مسنا (تزریقی)
Mesna
دارو شناسی
تزریق اورومیتکسان یا مسنا (Mesna) برای درمان اثرات مضر برخی داروهای سرطان (به عنوان مثال ایفوسفامید) بر روی مثانه استفاده می شود.
این دارو تنها با نسخه پزشک و زیر نظر مستقیم وی تزریق می شود و به شکل زیر موجود است:
- محلول
پیش از مصرف
در تصمیم گیری برای مصرف یک دارو، خطرات مثرف آن در مقابل مزیت های آن قرار می گیرند. تصمیم نهایی توسط بیمار و پزشک گرفته خواهد شد. در مورد داروی مسنا، موارد زیر را باید در نظر گرفت:
آلرژی و حساسیت
اگر نسبت به این دارو یا هر داروی دیگری واکنش حساسیتی غیرطبیعی نشان داده اید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید. به علاوه هر گونه حساسیت دیگر، از جمله حساسیت غذایی، حساسیت به حیوانات و پرندگان و حساسیت به مواد نگهدارنده، را با پزشک درمیان بگذارید. در صورت مصرف هر دارو بدون نسخه پزشک بروشور مربوط به دارو را با دقت مطالعه کنید.
اطفال
در مورد ارتباط بین سن و تاثیرات تزریق داروی مسنا بر روی اطفال مطالعات کافی انجام داده نشده است. ایمنی و اثربخشی دارو تایید نشده است.
سالمندان
بررسی هایی که تاکنون در مورد تاثیر داروی مسنا بر روی سالمندان انجام شده، محدودیتی در مورد اثربخشی این دارو نشان نداده است. به هرحال بیماران سالمند بیش از دیگران در معرض ابتلا به بیماری های کلیوی و مکشلات کبدی ناشی از افزایش سن هستند که لازم است دارو را با احتیاط بیشتری مصرف کنند و دوز مصرف دارو را طبق نیاز تنظیم کنند.
دوران بارداری
بررسی های انجام شده بر روی نمونه های حیوانی تاثیر معکوس نشان داده اند، در مورد نمونه های انسانی تحقیقات کافی انجام نشده است.
دوران شیردهی و مادران شیرده
بررسی هایی که تاکنون در این باره انجام شده اند نشان می دهند که تزریق داروی مسنا باعث تغییر در ترکیبات شیر می شود. اگر جایگزینی برای این دارو تجویز نشود، باید عوارض دارو بر روی نوزاد را بررسی کرده و دریافت شیرکافی توسط نوزاد را نیز کنترل کنید.
دیگر مشکلات پزشکی
وجود دیگر مشکلات پزشکی نیز بر روی مصرف دار تاثیر خواهد گذاشت. اگر دچار مشکلات دیگری هستید، حتما به پزشک اطلاع دهید، به ویژه مشکلات زیر:
- حساسیت به ترکیبات تیول (thiol) به عنوان مثال آمیسفوتین – دارو با احتیاط مصرف شود. خطر بروز واکنش های آلرژیک را افزایش می دهد.
نحوه مصرف
یک پرستار یا درمانگر حرفه ای این دارو را در بیمارستان یا مطب تزریق می کند. این دارو با استفاده از سوزن و طریق یکی از رگ ها وارد بدن می شود.
داروی مسنا طبق یک برنامه منظم تزریق می شود و ممکن است پس از دریافت ایفوسفامید – 4 ساعت و 8 ساعت پس از هر دوز ایفوسفامید - تزریق می شود.
در زمان تزریق داروی مسنا آب فراوان بنوشید، بنابراین دفع ادرار بیشتری خواهید داشت و به این ترتیب مشکلات مثانه و کلیوی کاهش خواهد یافت.
در صورت فراموش کردن یک وعده دارویی چه باید کرد؟
این دارو لازم است با یک برنامه منظم و ثابت تزریق شود. اگر تزریق یک وعده دارویی را فراموش کردید، بلافاصله به پزشک خود اطلاع دهید و از راهکارهای وی استفاده نمایید.
اقدامات احتیاطی
مدتی پس از مصرف دارو، پزشک باید پیشرفت و بهبود بیماری و یا بروز عوارض جانبی احتمالی را بررسی کند و در صورت نیاز میزان مصرف دارو را تغییر دهد.
داروی مسنا ممکن است باعث بروز واکنش های حساسیتی شدید، از جمله آنافیلاکسی، شود. آنافیلاکسی نیاز به مراقبت های فوری پزشکی دارد. مهم ترین عوارض مربوط به آنافیلاکسی عبارتند از: تنفس سریع و نامنظم، نفس نفس زدن، خس خس کردن، غش کردن. دیگر علائم عبارتند از: تغییرات رنگ پوست صورت، ضربان قلب یا نبض بسیار سریع و نامنظم، التهاب هایی مشابه کهیر، التهاب و پف کردن پلک ها و اطراف چشم ها. در صورت بروز هر یک از این علائم بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
در زمان مصرف این دارو عوارض پوستی جدی بروز می کند. در صورت مشاهده هر یک از این علائم بلافاصله به پزشک اطلاع دهید: تاول، پوسته پوسته شدن، شل شدن پوست، لکه های قرمز پوست، جوش های شدید پوستی، زخم های پوستی، تب و لرز.
داروی مسنا حاوی بنزیل الکل است که ممکن است باعث بروز واکنش های جدی از جمله تولد نوزاد نارس یا نوزاد کم وزن شود. اگر در این باره نگران هستید، با پزشک خود مشورت کنید.
اگر برای شرایط دیگری به پزشک یا دندانپزشک مراجعه کردید، حتما به وی اطلاع دهید که در حال مصرف داروی مسنا هستید. این دارو ممکن است بر روی نتایج برخی آزمایش ها تاثیر بگذارد.
عوارض جانبی
هر دارو در کنار تاثیرات اولیه دارای عوارض جانبی هم است که در صورت مشاهده هرگونه عارضه جانبی بلافاصله به پزشک مراجعه کنید.
عوارض رایج تر
- مدفوع سیاه و قیری
- خونریزی لثه ها
- التهاب صورت، دست ها و پاها
- مشاهده خون در ادرار و مدفوع
- درد قفسه سینه
- لرز
- تشنج
- سرفه
- کاهش ادرار
- خواب آلودگی
- خشکی دهان
- ضعف
- ضربان قلب یا نبض سریع یا نامنظم
- تب
- افزایش تشنگی
- ضربان قلب نامنظم
- سبکی سر
- از دست دادن اشتها
- تغییرات خلقی
- گرفتگی یا درد عضلانی
- تهوع و استفراغ
- بی حسی یا خارش دست ها، پاها یا لب ها
- مشکل یا درد در هنگام دفع ادرار
- لکه های قرمز بر روی پوست
- تنفس سریع
- افزایش سریع وزن
- گلو درد
- زخم یا لکه های سفید بر روی لب ها یا داخل دهان
- چشم های گود افتاده
- التهاب
- التهاب غدد
- سفتی قفسه سینه
- مشکل تنفسی
- کبودی یا خونریزی غیرعادی
- خستگی یا ضعف غیرعادی
- افزایش یا کاهش غیرعادی وزن
- چروک شدن پوست
عوارض کمتر مشاهده شده
- تاری دید
- تشنج
- خواب الودگی، ضعف یا سبکی سر در هنگام بلند شدن
- تنفس سریع
- تعریق
عوارض ناشناخته
- سرفه کردن و مشاهده خون در سرفه
- ادرار تیره
- خستگی و ضعف غیرعادی
- سردرد
- مدفوع با رنگ روشن
- عصبی شدن
- تپش در گوش
- ضربان قلب سریع یا آهسته
- درد در قسمت فوقانی و سمت راست معده یا شکم
- زردی پوست و چشم ها
برخی عوارض جانبی معمولا نیازی به درمان ندارند و به خودی خود برطرف می شوند. این عوارض در طول درمان و با سازگاری بدن با دارو برطرف می شوند. به علاوه پزشک نیز روش هایی برای پیشگیری و کاهش عوارض جانبی ارائه می دهد. در صورت ادامه یافتن هر یک از عوارض زیر به پزشک مراجعه کنید:
عوارض رایج تر
- درد معده یا شکم
- کمردرد
- خونریزی، تاول، سوزش، سردی، تغیر رنگ پوست، احساس فشار، کهیر، عفونت، التهاب، خارش، بی حسی، درد، جوش های پوستی، قرمزی، زخم، خارش، التهاب، حساسیت به لمس و یا گرما در محل تزریق
- اسهال
- مشکل در حرکت روده
- ریزش مو
- افزایش تعریق
- کاهش یا از دست دادن قدرت
- خواب آلودگی غیرعادی
- اختلال در خواب
- از دست دادن وزن
عوارض کمتر مشاهده شده
- افزایش اسید معده
- نفخ
- احساس گرما
- سوزش سردل
- سوء هاضمه
- قرمزی صورت، گردن، دست ها و قسمت بالای قفسه سینه
- ناراحتی معده
عوارض ناشناخته
- تغییر یا از دست دادن حس چشایی
عوارض دیگری نیز که در اینجا به آنها اشاره نشده، ممکن است رخ دهند. در صورت مشاهده هر گونه عوارض جانبی دیگر به پزشک مراجعه کنید.
تداخلات دارویی
تداخلات شدید با سایر داروها
Warfarinگرچه برخی داروها به هیچ وجه نباید با هم مصرف شوند، اما بعضی داروها را با وجود تداخل، می توان همزمان با هم مورد مصرف قرار داد. در چنین مواقعی پزشک میزان مصرف دارو را تغییر می دهد یا اقدامات احتیاطی دیگری را در پیش می گیرد. به هرحال مصرف هرگونه داروی دیگری را با پزشک خود درمیان بگذارید. تداخلات دارویی زیر براساس اهمیت آنها انتخاب شده اند و لزوما بروز نمی کنند.
مصرف این دارو با هریک از داروهای زیر معمولا توصیه نمی شود، اما در برخی موارد ممکن است مصرف هر دو دارو لازم شود. در چنین شرایطی پزشک ممکن است داروی بیمار را تغییر دهد و یا تصمیم بگیرد که بیمار را با داروی مسنا درمان نکند.
- Warfarin
دیگر تداخلات دارویی
بعضی داروها را نباید در زمان غذا خوردن یا با برخی غذاهای خاص مصرف کرد چرا که ممکن است تداخلاتی به وجود آید. مصرف تنباکو و الکل با بعضی داروها نیز خطرناک می باشد. در مورد زمان مناسب مصرف دارو و غذاهای مناسب دوره ی مصرف دارو با پزشک خود مشورت کنید.