
• دو بینی
• خواب آلودگی
• احساس حرکت مداوم در خود یا در اطراف
• التهاب پستان ها
• مشاهده هاله در اطراف چراغ ها
• سوزش سر دل
• ناتوانی یا مشکل در نعوظ
• افزایش میل جنسی یا تمایل به برقراری رابطه جنسی
• افزایش حساسیت پوست به نور خورشید
• افزایش میزان آب دهان
• سوء هاضمه
• کاهش میل جنسی یا تمایل به برقراری رابطه جنسی
• ریزش مو
• تغییر در برنامه قاعدگی
• شب کوری
• درد یا حساسیت پستان ها
• نعوظ دردناک یا طولانی مدت
• قرمزی یا تغییر رنگ پوست
• احساس چرخش
• آفتاب سوختگی شدید
• بی خوابی
• ناراحتی یا درد معده
• التهاب یا درد پستان در خانم ها و آقایان
• دید تونلی
• ناتوانی در خوابیدن
• ترشح غیر عادی شیر
• کاهش وزن
در زمان مصرف این دارو عوارض دیگری نیز ممکن است بروز کند که در اینجا به آن ها اشاره ای نشده است. به هر حال در صورت مشاهده هر گونه عارضه بلافاصله به پزشک مراجعه کرده و با وی مشورت کنید.