لانسوپرازول (خوراکی)
(Lansoprazole (Oral Route
دارو شناسی
لانسوپرازول برای درمان شرایط خاصی است که در آن مقدار بسیار زیادی اسید در معده ترشح می شود. این دارو در درمان زخم اثنی عشر و معده، زخم معده ناشی از استفاده از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID) ، ازوفاژیت خورنده، و بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) استفاده می شود _ ریفلاکس معده به مری بیماری است که اسید معده به بالا و درون مری برمی گردد. گاهی اوقات، لانسوپرازول همراه با آنتی بیوتیک (به عنوان مثال، آموکسی سیلین، کلاریترومایسین) برای درمان زخم مرتبط با عفونت ناشی از باکتری " هلیکوباکتر پیلوری " استفاده می شود.
لانسوپرازول برای درمان سندرم زولینجرالیسون (ZES) نیز استفاده می شود، بیماری که در آن معده اسید بیش از حد تولید می کند.
لانسوپرازول مهار کننده پمپ پروتون (PPI) است که با کاهش میزان اسید تولید شده توسط معده این کار را انجام می دهد.
این دارو فقط با نسخه پزشک در اختیار بیمار قرار می گیرد.
اشکال دارویی:
- قرص تجزیه شدنی، آهسته رهش
- کپسول، آهسته رهش
- پودر سوسپانسیون
پیش از مصرف
در صورتيكه تصميم به مصرف دارويی داريد همه جوانب آن بايد به دقت بررسی گردد. اين تصميمی است كه شما و پزشكتان می گيريد. درمورد مصرف اين دارو موارد زير بايد درنظر گرفته شود:
آلرژی و حساسیت
در صورت بروز هرگونه واکنش آلرژیک یا غیر معمول، به هر دارویی و یا این داروی خاص حتما پزشک معالج خود را مطلع سازید. همچنین درمانگران را آگاه نمایید از وجود حساسیت هایی که نسبت به برخي مواد غذايي، رنگ ها ، مواد نگهدارنده و يا حيوانات دارید. در صورتيكه بدون تجويز پزشك قصد استفاده از اين دارو را داريد حتما بروشور و يا توضيحات مندرج روي بسته را با دقت مطالعه فرماييد.
اطفال
مطالعات دقیق و کافی انجام شده تا به امروز حاکی از اثر بخشی این دارو در درمان بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD) و ازوفاژیت خورنده در کودکان 1 تا 17 سال است. با این حال، اثربخشی و ایمنی این دارو در کودکان کمتر از 1 سال تایید نشده است.
سالمندان
مطالعات دقیق و کافی انجام شده تا به امروز حاکی از اثر بخشی این دارو در سالمندان بوده است و اثر سویی در این زمینه گزارش نشده است.
دوران بارداری
مطالعات بر حیوانات نشاندهنده ی اثرات منفی این دارو بودند. با این حال، مطالعات کافی در خصوص اثرات این دارو در زنان باردار وجود ندارد.
دوران شیردهی و مادران شیرده
تحقيقات خاصی در خصوص اثر بخشی این دارو بر زنان شيرده صورت نگرفته است. پيش از مصرف اين دارو در زنان شيرده همه جوانب مثبت و منفی آن بايد درنظر گرفته شود.
تداخلات دارویی
بی شک هيچ دارويی نبايد همزمان مصرف شود، اما در برخی موارد با وجود رخ دادن تداخل دارويی، ممكن است نياز به مصرف همزمان دو داروی مختلف باشد. در چنين مواردی ممكن است پزشک مقدار مصرف دارو را تغيير دهد و يا داروی ديگری تجويز كند. بنابراين در صورت مصرف دارویی ديگر آنرا با پزشک خود مطرح سازيد.
استفاده از این ترکیب با داروهای زیر توصیه نمی شود و چناچه پزشک خود را از خوردن این داروها مطلع سازید وی ممکن است درمان دارویی شما را تغییر دهد.
- Rilpivirine
استفاده از این دارو با هرکدام از داروهای زیر توصیه نمی شود. در صورت ضرورت تجویز، پزشک ممکن است تغییراتی در الگوی مصرف دارو ومیزان دوز مصرفی اعمال نماید.
- Atazanavir
- Bosutinib
- Cilostazol
- Citalopram
- Dabrafenib
- Dasabuvir
- Dasatinib
- Delavirdine
- Erlotinib
- Eslicarbazepine Acetate
- Gefitinib
- Ketoconazole
- Ledipasvir
- Mycophenolate Mofetil
- Nelfinavir
- Nilotinib
- Pazopanib
- Saquinavir
- Topotecan
- Vismodegib
استفاده همزمان از این دارو با هرکدام از داروهای زیر ممکن است باعث افزایش خطر عوارض جانبی خاصی شود. اما، در پاره ای موارد می تواند بهترین درمان دارویی نیز به شمار آید که در این صورت پزشک تغییراتی در الگوی میزان مصرف به وجود می آورد.
- Acenocoumarol
- Cranberry
- Dicumarol
- Levothyroxine
- Phenprocoumon
- Tacrolimus
- Warfarin
تداخلات دارویی دیگر
بي شک هيچ دارويی را نبايد در زمان غذا خوردن يا حوالی آن مصرف نمود چراكه امكان وقوع تداخل وجود دارد. مصرف الكل و تنباكو نيز تداخلاتی ایجاد مي كند.
سایر مشکلات پزشکی
وقوع مشكلات پزشکی ديگر ممكن است بر اثربخشی اين دارو تاثير بگذارد. بنابراین پزشک را از وجود آنها آگاه کنید، به ویژه موارد زیر :
- اسهال
- سابقه کاهش منیزیم (منیزیم کم در خون)
- پوکی استخوان (مشکل استخوان)
- سابقه تشنج. با احتیاط مصرف شود، ممکن است شرایط را بدتر کند.
- بیماری کبدی. با احتیاط مصرف شود، ممکن است به دلیل دیر دفع شدن اثرات جانبی بیشتری داشته باشد.
- فنیل کتونوریا (PKU). قرص تجزیه شدنی خوراکی حاوی فنیل آلانین، ممی تواند شرایط را بدتر کند.
نحوه مصرف
دارو را طبق دستور تجویزی پزشک مصرف کنید. میزان بیشتر یا کمتر، دفعات بیشتر یا کمتر، و طولانی تر از مدت تجویز پزشک، دارو را مصرف نکنید. چراکه خطر عوارض جانبی را افزایش می دهد.
دارو دارای دستور مصرف دقیق است، قیل از مصرف حتما مطالعه شود. با پزشک در خصوص سوالات و ابهامات خود صحبت کنید و اطلاعات لازم را به دست بیاورید.
دارو را قبل از غذا مصرف کنید. دوره درمان را تکمیل نمایید حتی اگر بعد از چند روز مصرف دارو احساس بهبودی پیدا کردید.
چنانچه این دارو برای درمان زخم همراه با عفونت هلیکوباکتر پیلوری است، آن را همراه و هم زمان با آنتی بیوتیک (به عنوان مثال، آموکسی سیلین، کلاریترومایسین) مصرف کنید.
کپسول:
- کپسول را به طور کامل قورت دهید_ نباید آن را نصف و له کرد و یا جوید.
- اگر قادر به بلعیدن کپسول نیستید، آن را باز کرده و محتویاتش را در یک قاشق سوپ خوری سس سیب، پودینگ Ensure®، پنیر، ماست، یا گلابی له شده ریخته و بلافاصله بخورید. این مخلوط را نجوید و یا دانه های موجود را له نکنید.
- همچنین، محتویات کپسول را می توانید با یک چهارم فنجان یا 60 میلی لیتر آب سیب، آب پرتقال، آب گوجه فرنگی مخلوط کنید و بلافاصله بخورید. این مخلوط را نجوید و یا دانه های موجود را له نکنید. سپس، 2 بار فنجان را با آب میوه انتخاب پر کنید و بیاشامید تا از خورده شدن تمام محتویات کپسول اطمینان پیدا کنید.
مصرف کپسول با لوله بینی معده ایی :
- کپسول را باز کنید و محتویات آن را با 40 میلی لیتر آب سیب مخلوط کنید. از هیچ نوع آب میوه ی دیگری استفاده نکنید_ فقط آب سیب!!!!!!!!!!!!
- این مخلوط را به لوله بینی معده ایی تزریق کنید و یا داخل آن بریزید.
- سپس، چندین بار با آب سیب اینکار تکرار شود تا از رفتن تمام محتویات کپسول از لوله به معده اطمینان پیدا شود.
قرص تجزیه شدنی خوراکی:
- از خشک بودن دستها قبل از تماس با قرص اطمینان حاصل کنید.
- قرص را نباید نصف و له کرد، شکست و یا جوید.
- قرص را روی زبان قرار دهید، با یا بدون آب، و اجازه دهید تا حل شود و سپس به سرعت قورت دهید.
مصرف قرص تجزیه شدنی خوراکی با سرنگ دهانی:
- از خشک بودن دستها قبل از تماس با قرص اطمینان حاصل کنید.
- قرص را نباید نصف و له کرد، شکست و یا جوید.
- برای قرص 15 میلی گرم: آن را در سرنگ دهانی قرار داده و4 میلی لیتر آب اضافه کنید.
- برای قرص 30 میلی گرم: آن را در سرنگ دهانی قرار داده و 10 میلی لیتر آب اضافه کنید.
- سرنگ را به آرامی تکان دهید تا قرص به طور کامل حل شود.
- این مخلوط ظرف 15 دقیقه باید مصرف شود.
- سرنگ را با 2 میلی لیتر (برای قرص 15میلی گرم) و یا 5 میلی لیتر (برای قرص30 میلی گرم) آب دوباره پرکنید، به آرامی تکان دهید و بیاشامید. اینکار را چندین بار تکرار کنید تا از از خورده شدن تمام محتویات کپسول اطمینان پیدا کنید.
مصرف قرص تجزیه شدنی خوراکی با لوله بینی معده ایی :
- از خشک بودن دستها قبل از تماس با قرص اطمینان حاصل کنید.
- قرص را نباید نصف و له کرد، شکست و یا جوید.
- برای قرص 15 میلی گرم: آن را در سرنگ قرار داده و4 میلی لیتر آب اضافه کنید.
- برای قرص 30 میلی گرم: آن را در سرنگ قرار داده و 10 میلی لیتر آب اضافه کنید.
- سرنگ را به آرامی تکان دهید تا قرص به طور کامل حل شود.
- این مخلوط ظرف 15 دقیقه باید به لوله بینی معده ایی تزیق و یا ریخته و مصرف شود.
- سپس، سرنگ را با 5 میلی لیتر آب پر کرده و به آرامی تکان دهید به داخل لوله بریزید. چندین بار اینکار تکرار شود تا از رفتن تمام محتویات کپسول از لوله به معده اطمینان پیدا شود.
میزان مصرف
میزان مصرف این دارو در بیماران مختلف متفاوت است؛ در این خصوص از دستور پزشک و یا توضیحات برچسب دارو پیروی نمایید. اطلاعات نوشته شده روی داروها منحصراً شامل دوز متوسطه این دارو می باشد و در صورتی که دوز مصرفی شما متفاوت است بدون مشورت با پزشک اقدامی انجام ندهید.
مقدار داروی مصرفی شما در روز، همچنین تعداد دفعات استفاده از دارو و فواصل زمانی آن بستگی به قوی بودن داروها و ریشه مشکلات پزشکی و بیماری شما دارد.
دوز اشکال خوراکی (کپسول و یا قرص تجزیه شدنی)
برای درمان زخم اثنی عشر:
- بزرگسالان.... 15 میلی گرم یک بار در روز قبل از غذا. در صورت نیاز پزشک ممکن است دوز را تغییر دهد.
- کودکان.... نوع مصرف و میزان آن توسط پزشک تعیین می شود.
برای درمان زخم اثنی عشر با عفونت هلیکوباکتر پیلوری:
- بزرگسالان.... 30 میلی گرم قبل از غذا دو یا سه بار در روز. معمولا همراه با آموکسی سیلین، و یا کلاریترومایسین به اضافه ی آموکسی سیلین مصرف می شود. در صورت نیاز پزشک ممکن است دوز را تغییر دهد.
- کودکان.... نوع مصرف و میزان آن توسط پزشک تعیین می شود.
برای درمان ازوفاژیت خورنده:
- بزرگسالان ....30 میلی گرم یک بار در روز قبل از غذا. در صورت نیاز پزشک ممکن است دوز را تغییر دهد.
- کودکان 12 سال به بالا .... 30 میلی گرم یک بار در روز قبل از غذا. در صورت نیاز پزشک ممکن است دوز را تغییر دهد.
- کودکان 1 تا 11 سال با وزنی بیشتر از 30 کیلوگرم ....30 میلی گرم یک بار در روز قبل از غذا. در صورت نیاز پزشک ممکن است دوز را تغییر دهد.
- کودکان 1 تا 11 سال با وزن 30 کیلوگرم یا کمتر .... 15 میلی گرم یک بار در روز قبل از غذا. در صورت نیاز پزشک ممکن است دوز را تغییر دهد.
- کودکان کمتر از 1 سال .... نوع مصرف و میزان آن توسط پزشک تعیین می شود.
برای درمان زخم معده خوش خیم:
- بزرگسالان .... 15 تا 30 میلی گرم یک بار در روز قبل از غذا. در صورت نیاز پزشک ممکن است دوز را تغییر دهد.
- کودکان .... نوع مصرف و میزان آن توسط پزشک تعیین می شود.
برای درمان زخم معده ناشی از استفاده از داروهای ضد التهاب غیر استروئیدی (NSAID):
- بزرگسالان .... 15 تا 30 میلی گرم یک بار در روز قبل از غذا. در صورت نیاز پزشک ممکن است دوز را تغییر دهد.
- کودکان .... نوع مصرف و میزان آن توسط پزشک تعیین می شود.
برای درمان بیماری ریفلاکس معده به مری (GERD):
- بزرگسالان و کودکان 12 ساله به بالا .... 15 میلی گرم یک بار در روز قبل از غذا. در صورت نیاز پزشک ممکن است دوز را تغییر دهد.
- کودکان 1 تا 11 سال با وزنی بیشتر از 30 کیلوگرم .... 30 میلی گرم یک بار در روز قبل از غذا. در صورت نیاز پزشک ممکن است دوز را تغییر دهد.
- کودکان 1 تا 11 سال با وزن 30 کیلوگرم یا کمتر .... 15 میلی گرم یک بار در روز قبل از غذا. در صورت نیاز پزشک ممکن است دوز را تغییر دهد.
- کودکان کمتر از 1 سال .... نوع مصرف و میزان آن توسط پزشک تعیین می شود.
برای درمان سندرم زولینگرالیسون (ZES):
- بزرگسالان .... 60 میلی گرم یک بار در روز قبل از غذا. در صورت نیاز پزشک ممکن است دوز را تغییر دهد.
- کودکان .... نوع مصرف و میزان آن توسط پزشک تعیین می شود.
در صورت فراموش کردن یک وعده دارویی چه کنیم؟
در صورت فراموش كردن دوز اين دارو، به محض يادآوری آن را مصرف كنيد. چنانچه زمان دوز بعدی فرا رسيده بود، طبق همان زمانبندی پيش برويد و دوز فراموش شده را تكرار نكنيد. هيچگاه دوز دارو را 2 بار متوالي تكرار نكنيد و برای جبران آن داروی اضافی نخورید.
درصورت استفاده بیش از حد و وموارد اورژانسی چه کنیم ؟
در این شرایط به نزدیک ترین مرکز درمانی مراجعه نموده و یا با مرکز فوریت های اورژانس تماس بگیرید.
در هنگام مصرف دارو چه موارد تغذیه ای را باید در نظر گرفت؟
چنانچه پزشک معالج رژیم غذایی خاصی را توصیه نکرده است، رژیم معمولی و نرمال روزانه را ادامه دهید.
شیوه نگهداری از دارو
- اين دارو را در جعبه در بسته، در دماي اتاق، به دور از گرما، رطوبت و نور مستقيم نگه داريد.
- از يخ زدگي دارو جلوگيري شود.
- دور از دسترس كودكان قرار دهيد.
- داروی تاریخ گذشته را دور بریزید ( در خصوص بهترین روش از بین بردن دارو از پزشک سوال کنید) .
اقدامات احتیاطی
بررسی پیشرفت درمان، اثربخشی دارو و عوارض ناخواسته در ویزیت های منظم توسط پزشک، امری بسیار مهم است. از این طریق، پزشک از تاثیر دارو، میزان دوز مصرفی و یا ادامه ی مصرف آن اطمینان حاصل می کند. برای بررسی عوارض ناخواسته ممکن است آزمایش خون، ادرار، و دیگر تست های آزمایشگاهی گرفته شود. چنانچه وضعیت شما یا کودکتان بهبود نیافت، و یا بدتر شد، سریعا به پزشک مراجعه کنید.
با مشاهده ی تب، درد مفاصل، خارش پوستی، تورم بدن، پاها، و یا مچ پا، و یا افزایش غیر معمول وزن پس از مصرف این دارو بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. زیرا این علایم می توانند نشانه های نفریت بینابینی حاد باشند.
مصرف این دارو برای مدت طولانی ممکن است جذب ویتامین B12 را سخت تر کند. بنابراین، در خصوص احتمال یا نگرانی از کمبود ویتامین B12 با پزشک مشورت کنید.
در طول مصرف این دارو اگر دچار مدفوع آبکی _که برطرف نمی شود_، درد معده، و تب شدید، سریع به پزشک اطلاع دهید تا وضعیت را بررسی کند.
لانسوپرازول ممکن است خطر بروز شکستگی های لگن، مچ دست و ستون فقرات را افزایش دهد. احتمال این امر در افرادی بیشتر است که مبتلا به پوکی استخوان و یا 50 ساله یا مسن تری هستند که دوزهای بالای این دارو را دریافت ، و یا به مدت یک سال یا بیشتر این دارو را استفاده می کنند.
مصرف این دارو ممکن است باعث هیپومنیزیمی (منیزیم کم در خون) شود. احتمال این امر در افرادی بیشتر است که بیش از یک سال، و یا با داروهای دیگوگسین (Lanoxin®) یا دیورتیک های خاص ( داروهای ادرار آور) و یا "قرص های آب" این دارو را مصرف می کنند. با مشاهده ی تشنج (حمله ناگهانی)، ضربان قلب سریع، تند و یا ناهموار، اسپاسم های عضلانی (کزاز)، لرزش، یا خستگی و یا ضعف غیر معمول بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
بدون مشورت با پزشک معالج، مصرف لانسوپرازول را متوقف نکنید. پزشک ممکن است به طور تدریجی دوز دارو را تا توقف کامل کم کند.
قبل از انجام هر گونه آزمایش پزشکی به پزشک آزمایشگر در خصوص مصرف این دارو هشدار دهید؛ زیرا این دارو می تواند بر نتایج برخی آزمایشات تاثیر بگذارد.
در طول دوره ی درمان، داروهای دیگر را مصرف نکنید مگر آنکه از قبل با پزشک معالج هماهنگ کرده باشید. این امر مربوط به تمام داروهای با نسخه، بدون نسخه ، مکمل های گیاهی یا ویتامین نیز می شود.
عوارض جانبی
عليرغم تاثيراتی كه یک دارو دارد، امكان بروز برخي عوارض جانبي ناخواسته نيز وجود دارد. بروز هريك از این عوارض نيازمند مراقبتهای پزشكی و مراجعه به پزشک است.
در صورت مشاهده ی هر یک از عوارض زیر سریع به پزشک مراجعه کنید:
علایم بیشتر رایج
- اسهال
- جوش یا خارش پوستی
علایم کمتر رایج
- درد شکم یا معده
- افزایش یا کاهش اشتها
- درد مفاصل
- حالت تهوع
- استفراغ
علایم نادر
- اضطراب
- علایمی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا
- یبوست
- افزایش سرفه
- افسردگی
- درد عضلانی
- خونریزی از رکتوم
- خونریزی و یا کبودی غیر معمول
دلیل ناشناخته
- حساسیت شکم یا معده
- درد پا و یا کمر
- خونریزی لثه
- تاول، پوسته پوسته، یا شل شدن پوست
- نفخ
- مدفوع خونین، سیاه، و یا قیری
- تغییر در وضعیت ذهنی
- درد قفسه سینه
- لرز
- مدفوع خاک رسی رنگ
- سرفه یا گرفتگی صدا
- ادرار تیره یا خونی
- عدم وجود بلع
- خواب آلودگی
- ضربان سریع قلب
- تب
- تورم کلی بدن
- تب شدید
- کهیر
- سوء هاضمه
- از دست دادن اشتها
- درد در پایین کمر یا پهلوها
- تغییرات خلق و خوی یا روانی
- اسپاسم های عضلانی (کزاز) یا تشنج ناگهانی
- خون دماغ
- ادرار کردن دردناک و یا با مشکل
- درد در معده، پهلو، و یا شکم که به کمر منتشر می شود
- پوست رنگ پریده
- لکه های قرمز روی پوست
- پف و یا تورم پلک یا اطراف چشم، صورت، لبها، زبان
- قرمزی یا تحریک چشم
- ضایعات پوستی قرمز، اغلب با یک مرکز بنفش رنگ
- تشنج
- گلو درد
- زخم، جراحت، و یا لکه های سفید بر روی لب و یا در دهان
- تورم پا یا ساق پا
- غدد متورم و دردناک
- تنگی در قفسه سینه
- لرزش
- خستگی یا ضعف غیر معمول
- چشمان و یا پوست زرد رنگ
تعدادی از عوارض جانبی نیاز به توجه پزشکی ندارد. این عوارض به مرور و با عادت بدن به دارو از بین می روند. درمانگر می تواند راه هایی برای جلوگیری و یا کاهش برخی از این عوارض جانبی ارایه دهد. چنانچه این عوارض طولانی و آزار دهنده شدند، و یا ابهامی در موردشان داشتید به پزشک مراجعه کنید:
علایم بیشتر رایج
- سرگیجه
- سردرد
علایم کمتر رایج
- خونریزی، تاول، سوزش، سردی، یا تغییر رنگ پوست
- تهوع خفیف
علایم نادر
- اسیدیته و یا ترش کردگی معده
- طعم بد، غیر معمول و یا ناخوشایند
- آروغ زدن
- احساس سوزش، پیچش، خارشک، بی حسی، سوزن سوزن شدن، " مورمور شدن در اثر خواب رفتگي"، و یا جِز جِز
- تغییر ذائقه
- احساس ضعف، سرگیجه، یا سبکی سر
- احساس داغی یا گرما
- گرگرفتگی و یا قرمزی پوست، به خصوص در صورت و گردن
- اسهال خفیف
- سردرد خفیف
- استفراغ خفیف
- ناراحتی معده یا معده درد
- تعرق
دلیل ناشناخته
- کاهش دفع ادرار (دریبل)
- کاهش تعداد دفعات ادرار کردن
- کاهش حجم ادرار
- مشکل تکلم
ممکن است عوارض دیگری که در این لیست نیامده در برخی بیماران رخ دهد. در این خصوص به پزشک معالج مراجعه شود.