پروژسترون (خوراکی)
Progesterone
دارو شناسی
آنچه که باید درباره داروی خوراکی " پروژسترون " بدانید!
پروژسترون جهت کمک به پیشگیری از ایجاد تغییرات در رحم در زنانی مورد استفاده قرار می گیرد که پس از یائسگی، استروژن کونژوگه (conjugated estrogens) مصرف می کنند. این دارو همچنین جهت تنظیم چرخه قاعدگی و درمان قطع غیر طبیعی قاعدگی (آمنوره) در زنانی که هنوز پریود می شوند، مورد استفاده قرار می گیرد.
این دارو تنها تحت نظارت و تجویز پزشک ارائه می گردد.
این دارو به شکل های زیر موجود میباشد:
- کپسول مایع
- کپسول
پیش از مصرف
در صورتیکه تصمیم به مصرف دارویی دارید همه جوانب آن باید بدقت بررسی گردد. این تصمیمی است که شما و پزشکتان میگیرید. درمورد مصرف این دارو موارد زیر باید درنظر گرفته شود:
آلرژی و حساسیت
در صورت داشتن حساسیت خاص به این دارو یا دیگر داروها مساله را با پزشک خود درمیان بگذارید. همچنین درصورتیکه نسبت به برخی مواد غذایی، رنگ مو، مواد نگهدارنده یا حیوانات حساسیت دارید پیش از مصرف این دارو، موضوع را با پزشک خود مطرح سازید. در صورتیکه بصورت آزاد و بدون تجویز پزشک قصد استفاده از این دارو را دارید حتما بروشور و یا توضیحات مندرج بر روی بسته را با دقت مطالعه فرمایید.
اطفال
اینتراروسا جهت مصرف در کودکان مناسب نمی باشد. ایمنی و اثربخشی آن هنوز اثبات نشده است.
سالمندان
مطالعات انجام شده تا کنون، بروز مشکلات خاصی را در سالمندان نشان نداده است که مصرف این دارو را در این گروه سنی محدود سازد. اما از آنجایی که سالمندان بیشتر در معرض ابتلا به سرطان سینه، سکته یا دمانس می باشند، مصرف پروژسترون در این بیماران، مستلزم رعایت احتیاط است.
دوران بارداری
رده B بارداری. بر اساس مطالعاتی که بر روی حیوانات صورت گرفته، هیچ مدرکی مبنی بر آسیب به جنین نشان داده نشده است. با این حال، مطالعه ای بر روی انسان یا حیوانات باردار مبنی بر عوارض این دارو صورت نگرفته است.
دوران شیردهی و مادران شیرده
تحقیقات خاصی بر روی زنان شیرده مبنی بر مصرف این دارو صورت نگرفته است. پیش از مصرف این دارو در زنان شیرده همه جوانب مثبت و منفی آن باید درنظر گرفته شود.
نحوه مصرف
اين دارو را طبق دستور پزشك مصرف نماييد. هيچگاه بيش از مدت و ميزان تعيين شده، اين دارو را مصرف نكنيد.
این دارو باید به همراه راهنمای دارو باشد. این دستورالعمل ها را به دقت بخوانید و دنبال کنید. در صورتی که سوالی دارید از پزشک خود بپرسید.
برای زنانی که از این دارو پس از پائسگی استفاده می کنند، یک داروی استروژن دیگر نیز تجویز خواهد شد. دستورالعمل هایی را که پزشک برای هر دو دارو داده است، به دقت دنبال کنید.
چنانچه در بلع این دارو مشکل دارید، آن را همراه یک لیوان آب در حالت ایستاده میل نمایید. در صورتی که این روش پاسخگو نیست، با پزشک یا داروساز داروخانه مشورت نمایید.
ميزان مصرف
ميزان مصرف اين دارو در بيماران مختلف، متفاوت ميباشد. در اين خصوص دستورالعمل پزشك يا دستورات مندرج در برچسب اين دارو را دنبال نماييد. اطلاعات زير بر اساس متوسط ميزان مصرف اين دارو در نظر گرفته شده است. چنانچه ميزان مصرفي شما متفاوت ميباشد، آنرا تغيير ندهيد، مگر در مواردي كه پزشك دستور دهد.
ميزان مصرف اين دارو بستگي به قدرت دارو دارد. همچنين تعداد دفعات مصرف روزانه، فواصل بين آن و مدت مصرف، به بيماري شما بستگي دارد.
در شکل کپسول خوراکی
جهت پیشگیری از ضخیم شدن دیواره رحم (هیپرپلازی اندومتر):
- بزرگسالان – 200 میلی گرم در روز، به صورت یک دوز واحد حین خواب، به مدت 12 روز مداوم در هر چرخه قاعدگی 28 روزه.
- کودکان – مصرف این دارو توصیه نمی شود.
جهت درمان قطع غیر طبیعی قاعدگی (آمنوره):
- بزرگسالان – 400 میلی گرم در روز، به صورت یک دوز واحد حین خواب، به مدت 12 روز.
- کودکان – مصرف این دارو توصیه نمی شود.
در صورت فراموش کردن یک وعده دارویی چه کنیم؟
چنانچه وعده ای از این دارو را فراموش کرده اید، به محض یادآوری آنرا استعمال نمایید. چنانچه زمان وعده بعدی دارو فرا رسیده است، وعده فراموش شده را کنار گذاشته و طبق برنامه آنرا مصرف نمایید. هیچگاه دارو را در یک وعده، دو برابر دوز، مصرف ننمایید.
درهنگام استفاده بیش از حد و موارد اورژانسی چه کنیم؟
در صورت مصرف بیش از حد این دارو با نزدیکترین مرکز مسمومیت های دارویی تماس گرفته شود. در صورتیکه بیمار تنفس نداشت سریعا با اورژانس تماس حاصل کنید.
درهنگام استفاده از دارو چه موارد تغذیه ای را باید در نظرگرفت؟
رژیم غذایی عادی خود را دنبال نموده و در تنها صورتیکه پزشک دستور دهد، آنرا تغییر دهید.
شیوه نگهداری از دارو
این دارو را در جعبهء در بسته، در دمای اتاق، به دور از گرما، رطوبت و نور مستقیم قرار دهید. از یخ زدگی دارو جلوگیری شود.
دور از دسترس کودکان نگهداری شود.
در صورت عدم نیاز یا منقضی شدن دارو آنرا دور بریزید.
اقدامات احتیاطی
بسیار حائز اهمیت است که پزشک برای بررسی عملکرد صحیح دارو در بازدیدهای منظم وضعیتتان را کنترل کند تا بتواند برای ادامه مصرف دارو تصمیم گیری کند. ممکن است جهت بررسی عوارض ناخواسته انجام معاینه لگن، معاینه پستان و ماموگرافی (سونوگرافی سینه) لازم باشد.
مصرف این دارو در دوران بارداری به جنین آسیب وار میسازد. حین مصرف این دارو از یکی از روش های پیشگیری از بارداری استفاده نمایید. در صورتیکه تصور میکنید باردار شده اید، فورا به پزشک مراجعه کنید.
در صورتی که در قفسه سینه، کشاله ران یا پاها، دچار درد شدید، دچار مشکل تنفسی، سردرد ناگهانی شدید؛ لکنت زبان؛ تنگی نفس ناگهانی؛ از دست دادن ناگهانی تعادل؛ یا تغییرات بینایی در هنگام استفاده از این دارو شدید، فورا مصرف آن راقطع کرده و با پزشکتان تماس حاصل کنید.
احتمال بسیار کمی وجود دارد که این دارو خطر ابتلا به سرطان سینه و اندومتر (سرطان رحم) را در برخی از زنان افزایش دهد. در مورد این خطر با پزشک خود مشورت کنید. اطمینان حاصل کنید که پزشک شما می داند که کسی در خانواده شما به سرطان سینه یا سرطان آندومتر مبتلا شده باشد.
مصرف این دارو در دوزهای زیاد و در مدت زمان طولانی به همراه سایر داروهای استروژن، خطر حمله قلبی، سکته مغزی، لخته شدن خون یا دمانس را افزایش می دهد. در خصوص این مخاطرات با پزشکتان مشورت نمایید.
در صورت مصرف سیگار، خطر ابتلا به بیماری قلبی یا سکته مغزی افزایش می یابد. همچنین در صورتیکه مبتلا به دیابت یا کلسترول بالا هستید یا اضافه وزن دارید نیز این خطر افزایش می یابد. در خصوص روش های ترک سیگار با پزشکتان مشورت کنید. دیابت خود را تحت کنترل نگه دارید. در خصوص رژیم غذایی و ورزش جهت کنترل وزن و سطح کلسترول خونتان نیز با پزشکتان مشورت کنید.
حتما سایر پزشکان یا دندانپزشک خود را نسبت به مصرف این دارو مطلع سازید. مصرف این دارو ممکن است بر نتایج برخی آزمایشات تاثیر بگذارد.
در صورت از دست دادن ناگهانی بینایی یا سایر تغییرات بینایی حین استفاده از این دارو، از مصرف این دارو خودداری کرده و بلافاصله با پزشک خود مشورت کنید. پزشک ممکن است شما رابه یک چشم پزشک ارجاع دهد تا چشمتان را بررسی کند.
این دارو ممکن است باعث شود برخی افراد دچار سرگیجه یا خواب آلودگی شوند. حین استفاده از ماشین آلات و یا انجام هر کاری دیگری که می تواند خطرناک باشد مراقب باشید.
عوارض جانبی
علیرغم تاثیرات مورد نظر که یک دارو بهمراه دارد، امکان بروز برخی عوارض جانبی ناخواسته نیز وجود دارد. بروز هریک از عوارض زیر نیازمند مراقبتهای پزشکی و مراجعه به پزشک میباشد.
در صورت بروز هریک از این موارد سریعا با پزشک تماس حاصل نمایید:
موارد بیشتر شایع
• درد قفسه سینه
• لرز
- علائم شبه آنفلوانزا
• سرفه یا گرفتگی صدا
• تب
• مشکلات ادرار کردن
موارد کمتر شایع
• ترشح یا خونریزی از نوک پستان
• کمرنگ شدن پوست پستان
• برگشتن نوک پستان
• ایجاد برآمدگی در پستان یا زیر بغل
• پوسته پوسته شدن یا ترک ترک شدن مداوم نوک پستان
• قرمزی یا تورم پستان
• درد بر روی پوست پستان که فروکش نمی کند
بروز ناشناخته
• درد شكم یا معده
• نفخ
• تاری دید
• تغییر در ترشحات واژینال
• مدفوع قرمز رنگ
• شکاف لب یا کام
• گیجی
• یبوست
• ادرار تیره
• اسهال
• تنفس دشوار یا سخت
• مشکل بلع
• مشکل حین راه رفتن
• سرگیجه
• سرگیجه، غش و یا سبکی سر، حین برخاستن از حالت خوابیده یا نشسته
• غش کردن
• ضربان یا پالس قلب سریع، تپنده یا نامنظم
• سردرد
• کهیر
• سوء هاضمه
• ضربان قلب نامنظم
• تحریک
• خارش
• درد ، سفتی یا تورم مفاصل
• سرگیجه
• از دست دادن اشتها
• حالت تهوع
• عصبی بودن
• تنفس پر سر و صدا
• بیحسی یا سوزن سوزن شدن صورت، دست یا پا
• درد یا احساس فشار در لگن
• درد در معده، روده یا شکم، که احتمالا در کمر می پیچد
• تپش در گوش
• پف یا تورم پلک ها و یا در اطراف چشم، صورت، لب ها یا زبان
• راش
• قرمزی پوست
• تنگی نفس
• ضربان قلب آهسته
• ناراحتی، درد یا سنگینی در معده یا لگن
• تعریق
• تورم پلک ها، صورت، لب ها، دست ها یا پاها
• تنگی در قفسه سینه
• مشکل حین صحبت کردن، فکر کردن یا راه رفتن
• بوی تنفس بد
• خستگی یا ضعف غیرعادی
• خونریزی واژینال
• استفراغ
• استفراغ خونی
• خس خس
• زردی چشم یا پوست
برخي عوارض جانبي نياز به مراقبت هاي پزشكي خاصي ندارند و ممكن است در طول مدت درمان از بين بروند. همچنين پزشك مربوطه نيز ميتواند با معرفي راه هايي به پيشگيري يا كاهش اين عوارض كمك كند. در صورتيكه هريك از عوارض زير در شما ادامه داشت، با پزشك خود مشورت نماييد:
موارد بيشتر شايع
• درد یا حساسیت به لمس پستان
• افسردگی
• درد عضلانی یا مفصلی
• ترشحات واژینال سفید یا قهوه ای
• نگرانی
بروز ناشناخته
• تاری دید یا از دست دادن بینایی
• تغییر در راه رفتن و تعادل
• تغییرات رفتاری
• تغییر الگوها و ریتم های گفتار
• خفه شدن
• عدم تعادل یا ناپایداری
• سردرگمی در مورد هویت، زمان و مکان
• زنگ زدن یا وزوز مداوم یا شنیدن دیگر سر و صدای غیر قابل توضیح در گوش
• کاهش هوشیاری
• مشکل در حرکت
• مختل شدن تشخیص رنگ
• دو بینی
• خواب آلودگی
• سرگیجه شدید یا خواب آلودگی
• احساس مستی
• احساس چرخش محیط اطراف
• احساسات غیر واقعی
• ریزش مو یا نازک شدن مو
• رویت هاله در اطراف چراغ ها
• از دست دادن شنوایی
• کهیر یا زگیل
• دوره های قاعدگی طولانی تر یا سنگین تر
• از دست دادن هوشیاری
• گرفتگی عضلانی
• سفتی عضلانی
• شب کوری
• خونریزی عادی قاعدگی که پیش از زمان مقرر رخ می دهد و احتمالا طولانی تر از حد انتظار است
• بیش از حدروشن دیدن نورها
• قرمزی پوست
• آرام و شل بودن
• احساس چرخش
• احساس جدا شدن از خود یا بدن خود
• خواب آلودگی شدید
• خواب آلودگی
• لکنت زبان
• تورم زبان
• افکار خودکشی
• دید تونلی
• تغییرات وزن
در برخی بیماران امکان بروز عوارض دیگر نیز وجود دارد که در اینجا لیست نشده است. در آنصورت به پزشک مراجعه کنید.
تداخلات دارویی
اگرچه بی شک هیچ دارویی نباید همزمان مصرف شود، اما در برخی موارد با وجود رخ دادن تداخل دارویی، ممکن است نیاز به مصرف همزمان دو داروی مختلف باشد. در چنین مواردی ممکن است پزشک مربوطه مقدار مصرف دارو را تغییر دهد و یا داروی دیگری تجویز کند. بنابراین در صورت مصرف داروی دیگر آنرا با پزشک خود مطرح سازید. تداخلات دارویی زیر بر اساس اهمیت بالقوه شان انتخاب شده و لزوما همه گیر نمیباشند.
مصرف اين دارو با داروهاي نامبرده زير به هيچ وجه پيشنهاد نميگردد اما در برخي موارد ضروريست. چنانچه هردو دارو با يكديگر تجويز شده اند، ممكن است پزشك درمان با اين دارو را ادامه ندهد و يا داروهاي مصرفي ديگر را تغيير دهد.
• Conivaptan
• Dabrafenib
• Eslicarbazepine Acetate
تداخلات دارویی دیگر
بي شك هيچ دارويي را نبايد در زمان غذا خوردن يا حوالي آن مصرف نمود چراكه امكان وقوع تداخل وجود دارد. مصرف الكل و تنباكو نيز ايجاد برخي تداخلات ميكند. در صورت بروز مشكل يا مصرف مواد غذايي خاص مانند الكل يا تنباكو، مراتب را به پزشك اطلاع دهيد.
سایر مشکلات پزشکی
وجود مشكلات پزشكي ديگر ممكن است بر مصرف اين دارو تاثيرگذار باشد. در صورتيكه مشكل پزشكي ديگري داريد، حتما آنرا با پزشك خود مطرح سازيد، بويژه موارد زير:
• خونریزی واژینال غیر طبیعی یا غیر معمول
• آلرژی به بادام زمینی یا روغن بادام زمینی
• لخته شدن خون (مانند ترومبوز ورید عمقی، آمبولی ریوی)، فعال یا سابقه آن
• سرطان پستان، تشخیص داده شده، مشکوک یا سابقه آن
• حمله قلبی، فعال یا سابقه آن
• بیماری کبد
• سکته مغزی، فعال یا سابقه آن - در بیماران با این شرایط نباید استفاده شود.
• آسم
• دیابت
• ادم (احتباس مایعات یا تورم بدن)
• آندومتریوز یا
• صرع (تشنج)
• بیماری قلبی
• هیپرکلسمی (کلسیم بالا در خون)
• هیپرکلسترولمی (کلسترول بالا در خون)
• هیپرتنشن (فشار خون بالا)
• بیماری کلیوی
• سردرد میگرنی
• لوپوس اريتماتو سیستمیک (SLE)
• مشکلات تیروئید- با احتیاط استفاده کنید. ممکن است این شرایط بدتر شود.