واکسن غیر فعال شده پلیوویروس (تزریقی)

آنچه که باید درباره داروی واکسن تزریقی " واکسن غیر فعال شده پلیوویروس "  بدانید!

واکسن پلیوویروس، یک عامل ایمنی ساز فعال جهت پیشگیری از بیماری پولیومیلیت (پولیو یا فلج اطفال) می باشد. این واکسن سبب می شود بدن، علیه بیماری، آنتی بادی تولید کند.
دو نوع واکسن فلج اطفال تزریقی وجود دارد که شامل واکسن غیر فعال شده پلیوویروس (IPV) و واکسن پلیوویروس با افزایش قدرت غیر فعال (eIPV) می شوند. واکسن خوراکی آن نیز واکسن خوراکی پلیوویروس زنده (OPV) نام دارد.
پولیو، بیماری بسیار جدی است که موجب فلج عضلات، از جمله عضلاتی که شما را قادر به راه رفتن و تنفس می سازد، می گردد. بیماری پولیو می تواند بر عضلات ریه یک فرد تاثیر بگذارد و توانایی نفس کشیدن را از وی بگیرد، یا بر عضلات پای فردی اثر گذاشته و وی را در راه رفتن ناتوان سازد. هیچ درمانی برای بیماری پولیو وجود ندارد.
واکسیناسیون علیه بیماری پولیو یا فلج اطفال برای تمام نوزادان 6 تا 12 هفته ای، همه کودکان و نوجوانان زیر 18 سال و بزرگسالان خاصی که به نسبت سایر هم سن و سالان خود در معرض خطر ابتلا به پولیوویروس ها هستند توصیه می شود، از جمله:
•    افرادی که به مناطق یا کشورهایی سفر می کنند که در آن بیماری فلج اطفال کنترل نشده است، حال چه در گذشته علیه فلج اطفال واکسینه شده باشند یا خیر.
•    افرادی که در مناطقی زندگی می کنند که عفونت های فلج اطفال همچنان وجود دارد.
•    بزرگسالانی که واکسینه نشده اند و یا واکسن های کامل واکسیناسیون فلج اطفال را دریافت نکرده اند و در خانواده هایی که دارای کودکانی هستند که باید واکسن های خوراکی فلج اطفال (OPV) دریافت کنند.
•    کارکنان مراکز نگهداری روزانه و خانه های گروهی مراقبت از کودکان، مانند یتیم خانه ها.
•    کارکنان مراکز پزشکی مانند بیمارستان ها و مطب های پزشکان.
•    کارکنان آزمایشگاهی که با نمونه های حاوی ویروس های فلج اطفال سر و کار دارند.
واکسیناسیون علیه بیماری پولیو یا فلج اطفال برای شیرخواران زیر 6 هفته توصیه نمی شود، زیرا آنتی بادی هایی را که پیش از تولد از مادران شان دریافت کرده اند، ممکن است سبب ایجاد تداخل با این واکسن شده و اثربخشی آن را از بین ببرد. نوزادانی که پیش از هفته ششم سن شان واکسن فلج اطفال را دریافت می کنند، باید کل مجموعه این واکسن را دریافت کنند.
این دارو تنها تحت نظارت و تجویز پزشک ارائه می گردد.
این دارو به شکل های زیر موجود میباشد:
-    تزریقی
-    سوسپانسیون

در صورتیکه تصمیم به مصرف دارویی دارید همه جوانب آن باید بدقت بررسی گردد. این تصمیمی است که شما و پزشکتان میگیرید. درمورد مصرف این دارو موارد زیر باید درنظر گرفته شود:

آلرژی و حساسیت
در صورت داشتن حساسیت خاص به این دارو یا دیگر داروها مساله را با پزشک خود درمیان بگذارید. همچنین درصورتیکه نسبت به برخی مواد غذایی، رنگ مو، مواد نگهدارنده یا حیوانات حساسیت دارید پیش از مصرف این دارو، موضوع را با پزشک خود مطرح سازید. در صورتیکه بصورت آزاد و بدون تجویز پزشک قصد استفاده از این دارو را دارید حتما بروشور و یا توضیحات مندرج بر روی بسته را با دقت مطالعه فرمایید.

اطفال
دریافت این واکسن در نوزادان زیر 6 هفته توصیه نمی شود. برای نوزادان بالای 6 هفته، عوارض جانبی فراتر از آنچه در بزرگسالان رخ می دهد، در این رده سنی رخ نخواهد داد.

سالمندان
بسياري از داروها بطور انحصاری در افراد مسن مورد مطالعه و بررسي قرار نگرفته اند. با اين حال از آنجاييكه احتمال بروز مشكلات كبد، كليه و قلب در افراد سالمند بيشتر است، مصرف اين دارو نيازمند تنظيم يك دوز مناسب و دقيق است.

دوران بارداری
رده C بارداری. طبق مطالعاتی که بر روی حیوانات یا زنان باردار صورت گرفته، بروز اختلالات جنینی نشان داده شده است. این دارو نباید در زنان باردار و زنانی که قصد بارداری دارند، مصرف گردد.

دوران شیردهی و مادران شیرده
تحقیقات خاصی بر روی زنان شیرده مبنی بر مصرف این دارو صورت نگرفته است. پیش از مصرف این دارو در زنان شیرده همه جوانب مثبت و منفی آن باید درنظر گرفته شود.

این دارو را یک پرستار یا یک فرد آموزش دیده به شما تزریق می کند. این دارو از طریق یک شات به یکی از عضلات یا زیر پوست (معمولا در ران یا بازو) تزریق می شود.
در کودکان یک شات 4 تایی از واکسن پولیو تزریق می شود. این شات ها معمولا در شیرخواران 2 ماهه، 4 ماهه، 6 تا 18 ماهه و کودکان 4 تا 6 ساله تزریق می شود. اولین دوز واکسن را می توان در 6 هفتگی نوزاد تزریق کرد.
این واکسن باید طبق یک برنامه ثابت تزریق شود. چنانچه به هر دلیل، یک شات را از دست دادید، با پزشک تان تماس بگیرید تا در اولین فرصت، نوبت دیگری برای تان ثبت کند.

میزان مصرف
میزان مصرف این دارو در بیماران مختلف، متفاوت میباشد. در این خصوص دستورالعمل پزشک یا دستورات مندرج در برچسب این دارو را دنبال نمایید. اطلاعات زیر بر اساس متوسط میزان مصرف این دارو در نظر گرفته شده است. چنانچه میزان مصرفی شما متفاوت میباشد، آنرا تغییر ندهید، مگر در مواردی که پزشک دستور دهد.
میزان مصرف این دارو بستگی به قدرت دارو دارد. همچنین تعداد دفعات مصرف روزانه، فواصل بین آن و مدت مصرف، به بیماری شما بستگی دارد. 
در صورت فراموش کردن یک وعده  دارویی چه کنیم؟
چنانچه وعده ای از این دارو را فراموش کرده اید، به محض یادآوری آنرا استعمال نمایید. چنانچه زمان وعده بعدی دارو فرا رسیده است، وعده فراموش شده را کنار گذاشته و طبق برنامه آنرا مصرف نمایید. هیچگاه دارو را در یک وعده، دو برابر دوز، مصرف ننمایید.

درهنگام استفاده بیش از حد و موارد اورژانسی چه کنیم؟
در صورت مصرف بیش از حد این دارو با نزدیکترین مرکز مسمومیت های دارویی تماس گرفته شود. در صورتیکه بیمار تنفس نداشت سریعا با اورژانس تماس حاصل کنید.

درهنگام استفاده از دارو چه موارد تغذیه ای را باید در نظرگرفت؟
رژیم غذایی عادی خود را دنبال نموده و در تنها صورتیکه پزشک دستور دهد، آنرا تغییر دهید.

شیوه نگهداری از دارو
این دارو را در جعبهء در بسته، در دمای اتاق، به دور از گرما، رطوبت و نور مستقیم قرار دهید. از یخ زدگی دارو جلوگیری شود.
دور از دسترس کودکان نگهداری شود.
در صورت عدم نیاز یا منقضی شدن دارو آنرا دور بریزید.
در یخچال نگهداری شود اما از یخزدگی آن جلوگیری شود.
 

در صورتی که قصد دارید در عرض 1 ماه پس از دریافت این واکسن، سایر واکسن های ویروس زنده را نیز دریافت کنید، پزشک تان را مطلع سازید.

علیرغم تاثیرات مورد نظر که یک دارو بهمراه دارد، امکان بروز برخی عوارض جانبی ناخواسته نیز وجود دارد. بروز هریک از عوارض زیر نیازمند مراقبتهای پزشکی و مراجعه به پزشک میباشد.
در صورت بروز هریک از این موارد سریعا با پزشک تماس حاصل نمایید:

علائم واکنش های آلرژیک
-    تنفس یا بلع سخت و دشوار
-    کهیر
-    خارش به خصوص در دست و پا
-    قرمزی پوست به ویژه در اطراف گوش
-    تورم چشم، صورت یا داخل بینی
-    خستگی یا ضعف غیر معمول

موارد بیشتر شایع
-    تب بالای 39 درجه

برخی عوارض جانبی نیاز به مراقبت های پزشکی خاصی ندارند و ممکن است در طول مدت درمان از بین بروند. همچنین پزشک مربوطه نیز میتواند با معرفی راه هایی به پیشگیری یا کاهش این عوارض کمک کند. در صورتیکه هریک از عوارض زیر در شما ادامه داشت، با پزشک خود مشورت نمایید:

موارد بیشتر شایع
-    تحریک پذیری
-    از دست دادن اشتها
-    خستگی

موارد کمتر شایع
-    خارش یا بثورات پوستی
-    قرمزی، درد، برآمدگی، حساس شدن به لمس و سوزش در محل تزریق

در برخی بیماران امکان بروز عوارض دیگر نیز وجود دارد که در اینجا لیست نشده است. در آنصورت به پزشک مراجعه کنید.

اگرچه بی شک هیچ دارویی نباید همزمان مصرف شود، اما در برخی موارد با وجود رخ دادن تداخل دارویی، ممکن است نیاز به مصرف همزمان دو داروی مختلف باشد. در چنین مواردی ممکن است پزشک مربوطه مقدار مصرف دارو را تغییر دهد و یا داروی دیگری تجویز کند. بنابراین در صورت مصرف داروی دیگر آنرا با پزشک خود مطرح سازید.

تداخلات دارویی دیگر
بی شک هیچ دارویی را نباید در زمان غذا خوردن یا حوالی آن مصرف نمود چراکه امکان وقوع تداخل وجود دارد. مصرف الکل و تنباکو نیز ایجاد برخی تداخلات میکند. در صورت بروز مشکل یا مصرف مواد غذایی خاص مانند الکل یا تنباکو، مراتب را به پزشک اطلاع دهید.

سایر مشکلات پزشکی
وجود مشکلات پزشکی دیگر ممکن است بر مصرف این دارو تاثیرگذار باشد. در صورتیکه مشکل پزشکی دیگری دارید، حتما آنرا با پزشک خود مطرح سازید، بویژه موارد زیر:
•    اسهال 
•    عفونت ویروسی
•    استفراغ - این وضعیت ممکن است اثر بخشی واکسن را کاهش دهد.
•    تب 
•    بیماری (متوسط یا شدید) 
•    ضعف (شدید) علائم این وضعیت ممکن است با عوارض جانبی احتمالی واکسن اشتباه گرفته شود.
•    بیماری نقص ایمنی، سابقه خانوادگی، احتمال عوارض جانبی واکسن را افزایش می دهد.