آتروپین، هماتروپین، و اسکوپولامین (چشمی)

آتروپین، هماتروپین و اسکوپولامین برای گشادی مردمک چشم استفاده می شود. از این دارو قبل از انجام آزمایشات چشمی ، قبل و بعد از عمل جراحی چشم و برای درمان بیماری های چشمی خاص، مانند یووئیت یا چسبندگی خلفی استفاده می شود .

این داروها تنها با نسخه دکتر و در اشکال زیر موجود است:

پماد
محلول
 

در تصمیم گیری برای استفاده، بهتر است خطرات مربوط به این داروی مورد نظر گرفته شوند و در مقابل مزیت های آن قرار گیرند. این تصمیم توسط پزشک و شما گرفته می شود. برای این دارو، نکات زیر باید مورد توجه قرار گیرند: 

آلرژی وحساسیت

اگر تاکنون واکنش غیرعادی و آلرژیک به این دارو یا هر داروی دیگری داشته اید، با پزشک خود در میان بگذارید.  به علاوه هرگونه حساسیت دیگر، مانند حساسیت غذایی، حساسیت به مواد نگهدارنده و حساسیت به حیوانات، را به پزشک خود اطلاع دهید. برای محصولات غیر تزریقی، دستورالعمل روی بسته بندی و ترکیبات دارو را با دقت مطالعه کنید.

اطفال

نوزادان و کودکان خردسال و کودکان با موهای بور یا چشمان آبی ممکن است نسبت به اثرات آتروپین، هماتروپین یا اسکوپولامین حساس تر باشند و این ممکن است اثرات جانبی در طول درمان را افزایش دهد. در کودکان باید از دوز کمتری از این دارو استفاده شود .

سالمندان

افراد مسن  به اثرات آتروپین، هماتروپین یا اسکوپولامین حساس ترند و این ممکن است اثرات جانبی در طول درمان را افزایش دهد.

دوران بارداری

مطالعات در مورد اثرات در بارداری در انسان و یا حیوانات انجام  نشده است . با این حال، این داروها ممکن است جذب بدن شوند.

دوران شیردهی و مادران شیرده

این داروها ممکن است جذب بدن شوند. آتروپین وارد شیر مادر می شود حتی در مقادیر بسیار ناچیز و ممکن است موجب عوارض جانبی مانند پالس سریع، تب، یا خشکی پوست در جنین در شکم  مادر شود . مشخص نیست که آیا هماتروپین یا اسکوپولامین وارد شیر مادر می شوند یا نه . اگر چه بیشتر داروها در مقادیر کم وارد شیر مادر می شوند ، اما بسیاری از آنها را می توان با خیال راحت در حین شیردهی استفاده کرد. مادرانی که از یکی از این داروها استفاده می کنند و مایل به شیردهی هستند در این مورد با دکتر خود صحبت کنند.

تداخلات دارویی

 گرچه برخی داروها نباید همزمان با یکدیگر مصرف شوند، اما برخی موارد وجود دارند که با وجود تداخلات دارویی، بهتر است که به طور همزمان استفاده شوند. در اینگونه موارد پزشک به بیمار توصیه می کند که میزان مصرف داروها را تغییر دهد یا اقدامات احتیاطی دیگری را به وی گوش زد می کند. به هرحال هر داروی دیگری که مصرف می کنید (تجویز شده توسط پزشک یا داروهای موجود در بازار) را به پزشک خود اطلاع دهید. 

Aceclofenac
Acemetacin
Amtolmetin Guacil
Aspirin
Bromfenac
Bufexamac
Celecoxib
Choline Salicylate
Clonixin
Clorgyline
Dexibuprofen
Dexketoprofen
Diclofenac
Diflunisal
Dipyrone
Droxicam
Etodolac
Etofenamate
Etoricoxib
Felbinac
Fenoprofen
Fepradinol
Feprazone
Floctafenine
Flufenamic Acid
Flurbiprofen
Ibuprofen
Ibuprofen Lysine
Indomethacin
Iproniazid
Isocarboxazid
Ketoprofen
Linezolid
Lornoxicam
Loxoprofen
Lumiracoxib
Meclofenamate
Mefenamic Acid
Meloxicam
Morniflumate
Nabumetone
Naproxen
Nepafenac
Nialamide
Niflumic Acid
Nimesulide
Oxaprozin
Oxyphenbutazone
Parecoxib
Pentoxifylline
Phenelzine
Phenylbutazone
Piketoprofen
Piroxicam
Probenecid
Procarbazine
Proglumetacin
Propionic Acid
Propyphenazone
Proquazone
Rasagiline
Rofecoxib
Salicylic Acid
Salsalate
Selegiline
Sodium Salicylate
Sulindac
Tenoxicam
Tiaprofenic Acid
Tolfenamic Acid
Tolmetin
Tranylcypromine
Valdecoxib
Abciximab
Amineptine
Amitriptyline
Amitriptylinoxide
Amoxapine
Anagrelide
Apixaban
Ardeparin
Argatroban
Beta Glucan
Bivalirudin
Bupropion
Certoparin
Cilostazol
Citalopram
Clomipramine
Clopidogrel
Cyclosporine
Dabigatran Etexilate
Dalteparin
Danaparoid
Desipramine
Desirudin
Desvenlafaxine
Dibenzepin
Dipyridamole
Donepezil
Dothiepin
Doxepin
Duloxetine
Edoxaban
Enoxaparin
Eptifibatide
Erlotinib
Escitalopram
Feverfew
Fluoxetine
Fluvoxamine
Fondaparinux
Furazolidone
Ginkgo
Gossypol
Heparin
Imipramine
Iobenguane I 123
Lepirudin
Levomilnacipran
Lofepramine
Meadowsweet
Melitracen
Methotrexate
Midodrine
Milnacipran
Nadroparin
Nefazodone
Nortriptyline
Opipramol
Oxymorphone
Pargyline
Parnaparin
Paroxetine
Pemetrexed
Pentosan Polysulfate Sodium
Pralatrexate
Prasugrel
Protein C
Protriptyline
Reboxetine
Reviparin
Rivaroxaban
Sertraline
Sibutramine
Tacrolimus
Tianeptine
Ticlopidine
Tinzaparin
Tirofiban
Trimipramine
Venlafaxine
Vilazodone
Vortioxetine

تداخلات دارویی دیگر

برخی داروها نباید موقع صرف غذا یا  نزدیک به این زمان مصرف شوند. به علاوه ممکن است خوردن برخی غذاها و مصرف تنباکو و الکل در زمان تجویز این داروممنوع میباشد. در رابطه با تمام این محدودیت های دارویی و غذایی با پزشک متخصص خود مشورت کنید. استعمال همزمان داروها ممکن است بهترین گزینه درمانی برای بیمار به شمار آید. در صورت استعمال هر داروی مشخص، پزشک ممکن است میزان یکی از داروهای تجویز شده را تغییر دهد.   

سایر مشکلات پزشکی

وجود مشکلات دارویی دیگر نیز بر روی اثربخشی این دارو تاثیر خواهد داشت. هرگونه مشکل پزشکی را با دکتر خود در میان بگذارید، به ویژه وجود موارد زیر:

آسیب های مغزی (در کودکان)
سندرم داون (مونگولیسم) (در کودکان و بزرگسالان)
گلوکوم 
دیگر بیماری ها و یا مشکلات چشم 
فلج اسپاستیک (در کودکان) استفاده از آتروپین چشمی، هماتروپین یا اسکوپولامین ممکن است این بیماری را تشدید کند.
 

 این دارو توسط پزشک برای بهبود وضعیت فعلی شما تجویزشده است. بیش از حد وبیش از زمانی که  این دارو تجویز شده است،استفاده ننمایید.  
نحوه ی استفاده از قطره های چشمی :
دستانتان را با آب و صابون بشوئید.
قبل از مصرف قطره چشم را به خوبی تکان دهید.
دراز بکشید و یا سرتان را به عقب تکیه بدهید . با انگشت سبابه ، پلک را بکشید.
قطره چکان را با دست دیگر نزدیک چشم  نگه دارید . سپس چند قطره بین پلک تحتانی و کره چشم بچکانید.
به آرامی چشم را ببندید. انگشت اشاره خود را به مدت 1 دقیقه روی گوشه داخلی چشم قرار دهید .
اگر فکر می کنید که  قطره وارد چشمتان نشده ، این روند با  قطره دیگری تکرار کنید.
قطره چکان پاک یا نشوئید و یا اجازه ندهید نوک آن با جایی تماس پیدا کند، از جمله چشم شخص بیمار.
بلافاصله درب قطره چکان را ببندید .
دست های خود را پس از استفاده از قطره چشمی بشویید .
اگر رنگ محلول چشمی تغییر کرد،  آنرا استفاده نکنید .
هرگز نوک اپلیکاتور به هر سطح از جمله چشم تماس پیدا نکند ، ودرب قطره چکان را محکم ببنید  . انجام اینکار این دارو را در برابر میکروب حفظ خواهد کرد.
اگر دکتر دستور داده است که از دو قطره چشمی مختلف با هم استفاده شود، حداقل 5 دقیقه بین زمان  مصرف دارو صبر کنید . 

نحوه ی استفاده از پماد چشمی :
دستان خود را بشوييد. مراقب باشيد سر تيوپ با چيزي تماس پيدا نكند. سر را كمي به عقب خم كنيد. تيوب را با يك دست نگاه داريد و با دست ديگر پلك زيرين را به پايين بكشيد تا حفره‌اي بين پلك و كره چشم ايجاد شود. تا جايي كه ممكن است سر تيوپ را به اين حفره نزديك كنيد. مقدار تجويز شده از پماد را در اين حفره قرار دهيد.

چشم ها را به مدت 2 دقيقه ببنديد. پماد اضافي را با دستمال كاغذي تميز از اطراف چشم تميز كنيد.
سر تيوپ را با يك دستمال ديگر تميز كنيد. قطره ها و پمادهاي چشمي حداكثر يك ماه پس از باز شدن درب آنها بايد دور ريخته شوند. هرگز از قطره و يا پماد چشمي ديگران استفاده نكنيد، زيرا احتمال آلودگي اين داروهاي چشمي در حين مصرف بسيار بالاست.  داروهاي چشمي براي بيش از سه روز توصيه نمي شوند، در صورتي كه پس از 3 روز هنوز هم ناراحتي چشم ادامه دارد، حتماً به پزشك مراجعه كنيد.

میزان مصرف

 بیمار می بایست طبق دستور العمل پزشک یا راهنمایی های موجود بر روی برچسب دارو اقدام به استفاده و مصرف دارو کند. مقدار داروی مصرفی به شدت بیماری و قدرت اثربخشی دارو بستگی دارد. تعداد دفعاتی که دارو در طی روز دریافت می شود، فاصله زمانی میان هر بار مصرف کپسول و دوره زمانی تعیین شده و مجاز برای استفاده از دارو به شدت بیماری و نوع دارو بستگی بسیار دارد.

آتروپین ( پماد چشمی) :
برای یووئیت:
بزرگسالان : استفاده از یک نوار نازک از پماد در چشم یک یا دو بار در روز.
کودکان : استفاده از یک نوار نازک از پماد در چشم یک تا سه بار در روز است.

برای تست چشم :
بزرگسالان: استفاده و دوزمصرفی باید توسط دکتر تعیین شود.
کودکان : استفاده از یک نوار نازک از پماد در چشم سه بار در روز به مدت یک تا سه روز قبل از معاینه.

قطره چشمی :
برای یووئیت:
بزرگسالان : یک قطره در چشم یک یا دو بار در روز.
کودکان : یک قطره در چشم یک تا سه بار در روز است.

برای تست چشم:
بزرگسالان : استفاده و دوز مصرفی باید توسط دکترتان تعیین شود.
کودکان : یک قطره در چشم دو بار در روز به مدت یک تا سه روز قبل از معاینه.
برای هماتروپین (قطره چشم) :
برای یووئیت:
بزرگسالان و کودکان : 1 یا 2 قطره در چشم دو یا سه بار در روز است.

برای تست چشم:
بزرگسالان : 1 یا 2 قطره در چشم. هر پنج تا ده دقیقه برای دو یا سه مرتبه تکرار شود .
کودکان : 1 یا 2 قطره در چشم هر ده دقیقه  دو یا سه مرتبه تکرار شود .

برای اسکوپولامین (قطره چشم):
برای یووئیت:
بزرگسالان و کودکان : یک قطره در چشم تا چهار بار در روز.

برای تست چشم:
بزرگسالان : یک قطره در چشم یک ساعت قبل از معاینه.
کودکان : یک قطره در چشم دو بار در روز به مدت دو روز قبل از انجام آزمایش.

برای چسبندگی خلفی:
بزرگسالان : یک قطره در چشم هر ده دقیقه سه مرتبه .
کودکان : استفاده و دوزمصرفی باید توسط دکتر تعیین شود.

برای استفاده قبل و بعد از عمل جراحی:
بزرگسالان و کودکان  : یک قطره در چشم یک تا چهار بار در روز.

در صورت فراموش کردن یک وعده ی دارویی چه کنیم؟

اگر بیمار، یک نوبت دارو را فراموش کند، به‌محض یادآوری، باید آن را مصرف کند. اگر نزدیک نوبت بعدی باشد، باید نوبت بعدی را حذف کند و سپس به برنامۀ داروییِ منظم‌خود بازگردد. مقدار دارو را نباید دوبرابر کرد.

در هنگام استفاده ی بیش از حد و موارد اورژانسی چه کنیم؟

در این شرایط به نزدیکترین مرکز درمانی مراجعه نموده و چنانچه وضعیت بیمار بحرانی گشته و قادر به تنفس نمیباشد با مرکز فورییت های پزشکی تماس بگیرید.

در هنگام استفاده از دارو چه موارد تغذیه ای را باید در نظر گرفت؟

تا زمانیکه دکتر معالجتان به شما رژیم غذایی خاصی را توصیه نکرده است رژیم معمولی و نرمال روزانه خود را ادامه دهید.

شیوه ی نگهداری از دارو

از قرار دادن دارو در معرض نور مستقیم خورشید، رطوبت و آتش خودداری کنید. 
دارو را از دسترس کودکان دور نگاه دارید. 
از مصرف داروهای تاریخ گذشته و قدیمی پرهیز کنید.
دارو در یخچال نگهداری شود.
از پزشک معالج خود سئوالاتی راجع به نحوه ی دور ریزی داروهای بی مصرف مطرح کنیم. 

مصرف‌کنندۀ دارو باید به‌طور منظم به پزشک خود مراجعه کند تا بهبود او را زیر نظر داشته‌باشد.
پس از مصرف این دارو در چشم ممکن است مردمک چشم به طورغیر منتظره ای بزرگ شود و موجب تاری دید، به ویژه برای اشیاء نزدیک شود . قبل از رانندگی، کار با ماشین آلات و یا هر چیز دیگری که می تواند خطرناک باشد ، دید خود را بررسی کنید .

با استفاده از این دارو ممکن است چشمتان در مقایسه با روزهای معمول نسبت به نور حساس تر شود . برای محافظت از چشم در برابر نور خورشید و دیگر نورهای روشن از عینک آفتابی استفاده کنید .
پس از توقف دارو اثرات ممکن است به مدت چندین روز ادامه یابد . اگر اثرات این دارو بیش از :
14 روز  با استفاده آتروپین
3 روز با استفاده هماتروپین
7 روز با استفاده اسکوپولامین
ادامه یافت ، سریعا به چشم پزشک مراجعه کنید. 
 

به همراه تاثیرات مفید، هر دارو دارای اثرات ناخواسته ای نیز می باشد. گرچه تمام این عوارض جانبی اتفاق نمی افتند، اما در صورت مشاهده ی هرکدام از آنها درمان های فوری نیاز خواهد بود. در صورتی که هر یک از عوارض زیر را مشاهده کردید، فورا به پزشک مراجعه کنید: 

علائم جذب بیش از حد دارو به بدن :

گیجی یا عدم تعادل
سردرگمی و یا انجام رفتار غیر عادی
خشکی پوست
ضربان قلب سریع یا نامنظم
تب
گرگرفتگی و یا قرمزی صورت
دیدن، شنیدن، و یا احساس چیزهایی که وجود ندارد،
بثورات پوستی
لکنت زبان
تورم معده در نوزادان
تشنگی و یا خشکی غیر معمول در دهان
خواب آلودگی، خستگی، یا ضعف غیر معمول

برخی عوارض جانبی نیازی به درمان ندارند و پس از مطابقت بدن با دارو، به خودی خود برطرف می شوند. به علاوه پزشک می تواند روش هایی برای مقابله و پیشگیری از بروز این عوارض ارائه دهد. در صورتی که هر یک از عوارض زیر برای شما ایجاد مشکل کرده و یا پس از گذشت زمان برطرف نشدند، به پزشک خود مراجعه کنید.

پس از استفاده این دارو عوارض دیگری هم ممکن است مشاهده شود که در اینجا ذکر نشده است در صورت مشاهده ی هرگونه علائم خطرناک به پزشک مراجعه کنید.