لوپیناویر+ریتوناویر

لوپیناویر+ریتوناویر ترکیبی است که در درمان عفونت ناشی از ویروس اچ آی وی (HIV) ایجاد کننده ی بیماری ایدز (AIDS) استفاده می شود. این دارو برای کاهش سرعت پیشرفت بیماری در بیماران آلوده به ویروس HIV با علایم پیشرفته، علایم اولیه، و یا بدون هیچ نوع علایمی استفاده می شود.

ترکیب لوپیناویر+ریتوناویر از ایجاد عفونت اچ آی وی و ایدز جلوگیری و آنها را درمان نمی کند. این دارو از تکثیر مجدد ویروس اچ آی وی جلوگیری کرده و سرعت تخریب سیستم ایمنی بدن را کاهش می دهد که این امر از ایجاد اختلالات منتهی به بیماری ایدز و اچ آی وی ممانعت می کند. این دارو مانع انتقال ویروس اچ آی وی به دیگر افراد نمی شود. بیماران مصرف کننده ی این دارو ممکن است دیگر اختلالات معمول و مرتبط با بیماری ایدز یا اچ آی وی را داشته باشند.

این دارو فقط با نسخه پزشک در اختیار بیمار قرار می گیرد.

اشکال دارویی:

• قرص
• کپسول، مایع پر
• محلول

در صورتيكه تصميم به مصرف دارويی داريد همه جوانب آن بايد به دقت بررسی گردد. اين تصميمی است كه شما و پزشكتان می گيريد. درمورد مصرف اين دارو موارد زير بايد درنظر گرفته شود:

آلرژی و حساسیت
در صورت بروز هرگونه واکنش آلرژیک یا غیر معمول، به هر دارویی و یا این داروی خاص حتما پزشک معالج خود را مطلع سازید. همچنین درمانگران را آگاه نمایید از وجود حساسیت هایی که نسبت به برخي مواد غذايي، رنگ ها ، مواد نگهدارنده و يا حيوانات دارید. در صورتيكه  بدون تجويز پزشك قصد استفاده از اين دارو را داريد حتما بروشور و يا توضيحات مندرج روي بسته را با دقت مطالعه فرماييد.

اطفال
تاکنون، مطالعات دقیق و کافی در خصوص رابطه ی بین سن و میزان اثر بخشی لوپیناویر+ریتوناویر در کودکان کوچکتر از 14 سال انجام نگرفته است. همچنین، اثربخشی و ایمنی این دارو تایید نشده است. نباید  Kaletra®را یک بار در روز برای کودکان تجویز کرد. محلول خوراکی Kaletra® نباید برای نوزادان نارس ( زودتر از زمان مقرر متولد شده) تجویز شود. 

سالمندان
مطالعات دقیق و کافی انجام شده تا به امروز حاکی از اثر بخشی این دارو در سالمندان بوده است و اثر سویی در این زمینه گزارش نشده است. در هرصورت اقدامات احتیاطی برای سالخوردگان باید در نظر گرفته شود، زیرا به علت کهولت سن  بیشتر در معرض بیماری های قلبی – ریوی و کلیوی و اثرات نامطلوب هستند. بنابراین، دوز و میزان مصرف لوزارتان و هیدروکلروتیازید باید به دقت بررسی شود.

دوران بارداری
مطالعات بر حیوانات نشاندهنده ی اثرات منفی این دارو بودند. با این حال، مطالعات کافی در خصوص اثرات این دارو در زنان باردار وجود ندارد. 

دوران شیردهی و مادران شیرده
تحقيقات خاصی در خصوص اثر بخشی این دارو بر زنان شيرده صورت نگرفته است. پيش از مصرف اين دارو در زنان شيرده همه جوانب مثبت و منفی آن بايد درنظر گرفته شود.

تداخلات دارویی
بی شک هيچ دارويی نبايد همزمان مصرف شود، اما در برخی موارد با وجود رخ دادن تداخل دارويی، ممكن است نياز به مصرف همزمان دو داروی مختلف باشد. در چنين مواردی ممكن است پزشک مقدار مصرف دارو را تغيير دهد و يا داروی ديگری تجويز كند. بنابراين در صورت مصرف دارویی ديگر آنرا با پزشک خود مطرح سازيد.

استفاده از این دارو با هرکدام از داروهای زیر توصیه نمی شود. در صورت ضرورت تجویز، پزشک ممکن است تغییراتی در الگوی مصرف دارو ومیزان دوز مصرفی اعمال نماید.

• Alfuzosin
• Amifampridine
• Amiodarone
• Astemizole
• Bepridil
• Carbamazepine
• Cisapride
• Colchicine
• Conivaptan
• Crizotinib
• Dabrafenib
• Dihydroergotamine
• Doxorubicin
• Doxorubicin Hydrochloride Liposome
• Dronedarone
• Efavirenz
• Eletriptan
• Encainide
• Eplerenone
• Ergoloid Mesylates
• Ergonovine
• Ergotamine
• Eszopiclone
• Ethinyl Estradiol
• Everolimus
• Fentanyl
• Flecainide
• Flibanserin
• Fluconazole
• Fosphenytoin
• Ibrutinib
• Isavuconazonium Sulfate
• Ivabradine
• Ketoconazole
• Lomitapide
• Lovastatin
• Lurasidone
• Maraviroc
• Mesoridazine
• Methylergonovine
• Methysergide
• Midazolam
• Naloxegol
• Nelfinavir
• Nimodipine
• Phenobarbital
• Phenytoin
• Pimozide
• Piperaquine
• Posaconazole
• Primidone
• Propafenone
• Quetiapine
• Quinidine
• Ranolazine
• Rifampin
• Riociguat
• Romidepsin
• Sildenafil
• Silodosin
• Simvastatin
• Sparfloxacin
• St John's Wort
• Suvorexant
• Terfenadine
• Thioridazine
• Tolvaptan
• Triazolam
• Vemurafenib
• Vinflunine
• Vorapaxar
• Voriconazole
• Ziprasidone

استفاده از این دارو با هرکدام از داروهای زیر توصیه نمی شود، اما در پاره ایی موارد نیاز خواهد بود. در صورت ضرورت تجویز، پزشک ممکن است تغییراتی در الگوی مصرف دارو ومیزان دوز مصرفی اعمال نماید.

• Ado-Trastuzumab Emtansine
• Afatinib
• Amiodarone
• Amitriptyline
• Amoxapine
• Anagrelide
• Apixaban
• Apomorphine
• Aprepitant
• Aripiprazole
• Arsenic Trioxide
• Artemether
• Asenapine
• Atorvastatin
• Avanafil
• Axitinib
• Azithromycin
• Bedaquiline
• Bepridil
• Boceprevir
• Bosentan
• Bosutinib
• Brexpiprazole
• Bromocriptine
• Budesonide
• Bupropion
• Buserelin
• Cabazitaxel
• Cabozantinib
• Canagliflozin
• Carbamazepine
• Cariprazine
• Ceritinib
• Chloroquine
• Chlorpromazine
• Cilostazol
• Ciprofloxacin
• Citalopram
• Clarithromycin
• Clomipramine
• Clozapine
• Cobicistat
• Cobimetinib
• Cyclophosphamide
• Cyclosporine
• Dabigatran Etexilate
• Daclatasvir
• Darunavir
• Dasabuvir
• Dasatinib
• Deferasirox
• Degarelix
• Delamanid
• Desipramine
• Deslorelin
• Dexamethasone
• Digoxin
• Docetaxel
• Dofetilide
• Dolasetron
• Domperidone
• Donepezil
• Doxorubicin
• Doxorubicin Hydrochloride Liposome
• Droperidol
• Enzalutamide
• Erlotinib
• Erythromycin
• Escitalopram
• Etravirine
• Fingolimod
• Fluconazole
• Fluoxetine
• Fluticasone
• Fosphenytoin
• Fusidic Acid
• Garlic
• Gatifloxacin
• Gemifloxacin
• Gonadorelin
• Goserelin
• Granisetron
• Halofantrine
• Haloperidol
• Histrelin
• Hydrocodone
• Hydroxychloroquine
• Ibutilide
• Idelalisib
• Ifosfamide
• Iloperidone
• Irinotecan
• Irinotecan Liposome
• Isavuconazonium Sulfate
• Ivacaftor
• Ixabepilone
• Ketoconazole
• Lacosamide
• Lamotrigine
• Lapatinib
• Leuprolide
• Levofloxacin
• Levomilnacipran
• Lidocaine
• Lumacaftor
• Lumefantrine
• Macitentan
• Mefloquine
• Methylenedioxymethamphetamine
• Metronidazole
• Mifepristone
• Morphine
• Morphine Sulfate Liposome
• Moxifloxacin
• Nafarelin
• Nilotinib
• Nintedanib
• Norfloxacin
• Nortriptyline
• Octreotide
• Ofloxacin
• Olaparib
• Omeprazole
• Ondansetron
• Osimertinib
• Oxycodone
• Palbociclib
• Paliperidone
• Panobinostat
• Paritaprevir
• Pasireotide
• Pazopanib
• Perflutren Lipid Microsphere
• Phenobarbital
• Phenytoin
• Piperaquine
• Pixantrone
• Ponatinib
• Pravastatin
• Prednisolone
• Prednisone
• Procainamide
• Promethazine
• Propafenone
• Protriptyline
• Quetiapine
• Quinidine
• Quinine
• Regorafenib
• Retapamulin
• Rifabutin
• Rifapentine
• Rivaroxaban
• Rosuvastatin
• Ruxolitinib
• Salmeterol
• Saquinavir
• Sertraline
• Sevoflurane
• Simeprevir
• Sodium Phosphate
• Sodium Phosphate, Dibasic
• Sodium Phosphate, Monobasic
• Solifenacin
• Sonidegib
• Sorafenib
• Sotalol
• Sunitinib
• Tacrolimus
• Tadalafil
• Tamoxifen
• Tamsulosin
• Telaprevir
• Telavancin
• Telithromycin
• Temsirolimus
• Tetrabenazine
• Ticagrelor
• Tipranavir
• Topotecan
• Toremifene
• Trabectedin
• Trazodone
• Triamcinolone
• Trifluoperazine
• Trimipramine
• Triptorelin
• Vandetanib
• Vardenafil
• Venlafaxine
• Vilanterol
• Vilazodone
• Vinblastine
• Vincristine
• Vincristine Sulfate Liposome
• Voriconazole

استفاده همزمان از این دارو با هرکدام از داروهای زیر ممکن است باعث افزایش خطر عوارض جانبی خاصی شود. اما، در پاره ای موارد می تواند بهترین درمان دارویی نیز به شمار آید که در این صورت پزشک تغییراتی در الگوی میزان مصرف به وجود می آورد.

• Acenocoumarol
• Amitriptyline
• Amprenavir
• Atazanavir
• Cerivastatin
• Clonazepam
• Dalfopristin
• Delavirdine
• Desipramine
• Desogestrel
• Didanosine
• Dienogest
• Diltiazem
• Disopyramide
• Drospirenone
• Dutasteride
• Efavirenz
• Eltrombopag
• Estradiol Cypionate
• Estradiol Valerate
• Ethynodiol Diacetate
• Etonogestrel
• Fosamprenavir
• Gemfibrozil
• Imipramine
• Indinavir
• Itraconazole
• Lamotrigine
• Levonorgestrel
• Levothyroxine
• Medroxyprogesterone Acetate
• Meperidine
• Mestranol
• Methadone
• Methamphetamine
• Mexiletine
• Nefazodone
• Nelfinavir
• Nevirapine
• Norelgestromin
• Norethindrone
• Norgestimate
• Norgestrel
• Olanzapine
• Paroxetine
• Prasugrel
• Quinupristin
• Risperidone
• Tenofovir Disoproxil Fumarate
• Theophylline
• Trazodone
• Valproic Acid
• Verapamil
• Warfarin

تداخلات دارویی دیگر
بي شک هيچ دارويی را نبايد در زمان غذا خوردن يا حوالی آن مصرف نمود چراكه امكان وقوع تداخل وجود دارد. مصرف الكل و تنباكو نيز تداخلاتی ایجاد مي كند.

سایر مشکلات پزشکی 
وقوع مشكلات پزشکی ديگر ممكن است بر اثربخشی اين دارو تاثير بگذارد. بنابراین پزشک را از وجود آنها آگاه کنید، به ویژه موارد زیر :  

• سیروز (بیماری کبدی) 
• دیابت 
• هموفیلی ( خونریزی)
• هیپرگلیسمی (قند خون بالا) 
• چربی خون (کلسترول و یا چربی بالا در خون) 
• بیماری کبدی (به عنوان مثال، هپاتیت B یا C
• پانکراتیت، داشتن سابقه این بیماری. با احتیاط مصرف شود. ممکن است شرایط را بدتر کند.
• حمله قلبی، داشتن سابقه 
• بیماری های قلبی (به عنوان مثال، کاردیومیوپاتی، بیماری ایسکمیک قلب)، داشتن سابقه 
• اختلالات ریتم قلب (به عنوان مثال، PR طولانی مدت و یا QT با فاصله، سندرم QT طولانی مدت و مادرزادی)، داشتن سابقه 
• هیپوکالمی (پتاسیم کم در خون)، با احتیاط مصرف شود، ممکن است به دلیل دیر دفع شدن اثرات جانبی بیشتری داشته باشد

دارو را طبق دستور تجویزی پزشک مصرف کنید. میزان بیشتر یا کمتر، دفعات بیشتر یا کمتر، و طولانی تر از مدت تجویز پزشک، دارو را مصرف نکنید. چراکه خطر عوارض جانبی را افزایش می دهد. قبل از اتمام دارو با پزشک یا داروساز تماس بگیرید تا دوره بعدی دارو را تجویز و یا آماده کنند. به هیچ عنوان نباید بگذارید ذخیره دارویی قبل از اتمام دوره ی درمان تمام شود. 
 

اثر این دارو زمانی بیشتر است که مقدار آن در خون ثابت باشد و به این دلیل نباید زمان مصرف دارو فراموش و دیرتر یا زودتر از زمان مقرر مصرف شود. برای زمانبندی بهتر می توانید از پزشک معالج کمک بگیرید. 
 

ترکیب لوپیناویر+ریتوناویر همراه با دیگر داروها برای درمان اچ آی وی استفاده می شود. تمام داروی تجویزی را مصرف کنید و بدون مشورت با پزشک مصرف آن را قطع نکنید. 
 

بسیار مهم است که محلول لوپیناویر+ریتوناویر با غذا مصرف شود. محلول خوراکی را با یک قاشق دارای اندازه گیری، سرنگ دهانی، یا فنجان پزشکی دارای اندازه گیری مصرف کنید. ممکن است با قاشق چای خوری نتوانید مقدار صحیح دارو را اندازه گیری کنید.
 

قرص لوپیناویر+ریتوناویر را می توان با غذا یا بعد/ قبل از غذا مصرف کرد. قرص را به طور کامل قورت دهید_ نباید آن را نصف و له کرد و یا جوید.
 

دارو دارای دستور مصرف دقیق است، قیل از مصرف حتما مطالعه شود. با پزشک در خصوص سوالات و ابهامات خود صحبت کنید و اطلاعات لازم را به دست بیاورید.
 

در صورت مصرف (Videx®) didanosine، آن را یک ساعت قبل یا دو ساعت پس از محلول خوراکی Kaletra® استفاده کنید. می توان didanosine را همزمان با قرص Kaletra® مصرف کرد_ بعد/ قبل از غذا.

میزان مصرف
میزان  مصرف این دارو در بیماران مختلف متفاوت است؛ در این خصوص از دستور پزشک و یا توضیحات برچسب دارو پیروی نمایید. اطلاعات نوشته شده روی داروها  منحصراً شامل دوز متوسطه این دارو می باشد و در صورتی که دوز مصرفی شما متفاوت است  بدون مشورت با پزشک اقدامی انجام ندهید. 
 

مقدار داروی مصرفی شما در روز، همچنین تعداد دفعات استفاده از دارو و فواصل زمانی آن بستگی به قوی بودن داروها و ریشه مشکلات پزشکی و بیماری شما دارد.

دوز اشکال خوراکی (محلول)
برای درمان عفونت اچ آی وی :

• بزرگسالان.... 400 میلی گرم لوپیناویر و 100 میلی گرم ریتوناویر (5 میلی لیتر) دو بار در روز همراه با غذا، و یا 800 میلی گرم لوپیناویر و 200 میلی گرم ریتوناویر (10 میلی لیتر) یک بار در روز همراه با غذا. در صورت نیاز پزشک ممکن است دوز را تغییر دهد.
• کودکان و نوزادان 6 ماه تا 18 سال.... بر اساس وزن بدن، دوز دارو توسط پزشک تعیین می شود. معمولا، دوز دارو به میزان 10 تا 12 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن (میلی گرم / کیلوگرم) و یا 230 میلی گرم به ازای هر متر مربع اندازه بدن (میلی گرم / متر مربع) لوپیناویر و 2.5 تا 3 میلی گرم / کیلوگرم (mg / kg) یا 57.5 میلی گرم/متر مربع ([ 2mg/m[) برای ریتوناویر دو بار در روز همراه با غذا. در صورت نیاز پزشک ممکن است دوز را تغییر دهد.
• نوزادان 14 روز تا 6 ماه.... بر اساس وزن بدن، دوز دارو توسط پزشک تعیین می شود. معمولا، دوز دارو به میزان 16 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم وزن بدن (میلی گرم / کیلوگرم) و یا 300 میلی گرم به ازای هر متر مربع اندازه بدن (میلی گرم / متر مربع) لوپیناویر و 4 میلی گرم / کیلوگرم یا 75 میلی گرم/متر مربع برای ریتوناویر دو بار در روز همراه با غذا.
• نوزادان کمتر از 14 روز.... توصیه نمی شود مگر اینکه پزشک آن را تجویز کند.

دوز اشکال خوراکی (قرص)
برای درمان عفونت اچ آی وی :

• بزرگسالان.... 400 میلی گرم لوپیناویر و 100 میلی گرم ریتوناویر (2 قرص) دو بار در روز یا 800 میلی گرم لوپیناویر و 200 میلی گرم ریتوناویر (4 قرص) یک بار در روز. در صورت نیاز پزشک ممکن است دوز را تغییر دهد.
• کودکان و نوزادان 6 ماه تا 18 سال.... کودک باید بتواند کل قرص را قورت دهد. بر اساس وزن بدن، دوز دارو توسط پزشک تعیین می شود. معمولا، دوز دارو به میزان 200 تا 400 میلی گرم لوپیناویر و 50 تا 100 میلی گرم ریتوناویر (2 تا 4 قرص) دو بار در روز. در صورت نیاز پزشک ممکن است دوز را تغییر دهد.
• نوزادان 14 روز تا 6 ماه.... این شکل دارویی معمولا برای این نوزادان استفاده نمی شود. لطفا به دوز محلول خوراکی مراجعه شود.
• نوزادان کمتر از 14 روز.... نوع مصرف و میزان آن توسط پزشک تعیین می شود.

در صورت فراموش کردن یک وعده دارویی چه کنیم؟
در صورت فراموش كردن دوز اين دارو، به محض يادآوری آن را مصرف كنيد. چنانچه زمان دوز بعدی فرا رسيده بود، طبق همان زمانبندی پيش برويد و دوز فراموش شده را تكرار نكنيد. هيچگاه دوز دارو را 2 بار متوالي تكرار نكنيد و برای جبران آن داروی اضافی نخورید.

درصورت استفاده بیش از حد و وموارد اورژانسی چه کنیم ؟
در این شرایط به نزدیک ترین مرکز درمانی مراجعه نموده و یا با مرکز فوریت های اورژانس تماس بگیرید.

*** توجه داشته باشید که در صورت مصرف مقدار بیش از حد محلول خوراکی توسط کودک سریع با اورژانس تماس گرفته شود. زیرا محلول خوراکی حاوی مقدار زیادی الکل و دیگر مواد مضر برای کودکان است. 

در هنگام مصرف دارو چه موارد تغذیه ای را باید در نظر گرفت؟
چنانچه پزشک معالج رژیم غذایی خاصی را توصیه نکرده است، رژیم معمولی و نرمال روزانه را ادامه دهید.

شیوه نگهداری از دارو

• اين دارو را در جعبه در بسته، در دماي اتاق، به دور از گرما، رطوبت و نور مستقيم نگه داريد. 
• از يخ زدگي دارو جلوگيري شود. 
• دور از دسترس كودكان قرار دهيد. 
• داروی تاریخ گذشته را دور بریزید ( در خصوص بهترین روش از بین بردن دارو از پزشک سوال کنید).

بررسی پیشرفت درمان، اثربخشی دارو و عوارض ناخواسته در ویزیت های منظم توسط پزشک، امری بسیار مهم است. از این طریق، پزشک از تاثیر دارو، میزان دوز مصرفی و یا ادامه ی مصرف آن اطمینان حاصل می کند. برای بررسی عوارض ناخواسته ممکن است آزمایش خون گرفته شود.
 

در صورت مصرف هر یک از این داروها از ترکیب لوپیناویر+ریتوناویر استفاده نکنید: آلفازوسین (Uroxatral®)، سیزاپراید (Propulsid®)، داروهای ارگوت (به عنوان مثال، dihydroergotamine, ergonovine, ergotamine, methylergonovine, Cafergot®, Ergomar®, Methergine®, or Migranal®)، لووستاتین (Advicor®، Altoprev®، Mevacor®)، میدازولام خوراکی (Versed®)، پیموزاید (Orap®)، ریفامپین (Rifadin®)، سالمترول (Advair®، Serevent®)، سیلدنافیل (Revatio®, simvastatin (Simcor®, Vytorin®, Zocor®)، تریازولام (Halcion®).

در طول دوره ی درمان، داروهای دیگر را مصرف نکنید مگر آنکه از قبل با پزشک معالج هماهنگ کرده باشید. این امر مر بوط به تمام داروهای با نسخه، بدون نسخه ، مکمل های گیاهی یا ویتامین نیز می شود.
 

این دارو از انتقال ویروس اچ آی وی به شریک جنسی جلوگیری نمی کند. از ایمن بودن رابطه ی جنسی با استفاده از کاندوم و یا دیگر روش های پیش گیری اطمینان حاصل کنید_ حتی اگر شریک جنسی نیز اچ آی وی داشته باشد. این دارو از انتقال ویروس اچ آی وی به دیگر افراد از طریق خون جلوگیری نمی کند. از سوزن مشترک استفاده نکنید. 
 

در طول مصرف این دارو ممکن است پانکراتیت رخ دهد. در صورت مشاهده ی هر یک از این علایم مصرف دارو را قطع کنید و سریع به پزشک مراجعه کنید: درد شدید و ناگهانی معده یا شکم ، لرز، یبوست، تهوع، استفراغ، تب، و احساس سبکی سر.
 

با مشاهده ی هر یک از این علایم بلافاصله به پزشک مراجعه کنید: درد یا حساسیت در قسمت فوقانی معده، مدفوع کم رنگ، ادرار تیره، از دست دادن اشتها، حالت تهوع، خستگی و یا ضعف غیر معمول، چشم یا پوست زرد رنگ. این علایم می تواند نشانه ی یک مشکل جدی کبدی باشد.
 

این دارو ممکن است سطح قند خون را افزایش دهد. در صورت مشاهده ی هر نوع تغییری در سطح قند در تست قند خون یا ادرار، سریع به پزشک مراجعه کنید.
 

این دارو می تواند تغییراتی در ریتم قلبی ایجاد کند و باعث بیماری هایی مانند PR یا QT شود. این دارو ممکن است ضربان قلب را تغییر داده و باعث غش یا عوارض جانبی جدی در برخی بیماران شود. با مشاهده ی هر گونه علایم مشکلات ریتم قلبی مانند ضربان سریع قلب یا تپش نامنظم سریع به پزشک مراجعه کنید.
 

این دارو ممکن است سطح کلسترول و چربی خون را افزایش دهد. در این صورت پزشک ممکن است داروی کاهنده ی کلسترول و چربی تجویز کند. با پزشک در خصوص سوالات و ابهامات خود صحبت کنید و اطلاعات لازم را به دست بیاورید.
 

در صورت مشاهده ی بثورات پوستی، کهیر، یا هر واکنش آلرژیک به این دارو، مصرف آن را قطع کرده و در اسرع وقت به پزشک مراجعه کنید.
 

در صورت مصرف این دارو، میزان الکل مصرفی باید محدود شود. زیرا محلول خوراکی Kaletra® دارای 42٪ الکل است. در صورت تصمیم به مصرف یا مصرف مترونیدازول (Flagyl®) و یا دی سولفیرام (Antabuse®) پزشک را مطلع کنید.
 

در صورت مصرف این دارو، قرص های ضد بارداری حاوی استروژن ممکن است به خوبی اثر نکنند. برای جلوگیری از بارداری، استفاده از نوع دوم کنترل بارداری _ همچون کاندوم، دیافراگم، یا فوم و ژل ضد حاملگی_ همراه با قرص توصیه می شود.
 

با شروع مصرف داروهای ضد اچ آی وی (HIV)، سیستم ایمنی بدن ممکن است قوی تر شود. در صورت ابتلا به عفونت نهان_ مانند ذات الریه و یا سل_ بدن بیمار ممکن است علایم جدیدی داشته باشد. در این صورت، به پزشک مراجعه کنید.
 

این دارو ممکن است باعث افزایش چربی بدن شود. در صورت تغییر در شکل بدن، مانند افزایش میزان چربی در قسمت فوقانی پشت و گردن، و یا در اطراف ناحیه سینه و معده، به پزشک مراجعه کنید. همچنین، با مصرف این دارو ممکن است میزان چربی در پاها، بازوها، و صورت کاهش یابد.

عليرغم تاثيراتی كه یک دارو دارد، امكان بروز برخي عوارض جانبي ناخواسته نيز وجود دارد. بروز هريك از این عوارض نيازمند مراقبتهای پزشكی و مراجعه به پزشک است.

در صورت مشاهده ی هر یک از عوارض زیر سریع به پزشک مراجعه کنید:
علایم کمتر رایج

• نفخ
• تاری دید
• لرز
• یبوست
• ادرار تیره
• خشکی دهان 
• ضربان سریع قلب 
• تب
• پوست خشک و برافروخته
• بوی نفس میوه مانند
• افزایش گرسنگی
• افزایش تشنگی
• افزایش ادرار
• سوء هاضمه
• از دست دادن اشتها
• از دست دادن هوشیاری
• حالت تهوع
• درد در معده، پهلو، و یا شکم، بیشتر در هنگام چرخش به پهلو
• تعرق
• مشکل در تنفس 
• کاهش بدون علت وزن 
• استفراغ
• چشمان و یا پوست زرد رنگ

دلیل ناشناخته

• تاول، پوسته پوسته یا شل شدن پوست
• درد یا احساس ناراحتی در قفسه سینه
• سرفه 
• اسهال
• خارش
• درد مفاصل و عضلات
• سبکی سر، سرگیجه، یا غش
• ضایعات پوستی قرمز، اغلب با یک مرکز بنفش رنگ
• چشم قرمز و تحریک شده
• تنگی نفس
• ضربان کند یا نامنظم قلب 
• گلو درد
• زخم، جراحت، و یا لکه های سفید در دهان یا روی لب
• خستگی غیر معمول

تعدادی از عوارض جانبی نیاز به توجه پزشکی ندارد. این عوارض به مرور و با عادت بدن به دارو از بین می روند. درمانگر می تواند راه هایی برای جلوگیری و یا کاهش برخی از این عوارض جانبی ارایه دهد. چنانچه این عوارض طولانی و آزار دهنده شدند، و یا ابهامی در موردشان داشتید به پزشک مراجعه کنید:
علایم کمتر رایج

• مدفوع غیر طبیعی
• اسیده و یا ترش کردگی معده
• آروغ 
• سردرد
• سوزش معده
• فقدان یا از دست دادن قدرت
• درد
• بثورات پوستی
• ناراحتی یا درد معده
• اختلال خواب

دلیل ناشناخته

• توزیع مجدد چربی بدن

ممکن است عوارض دیگری که در این لیست نیامده در برخی بیماران رخ دهد. در این خصوص به پزشک معالج مراجعه شود.