لیراگلوتاید (زیر جلدی)

داروی لیراگلوتاید برای درمان دیابت نوع 2 استفاده می شود. زمانی از لیراگلوتاید استفاده می شود که رژیم غذایی و ورزش در کنترل قند خون موثر نباشند. این دارو نوعی پپتید شبه گلوکاگون 1 (GLP-1) است.

داروی لیراگلوتاید همراه با رژیم غذایی کم کالری و ورزش مناسب برای کاهش وزن و جلوگیری از بازگشت آن استفاده می شود. این دارو برای افراد دارای اضافه وزنی تجویز می شود که دچار دیابت، فشار خون بالا، کلسترول بالا، و یا بیماری های قلبی هستند.

این دارو فقط با نسخه پزشک در اختیار بیمار قرار می گیرد.

اشکال دارویی:

• محلول

در صورتيكه تصميم به مصرف دارويی داريد همه جوانب آن بايد به دقت بررسی گردد. اين تصميمی است كه شما و پزشكتان می گيريد. درمورد مصرف اين دارو موارد زير بايد درنظر گرفته شود:

آلرژی و حساسیت
در صورت بروز هرگونه واکنش آلرژیک یا غیر معمول، به هر دارویی و یا این داروی خاص حتما پزشک معالج خود را مطلع سازید. همچنین درمانگران را آگاه نمایید از وجود حساسیت هایی که نسبت به برخي مواد غذايي، رنگ ها ، مواد نگهدارنده و يا حيوانات دارید. در صورتيكه  بدون تجويز پزشك قصد استفاده از اين دارو را داريد حتما بروشور و يا توضيحات مندرج روي بسته را با دقت مطالعه فرماييد.

اطفال
تاکنون، مطالعات دقیق و کافی در خصوص رابطه ی بین سن و میزان اثر بخشی لیراگلوتاید در کودکان انجام نگرفته است. همچنین، اثربخشی و ایمنی این دارو تایید نشده است.

سالمندان
مطالعات دقیق و کافی انجام شده تا به امروز اثر سویی در خصوص مصرف لیراگلوتاید در سالمندان نشان نداده است. 

دوران بارداری
مطالعات بر حیوانات و زنان باردار نشاندهنده ی اثرات منفی این دارو و ایجاد اختلالات جنینی بودند. برای زنانی که قصد بارداری دارند نباید این دارو تجویز شود زیرا مضرات آن بیشتر از محاسن آن است.

دوران شیردهی و مادران شیرده
تحقيقات خاصی در خصوص اثر بخشی این دارو بر زنان شيرده صورت نگرفته است. پيش از مصرف اين دارو در زنان شيرده همه جوانب مثبت و منفی آن بايد درنظر گرفته شود.

تداخلات دارویی
بی شک هيچ دارويی نبايد همزمان مصرف شود، اما در برخی موارد با وجود رخ دادن تداخل دارويی، ممكن است نياز به مصرف همزمان دو داروی مختلف باشد. در چنين مواردی ممكن است پزشک مقدار مصرف دارو را تغيير دهد و يا داروی ديگری تجويز كند. بنابراين در صورت مصرف دارویی ديگر آنرا با پزشک خود مطرح سازيد.

استفاده از این دارو با هرکدام از داروهای زیر توصیه نمی شود. در صورت ضرورت تجویز، پزشک ممکن است تغییراتی در الگوی مصرف دارو ومیزان دوز مصرفی اعمال نماید.

• Balofloxacin
• Besifloxacin
• Ciprofloxacin
• Enoxacin
• Fleroxacin
• Flumequine
• Gatifloxacin
• Gemifloxacin
• Insulin
• Insulin Aspart, Recombinant
• Insulin Bovine
• Insulin Degludec
• Insulin Detemir
• Insulin Glulisine
• Insulin Lispro, Recombinant
• Lanreotide
• Levofloxacin
• Lomefloxacin
• Moxifloxacin
• Nadifloxacin
• Norfloxacin
• Octreotide
• Ofloxacin
• Pasireotide
• Pazufloxacin
• Pefloxacin
• Prulifloxacin
• Rufloxacin
• Sparfloxacin
• Tosufloxacin

استفاده همزمان از این دارو با هرکدام از داروهای زیر ممکن است باعث افزایش خطر عوارض جانبی خاصی شود. اما، در پاره ای موارد می تواند بهترین درمان دارویی نیز به شمار آید که در این صورت پزشک تغییراتی در الگوی میزان مصرف به وجود می آورد.

• Acebutolol
• Atenolol
• Betaxolol
• Bisoprolol
• Carteolol
• Carvedilol
• Celiprolol
• Esmolol
• Furazolidone
• Iproniazid
• Isocarboxazid
• Labetalol
• Levobunolol
• Linezolid
• Methylene Blue
• Metipranolol
• Metoprolol
• Moclobemide
• Nadolol
• Nebivolol
• Nialamide
• Oxprenolol
• Penbutolol
• Phenelzine
• Pindolol
• Practolol
• Procarbazine
• Propranolol
• Rasagiline
• Safinamide
• Selegiline
• Sotalol
• Timolol
• Tranylcypromine

تداخلات دارویی دیگر
بي شک هيچ دارويی را نبايد در زمان غذا خوردن يا حوالی آن مصرف نمود چراكه امكان وقوع تداخل وجود دارد. مصرف الكل و تنباكو نيز تداخلاتی ایجاد مي كند.

سایر مشکلات پزشکی 
وقوع مشكلات پزشکی ديگر ممكن است بر اثربخشی اين دارو تاثير بگذارد. بنابراین پزشک را از وجود آنها آگاه کنید، به ویژه موارد زیر :  

• مصرف الکل 
• سنگ کیسه صفرا، داشتن سابقه این حالت_ ممکن است خطر ابتلا به پانکراتیت را افزایش دهد.
• آنژیوادم (تورم صورت، لبها، زبان، گلو، بازوها، یا پاها) پپتید شبه گلوکاگون 1 (GLP-1)، داشتن سابقه این حالت_ با احتیاط استفاده کنید. ممکن است خطر بازگشت این بیماری را افزایش دهد.
• کم شدن آب بدن 
• گاستروپارزی (هضم نکردن معمول غذا ) 
• بیماری های کلیوی (مانند نارسایی مزمن کلیه)، شدید 
• پانکراتیت (التهاب لوزالمعده)، داشتن سابقه این حالت_  با احتیاط مصرف شود، ممکن است شرایط را بدتر کند.
• افسردگی، داشتن سابقه این حالت
• بیماری کیسه صفرا_ با احتیاط مصرف شود، Saxenda® ممکن است شرایط را بدتر کند.
• کتواسیدوز دیابتی (کتون در خون)
• دیابت نوع 1_ برای این بیماران نباید Victoza® تجویز شود. برای کنترل این شرایط به انسولین نیاز است.
• تب 
• عفونت 
• جراحی 
• تروما_ این شرایط باعث مشکلات موقت در کنترل قند خون می شود که به درمان موقت با انسولین نیاز دارد.
• سرطان مدولاری تیروئید (سرطان تیروئید)، سابقه این بیماری در خانوادگی 
• سندرم مثل نئوپلازی اندوکرین متعدد  نوع 2 (MEN 2)_ نباید برای این بیماران تجویز شود.

با شروع مصرف Victoza® بسیار مهم است که قند خون بارها، به ویژه قبل و بعد از غذا و هنگام خواب، کنترل شود. این امر شانس تجربه کاهش قند خون را بسیار پایین می آورد.

دارو دارای دستور مصرف دقیق است، قیل از مصرف حتما مطالعه شود. با پزشک در خصوص سوالات و ابهامات خود صحبت کنید و اطلاعات لازم را به دست بیاورید.

لیراگلوتاید را می توان با غذا یا قبل/بعد از غذا مصرف کرد.

بیمار می تواند خود لیراگلوتاید را تزریق کند. پزشک آموزش های لازم را خواهد داد. اطمینان حاصل کنید که تزریق درست این دارو را به درستی آموخته باشید.  

لیراگلوتاید با استفاده از یک سرنگ به صورت زیرجلدی به پوست شکم، ران، بازو تزریق می شود. برای هر تزریق سعی کنید از ناحیه مختلفی استفاده شود (تمامی تزریقات را در یک ناحیه انجام ندهید). به صورت چرخشی از همه ی نواحی برای تزریق استفاده کنید. می توانید روی تقویم مشخص کنید که تزریق در کدام ناحیه انجام گرفته است.

اگر لیراگلوتاید را با انسولین مصرف می کنید، به هیچ وجه آنها را با هم مخلوط نکرده و در یک سرنگ نکشید. می توان تزریق لیراگلوتاید و انسولین را در یک ناحیه انجام داد ولی نباید تزریقات دقیق کنار یکدیگر باشند.

قبل از تزریق اجازه می دهد تا دارو به دمای اتاق برسد. در صورت مشاهده تغییر رنگ، ظاهر ابری، ذرات در محتویات سرنگ آن را استفاده نکنید. 

در هر بار تزریق دارو، سرنگ جدید استفاده کنید.

به هیچ عنوان از سرنگ مشترک استفاده نکنید. هر سرنگ متعلق به یک نفر است. استفاده از سرنگ مشترک باعث افزایش خطر انتقال عفونت می شود. 

سرنگ های مصرفی را در ظرف محکم(مقاوم در برابر سوراخ شدن) دور بیندازید. این ظرف را دور از دسترس اطفال و حیوانات خانگی نگهدارید.   

به دقت رژیم غذایی تجویزی پزشک را رعایت کنید. این امر مهم ترین بخش کنترل دیابت و اثر بخشی بهتر Victoza® است. همچنین، به طور منظم ورزش کنید و آزمایش کنترل قند خون یا ادرار تجویزی را انجام بدهید.

میزان مصرف
میزان  مصرف این دارو در بیماران مختلف متفاوت است؛ در این خصوص از دستور پزشک و یا توضیحات برچسب دارو پیروی نمایید. اطلاعات نوشته شده روی داروها  منحصراً شامل دوز متوسطه این دارو می باشد و در صورتی که دوز مصرفی شما متفاوت است  بدون مشورت با پزشک اقدامی انجام ندهید. 

مقدار داروی مصرفی شما در روز، همچنین تعداد دفعات استفاده از دارو و فواصل زمانی آن بستگی به قوی بودن داروها و ریشه مشکلات پزشکی و بیماری شما دارد.

دوز اشکال تزریقی 

برای درمان دیابت نوع 2:

• بزرگسالان.... ابتدا، 0.6 میلی گرم زیر جلدی، یک بار در روز، به مدت 1 هفته. در صورت نیاز و تحت کنترل بودن قند خون، پزشک ممکن است میزان مصرف را افزایش دهد.
• کودکان.... نوع مصرف و میزان آن توسط پزشک تعیین می شود.

برای درمان چاقی:

• بزرگسالان.... ابتدا، 0.6 میلی گرم زیر جلدی، یک بار در روز، به مدت 1 هفته. پزشک  دوز هفتگی را تا 3 میلی گرم در هر هفته افزایش خواهد داد. 
• کودکان.... تجویز این دارو برای درمان چاقی کودکان توصیه نمی شود.

در صورت فراموش کردن یک وعده دارویی چه کنیم؟
در صورت فراموش كردن دوز اين دارو، به محض يادآوری آن را مصرف كنيد. چنانچه زمان دوز بعدی فرا رسيده بود، طبق همان زمانبندی پيش برويد و دوز فراموش شده را تكرار نكنيد. هيچگاه دوز دارو را 2 بار متوالي تكرار نكنيد و برای جبران آن داروی اضافی نخورید.

در صورت فراموش كردن دوز اين دارو برای 3 روز و یا بیشتر با پزشک تماس بگیرد و در خصوص نحوه شروع دوباره درمان اطلاعات بدست آورید.

شیوه نگهداری از دارو

• اين دارو را در جعبه در بسته، در دماي اتاق، به دور از گرما، رطوبت و نور مستقيم نگه داريد. 
• از يخ زدگي دارو جلوگيري شود. 
• دور از دسترس كودكان قرار دهيد. 
• داروی تاریخ گذشته را دور بریزید ( در خصوص بهترین روش از بین بردن دارو از پزشک سوال کنید) .

بررسی پیشرفت درمان، اثربخشی دارو و عوارض ناخواسته در ویزیت های منظم توسط پزشک، امری بسیار مهم است. از این طریق، پزشک از تاثیر دارو، میزان دوز مصرفی و یا ادامه ی مصرف آن اطمینان حاصل می کند. آزمایش خون و ادرار جهت بررسی اثرات ناخواسته انجام می شود.

هیچگاه  Saxenda® و Victoza® را با هم مصرف نکنید.

بسیار مهم است که هر دستورالعمل ارائه شده از جانب تیم پزشکی در خصوص موارد زیر به دقت رعایت شود:

• مصرف الکل. الکل ممکن است قند خون را به شدت پایین بیاورد. در این خصوص با تیم پزشکی باید صحبت شود.
• مصرف داروهای دیگر. بدون مشورت با پزشک هیچ نوع دارویی را همزمان با لیراگلوتاید مصرف نکنید. این امر به ویژه در مورد داروهای بدون نسخه نظیر آسپیرین و داروهای کنترل کننده اشتها، آسم، سرماخوردگی، سرفه، تب یونجه، و یا اختلالات سینوس رعایت شود.
• داشتن مشاوره. دیگر اعضای خانواده باید در خصوص عوارض جانبی و نحوه مقابله با آنها (در صورت بروز) مطلع شوند. همچنین، بیماران مبتلا به دیابت در مورد تغییرات دوز داروهای دیابت_ به دلیل تغییر در شیوه زندگی مانند تغییر در ورزش و رژیم غذایی_ به مشاوره نیاز دارند. علاوه بر این، مشاوره در خصوص پیشگیری از بارداری و حاملگی به دلیل مشکلات ممکن در دوران بارداری برای بیماران مبتلا به دیابت ضروری است.
• سفرکردن. در هنگام سفر، به همراه داشتن نسخه ایی از داروهای تجویزی و سابقه پزشکی ضروری است. برای موارد اضطراری آماده باشید تا آموزش های داده شده را انجام دهید. در خصوص تغییرات منطقه زمانی آگاهی لازم را بدست آورده و سعی شود زمان وعده های غذایی نزدیک به زمان معمول مصرف آنها باشد.  
• مواجهه با موارد اضطراری. برای موارد اضطراری ناشی از دیابت همیشه باید آماده باشید. داشتن همیشگی دستبند یا گردنبند شناسایی (ID) ضروری است. همچنین، کارت شناسایی، مدارک نشاندهنده ابتلا به دیابت و لیستی از داروهای مصرفی را در کیف یا کیف پول داشته باشید.

با مشاهده توده در گردن، عدم وجود بلع، خشونت صدا، مشکل در تنفس مشکل بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. این علائم ممکن است نشانه مشکلات ناشی از تیروئید حاد باشند.

در طول مصرف لیراگلوتاید ممکن است دچار پانکراتیت شوید. درد شدید و ناگهانی معده/شکم، لرز، یبوست، تهوع، استفراغ، تب، یا سبکی سر به معنای مراجعه سریع به پزشک هستند.

لیراگلوتاید ممکن است باعث نوعی واکنش آلرژیک به نام آنافیلاکسی شود که تهدید کننده زندگی است و به مراقبت فوری پزشکی نیاز دارد. با مشاهده درد قفسه سینه، پوست رنگ پریده و سرد، گیجی، سرگیجه، سبکی سر، خارش پوست، خارش، عرق کردن، ورم صورت، زبان و گلو، یا مشکلات تنفسی پس از مصرف این دارو سریع به پزشک مراجعه کنید.

لیراگلوتاید باعث هیپوگلیسمی (کاهش قند خون) نمی شود. با این حال، مصرف لیراگلوتاید همراه با دیگر داروهای کاهنده قند خون مانند انسولین، متفورمین، سولفونیل اوره باعث کاهش قند خون می شود. فراموش کردن وعده غذایی یا میان وعده، ورزش بیش از حد، نوشیدن مشروبات الکلی، و یا نخوردن به دلیل تهوع یا استفراغ نیز باعث پایین آمدن قند خون می شود:

• علائم کاهش قند خون عبارتند از اضطراب، تغییر رفتار مشابه حالت مستی، تاری دید، عرق سرد، گیجی، پوست سرد و رنگ پریده، مشکل در تفکر، خواب آلودگی، گرسنگی بیش از حد، ضربان سریع قلب ، سردرد (ممتد)، تهوع، عصبانیت و برافروختگی، کابوس، خواب بی قرار، لرزش، لکنت زبان، یا خستگی و یا ضعف غیر معمول.
• خوردن قرص یا ژل گلوکز، شربت ذرت، عسل، حبه قند، نوشیدن آب میوه، نوشابه غیر رژیمی، آب قند به تسکین علائم کاهش قند خون کمک می کند. همچنین، کنترل منظم قند خون مفید است. در شرایط اضطراری و بروز علایم شدید از قبیل تشنج و یا بیهوشی، گلوکاگون استفاده شود. همراه خود  کیت گلوکاگون و سرنگ داشته باشید و نحوه درست تزریق را بیاموزید. اعضای خانواده هم باید این نوع تزریق را بیاموزند.

هیپرگلیسمی (قند خون بالا) زمانی رخ می دهد که داروهای دیابت به مقدار کافی مصرف نشوند و یا دوز مصرفی فراموش شود، غذا بیش از حد خورده شود و یا رژیم غذایی تجویزی رعایت نشود، تب یا عفونت کند، به اندازه کافی ورزش نکند:

• علائم افزایش قند خون عبارتند از تاری دید، خواب آلودگی، خشکی دهان، پوست خشک و سرخ رنگ، بوی میوه مانند نفس، افزایش ادرار (فراوانی و تکرر)، کتون در ادرار، از دست دادن اشتها، درد معده/شکم، تهوع یا استفراغ، خستگی، مشکل در تنفس (سریع و عمیق)، بیهوشی، تشنگی غیر معمول.
• با مشاهده علائم افزایش قند خون با پزشک تماس بگیرید تا دستورالعمل های لازم را بدهد.

عوارض مصرف Saxenda®:

• استفاده از این دارو در هنگام بارداری می تواند به جنین آسیب برساند. اقدامات احتیاطی لازم جهت جلوگیری از بارداری باید انجام شود. در صورت بارداری، با پزشک تماس بگیرید تا دستورالعمل های لازم را تجویز کند.
• این دارو ممکن است باعث اختلالات کیسه صفرا همچون سنگ کیسه صفرا شود. پُری شکم یا معده، درد گازی شکم یا معده، تب راجعه، و یا چشم یا پوست زرد به معنای مراجعه سریع به پزشک است.
• این دارو می تواند ضربان قلب را در حالت استراحت افزایش دهد. در طول مصرف این دارو پزشک باید ضربان قلب را در کنترل کند.
• این دارو ممکن است باعث ایجاد افکار و یا گرایش به خودکشی و افسردگی شدید شود. هر گونه تغییرات خلق و خوی، افکار عجیب و غریب، و رفتار غیر معمول را به پزشک اطلاع دهید.

عليرغم تاثيراتی كه یک دارو دارد، امكان بروز برخي عوارض جانبي ناخواسته نيز وجود دارد. بروز هريك از این عوارض نيازمند مراقبتهای پزشكی و مراجعه به پزشک است.

در صورت مشاهده ی هر یک از عوارض زیر سریع به پزشک مراجعه کنید:
 

علایم بیشتر رایج

• درد مثانه
• ادرار خونی یا ابری
• سرفه یا گرفتگی صدا
• اسهال
• ادرار کردن دردناک، با سوزش یا مشکل
• تب یا لرز
• نیاز مکرر به ادرار کردن
• احساس ناراحتی و یا بیماری عمومی 
• سردرد
• درد مفاصل
• از دست دادن اشتها
• کمر یا پهلو درد 
• درد عضلانی 
• حالت تهوع
• آبریزش بینی
• لرز
• گلو درد
• تعرق
• مشکل خواب
• خستگی یا ضعف غیر معمول
• استفراغ

علایم کمتر رایج

• تاری دید
• سرگیجه
• عصبانیت یا برافروختگی
• تپش در گوش
• ضربان آهسته یا سریع قلب

علایم نادر

• اضطراب
• عرق سرد
• اغماء
• گیجی
• پوست رنگ پریده و سرد
• افسردگی
• کهیر یا تاول، خارش، بثورات پوستی
• افزایش گرسنگی
• تورم بزرگ، کندو مانند در صورت، پلک ها، لب ها، زبان، گلو، دست ها، پاها، ران پاها، و یا اندام های جنسی
• کابوس
• قرمزی پوست
• تشنج
• لرزش
• لکنت زبان

دلیل ناشناخته

• تحریک
• مدفوع به رنگ خاک رس
• گیجی
• ادرار تیره
• کاهش برون ده ادرار
• افسردگی
• عدم وجود بلع
• ستیزگی
• کج خلقی
• بی حالی
• کشش و فشردگی عضلات
• پف و یا تورم پلک یا اطراف چشم، صورت، لبها، زبان 
• افزایش سریع وزن 
• بی حسی
• ورم صورت، مچ پا، و یا دست
• تنگی قفسه سینه
• بوی ناخوشایند نفس 
• استفراغ خون
• چشمان و یا پوست زرد رنگ

تعدادی از عوارض جانبی نیاز به توجه پزشکی ندارد. این عوارض به مرور و با عادت بدن به دارو از بین می روند. درمانگر می تواند راه هایی برای جلوگیری و یا کاهش برخی از این عوارض جانبی ارایه دهد. چنانچه این عوارض طولانی و آزار دهنده شدند، و یا ابهامی در موردشان داشتید به پزشک مراجعه کنید:

علایم بیشتر رایج

• گرفتگی عضلات، ناراحتی یا درد شکم یا معده
• اسیدیته و یا ترش کردگی معده
• کمر درد
• آروغ 
• بدن درد 
• یبوست
• کاهش اشتها
• سوزش معده
• سوء هاضمه
• از دست دادن صدا
• درد یا حساسیت در اطراف چشم و استخوان های گونه
• عطسه
• گرفتگی بینی
• تورم دهان و زبان
• طعم نامطبوع
• اضطرار در اجابت مزاج
• کاهش وزن

علایم کمتر رایج

• خونریزی، تاول، سوزش، سرما، تغییر رنگ پوست، احساس فشار، کهیر، عفونت، التهاب، خارش، توده، بی حسی، درد، التهاب پوست، قرمزی، زخم، درد، حساسیت به لمس، احساس سوزن سوزن شدن، و یا گرما در محل تزریق

ممکن است عوارض دیگری که در این لیست نیامده در برخی بیماران رخ دهد. در این خصوص به پزشک معالج مراجعه شود.