ملفالان (درون وریدی)
Melphalan
دارو شناسی
ملفالان برای درمان مولتیپل میلوما (سرطان مغز استخوان) تزریق می شود و به عنوان درمان شرایط قبل از انجام پیوند مغز استخوان در بیماران مبتلا به مولتیپل میلوما استفاده می شود. ملفالان به گروهی از داروها تعلق دارد که عوامل القاء کننده (داروهای سرطانی) نامیده می شوند. این دارو بر روی رشد سلول های سرطانی دخالت می کند و در نهایت این سلول ها توسط بدن از بین می روند. از آنجایی که رشد سلول های طبیعی نیز ممکن است تحت تاثیر ملفالان قرار بگیرند، عوارض دیگری نیز ممکن است بروز کند. قبل از شروع درمان با ملفالان در مورد مزایا و خطرات مصرف دارو با پزشک خود مشورت کنید.
این دارو تنها تحت نظارت مستقیم پزشک تزریق می شود و به شکل زیر در بازار موجود است:
- پودر برای محلول
پیش از مصرف
در تصمیم گیری برای مصرف یک دارو، خطرات مصرف آن با مزیت های مصرف دارو مقایسه می شوند. این تصمیم توسط بیمار و پزشک گرفته می شود. در مورد داروی ملفالان به نکات زیر توجه داشته باشید.
حساسیت
اگر تاکنون به این دارو یا هر داروی دیگری حساسیت نشان داده اید، با پزشک خود در میان بگذارید. به علاوه هر گونه حساسیت دیگری، مانند حساسیت های غذایی، حساسیت به رنگ و مواد نگهدارنده و حیوانات را نیز به پزشک خود اطلاع دهید. در مورد داروهایی بدون تجویز پزشک مصرف می کنید، حتما بسته بندی آن را مطالعه کنید.
اطفال
در مورد مصرف داروی ملافان در کودکان بررسی های کافی انجام نشده است. ایمنی و اثربخشی دارو تایید نشده است.
سالمندان
بررسی هایی که تاکنون در مورد مصرف داروی ملافان در سالمندان انجام شده مشکل خاصی برای این گروه سنی نشان نداده است.
دوران شیردهی و مادران شیرده
در مورد عوارض مصرف داروی ملفالان در دوران شیردهی تحقیقات کافی انجام نشده است. قبل از مصرف خطرات و مزیت های دارو را با یکدیگر مقایسه کنید.
دیگر مشکلات پزشکی
وجود دیگر مشکلات پزشکی نیز بر روی مصرف این دارو تاثیر می گذارند. اگر دچار بیماری یا شرایط پزشکی خاصی هستید، حتما به پزشک اطلاع دهید، به ویژه هر یک از بیماری های زیر:
- کم خونی
- نارسایی مغز استخوان (Bone marrow suppression)
- لکوپنی (پایین بودن گلبول های سفید خون)
- بیماری کبد
- ترومبوسیتوپنی (پایین بودن پلاکت های خون) – در این شرایط با احتیاط مصرف شود، زیرا ممکن است بیماری را بدتر کند.
- عفونت – توانایی مقابله با عفونت را کاهش می دهد.
- بیمای کلیوی – با احتیاط مصرف شود. به خاطر دفع آهسته دارو از بدن اثرات دارو تشدید می شوند.
نحوه مصرف
این دارو در یک بیمارستان یا مرکز درمان سرطان تزریق می شود. یک پرستار آموزش دیده یا پزشک کار تزریق این دارو را انجام می دهد. داروی ملفالان از طریق سوزن وارد رگ می شود.
داروی ملفالان همراه با راهنمای اطلاعات دارویی به بیمار ارائه می شود. بهتر است اطلاعات دارویی با دقت مطالعه شده و اگر سوالی دارید از پزشک خود بپرسید.
اقدامات احتیاطی
بسیار مهم است که پزشک با ملاقات های منظم بهبود بیماری را بررسی کند و در صورت نیاز و مشاهده عوارض جانبی میزان مصرف دارو را تغییر دهد.
مصرف این دارو در دوران بارداری ممکن است به جنین آسیب برساند. در دوره درمان با این دارو و تا مدتی پس از آن از روش های مطمئن برای پیشگیری از بارداری استفاده کنید. مردها نیز دقت داشته باشند در دوران مصرف این دارو و تا مدت ها پس از آن باعث باردار شدن پارتنر خود نشوند. اگر همزمان با مصرف این دارو فکر می کنید باردار شده اید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
داروی ملفالان ممکن است باعث بروز واکنش های حساسیتی جدی شود، از جمله آنافیلاکسی. آنافیلاکسی بسیار خطرناک است و نیاز به مراقبت های فوری پزشکی دارد. در زمان مصرف این دارو در صورت مشاهده هر یک از این علائم بلافاصله به پزشک مراجعه کنید: جوش های پوستی، خارش، کهیر، گرفتگی صدا، سبکی سر، ضعف، مشکل در بلع، خستگی زیاد، مشکل تنفسی و یا هر گونه التهاب در دست ها، صورت یا دهان.
داروی ملفالان به طور موقت تعداد گلبول های سفید خون را کاهش می دهد و خطر ابتلا به عفونت ها را افزایش می دهد. این دارو ممکن است تعداد پلاکت های خون را نیز کاهش دهد که برای انعقاد خون ضروری هستند. در صورت بروز هر یک از این موارد اقدامات احتیاطی لازم را انجام دهید، به ویژه زمانی که تعداد گلبول های سفید خون کاهش پیدا می کند و خطر بروز عفونت افزایش می یابد:
- در صورت امکان از نزدیک شدن به افراد مبتلا به عفونت اجتناب کنید. اگر فکر می کنید دچار عفونت شده اید یا دچار تب و لرز، سرفه یا گرفتگی صدا، کمردرد یا پهلو درد و یا درد به هنگام دفع ادرار هستید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
- در صورت مشاهده هر یک از این علائم بلافاصله به پزشک مراجعه کنید: خونریزی یا کبودی غیرعادی، مدفوع قیری، مشاهده خون در ادرار یا مدفوع یا مشاهده لکه های قرمز بر روی پوست.
- زمانی که مسواک می زنید یا از نخ دندان و خلال دندان استفاده می کنید، مراقب باشید. پزشک یا دندانپزشک شما در زمان مصرف داروی ملفالان روش های دیگری برای تمیز کردن دندان ها و لثه هایتان به شما پیشنهاد خواهند داد. قبل از انجام هرگونه معاینات دهان و دندان با پزشک خود مشورت کنید.
- قبل از اینکه به چشم ها یا داخل بینی خود دست بزنید، دست های خود را به خوبی بشویید.
- در زمان استفاده از اشیاء تیز مانند چاقو، تیغ یا ناخن گیر خیلی مراقب باشید.
- از انجام ورزش ها یا قرار گرفتن در موقعیت هایی که خطر آسیب دیدگی یا کبودی را افزایش می دهند، اجتناب کنید.
زمانی که با داروی ملفالان تحت درمان هستید و پس از توقف مصرف آن، بدون مشورت و تایید پزشک هیچ واکسنی تزریق نکنید. این دارو قدرت تحمل بدن را کاهش می دهد و ممکن است واکسن تزریق شده اثربخشی خوبی نداشته باشد و یا به عفونت مربوط به واکسن مبتلا شوید. به علاوه نباید به افرادی که واکسن تزریق کرده اند نزدیک شوید یا با آنها در یک اتاق حضور داشته باشید، زیرا احتمال انتقال ویروس به شما وجود دارد. نمونه هایی از این واکسن ها عبارتند از واکسن های زنده سرخک، اوریون، آنفلوآنزا (واکسن آنفلوآنزای مرغی)، ویروس پولیو (شکل خوراکی)، روتا ویروس و سرخچه. به افرادی که هر یک از این واکسن ها را دریافت کرده اند نزدیک نشوید و اگر در این باره سوالی دارید به پزشک خود مراجعه کنید.
ملفالان ممکن است باعث اسهال، تهوع یا استفراغ و یا زخم در دهان شود. با پزشک خود در مورد روش های کنترل این علائم مشورت کنید.
در صورت بروز هر یک از این علائم بلافاصله به پزشک مراجعه کنید: درد یا حساسیت به لمس در قسمت فوقانی معده، مدفوع رنگ پریده، ادرار تیره، از دست دادن اشتها، تهوع، استفراغ یا زرد شدن چشم ها و یا پوست. این ها ممکن است علائم یک مشکل کبدی جدی باشند.
مصرف داروی ملفالان خطر ابتلا به انواع سرطان های دیگر را افزایش می دهد. اگر در این باره دچار نگرانی هستید، با پزشک خود مشورت کنید.
برخی زنان و مردانی که از این دارو استفاده می کنند، قدرت باروری خود را از دست می دهند. داروی ملفالان ممکن است به طور موقت باعث توقف دوره های قاعدگی خانم ها شود. اگر این مسئله باعث نگرانی شما شده است، با پزشک خود مشورت کنید.
عوارض جانبی
هر دارو در کنار تاثیرات اولیه دارای عوارض جانبی هم است که در صورت مشاهده هرگونه عارضه جانبی بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
عوارض رایج
- درد قفسه سینه
- لرز
- سرفه یا خشن شدن صدا
- تب
- کمر درد یا پهلو درد
- مشکل یا درد در هنگام دفع ادرار
- تنگی نفس
- بروز زخم یا لکه های سفید بر روی لب ها یا در دهان
- التهاب غدد لنفاوی
- خونریزی یا کبودی غیرمعمول
- خستگی و ضعف غیرمعمول
عوارض ناشناخته
- درد شکم یا معده
- نامنظم شدن یا توقف دوره های قاعدگی
- درد کمر یا درد پا
- خونریزی لثه ها
- نفخ شکم یا معده
- تاری دید
- مدفوع به رنگ خاک رس
- گیجی
- ادرار تیره
- مشکل تنفسی یا تنفس سخت
- مشکل در بلع
- سرگیجه، ضعف یا سبکی سر در هنگام بلند شدن ناگهانی
- ضربان قلب یا نبض سریع یا نامنظم
- التهاب عمومی بدن
- سردرد
- کهیر، خارش یا جوش های پوستی
- سوء هاضمه
- مدفوع به رنگ روشن
- از دست دادن اشتها
- تهوع و استفراغ
- تنفس همراه با صدا
- خون دماغ
- درد یا احساس پر بودن در سمت راست معده یا شکم
- پوست رنگ پریده
- پف کردن یا التهاب پلک ها یا اطراف چشم ها، صورت، لب ها یا زبان
- قرمز شدن پوست، به ویژه اطراف گوش ها
- گلو درد
- عرق کردن
- التهاب چشم ها، صورت، دست ها، مچ پاها و پاها
- سفتی قفسه سینه
- بوی بد دهان
- توده های غیرعادی
- خون استفراغ کردن
- کاهش یا افزایش وزن
- زردی چشم ها یا پوست
برخی عوارض جانبی خیلی جدی نیستند و پس از اینکه بدن خود را با این دارو تطبیق دهد، این عوارض به خودی خود برطرف می شوند. پزشک نیز می تواند راهکارهایی برای پیشگیری یا از برطرف کردن این عوارض به بیمار ارائه دهد. به هرحال در صورت مشاهده ی هر یک از عوارض جانبی زیر،و آزار دهنده شدن آنها پزشک خود را مطلع سازید:
عوارض کمتر مشاهده شده
- سوء هاضمه
- خارج شدن گاز از بدن
- پر بودن معده
عوارض ناشناخته
- تغییر رنگ پوست
- ریزش مو یا نازک شدن موها
- درد، قرمزی، زخم یا شل شدن پوست در محل تزریق
- زخم یا تاول
این دارو ممکن است باعث عوارض دیگری شود که در اینجا به آنها اشاره نشده است. در صورت مشاهده هر گونه عارضه بهتر است به پزشک خود مراجعه کنید.
تداخلات دارویی
تداخلات شدید با سایر داروها
Varicella Virus Vaccineگرچه برخی داروها به هیچ عنوان نباید با هم مصرف شوند، اما در برخی موارد با وجود تداخل، دو دارو با هم مصرف می شوند. در این موارد ممکن است پزشک میزان مصرف دارو را تغییر دهد یا اقدامات احتیاطی دیگری را در پیش بگیرد. زمانی که داروی ملفالان برای شما تجویز می شود، اگر هر داروی دیگری مصرف می کنید لازم است به پزشک اطلاع دهید.
مصرف این دارو با هر یک از داروهای زیر توصیه نمی شود. پزشک ممکن است تصمیم بگیرد درمان شما را با این دارو انجام ندهد یا دیگر داروهای مصرفی شما را تغییر دهد.
- Measles Virus Vaccine, Live
- Mumps Virus Vaccine, Live
- Rotavirus Vaccine, Live
- Rubella Virus Vaccine, Live
- Varicella Virus Vaccine
مصرف این دارو با هر یک از داروهای زیر معمولا توصیه نمی شود، اما در برخی موارد ممکن است مصرف همزمان هر دو دارو با هم لازم شود. اگر هر دو دارو با هم تجویز شوند، پزشک میزان مصرف، تعداد وعده های مصرف دارو ویا هر دو را تغییر خواهد داد.
- Adenovirus Vaccine
- Bacillus of Calmette and Guerin Vaccine, Live
- Cholera Vaccine, Live
- Influenza Virus Vaccine, Live
- Poliovirus Vaccine, Live
- Smallpox Vaccine
- Typhoid Vaccine
- Yellow Fever Vaccine
مصرف داروی ملفالان با هر یک از داروهای زیر خطر بروز عوارض جانبی را افزایش می دهد، اما مصرف هر دو دارو ممکن است بهترین درمان محسوب شود. اگر هر دو دارو با هم تجویز شدند، میزان مصرف دارو، تعداد وعده های مصرف آن و یا هر دو را تغییر خواهد داد.
- Buthionine Sulfoximine
- Nalidixic Acid
دیگر تداخلات دارویی
بعضی داروها نباید در زمان خوردن غذا یا فورا پس از آن مصرف شوند، چرا که احتمال بروز مشکلاتی وجود دارد. مصرف تنباکو و الکل نیز با بعضی داروها مشکلاتی را در پی خواهد داشت. در مورد مصرف داروی خود و چگونگی و زمان مصرف آن با پزشک خود مشورت کنید.