پلریکسافور (زیر جلدی)
Plerixafor
دارو شناسی
آنچه که باید درباره داروی زیر جلدی " پلریکسافور " بدانید!
پلریکسافور جهت درمان لنفوم غیر هوچکینی (NHL) و میلوم متعدد (مولتیپل میلوما) مورد استفاده قرار می گیرد. این دارو به همراه فاکتور محرک کولونی گرانولوسیتی یا G-CSF (مانند فیلگراستیم و پگفیلگراستیم) جهت قدرت بخشی به سلول های بنیادی خونساز (HSC) به منظور اجتماع و پیوند نیز مورد استفاده قرار می گیرد.
این دارو تنها تحت نظارت و تجویز پزشک ارائه می گردد.
این دارو به شکل های زیر موجود میباشد:
- محلول
پیش از مصرف
در صورتیکه تصمیم به مصرف دارویی دارید همه جوانب آن باید بدقت بررسی گردد. این تصمیمی است که شما و پزشکتان میگیرید. درمورد مصرف این دارو موارد زیر باید درنظر گرفته شود:
آلرژی و حساسیت
در صورت داشتن حساسیت خاص به این دارو یا دیگر داروها مساله را با پزشک خود درمیان بگذارید. همچنین درصورتیکه نسبت به برخی مواد غذایی، رنگ مو، مواد نگهدارنده یا حیوانات حساسیت دارید پیش از مصرف این دارو، موضوع را با پزشک خود مطرح سازید. در صورتیکه بصورت آزاد و بدون تجویز پزشک قصد استفاده از این دارو را دارید حتما بروشور و یا توضیحات مندرج بر روی بسته را با دقت مطالعه فرمایید.
اطفال
مطالعات خاصی در خصوص اثرات پلریکسافور در جمعیت اطفال انجام نشده است.
سالمندان
مطالعات انجام شده تا کنون، بروز مشکلات خاصی را در سالمندان نشان نداده است که مصرف پلریکسافور را در این گروه سنی محدود سازد. با این حال، از آنجایی که افراد مسن بیشتر در معرض ابتلا به بیماری کلیوی قرار دارند، دریافت این دارو نیازمند تنظیم دوز دقیق است.
دوران بارداری
رده D بارداری. بر اساس مطالعاتی که بر روی زنان باردار صورت گرفته، خطر آسیب به جنین نشان داده شده است. با این حال، در شرایط تهدید کننده و یا بیماری های جدی، مزایای درمان نسبت به خطرات بالقوه آن اولویت بیشتری دارد.
دوران شیردهی و مادران شیرده
تحقیقات خاصی بر روی زنان شیرده مبنی بر مصرف این دارو صورت نگرفته است. پیش از مصرف این دارو در زنان شیرده همه جوانب مثبت و منفی آن باید درنظر گرفته شود.
نحوه مصرف
این دارو را یک پرستار یا یک فرد آموزش دیده به شما تزریق می کند. این دارو از طریق یک شات، زیر پوست تان تزریق می شود.
میزان مصرف
میزان مصرف این دارو در بیماران مختلف، متفاوت میباشد. در این خصوص دستورالعمل پزشک یا دستورات مندرج در برچسب این دارو را دنبال نمایید. اطلاعات زیر بر اساس متوسط میزان مصرف این دارو در نظر گرفته شده است. چنانچه میزان مصرفی شما متفاوت میباشد، آنرا تغییر ندهید، مگر در مواردی که پزشک دستور دهد.
میزان مصرف این دارو بستگی به قدرت دارو دارد. همچنین تعداد دفعات مصرف روزانه، فواصل بین آن و مدت مصرف، به بیماری شما بستگی دارد.
در صورت فراموش کردن یک وعده دارویی چه کنیم؟
چنانچه وعده ای از این دارو را فراموش کرده اید، به محض یادآوری آنرا استعمال نمایید. چنانچه زمان وعده بعدی دارو فرا رسیده است، وعده فراموش شده را کنار گذاشته و طبق برنامه آنرا مصرف نمایید. هیچگاه دارو را در یک وعده، دو برابر دوز، مصرف ننمایید.
درهنگام استفاده بیش از حد و موارد اورژانسی چه کنیم؟
در صورت مصرف بیش از حد این دارو با نزدیکترین مرکز مسمومیت های دارویی تماس گرفته شود. در صورتیکه بیمار تنفس نداشت سریعا با اورژانس تماس حاصل کنید.
درهنگام استفاده از دارو چه موارد تغذیه ای را باید در نظرگرفت؟
رژیم غذایی عادی خود را دنبال نموده و در تنها صورتیکه پزشک دستور دهد، آنرا تغییر دهید.
شیوه نگهداری از دارو
این دارو را در جعبهء در بسته، در دمای اتاق، به دور از گرما، رطوبت و نور مستقیم قرار دهید. از یخ زدگی دارو جلوگیری شود.
دور از دسترس کودکان نگهداری شود.
در صورت عدم نیاز یا منقضی شدن دارو آنرا دور بریزید.
در یخچال نگهداری شود اما از یخزدگی آن جلوگیری شود.
اقدامات احتیاطی
بسیار حائز اهمیت است که پزشک برای بررسی عملکرد صحیح دارو در بازدیدهای منظم وضعیتتان را کنترل کند تا بتواند برای ادامه مصرف دارو تصمیم گیری کند. جهت بررسی عوارض جانبی ممکن است نیاز به انجام آزمایش خون باشد.
مصرف این دارو در دوران بارداری به جنین آسیب وار میسازد. حین مصرف این دارو از یکی از روش های پیشگیری از بارداری استفاده نمایید. در صورتیکه تصور میکنید باردار شده اید، فورا به پزشک مراجعه کنید.
در صورت احساس درد در قسمت فوقانی سمت چپ معده یا نوک شانه چپ، بلافاصله به پزشک تان اطلاع دهید. این علائم ممکن است مربوط به مشکلات طحال باشند.
در صورتی که ضربان قلب تان کند است، احساس خستگی یا ضعف شدید، تعریق سرد، گیجی، غش یا سبکی سر دارید، بلافاصله به پزشک تان اطلاع دهید.
در صورت بروز بثورات پوستی، کهیر، تورم در اطراف چشم، تنگی نفس یاهر گونه واکنش آلرژیک دیگر، از مصرف این دارو خودداری کرده و در اسرع وقت موضوع را با پزشک تان درمیان بگذارید.
این دارو ممکن است منجربه اسهال، تهوع، استفراغ یا معده درد در برخی بیماران شود. روش های کنترل این عوارض را از پزشک یا پرستار خود بپرسید.
عوارض جانبی
علیرغم تاثیرات مورد نظر که یک دارو بهمراه دارد، امکان بروز برخی عوارض جانبی ناخواسته نیز وجود دارد. بروز هریک از عوارض زیر نیازمند مراقبتهای پزشکی و مراجعه به پزشک میباشد.
در صورت بروز هریک از این موارد سریعا با پزشک تماس حاصل نمایید:
موارد بیشتر شایع
• خونریزی از لثه ها
• سوزش، گز گز، خارش، بی حسی، سوزن سوزن شدن یا احساس جمع شدن خون زیر پوست
• جمع آوری خون زیر پوست
• سرفه همراه با خون
• کبودی های بنفش تیره
• مشکل در تنفس یا بلع
• سرگیجه
• احساس گرما
• برافروختگی و قرمزی پوست
• تشکیل توده سفت
• سردرد
• کهیر یا تاول
• افزایش جریان قاعدگی یا خونریزی واژینال
• سوزش
• خارش پوست
• خونریزی بینی
• درد
• فلج
• خونریزی طولانی مدت از بریدگی و جراحت
• مدفوع قرمز یا سیاه
• ادرار قهوه ای تیره یا قرمز
• قرمزی پوست
• تنگی نفس
• بثورات پوستی
• ورم
• گرم شدن غیر معمول پوست
موارد نادر
• خنک کننده
• عرق سرد
• گیجی
• سرگیجه، ضعف و یا سرگیجه هنگام برخاستن از موقعیت خوابیده یا نشسته
• غش
• ضربان قلب سریع
• تورم در اطراف چشم
• تنگی قفسه سینه
• ضعف
• خس خس
برخی عوارض جانبی نیاز به مراقبت های پزشکی خاصی ندارند و ممکن است در طول مدت درمان از بین بروند. همچنین پزشک مربوطه نیز میتواند با معرفی راه هایی به پیشگیری یا کاهش این عوارض کمک کند. در صورتیکه هریک از عوارض زیر در شما ادامه داشت، با پزشک خود مشورت نمایید:
موارد بیشتر شایع
• پف کردگی
• اسهال
• مشکل در حرکت
• هوا یا گاز اضافی در معده یا روده
• احساس پری
• درد یا سفتی عضلانی
• حالت تهوع
• درد در مفاصل
• عبور گاز
• بی خوابی
• مشکل خواب
• عدم توانایی در به خواب رفتن
• خستگی یا ضعف غیر معمول
• استفراغ
موارد کمتر شایع
• اسیدی یا ترش شدن معده
• باد گلو
• دشواری در حرکات روده (مدفوع)
• خشکی دهان
• احساس ناراحتی عمومی یا بیماری
• سوزش سر دل
• افزایش عرق
• سوء هاضمه
• درد عضلات یا استخوان ها
• فشار در معده
• ناراحتی یا درد معده
• تورم ناحیه شکمی یا معده
در برخی بیماران امکان بروز عوارض دیگر نیز وجود دارد که در اینجا لیست نشده است. در آنصورت به پزشک مراجعه کنید.
تداخلات دارویی
اگرچه بی شک هیچ دارویی نباید همزمان مصرف شود، اما در برخی موارد با وجود رخ دادن تداخل دارویی، ممکن است نیاز به مصرف همزمان دو داروی مختلف باشد. در چنین مواردی ممکن است پزشک مربوطه مقدار مصرف دارو را تغییر دهد و یا داروی دیگری تجویز کند. بنابراین در صورت مصرف داروی دیگر آنرا با پزشک خود مطرح سازید
تداخلات دارویی دیگر
بی شک هیچ دارویی را نباید در زمان غذا خوردن یا حوالی آن مصرف نمود چراکه امکان وقوع تداخل وجود دارد. مصرف الکل و تنباکو نیز ایجاد برخی تداخلات میکند.
سایر مشکلات پزشکی
وجود مشکلات پزشکی دیگر ممکن است بر مصرف این دارو تاثیرگذار باشد. در صورتیکه مشکل پزشکی دیگری دارید، حتما آنرا با پزشک خود مطرح سازید، بویژه موارد زیر:
• سرطان مغز استخوان یا سایر مشکلات مربوط به مغز استخوان (به عنوان مثال، لوسمی)
• بزرگ شدن طحال
• لکوسیتوز (افزایش تعداد گلبولهای سفید خون)
• ترومبوسیتوپنی (کاهش پلاکت های خون) - با احتیاط استفاده کنید. ممکن است این وضعیت بدتر شود.
• بیماری کلیوی - با احتیاط استفاده کنید. اثرات دارو ممکن است به علت دفع کم از بدن، افزایش یابد.