لوونورژسترول (خوراکی)
(Levonorgestrel (Oral Route
دارو شناسی
لوونورژسترول برای پیشگیری از بارداری اضطراری بعد از رابطه جنسی محافظت نشده و یا پس از شکست یکی دیگر از روش های کنترل بارداری استفاده می شود. این دارو از تخمک گذاری و اتصال تخمک به دیواره رحم جلوگیری می کند.
هیچ کدام از روشهای پیشگیری از بارداری به طور 100 درصد موثر نیستند. روش های کنترل بارداری همچون عمل جراحی یا نداشتن رابطه جنسی کارایی بیشتری دارند. این دارو را نباید به عنوان یک روش منظم کنترل بارداری استفاده کرد. در خصوص روش ضد بارداری موثر با پزشک مشورت کنید.
Plan B® برای زنان 17سال به بالا بدون نسخه و برای زنان کمتر از 17 سال با نسخه در دسترس است. 17 سال و بالاتر در دسترس است، و تنها با نسخه دکتر را برای زنان جوان تر از 17 سال سن در دسترس است. Plan B One-Step® برای هر زنی با پتانسیل باروری بدون نسخه در دسترس است.
اشکال دارویی:
- قرص
پیش از مصرف
در صورتيكه تصميم به مصرف دارويی داريد همه جوانب آن بايد به دقت بررسی گردد. اين تصميمی است كه شما و پزشكتان می گيريد. درمورد مصرف اين دارو موارد زير بايد درنظر گرفته شود:
آلرژی و حساسیت
در صورت بروز هرگونه واکنش آلرژیک یا غیر معمول، به هر دارویی و یا این داروی خاص حتما پزشک معالج خود را مطلع سازید. همچنین درمانگران را آگاه نمایید از وجود حساسیت هایی که نسبت به برخي مواد غذايي، رنگ ها ، مواد نگهدارنده و يا حيوانات دارید. در صورتيكه بدون تجويز پزشك قصد استفاده از اين دارو را داريد حتما بروشور و يا توضيحات مندرج روي بسته را با دقت مطالعه فرماييد.
اطفال
مطالعات دقیق و کافی انجام شده تا به امروز حاکی از اثر بخشی این دارو در دختران نوجوان بوده است و اثر سویی در این زمینه گزارش نشده است. این دارو ممکن است برای کنترل بارداری در دختران نوجوان استفاده شود اما قبل از شروع قاعدگی توصیه نمی شود.
سالمندان
تحقيقات خاصی در خصوص اثر بخشی این دارو بر زنان سالمند صورت نگرفته است. برای این گروه سنی تجویز نمی شود.
دوران بارداری
مطالعات بر حیوانات و زنان باردار نشاندهنده ی اثرات منفی این دارو و ایجاد اختلالات جنینی بودند. این دارو نباید برای زنان باردار یا زنانی با قصد بارداری تجویز شود، زیرا عوارض منفی بیشتر از مزایا است.
دوران شیردهی و مادران شیرده
تحقيقات خاصی در خصوص اثر بخشی این دارو بر زنان شيرده صورت نگرفته است. پيش از مصرف اين دارو در زنان شيرده همه جوانب مثبت و منفی آن بايد درنظر گرفته شود.
تداخلات دارویی
بی شک هيچ دارويی نبايد همزمان مصرف شود، اما در برخی موارد با وجود رخ دادن تداخل دارويی، ممكن است نياز به مصرف همزمان دو داروی مختلف باشد. در چنين مواردی ممكن است پزشک مقدار مصرف دارو را تغيير دهد و يا داروی ديگری تجويز كند. بنابراين در صورت مصرف دارویی ديگر آنرا با پزشک خود مطرح سازيد.
استفاده از این دارو با هرکدام از داروهای زیر توصیه نمی شود. در صورت ضرورت تجویز، پزشک ممکن است تغییراتی در الگوی مصرف دارو ومیزان دوز مصرفی اعمال نماید.
- Tranexamic Acid
استفاده از این دارو با هرکدام از داروهای زیر توصیه نمی شود، اما در پاره ایی موارد نیاز خواهد بود. در صورت ضرورت تجویز، پزشک ممکن است تغییراتی در الگوی مصرف دارو ومیزان دوز مصرفی اعمال نماید.
- Carbamazepine
- Ceritinib
- Dabrafenib
- Darunavir
- Eliglustat
- Fentanyl
- Idelalisib
- Isotretinoin
- Lumacaftor
- Nilotinib
- Piperaquine
- Sugammadex
- Theophylline
- Tizanidine
- Ulipristal
استفاده همزمان از این دارو با هرکدام از داروهای زیر ممکن است باعث افزایش خطر عوارض جانبی خاصی شود. اما، در پاره ای موارد می تواند بهترین درمان دارویی نیز به شمار آید که در این صورت پزشک تغییراتی در الگوی میزان مصرف به وجود می آورد.
- Acitretin
- Alprazolam
- Amprenavir
- Aprepitant
- Atazanavir
- Bacampicillin
- Betamethasone
- Bexarotene
- Bosentan
- Colesevelam
- Cyclosporine
- Delavirdine
- Eslicarbazepine Acetate
- Etravirine
- Fosamprenavir
- Fosaprepitant
- Fosphenytoin
- Griseofulvin
- Lamotrigine
- Licorice
- Modafinil
- Mycophenolate Mofetil
- Mycophenolic Acid
- Nelfinavir
- Oxcarbazepine
- Perampanel
- Phenobarbital
- Phenytoin
- Prednisolone
- Primidone
- Rifabutin
- Rifampin
- Rifapentine
- Ritonavir
- Rosuvastatin
- Rufinamide
- Selegiline
- St John's Wort
- Tacrine
- Telaprevir
- Topiramate
- Troglitazone
- Troleandomycin
- Voriconazole
- Warfarin
تداخلات دارویی دیگر
بي شک هيچ دارويی را نبايد در زمان غذا خوردن يا حوالی آن مصرف نمود چراكه امكان وقوع تداخل وجود دارد. مصرف الكل و تنباكو نيز تداخلاتی ایجاد مي كند. نباید با كافئين مصرف شود.
نحوه مصرف
دارو را طبق دستور تجویزی پزشک و یا براساس دستورالعمل نوشته شده بر پاکت آن مصرف کنید. این دارو به صورت موقت برای پیشگیری از بارداری استفاده می شود. بنابراین، نباید جایگزین روش ضد بارداری معمول شود. می توانید این دارو را در هر زمانی در طول دوره ماهانه مصرف کنید.
دارو دارای دستور مصرف دقیق است، قیل از مصرف حتما مطالعه شود. با پزشک در خصوص سوالات و ابهامات خود صحبت کنید و اطلاعات لازم را به دست بیاورید.
Plan B® برای زنان 17سال به بالا بدون نسخه و برای زنان کمتر از 17 سال با نسخه در دسترس است. 17 سال و بالاتر در دسترس است، و تنها با نسخه دکتر را برای زنان جوان تر از 17 سال سن در دسترس است. Plan B One-Step® برای هر زنی با پتانسیل باروری بدون نسخه در دسترس است.
چنانچه 2 ساعت پس از مصرف این دارو استفراغ کردید با پزشک خود تماس بگیرید یا مراجعه کنید. پزشک ممکن است قرص دیگری تجویز کند.
میزان مصرف
میزان مصرف این دارو در بیماران مختلف متفاوت است؛ در این خصوص از دستور پزشک و یا توضیحات برچسب دارو پیروی نمایید . اطلاعات نوشته شده روی داروها منحصراً شامل دوز متوسطه این دارو می باشد و در صورتی که دوز مصرفی شما متفاوت است بدون مشورت با پزشک اقدامی انجام ندهید.
مقدار داروی مصرفی شما در روز، همچنین تعداد دفعات استفاده از دارو و فواصل زمانی آن بستگی به قوی بودن داروها و ریشه مشکلات پزشکی و بیماری شما دارد.
دوز اشکال خوراکی (قرص Plan B One-Step®)
برای پیشگیری از بارداری اضطراری:
- بزرگسالان و نوجوانان..... یک قرص، در اسرع وقت و نه بیش از 72 ساعت (3 روز) پس از رابطه جنسی محافظت نشده و یا پس از شکست یکی دیگر از روش های کنترل بارداری.
دوز اشکال خوراکی (قرص Plan B ®)
برای پیشگیری از بارداری اضطراری:
- بزرگسالان و نوجوانان 17 سال به بالا..... یک قرص در اسرع وقت و نه بیش از 72 ساعت (3 روز) پس از رابطه جنسی محافظت نشده و یا پس از شکست یکی دیگر از روش های کنترل بارداری. قرص دوم باید 12 ساعت بعد از دوز اول گرفته شود.
- نوجوانان کوچکتر از 17 سال .... نوع مصرف و میزان آن توسط پزشک تعیین می شود.
درصورت استفاده بیش از حد و وموارد اورژانسی چه کنیم ؟
در این شرایط به نزدیک ترین مرکز درمانی مراجعه نموده و یا با مرکز فوریت های اورژانس تماس بگیرید.
در هنگام مصرف دارو چه موارد تغذیه ای را باید در نظر گرفت؟
چنانچه پزشک معالج رژیم غذایی خاصی را توصیه نکرده است، رژیم معمولی و روزانه را ادامه دهید.
شیوه نگهداری از دارو
- اين دارو را در جعبه در بسته، در دماي اتاق، به دور از گرما، رطوبت و نور مستقيم نگه داريد.
- از يخ زدگي دارو جلوگيري شود.
- دور از دسترس كودكان قرار دهيد.
- داروی تاریخ گذشته را دور بریزید ( در خصوص بهترین روش از بین بردن دارو از پزشک سوال کنید).
اقدامات احتیاطی
بررسی پیشرفت درمان، اثربخشی دارو و عوارض ناخواسته در ویزیت های منظم توسط پزشک، امری بسیار مهم است. از این طریق، پزشک از تاثیر دارو، میزان دوز مصرفی و یا ادامه ی مصرف آن اطمینان حاصل می کند.
اگرچه این دارو برای جلوگیری از بارداری مصرف می شود، باید بدانید که استفاده از آن در هنگام بارداری می تواند به جنین آسیب برساند. پزشک ممکن است قبل از تجویز این دارو، تست حاملگی بگیرد. در طول مصرف این دارو، در صورت بارداری بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
چنانچه 3 تا 5 هفته پس از مصرف این دارو دچار درد شدید در پایین شکم و ناحیه شکمی شدید، سریع به پزشک مراجعه کنید یا معده با دکتر خود تماس بگیرید. امکان بارداری خارج از رحم وجود دارد. حاملگی خارج از رحم می تواند جدی و تهدید کننده زندگی باشد. بارداری خارج از رحم می تواند مشکلاتی به وجود بیاورد که بارداری بعدی را سخت تر کند.
چند روز پس از مصرف این دارو ممکن است لکه بینی داشته باشید. اگر خونریزی بیش از 1 هفته ادامه داشت، به پزشک مراجعه کنید.
این دارو ممکن است دوره ماهانه بعدی را چند روز عقب بیندازد. پس از مصرف این دارو، اگر دوره بعدی بیش از 1 هفته به تاخیر افتاد، سریع به پزشک مراجعه کنید تا تست حاملگی انجام دهد.
این دارو نمی تواند از ابتلا به ایدز/ اچ آی وی و یا سایر بیماری های مقاربتی جلوگیری کند. در این خصوص می توانید با پزشک معالج صحبت کرده و ابهامات خود را برطرف کنید.
روشهای منظم کنترل بارداری مانند قرص های ضد بارداری ممکن است در طول مصرف این دارو به خوبی اثر نکنند. پس از مصرف این دارو، و یا هر زمانی که در طول مصرف این دارو رابطه جنسی برقرار می شود، باید از دو نوع روش ضد بارداری استفاده شود؛ برای مثال قرص های ضد بارداری همراه با کاندوم، دیافراگم، و یا فوم و یا ژله ضد بارداری.
در طول دوره ی درمان، داروهای دیگر را مصرف نکنید مگر آنکه از قبل با پزشک معالج هماهنگ کرده باشید. این امر مر بوط به تمام داروهای با نسخه، بدون نسخه ، مکمل های گیاهی یا ویتامین نیز می شود.
عوارض جانبی
عليرغم تاثيراتی كه یک دارو دارد، امكان بروز برخي عوارض جانبي ناخواسته نيز وجود دارد. بروز هريك از این عوارض نيازمند مراقبتهای پزشكی و مراجعه به پزشک است.
در صورت مشاهده ی هر یک از عوارض زیر سریع به پزشک مراجعه کنید:
علایم بیشتر رایج
- خونریزی قاعدگی زیاد یا کم
دلیل ناشناخته
- نداشتن دوره های قاعدگی
- گرفتگی عضلات
- قاعدگی نامنظم
- درد
- درد در لگن
- توقف خونریزی قاعدگی
تعدادی از عوارض جانبی نیاز به توجه پزشکی ندارد. این عوارض به مرور و با عادت بدن به دارو از بین می روند. درمانگر می تواند راه هایی برای جلوگیری و یا کاهش برخی از این عوارض جانبی ارایه دهد. چنانچه این عوارض طولانی و آزار دهنده شدند، و یا ابهامی در موردشان داشتید به پزشک مراجعه کنید.
علایم بیشتر رایج
- درد شکم یا ناحیه شکمی
- سرگیجه
- سردرد
- حالت تهوع
- حساسیت پستانها
- خستگی یا ضعف غیر معمول
- استفراغ
علایم کمتر رایج
- اسهال
ممکن است عوارض دیگری که در این لیست نیامده در برخی بیماران رخ دهد. در این خصوص به پزشک معالج مراجعه شود.