استامینوفن (رکتال)

استامینوفن برای درمان دردهای خفیف و برای کاهش تب استفاده می شود. همچنین ممکن است در درمان اشکال خفیف آرتریت استفاده شود .

این دارو بدون نسخه دکتر و در اشکال زیر موجود است:

شیاف
قرص پیوسته رهش
شیاف
پودر
شربت
قرص
قرص جویدنی
کپسول
پودر محلول در آب
تعلیق
اکسیر
قرص آهسته رهش
کپسول مایع 
مایع
قرص، جوشان
 

در تصمیم گیری برای استفاده، بهتر است خطرات مربوط به این داروی مورد نظر گرفته شوند و در مقابل مزیت های آن قرار گیرند. این تصمیم توسط پزشک و شما گرفته می شود. برای این دارو، نکات زیر باید مورد توجه قرار گیرند: 

آلرژی وحساسیت

اگر تاکنون واکنش غیرعادی و آلرژیک به این دارو یا هر داروی دیگری داشته اید، با پزشک خود در میان بگذارید.  به علاوه هرگونه حساسیت دیگر، مانند حساسیت غذایی، حساسیت به مواد نگهدارنده و حساسیت به حیوانات، را به پزشک خود اطلاع دهید. برای محصولات غیر تزریقی، دستورالعمل روی بسته بندی و ترکیبات دارو را با دقت مطالعه کنید..

اطفال

بررسی های اخیرا انجام شده بر تاثیرات استامینوفن بر روی کودکان، هیچ محدودیتی را در رابطه با استفاده از آن برای کودکان نشان نداده است.  به هرحال این دارو برای کودکان زیر دو سال توصیه نمی شود.

سالمندان

مطالعات انجام شده تا به امروز هیچ مشکل و محدودیتی در رابطه  با مصرف استامینوفن  بر روی سالمندان نشان نداده است .در سالمندان با احتیاط و حداقل میزان ممکن بکار رود.

دوران بارداری

بررسی های انجام شده بر روی حیوانات اثر سوء نشان داده اند و هیچ مطالعات کافی در زنان باردار وجود ندارد .

دوران شیردهی و مادران شیرده

بررسی ها نشان داده اند که استفاده  این دارو در دوران شیردهی  حداقل خطر را برای نوزاد دربردارد.

تداخلات دارویی
 گرچه برخی داروها نباید همزمان با یکدیگر مصرف شوند، اما برخی موارد وجود دارند که با وجود تداخلات دارویی، بهتر است که به طور همزمان استفاده شوند. در اینگونه موارد پزشک به بیمار توصیه می کند که میزان مصرف داروها را تغییر دهد یا اقدامات احتیاطی دیگری را به وی گوش زد می کند. به هرحال هر داروی دیگری که مصرف می کنید (تجویز شده توسط پزشک یا داروهای موجود در بازار) را به پزشک خود اطلاع دهید. 

Imatinib
Isoniazid
Pixantrone
Pneumococcal 13-Valent Vaccine, Diphtheria Conjugate
استفاده این دارومعمولا با داروهای زیر توصیه نمیشود ، اما در شرایطی استعمال همزمان داروها ممکن است بهترین گزینه درمانی برای بیمار به شمار آید. در صورت استعمال هر داروی مشخص، پزشک ممکن است میزان یکی از داروهای تجویز شده را تغییر دهد. 

Acenocoumarol
Carbamazepine
Fosphenytoin
Lixisenatide
Phenytoin
Warfarin
Zidovudine

تداخلات دارویی دیگر

برخی داروها نباید موقع صرف غذا یا  نزدیک به این زمان مصرف شوند. به علاوه ممکن است خوردن برخی غذاها و مصرف تنباکو و الکل در زمان تجویز این داروممنوع میباشد. در رابطه با تمام این محدودیت های دارویی و غذایی با پزشک متخصص خود مشورت کنید. استعمال همزمان داروها ممکن است بهترین گزینه درمانی برای بیمار به شمار آید. در صورت استعمال هر داروی مشخص، پزشک ممکن است میزان یکی از داروهای تجویز شده را تغییر دهد.  
Ethanol
Tobacco
Cabbage

سایر مشکلات پزشکی
وجود مشکلات دارویی دیگر نیز بر روی اثربخشی این دارو تاثیر خواهد داشت. هرگونه مشکل پزشکی را با دکتر خود در میان بگذارید، به ویژه وجود موارد زیر:
• سوء مصرف الکل
• بیماری کلیوی شدید
• بیماری کبدی (از جمله هپاتیت) ممکن است عوارض جانبی تشدید شود.
• فنیل کتونوریا (PKU) مارک بعضی از استامینوفن حاوی آسپارتام است ، که می تواند این وضعیت را بدتر کند.

 این دارو توسط پزشک برای بهبود وضعیت فعلی شما تجویزشده است. بیش از حد وبیش از زمانی که  این دارو تجویز شده است،استفاده ننمایید.  

در صورت مصرف بیش از حد استامینوفن ممکن است آسیب کبدی رخ دهد.

اگر بدون تجویز پزشک از این دارو استفاده میکنید ، به دقت برچسب روی بسته را بخوانید و طبق آن عمل نمایید . اگر هر گونه سوالی برایتان بوجود آمد با پزشک تماس بگیرید.

با دقت برچسب تمام داروهایی را که استفاده می کنید را بررسی کنید ، چرا که ممکن است دارو های دیگر حاوی استامینوفن (به عنوان مثال، Tylenol®) باشد . استفاده بیش از 4 گرم (4000 میلی گرم) استامینوفن در یک روز (24 ساعت) مضر می باشد.

می توان این دارو را با غذا یا بدون غذا استفاده کرد.

برای بیمارانی که از شربت استامینوفن استفاده می کنند :
• قبل از مصرف بطری را به خوبی تکان دهید.
• میزان مصرف مورد نیاز را توسط سرنگ ، قطره چکان و قاشق اندازه گیری نمایید. 
• دارو را به آرامی در دهان کودک بریزید .

برای بیمارانی که از شیاف استامینوفن استفاده میکنند :
• اگر شیاف بیش از حد نرم بود ، آنرا به مدت 30 دقیقه در یخچال ویا فریزر بگذارید و یا آنرا در آب سرد قرار دهید .

• برای وارد کردن شیاف:
شیاف را از فویل بسته بندی درآورده  ، دراز کشیده و با استفاده از انگشت شیاف را به داخل مقعد فشار دهید.
میزان مصرف
 بیمار می بایست طبق دستور العمل پزشک یا راهنمایی های موجود بر روی برچسب دارو اقدام به استفاده و مصرف دارو کند. مقدار داروی مصرفی به شدت بیماری و قدرت اثربخشی دارو بستگی دارد. تعداد دفعاتی که دارو در طی روز دریافت می شود، فاصله زمانی میان هر بار مصرف کپسول و دوره زمانی تعیین شده و مجاز برای استفاده از دارو به شدت بیماری و نوع دارو بستگی بسیار دارد.

• برای درد یا تب:
اشکال خوراکی و رکتال (کپسول، گرانول، پودر، محلول، شیاف، شربت و یا قرص):

بزرگسالان و نوجوانان:650تا 1000 میلی گرم هر 4 تا 6 ساعت در صورت نیاز. با دقت دستورالعمل برچسب روی دارو را بخوانید و طبق آن مصرف نمایید.
کودکان: میزان مصرف بر اساس وزن بدن و یا سن است. با دقت دستورالعمل برچسب روی دارو را بخوانید و طبق آن مصرف نمایید.
کودکان 11 تا 12 سال: 320-480 میلی گرم هر 4 تا 6 ساعت در صورت نیاز.
کودکان 9 تا 11 سال: 320 تا 400 میلی گرم هر 4 تا 6 ساعت در صورت نیاز.
کودکان 6 تا 9 سال: 320 میلی گرم هر 4 تا 6 ساعت در صورت نیاز.
کودکان 4 تا 6 سال: 240 میلی گرم هر 4 تا 6 ساعت در صورت نیاز.
کودکان 2 تا 4 سال: 160 میلی گرم هر 4 تا 6 ساعت در صورت نیاز.
کودکان زیر 2 سال: میزان مصرف باید توسط دکتر تعیین شود.

در صورت فراموش کردن یک وعده ی دارویی چه کنیم؟

اگر بیمار، یک نوبت دارو را فراموش کند، به‌محض یادآوری، باید آن را مصرف کند. اگر نزدیک نوبت بعدی باشد، باید نوبت بعدی را حذف کند و سپس به برنامۀ داروییِ منظم‌خود بازگردد. مقدار دارو را نباید دوبرابر کرد.

در هنگام استفاده ی بیش از حد و موارد اورژانسی چه کنیم؟

در این شرایط به نزدیکترین مرکز درمانی مراجعه نموده و چنانچه وضعیت بیمار بحرانی گشته و قادر به تنفس نمیباشد با مرکز فورییت های پزشکی تماس بگیرید.

در هنگام استفاده از دارو چه موارد تغذیه ای را باید در نظر گرفت؟

تا زمانیکه کتر معالجتان به شما رژیم غذایی خاصی را توصیه نکرده است رژیم معمولی و نرمال روزانه خود را ادامه دهید.

شیوه ی نگهداری از دارو
از قرار دادن دارو در معرض نور مستقیم خورشید، رطوبت و آتش خودداری کنید. 
دارو را از دسترس کودکان دور نگاه دارید. 
از مصرف داروهای تاریخ گذشته و قدیمی پرهیز کنید.
 دارو در یخچال نگهداری شود.
از پزشک معالج خود سئوالاتی راجع به نحوه ی دور ریزی داروهای بی مصرف مطرح کنیم. 
 

مصرف‌کنندۀ دارو باید به‌طور منظم به پزشک خود مراجعه کند تا بهبود او را زیر نظر داشته‌باشد.
اگر علائم یا تب در عرض چند روز بهبود نیافت و یا بدتر شد ، به دکتر مراجعه نمایید.

به پزشک مراجعه نایید اگر توجه هریک از علائ زیر شدید :
درد یا حساسیت در قسمت فوقانی معده، مدفوع بی رنگ ، ادرار تیره، از دست دادن اشتها، تهوع، ضعف یا خستگی غیر معمول ، زردی چشم یا پوست. این می تواند نشانه ای از یک مشکل جدی کبدی باشد .

اگر بیش از 1 یا 2 دوز از استامینوفن را در روز استفاده میکنید ، مشروبات الکلی مصرف نکنید. استفاده همزمان استامینوفن  با مشروبات الکلی شانس آسیب کبدی را افزایش می دهد، به خصوص اگر مقدار زیادی الکل مصرف نمایید .

مصرف استامینوفن ممکن است در نتایج برخی از آزمایشات تداخل ایجاد کند. قبل از انجام هر گونه آزمایش پزشکی، فرد مسئول است که اگر استامینوفن را در 3 یا 4 روز گذشته مصرف کرده باشد اطلاع دهد . 

استامینوفن ممکن است در نتایج  تست قند خون تداخل ایجاد کند . اگر مبتلا به دیابت هستید و متوجه تغییر در نتایج آزمایشاتتان شدید با پزشک معالج تماس بگیرید .

اگر احساس کردید که بیش از حد استامینوفن مصرف کرده اید ، در ابتدا کمک های اولیه را انجام دهید  ، حتی اگر نشانه ای از مسمومیت وجود نداشت . برای جلوگیری از آسیب کبدی باید در اسرع وقت درمان آغاز شود.
 

به همراه تاثیرات مفید، هر دارو دارای اثرات ناخواسته ای نیز می باشد. گرچه تمام این عوارض جانبی اتفاق نمی افتند، اما در صورت مشاهده ی هرکدام از آنها درمان های فوری نیاز خواهد بود. در صورتی که هر یک از عوارض زیر را مشاهده کردید، فورا به پزشک مراجعه کنید: 

عوارض نادر
• مدفوع قیری ، خونین و یا سیاه 
• ادرار خونی یا ابری
• تب و لرز 
• درد در قسمت پائین کمر یا پهلو 
• لکه های قرمز بر روی پوست
• جوش های پوستی، کهیر یا خارش
• گلو درد
• زخم و یا لکه های سفید بر روی لب و یا در دهان
• کاهش ناگهانی در مقدار ادرار
• خونریزی و یا کبودی غیر معمول
• خستگی یا ضعف غیر معمول
• زردی چشم یا پوست

علائم مصرف بیش از حد

• اسهال
• افزایش تعریق
• از دست دادن اشتها
• تهوع یا استفراغ
• گرفتگی یا درد معده
• تورم، درد، یا حساسیت در بالای شکم یا معده

برخی عوارض جانبی نیازی به درمان ندارند و پس از مطابقت بدن با دارو، به خودی خود برطرف می شوند. به علاوه پزشک می تواند روش هایی برای مقابله و پیشگیری از بروز این عوارض ارائه دهد. در صورتی که هر یک از عوارض زیر برای شما ایجاد مشکل کرده و یا پس از گذشت زمان برطرف نشدند، به پزشک خود مراجعه کنید.
پس از استفاده این دارو عوارض دیگری هم ممکن است مشاهده شود که در اینجا ذکر نشده است در صورت مشاهده ی هرگونه علائم خطرناک به پزشک مراجعه کنید.