پروکاربازین (خوراكی)
Procarbazine
دارو شناسی
آنچه که باید درباره داروي خوراكي " پروکاربازین " بدانید!
پروکاربازین متعلق به رده دارویی آلکیله کننده است و در درمان برخی از انواع سرطان کاربرد دارد.
پروکاربازین سبب ایجاد تداخل در رشد سلول های سرطانی شده و در نهایت آنها را از بین میبرد. اين دارو همچنین عملکرد يك ماده شيميايي بنام مونوآمين اكسيداز (MAO) را در دستگاه عصبي مسدود میکند اما ارتباطی با اثرات ناشی از سرطان ندارد. از آنجاییکه ممکن است رشد سلول های طبیعی نیز تحت تاثیر پروکاربازین قرار گیرد، بروز سایر عوارض انتطار میرود. برخی از این عوارض باید به پزشک گزارش داده شوند و برخی دیگر مانند ریزش مو، امری جدی نمیباشد. برخی اثرات ممکن است تا ماه ها یا سالها پس از مصرف این دارو رخ ندهند.
پیش از شروع مصرف این دارو باید در خصوص مزایا و خطرات آن با پزشکتان مشورت کنید.
اين دارو تنها با نسخه پزشك در دسترس قرار ميگيرد.
اين محصول در اشكال دارويي زير موجود ميباشد:
- کپسول
پیش از مصرف
در صورتيكه تصميم به مصرف دارويي داريد همه جوانب آن بايد بدقت بررسي گردد. اين تصميمي است كه شما و پزشكتان ميگيريد. درمورد مصرف اين دارو موارد زير بايد درنظر گرفته شود:
آلرژی و حساسیت
در صورت داشتن حساسيت خاص به اين دارو يا ديگر داروها مساله را با پزشك خود درميان بگذاريد. همچنين درصورتيكه نسبت به برخي مواد غذايي، رنگ مو، مواد نگهدارنده يا حيوانات حساسيت داريد پيش از مصرف اين دارو، موضوع را با پزشك خود مطرح سازيد. در صورتيكه بصورت آزاد و بدون تجويز پزشك قصد استفاده از اين دارو را داريد حتما بروشور و يا توضيحات مندرج بر روي بسته را با دقت مطالعه فرماييد.
اطفال
اگرچه مطالعات خاصی در خصوص مصرف اين دارو در كودكان صورت نگرفته است، اما بروز عوارض جانبی خاصی در آنها انتظار نمیرود.
سالمندان
احتمال بروز عوارض جانبی در بیماران سالمندی که به اثرات پروکاربازین حساسیت بیشتری دارند، افزایش میابد.
دوران بارداری
طبق مطالعات صورت گرفته، بروز اختلالات جنيني نشان داده شده است. با این حال، مزایای درمان یک وضعیت تهدید کننده و جدی، مقدم تر از خطرات بالقوه آن است.
دوران شیردهی و مادران شیرده
تحقيقات خاصي بر روي زنان شيرده مبني بر مصرف اين دارو صورت نگرفته است. پيش از مصرف اين دارو در زنان شيرده همه جوانب مثبت و منفي آن بايد درنظر گرفته شود.
تداخلات دارویی
اگرچه بي شك هيچ دارويي نبايد همزمان مصرف شود، اما در برخي موارد با وجود رخ دادن تداخل دارويي، ممكن است نياز به مصرف همزمان دو داروي مختلف باشد. در چنين مواردي ممكن است پزشك مربوطه مقدار مصرف دارو را تغيير دهد و يا داروي ديگري تجويز كند. بنابراين در صورت مصرف داروي ديگر آنرا با پزشك خود مطرح سازيد. تداخلات دارويي زير بر اساس اهميت بالقوه شان انتخاب شده و لزوما همه گير نميباشند.
مصرف اين دارو با داروهاي نامبرده زير به هيچ وجه پيشنهاد نميگردد اما در برخي موارد ضروريست. چنانچه هردو دارو با يكديگر تجويز شده اند، ممكن است پزشك درمان با اين دارو را ادامه ندهد و يا داروهاي مصرفي ديگر را تغيير دهد.
• Amitriptyline
• Amphetamine
• Apraclonidine
• Atomoxetine
• Benzphetamine
• Brimonidine
• Bupropion
• Carbamazepine
• Carbidopa
• Carbinoxamine
• Citalopram
• Clomipramine
• Cyclobenzaprine
• Cyproheptadine
• Desipramine
• Desvenlafaxine
• Dexfenfluramine
• Dexmethylphenidate
• Dextroamphetamine
• Dextromethorphan
• Diethylpropion
• Doxylamine
• Duloxetine
• Entacapone
• Escitalopram
• Fenfluramine
• Fluoxetine
• Fluvoxamine
• Guanadrel
• Guanethidine
• Hydroxytryptophan
• Imipramine
• Isocarboxazid
• Isometheptene
• Levodopa
• Levomethadyl
• Levomilnacipran
• Linezolid
• Lisdexamfetamine
• Maprotiline
• Mazindol
• Meperidine
• Methadone
• Methamphetamine
• Methyldopa
• Methylphenidate
• Milnacipran
• Mirtazapine
• Nefopam
• Nortriptyline
• Opipramol
• Paroxetine
• Phendimetrazine
• Phenelzine
• Phenmetrazine
• Phentermine
• Phenylalanine
• Phenylephrine
• Phenylpropanolamine
• Procarbazine
• Pseudoephedrine
• Rasagiline
• Reserpine
• Rizatriptan
• Rotavirus Vaccine, Live
• Safinamide
• Selegiline
• Sertraline
• Sibutramine
• Sumatriptan
• Tapentadol
• Tetrabenazine
• Tranylcypromine
• Trazodone
• Trimipramine
• Tryptophan
• Venlafaxine
• Vilazodone
• Vortioxetine
• Zolmitriptan
معمولا مصرف همزمان اين دارو با داروهاي زير توصيه نميشود، اما ممكن است در برخي موارد نياز به استفاده همزمان دو دارو باشد. در چنين مواردي اغلب پزشك دوز يا تعداد دفعات يك يا هر دو دارو را تغيير ميدهد.
• Acetophenazine
• Adenovirus Vaccine Type 4, Live
• Adenovirus Vaccine Type 7, Live
• Altretamine
• Amoxapine
• Avocado
• Bacillus of Calmette and Guerin Vaccine, Live
• Bitter Orange
• Buspirone
• Chlorpromazine
• Clovoxamine
• Difenoxin
• Diphenoxylate
• Dixyrazine
• Dolasetron
• Dothiepin
• Doxepin
• Droperidol
• Ephedrine
• Ethchlorvynol
• Ethopropazine
• Femoxetine
• Fentanyl
• Fluphenazine
• Frovatriptan
• Granisetron
• Guarana
• Hydrocodone
• Hydromorphone
• Influenza Virus Vaccine, Live
• Iobenguane I 123
• Kava
• Licorice
• Lofepramine
• Lorcaserin
• Ma Huang
• Mate
• Measles Virus Vaccine, Live
• Mesoridazine
• Methotrimeprazine
• Morphine
• Morphine Sulfate Liposome
• Mumps Virus Vaccine, Live
• Naratriptan
• Nefazodone
• Oxycodone
• Palonosetron
• Perazine
• Periciazine
• Perphenazine
• Pipotiazine
• Poliovirus Vaccine, Live
• Prochlorperazine
• Promazine
• Promethazine
• Propiomazine
• Protriptyline
• Reboxetine
• Rubella Virus Vaccine, Live
• Smallpox Vaccine
• St John's Wort
• Thiethylperazine
• Thioridazine
• Tolcapone
• Tramadol
• Trifluoperazine
• Triflupromazine
• Typhoid Vaccine
• Tyrosine
• Varicella Virus Vaccine
• Warfarin
• Yellow Fever Vaccine
• Ziprasidone
معمولا مصرف همزمان اين دارو با داروهاي زير توصيه نميشود، اما ممكن است در برخي موارد نياز به استفاده همزمان دو دارو باشد. در چنين مواردي اغلب پزشك دوز يا تعداد دفعات يك يا هر دو دارو را تغيير ميدهد.
• Acarbose
• Albiglutide
• Alogliptin
• Bromocriptine
• Canagliflozin
• Chlorpropamide
• Dapagliflozin
• Dulaglutide
• Empagliflozin
• Exenatide
• Ginseng
• Glimepiride
• Glipizide
• Glyburide
• Insulin
• Insulin Aspart, Recombinant
• Insulin Bovine
• Insulin Degludec
• Insulin Detemir
• Insulin Glulisine
• Insulin Lispro, Recombinant
• Linagliptin
• Liraglutide
• Lixisenatide
• Metformin
• Methotrexate
• Miglitol
• Nateglinide
• Pioglitazone
• Pramlintide
• Repaglinide
• Rosiglitazone
• Saxagliptin
• Sitagliptin
• Tolazamide
• Tolbutamide
• Vildagliptin
تداخلات دارویی دیگر
بي شك هيچ دارويي را نبايد در زمان غذا خوردن يا حوالي آن مصرف نمود چراكه امكان وقوع تداخل وجود دارد. مصرف الكل و تنباكو نيز ايجاد برخي تداخلات ميكند. در صورت بروز مشكل يا مصرف مواد غذايي خاص مانند الكل يا تنباكو، مراتب را به پزشك اطلاع دهيد.
- اتانول
- مواد غذایی محتوی تیرامین
سایر مشکلات پزشکی
وجود مشكلات پزشكي ديگر ممكن است بر مصرف اين دارو تاثيرگذار باشد. در صورتيكه مشكل پزشكي ديگري داريد، حتما آنرا با پزشك خود مطرح سازيد، بويژه موارد زير:
- اعتیاد به الکل
- آنژیم صدری (درد قفسه سینه)
- بیماری قلبی یا عروقی
- حمله قلبی یا سکته مغزی (بتازگی)
- آبله مرغان
- هرپس زوستر (زونا)
- دیابت نوع 2
- صرع
- سردرد شدید یا مکرر
- عفونت
- بیماری کلیوی
- بیماری کبد
- بیماری های روانی (یا سابقه آن)
- تیروئید بیش فعال (پرکاری تیروئید)
- بیماری پارکینسون
- فئوکروموسیتوم
نحوه مصرف
اين دارو را طبق دستور پزشك مصرف نماييد. هيچگاه بيش از مدت و ميزان تعيين شده، اين دارو را مصرف نكنيد.
اين دارو به همراه يك دفترچه راهنما به بيمار ارائه ميگردد. دستورالعمل هاي مندرج در اين دفترچه را به دقت مطالعه كرده و در صورت بروز هرگونه ابهام با پزشك مشورت نماييد.
گاهی اوقات، پروکاربازین به همراه سایر داروها تجویز میگردد. در اینصورت نسبت به مصرف هریک در زمان مناسب اطمینان حاصل کنید و هیچوقت آنها را با یکدیگر میل نکنید.
معمولا پروکاربازین سبب بروز حالت تهوع و استفراغ میشود. حتی هنگامیکه این حالت ها به شما دست میدهد، بدون هماهنگی با پزشک، مصرف این دارو را قطع نکنید. جهت کاهش اثرات این دارو با پزشکتان مشورت کنید.
چنانچه فورا پس از مصرف یک دوز از پروکاربازین استفراغ کردید، با پزشکتان تماس حاصل کنید. وی به شما خواهد گفت که مجددا یک دوز دیگر میل کنید یا تا زمان رسیدن دوز بعدی صبر کنید.
ميزان مصرف
ميزان مصرف اين دارو در بيماران مختلف، متفاوت ميباشد. در اين خصوص دستورالعمل پزشك يا دستورات مندرج در برچسب اين دارو را دنبال نماييد. اطلاعات زير بر اساس متوسط ميزان مصرف اين دارو در نظر گرفته شده است. چنانچه ميزان مصرفي شما متفاوت ميباشد، آنرا تغيير ندهيد، مگر در مواردي كه پزشك دستور دهد.
ميزان مصرف اين دارو بستگي به قدرت دارو دارد. همچنين تعداد دفعات مصرف روزانه، فواصل بين آن و مدت مصرف، به بيماري شما بستگي دارد.
در صورت فراموش کردن یک وعده دارویی چه کنیم؟
چنانچه وعده اي از اين دارو را فراموش كرده ايد، به محض يادآوري آنرا استعمال نماييد. چنانچه زمان وعده بعدي دارو فرا رسيده است، وعده فراموش شده را كنار گذاشته و طبق برنامه آنرا مصرف نماييد. هيچگاه دارو را در يك وعده، دو برابر دوز، مصرف ننماييد.
درهنگام استفاده بیش از حد و موارد اورژانسی چه کنیم؟
در صورت مصرف بيش از حد اين دارو با نزديكترين مركز مسموميت هاي دارويي تماس گرفته شود. در صورتيكه بيمار تنفس نداشت سريعا با اورژانس تماس حاصل كنيد.
درهنگام استفاده از دارو چه موارد تغذیه ای را باید در نظرگرفت؟
رژيم غذايي عادي خود را دنبال نموده و در تنها صورتيكه پزشك دستور دهد، آنرا تغيير دهيد.
شیوه نگهداری از دارو
اين دارو را در جعبهء در بسته، در دماي اتاق، به دور از گرما، رطوبت و نور مستقيم قرار دهيد. از يخ زدگي دارو جلوگيري شود.
دور از دسترس كودكان نگهداري شود.
در صورت عدم نياز يا منقضي شدن دارو آنرا دور بريزيد.
اقدامات احتیاطی
بسيار حائز اهميت است كه پزشك براي بررسي عملكرد صحيح دارو در بازديدهاي منظم وضعيتتان را كنترل كند تا بتواند براي ادامه مصرف دارو تصميم گيري كند.
در صورت بروز سردرد شدید، سفت شدن گردن، درد قفسه سینه، ضربان سریع قلب، تهوع و استفراغ فورا با پزشکتان تماس حاصل کنید یا به اورژانس مراجعه کنید. ممکن است اینها علائم فشار خون بسیار بالا باشد که به مراقبت های پزشکی نیاز دارد.
هنگامیکه پروکاربازین با برخی مواد غذایی یا نوشیدنی های خاص و سایر داروها مصرف شود، ممکن است سبب بروز واکنش های خطرناکی چون فشار خون بالای ناگهانی شود. جهت پیشگیری از چنین واکنش هایی، اقدامات زیر را دنبال کنید:
- از مصرف مواد غذایی حاوی تیرامین بالا، مانند پنیر، مخمر یا عصاره گوشت، پوست باقلا یا نخود فرنگی، مرغ و گوشت یا ماهی دودی یا شور، سوسیس تخمیر شده، و میوه بیش از حد رسیده خودداری کنید. در صورتیکه فهرست مواد غذایی منع شده به شما داده نشده است، از پزشکتان سوال کنید.
- از نوشیدن نوشیدنی های اعتیادآور، بدون الکل یا آبجو و شراب های کم الکل خودداری کنید.
- نوشیدنی ها و مواد غذایی حاوی کافئین، مانند شکلات، قهوه، چای و نوشابه را در مقادیر بالا میل نکنید.
- از مصرف سایر داروها به همراه این دارو خودداری کنید، مگر اینکه پزشک دستور دهد.
این دارو منجربه بروز سرگیجه و احساس گیجی میشود. در زمان مصرف این دارو از رانندگی، استفاده از ماشین آلات و انجام امور خطرناک خودداری کنید.
حین درمان با پروکاربازین از انجام هرگونه واکسیناسیون، بدون تایید پزشک، خودداری کنید. ممکن است پروکاربازین، مقاومت بدنتان را کاهش دهد و واکسن به خوبی عمل نکند یا به عفونت مبتلا شوید. علاوه بر این، نباید در نزدیکی افرادیکه واکسن ویروس زنده دریافت کرده اند، قرار بگیرید؛ زیرا احتمال خطر انتقال ویروس از آنها به شما وجود دارد. برخی از نمونه های واکسن های ویروس زنده شامل سرخک، اوریون، آنفلونزا، فلج اطفال (خوراکی)، روتاویروس و سرخجه میباشد. از اینگونه افراد دوری کنید و حتی برای مدت طولانی با آنها در یک اتاق نمانید. در این خصوص با پزشکتان بیشتر مشورت کنید.
این دارو بطور موقت منجربه کاهش گلوبول های سفید خون و افزایش احتمال ابتلا به عفونت های میگردد. همچنین این دارو منجربه کاهش تعداد پلاکت ها شده و این امر شرایط را برای لخته شدن خون فراهم میکند. در خصوص اقدامات احتیاطی لازم در اینباره با پزشکتان نمایید.
سایر پزشکان یا دندانپزشک خود را نسبت به مصرف این دارو مطلع سازید. این دارو ممکن است بر نتیجه برخی آزمایشات تاثیرگذار باشد.
ممكن است پزشك به شما يك كارت شناسايي ارائه دهد كه بيانگر مصرف اين دارو در شما باشد.
از مصرف همزمان اين دارو با داروهاي ديگر (داروهاي بدون نسخه، داروهاي تجويز شده، داروهاي گياهي، مكمل ها يا ويتامين ها) بپرهيزيد، مگر اينكه قبلا در اين مورد با پزشك مشورت شده باشد.
عوارض جانبی
عليرغم تاثيرات مورد نظر كه يك دارو بهمراه دارد، امكان بروز برخي عوارض جانبي ناخواسته نيز وجود دارد. بروز هريك از عوارض زير نيازمند مراقبتهاي پزشكي و مراجعه به پزشك ميباشد.
در صورت بروز هريك از اين موارد سريعا با پزشك تماس حاصل نماييد:
موارد کمتر شایع
- مدفوع سیاه و قیرگون
- وجود خون در ادرار یا مدفوع
- استفراغ خونی
- سرفه یا خس خس
- تب و لرز
- درد کمر و پهلو
- ادرار سخت و دردناک
- نقاط قرمز روی پوست
- خونریزی یا کبودی غیر معمول
موارد بیشتر شایع
- گیجی
- تشنج
- سرفه
- توهم (دیدن، شنیدن و احساس چیزی که وجود خارجی ندارد)
- پریود نشدن
- تنگی نفس
- غلیظ شدن ترشحات برونش
- ضعف و خستگی ممتد
موارد کمتر شایع
- اسهال
- زخم شدن دهان یا روی لب
- سوزن سوزن شدن یا بیحسی انگشتان دست و پا
- ناراحتی یا عدم تعادل
- زردی پوست یا چشم
موارد نادر
- غش کردن
- جوش های پوستی، کهیر یا خارش
- خس خس
برخي عوارض جانبي نياز به مراقبت هاي پزشكي خاصي ندارند و ممكن است در طول مدت درمان از بين بروند. همچنين پزشك مربوطه نيز ميتواند با معرفي راه هايي به پيشگيري يا كاهش اين عوارض كمك كند.
در برخي بيماران امكان بروز عوارض ديگر نيز وجود دارد كه در اينجا ليست نشده است. در آنصورت به پزشك مراجعه كنيد.