مانیتول (استنشاقی)
(Mannitol (Inhalation route
دارو شناسی
داروی مانیتول در بیماران بالای 6 سال مصرف می شود تا به تشخیص بیماری آسم کمک کند. این دارو در فرایندی به نام تست چالش برونش استفاده می شود و به دکتر کمک می کند تا تاثیر این دارو را بر ریه ها چک کرده و مشکلات تنفسی را بررسی کند.
مانیتول فقط توسط پزشک و تحت نظارت مستقیم وی مصرف می شود و به شکل کپسول موجود می باشد.
پیش از مصرف
در تصمیم گیری برای انجام تست چالش برونش، خطرات و مزیت های مربوط به آن با یکدیگر مقایسه می شوند. تصمیم نهایی توسط پزشک گرفته می شود. به علاوه برخی عوامل دیگر نیز بر روی نتیجه تست تاثیر می گذارند. برای انجام این تست در نظر گرفتن نکات زیر ضروری است.
آلرژی و حساسیت
اگر به این دارو یا هر داروی دیگری حساسیت نشان داده اید، حتما پزشک خود را مطلع سازید. به علاوه اگر دچار حساسیت های دیگری هم هستید، مانند حساسیت غذایی، حساسیت به رنگ، مواد نگهدارندهو یا حیوانات، به پزشک خود اطلاع دهید. در مورد داروهایی که تاکنون مصرف نکرده اید، ابتدا دستورالعمل دارو را بخوانید.
اطفال
بررسی های انجام شده در مورد مصرف این دارو در کودکان بالای 6 سال ممنوعیت و محدودیتی نشان نداده است و اثر بخشی دارو را زیر سوال نبرده است. با این حال مانیتول نباید برای کودکان زیر 6 سال استفاده شود.
سالمندان
مطالعاتی در مورد مصرف این دارو در افراد سالمند انجام نشده است. اثر بخشی و ایمنی دارو اثبات نشده است.
دوران بارداری
بررسی های انجام شده در مورد مصرف این دارو در نمونه های حیوانی اثرات معکوس نشان داده است. در مورد خانم های باردار نیز بررسی کافی انجام نشده است.
دوران شیردهی و مادران شیرده
بررسی های انجام شده در مورد مصرف این دارو در مادران شیرده نشان دهنده خطراتی بر روی نوزاد بوده است.
تداخلات دارویی
گرچه برخی داروها را نمی توان همزمان با برخی دیگر مصرف کرد، اما در برخی موارد با وجود تداخلات دارویی، می توان دو دارو را همزمان مصرف کرد. در این شرایط پزشک ممکن است میزان مصرف دارو را تغییر دهد یا تدابیر احتیاطی دیگری بیندیشد. در زمان انجام این تست اگر داروی دیگری نیز مصرف می کنید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید، به ویژه هر یک از داروهای لیست شده در زیر. تداخلات زیر بر اساس اهمیت آنها انتخاب شده اند و لزوما همه آنها رخ نمی دهند.
انجام این تست با هریک از داروهای زیر معمولا توصیه نمی شود، اما در برخی موارد ضروری خواهد بود. اگر هر دو دارو با هم تجویز شوند، پزشک میزان مصرف یا دفعات مصرف یک یا هر دو دارو را تغییر خواهد داد.
• Arsenic Trioxide
• Droperidol
• Levomethadyl
• Sotalol
• Tobramycin
انجام این تست تشخیصی با هر یک از داروهای زیر خطر بروز برخی عوارض جانبی را افزایش می دهد، اما به هرحال مصرف هر دو دارو بهترین درمان محسوب می شود. اگر هر دو دارو با هم تجویز شده اند، پزشک میزان مصرف یا وعده های مصرف دارو را تغییر خواهد داد.
• Licorice
دیگر تداخلات دارویی
بعضی داروها را نباید در زمان غذا خوردن یا با برخی غذاهای خاص مصرف کرد چرا که ممکن است تداخلاتی به وجود آید. مصرف تنباکو و الکل با بعضی داروها نیز خطرناک می باشد. در مورد زمان مناسب مصرف دارو و غذاهای مناسب دوره ی مصرف دارو با پزشک خود مشورت کنید.
دیگر مشکلات پزشکی
وجود مشکلات پزشکی دیگر بر روی مصرف این دارو تاثیر می گذارند. در صورتی که مشکلات دیگری دارید، با پزشک خود در میان بگذارید، به ویژه اگر یکی از موارد زیر باشند:
• آنژین (درد شدید قفسه سینه)
• سرفه شدید
• هموپتیزی (سرفه خونی)
• عفونت (به عنوان مثال دستگاه تنفسی تحتانی و فوقانی)
• بیماری های ریوی یا دیگر مشکلات تنفسی (به عنوان مثال اختلال تنفسی)
• پنوموتوراکس (هوا یا گاز در حفره قفسه سینه)
• اسپیرومتری ناشی از انقباض برونش (مشکل تنفسی در طول تست اسپیرومتری)
• جراحی (به عنوان مثال معده، سینه و چشم) – در این شرایط دارو با احتیاط مصرف شود، زیرا ممکن است مشکل را وخیم تر سازد.
• آنوریسم مغزی یا آئورت ( مشکل قلبی یا مشکل رگ های خونی)
• حمله قلبی که به تازگی رخ داده باشد.
• فشار خون بالا
• سکته مغزی که اخیرا رخ داده باشد – در این بیماران نباید استفاده شود، زیرا ممکن است منجر به اسپاسم برونش شود.
• بیماری کبد – با احتیاط مصرف شود. تاثیرات دارو تشدید می شوند، زیرا دارو با سرعت کمتری از بدن خارج می شود.
نحوه مصرف
داروی مانیتول با دستگاه خاصی استنشاق می شود که تاثیر دارو را بر ریه ها اندازه گیری خواهد کرد. این دارو توسط یک پزشک یا درمان گرهای آموزش دیده به بیمار داده می شود که پزشک یا درمانگر در طول انجام تست همراه بیمار خواهد بود. پس از کامل شدن تست پزشک بلافاصله نتیجه را مشاهده خواهد کرد (نتیجه مثبت یا منفی برای آسم).
Aridol یک کیت تست می باشد که برای استنشاق یک بیمار می باشد و شامل 3 بسته حاوی 19 کپسول مانیتول است که برای استنشاق در نادازه های مشخص شده و انجام تست چالش برونش مورد استفاده قرار می گیرند.
کپسول را نباید در دهان گذاشت یا آن را بلعید. برای انجام تست به نکات زیر دقت کنید:
• قبل از انجام تست چالش برونش پزشک از شما می خواهد یک آزمایش تنفس یا ریه انجام دهید (به عنوان مثال تست اسپیرومتری).
• سپس یک کلیپ بینی روی بینی شما قرار خواهد گرفت و شما می توانید تنها از راه دهان نفس بکشید.
• یک کپسول را در دستگاه استنشاق قرار دهید. دکمه های دو طرف را فشار دهید تا کپسول سوراخ شود.
• برای استنشاق این دارو باید به طور کامل نفس بکشید و تا جایی که می توانید هوای ریه ها را خارج کنید. دستگاه استنشاق را فقط جلوی دهان خود قرار دهید.
• دهان خود را باز کرده و به آهستگی اما عمیق نفس بکشید (مشابه خمیازه کشیدن).
• نفس خود را به مدت 5 دقیقه نگه دارید، سپس قبل از برداشتن کلیپ بینی به آرامی نفس خود را به بیرون بدهید.
• از شما خواسته می شود که مراحل بالا را تا 8 مرتبه تکرار کنید. این کار برای بررسی تاثیر Aridol بر روی ریه ها انجام می شود.
• زمانی که این تست تمام شد، یک داروی استنشاقی به شما داده خواهد شد تا در تنفس به شما کمک کند (برای بیمارانی که نتیجه آزمایش مثبت است).
• دستگاه استنشاق را پس از استفاده دور بیندازید.
اقدامات احتیاطی
در زمان انجام تست برونش پزشک به دقت شرایط را بررسی می کند و اثر بخشی دارو را مشاهده می کند تا عوارض ناخواسته را نیز مورد بررسی قرار دهد.
این دارو ممکن است منجر به اسپاسم شدید نایژه ها یا نای (bronchospasm) شود. در صورت مشاهده هر یک از موارد زیر بلافاصله به پزشک مراجعه کنید: سرفه، مشکل تنفسی، تنگی نفس و خس خس پس از دریافت دارو. پزشک برای درمان این علائم یک استنشاق کننده کوتاه مدت خواهد داد.
عوارض جانبی
در کنار تاثیرات مفید، هر دارو دارای عوارض جانبی نیز می باشد. گرچه تمام این عوارض جانبی اتفاق نمی افتند، اما در صورت بروز هریک از آنها درمان های خاصی لازم است. در صورت مشاهده ی هر یک از علائم زیر فورا به پزشک مراجعه کنید:
عوارض کمتر مشاهده شده:
• ناراحتی قفسه سینه
• سرفه
• مشکل تنفسی
• آبریزش بینی
• تنگی نفس
• گلو درد
• سفتی قفسه سینه
• استفراغ
• خس خس کردن
عوارض ناشناخته
• عق زدن
برخی عوارض جانبی نیاز به درمان نداشته و به خودی خود درمان می شوند. این عوارض در طول زمان و با مطابقت بدن به دارو برطرف می شوند. به علاوه پزشک نیز راهکارهایی برای پیشگیری ز بروز این عوارض و یا درمان آنها ارائه می دهد. در صورتی که هر یک از عوارض زیر به طور مستمر مشاهده شدند و یا در مورد آنها سوالی داشتید، با پزشک خود مشورت کنید.
عوارض رایج
• سردرد
عوارض کمتر مشاهده شده
• سرگیجه
• تهوع
• گلو درد
عوارض دیگری که در اینجا لیست نشده اند هم ممکن است اتفاق بیفتد. به هرحال در صورت مشاهده هرگونه عوارض به پزشک مراجعه کنید.