فولیتروپین بتا (زیرجلدی)

از داروی فولیتروپین بتا برای درمان ناباروری در مردان و زنان استفاده می شود.  این دارو یک هورمون  ساخته شده توسط انسان به نام هورمون تحریک کننده فولیکول (FSH) است.

هورمون FSH  در بدن توسط غده هیپوفیز تولید می شود.  داروی فولیتروپین بتا به رشد تخمک در تخمدان های زنان و اسپرم در بیضه ها کمک می کند.   

داروی فولیتروپین بتا جایگزین FSH طبیعی در بدن است.

داروی فولیتروپین بتا به رشد تخمک در زنانی که به دلیل مشکلات تخمک گذاری قادر به باردار شدن نیستند ، کمک می کند. برخی از زنان هم زمان با استفاده از برنامه باروری از این دارو استفاده می کنند.  

داروی فولیتروپین بتا در زنانی که تخمدان های سالم ندارند و از روش های باروری مانند تزریق IVF و تزریق انسداد اسپرم استفاده می کنند ،  (intracytoplasmic sperm injection) (ICSI) مورد استفاده قرار می گیرد.   

این دارو با این روش ها همراه با گونادوتروپین کوریونی انسان (hCG) مورد استفاده قرار می گیرد.

داروی فولیتروپین بتا همراه با گونادوتروپین کوریونی انسان (hCG) برای افزایش تولید اسپرم در مردان استفاده می شود.

این دارو فقط با نسخه پزشک دردسترس می باشد.

این دارو به اشکال زیرموجود می باشد:

• محلول
• پودر برای تهیه محلول
• کیت

اسامی تجاری

1.  Follistim
2. Follistim AQ
3. Gonal-f RFF

درتصمیم گیری برای استفاده از یک دارو،  خطرات ناشی از مصرف دارو باید کمتر ازمزایای آن باشد.

درانتخاب این دارو دقت کنید.  حتما با نظر پزشک ازاین دارو استفاده کنید. 

آلرژی و حساسیت

وجود هرگونه حساسیت به این دارو یا داروهای دیگررا به اطلاع پزشکتان برسانید. 

همچنین وجود هرگونه حساسیت به غذا،  رنگ،  مواد نگهدارنده و یا حیوانات را به پزشکتان اطلاع دهید. 

برای استفاده ازداروهای بدون نسخه حتما بروشورآنها را به دقت مطالعه کنید.

کودکان

مطالعات مناسب تا به امروز درمورد اثرات داروی تزریقی فولیتروپین بتا درکودکان انجام نشده است. 

با این حال، ایمنی و اثربخشی این دارو درکودکان ثابت نشده است.

سالمندان

مطالعات مناسب تا به امروز درمورد اثرات داروی تزریقی فولیتروپین بتا درسالمندان انجام نشده است. 

 با این حال احتیاط و یا تنظیم  دوز برای بیماران سالمند لازم است.

دوران بارداری

هرچند مطالعات انجام شده برروی حیوانات اثرات سوء نشان داده اند اما مطالعات کافی برروی زنان بارداردراین زمینه انجام نشده است.

دوران شیردهی و مادران شیرده

هیچ تحقیقی برروی زنان  شیرده انجام نشده که نشان دهنده میزان خطر برای نوزاد دردوران شیردهی باشد. 

دردوران شیردهی برای استفاده از یک دارو،  خطرات ناشی از مصرف دارو باید کمتر ازمزایای آن باشد.

داروی تزریقی فولیتروپین بتا فقط باید توسط پزشک برای شما تجویزشود تا شرایط شما را بهبود بخشد.  دارو را بیش از میزان تجویزشده مصرف نکنید.

قبل ازاستفاده از داروی تزریقی فولیتروپین بتا مطمئن شوید که از تمامی مزایا و خطرات دارو مطلع هستید. 

بروشورآن را مطالعه کنید تا اطلاعات لازم را درمورد دارو کسب کنید. اگر ابهامی وجود داشت با پزشک خود مطرح کنید.

این دارو باید توسط پرستار با تجربه  به شما تزریق شود.  دارو به صورت یک شات در زیر پوست ( برای زنان و مردان) یا در عضله (برای زنان)  تزریق می شود.

اگر از این دارو درخانه استفاده می کنید ،  آموزش لازم برای تزریق دارو به شما داده خواهد شد.

درصورت بروز هر گونه مشکل درهنگام  استفاده از داروی تزریقی فولیتروپین بتا به پزشک معالج خود اطلاع دهید.

داروی تزریقی فولیتروپین بتا همراه با هورمون دیگری به نام گونادوتروپین کوریونی انسان (hCG) مورد استفاده قرار می گیرد.  

این دارو در دو فرم موجود است :  

• کارتریج ،
• ویال.   

به منظورجلوگیری از مشکلات پوستی ناشی از تزریق شات ، دارو را به صورت چرخشی درمناطق تعیین شده  تزریق کنید. 

اگر دارو درسرنگ تغییر رنگ داده و یا اگر ذراتی درآن مشاهده کردید، از آن استفاده نکنید.

اگر از کارتریج Follistim® AQ استفاده می کنید موارد زیر را رعایت کنید :

• این دارو فقط باید با قلم Follistim® استفاده شود.
• اگر نابینا هستید و یا مشکلات بینایی دارید خودتان از این دارو استفاده نکنید و تزریق دارو را به فرد دیگری بسپارید.   
• از سوزن قلم  دوبار استفاده نکنید.

دوزدارو

مقدارمصرف شما بستگی به میزان دوزدارو دارد. همچنین تعداد دفعاتی که در طول روز دارو مصرف می کنید و فاصله بین دوزهای دارویی و همچنین مدت زمان مصرف داروبستگی به بیماری شما دارد.

برای شکل تزریقی دارو برای درمان ناباروری در مردان  : 

• • • بزرگسالان 450 واحد در هفته که به دو یا سه دوز در هفته تقسیم می شود.     
    • کودکان : استفاده از این دارو در کودکان توصیه نمی شود.  

برای شکل تزریقی دارو برای درمان ناباروری در زنان :

• بزرگسالان :  تزریق Follistim® AQ .  در ابتدا  75 واحد (IU) یک بار در روز به صورت تزریق زیر پوستی و یا عضلانی.

در صورت نیاز ممکن است پزشک دوز دارو را افزایش دهد. با این حال ، دوز دارو معمولاً بیش از 300 IU در روز نیست.

• کارتریج   Follistim® AQ:  در ابتدا 50 واحد (IU)  یک بار در روز تزریق زیر پوست برای حداقل 7 روز اول.

در صورت نیاز ممکن است پزشک دوز دارو را افزایش دهد. با این حال ، دوز معمولاً بیش از   250IU   در روز نیست.

• • •  کودکان : استفاده از این دارو در کودکان توصیه نمی شود.  

برای شکل تزریقی دارو برای کمک به مراحل فن آوری باروری :

• بزرگسالان :  تزریق Follistim® AQ . در ابتدا  150 تا 225  واحد   (IU) یک بار در روز به صورت تزریق زیر پوستی  و یا عضلانی.

در صورت نیاز ممکن است پزشک دوز دارو را افزایش دهد.  با این حال ، دوز معمولاً بیش از 600 IU در روز نیست.

• • • کودکان : استفاده از این دارو در کودکان توصیه نمی شود.  

برای زنان با تخمدان های سالم تحت درمان های باروری مانند IVF  یا   ICSI :

• بزرگسالان :  تزریق Follistim® AQ . در ابتدا  200 واحد   (IU) یک بار در روز به صورت تزریق زیر پوستی  و یا عضلانی برای حداقل 7 روز .

در صورت نیاز ممکن است پزشک دوز دارو را افزایش دهد. با این حال ، دوز معمولاً بیش از 600 IU در روز نیست.

• کودکان : استفاده از این دارو در کودکان توصیه نمی شود.  

درصورت فراموش کردن یک وعده دارویی چه کنیم؟

اگریک بارمصرف دارو را فراموش کردید ، با پزشک در مورد زمان مصرف دوز بعدی مشورت کنید.  

درهنگام استفاده بیش ازحد و موارد اورژانسی چه کنیم؟

در این صورت با پزشک معالج خود تماس بگیرید.

درهنگام مصرف دارو چه موارد تغذیه ای را باید درنظرگرفت؟

اگرپزشک معالج رژیم غذایی خاصی را توصیه نکرده است رژیم معمولی و نرمال روزانه خود را ادامه دهید.

شیوه نگهداری ازدارو

دارو را دردمای معمولی اتاق نگهداری کنید و ازگرما، رطوبت، نورمستقیم و یخ زدگی محافظت کنید.

دردارو را محکم ببندید.  دورازدسترس اطفال نگهداری کنید.  دارو را بیش از حد نیاز خود تهیه نکنید.

کنترل و معاینه مرتب بیماردرطول درمان و استفاده ازاین دارو برای اطمینان ازعملکرد آن حائز اهمیت است. 

اگرپس ازچند روز ازمصرف دارو بیماری تشدید شد یا بهترنشدید به پزشک معالج خود مراجعه کنید.

درصورت استفاده از این دارو، اگر فکر می کنید باردار شده اید ، بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.

در صورت حاملگی در حین انجام IVF یا  ICSI، احتمال ابتلا به حاملگی خارج رحمی وجود دارد.

حاملگی خارج رحمی می تواند یک وضعیت جدی و تهدید کننده زندگی باشد. همچنین می تواند مشکلاتی برای بارداری در آینده بوجود بیاورد.

این دارو ممکن است خطر ابتلا به لخته شدن خون ، حمله قلبی یا سکته مغزی را افزایش دهد. این مشکل در افراد مبتلا به بیماری قلبی بیشتر است.  

اگر دچار درد قفسه سینه ، تنگی قفسه سینه ، ضربان قلب سریع یا نامنظم،  سوزش غیرعادی یا گرمی پوست ، سرفه ، مشکل  تنفسی ، مشکل ناگهانی در طول شبانه روز، یا تورم غیرطبیعی مچ پا یا پاها شدید که می تواند نشانه هایی از مشکلات جدی قلب یا لخته های خون باشد ، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. 

اقدامات احتیاطی برای زنانی که از این دارو استفاده می کنند:

اگر پزشک از شما خواسته است که هر روز دمای پایه بدن خود را  (BBT) ثبت کنید ، به  دقت دستورالعمل های وی را دنبال کنید.

این دارو ممکن است خطر ابتلا به یک مشکل تخمدان به نام سندروم هایپراستیمولیشن تخمدان (OHSS)  است را افزایش دهد.      

سندروم هایپراستیمولیشن تخمدان مشکل جدی است که می تواند تهدید کننده زندگی باشد.

در صورت درد شدید در ناحیه شکمی معده ، تهوع ، استفراغ ، افزایش وزن ، اسهال ، کاهش ادرار و یا مشکل تنفسی ،  مصرف این دارو را متوقف کرده و با پزشک خود مشورت کنید.

این دارو ممکن است بیش از یک تخمک را در یک زمان از تخمدان  آزاد کند.  و شما ممکن است بارداری دو قلو را تجربه کنید.   پیش از شروع استفاده از این دارو در این مورد با پزشک خود صحبت کنید.

هردارویی با وجود مزایا درمورد درمان ممکن است عوارض جانبی هم بدنبال داشته باشد.  عوارض جانبی جدی ممکن است درطول درمان با این دارو رخ دهد. 

گاهی عوارض جانبی بدون هیچگونه پیش آگاهی اتفاق می افتند.  اما اغلب علائم هشداردهنده وجود دارند. 

اگرهرکدام ازعوارض جانبی زیررخ داد بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.

عوارض جانبی بیشتر رایج

• درد شدید شکم یا معده  
• نفخ
• اسهال
• تهوع یا استفراغ شدید
• ناراحتی و درد شدید معده یا لگن
• افزایش وزن سریع  

عوارض جانبی کمتر رایج

• خونریزی واژینال شدید بدون قاعدگی
• قرمزی ، درد یا تورم در محل تزریق
• خستگی یا ضعف غیر عادی

عوارض جانبی ناشناخته  

• مشکل تنفسی
• درد در قفسه سینه ، کشاله ران یا پاها ، به ویژه ساق پا
• سردرد شدید و ناگهانی
• لکنت زبان
• از دست دادن ناگهانی هماهنگی
• ضعف شدید یا بی حسی ناگهانی در دست ها یا پا ها
• تنگی نفس ناگهانی[G1]   
• تغییرات دید

برخی ازعوارض جانبی نیازی به توجهات پزشکی ندارد.  این عوارض ممکن است درطول درمان و تنظیم بدن با دارو برطرف شود. 

پزشک شما می تواند راهکارهایی برای جلوگیری و یا کاهش عوارض به شما توصیه کند. 

عوارض جانبی  بیشتر رایج

• پف کردن پوست
• سردرد
• جوش

عوارض جانبی  کمتر رایج

• درد بدن  
• لرز
• مشکل دفع
• سرگیجه
• پوست خشک
• ضربان سریع قلب
• تب
• ریزش مو
• تاول
• تنفس سریع یا کم عمق
• راش
• تورم سینه یا درد سینه در زنان و مردان

عوارض جانبی ناشناخته

• حساسیت پستان
• خونریزی طبيعی قاعدگی زود تر و طولانی تر از موقع

اگربا مشکلات دیگری دررابطه با مصرف این دارو مواجه شدید با پزشک خود مشورت و بررسی کنید.

اگرچه بعضی ازداروها نباید با یکدیگرمصرف بشوند،  اما گاهی اوقات لازم است دو دارو همزمان استفاده شوند حتی اگرتداخل دارویی داشته باشند. 

درچنین مواردی ممکن است پزشک دوزدارو را عوض کند و یا سایراقدامات احتیاطی لازم را به عمل آورد.

 درصورتی که هرنوع داروی دیگری چه با نسخه پزشک و چه بدون نسخه پزشک مصرف می کنید حتما به پزشک خود اطلاع دهید.

تداخلات دارویی دیگر

بعضی ازداروها را نباید باغذا و یا درنزدیکی وقت غذا و یا با غذاهای خاصی مصرف کرد چون ممکن است تداخل داروی پیش بیاید.

استفاده ازالکل یا سیگاردرهنگام مصرف بعضی ازداروها هم ممکن است موجب تداخل دارویی بشود.

سایرمشکلات پزشکی

• مشکلات کنترل نشده غدد آدرنال
• آلرژی به برخی از آنتی بیوتیک ها مانند استرپتومایسین و نئومایسین  یا سابقه آن
• کیست تخمدان یا تخمدان بزرگ
• سطح FSH بالا در خون  
• مشکلات کنترل نشده غده هیپوفیز
• مشکلات کنترل نشده غده تیروئید
• تومور مغزی در ناحیه هیپوتالاموس یا غده هیپوفیز
• تومور در پستان  
• تومور در تخمدان یا رحم  
• تومور در بیضه  
• خونریزی شدید یا نامنظم واژینال به علل ناشناخته ،   در بیماران با این شرایط نباید استفاده شود.
• لخته های خون (ترومبوز) یا سابقه آن
• مشکلات رگ های خونی  
• مشکلات تنفسی یا مشکل ریوی
• پیچ خوردگی تخمدان (چرخش تخمدان) یا سابقه آن
• جراحی معده  یا سابقه آن . با احتیاط مصرف شود.  ممکن است این شرایط بدتر شود