کورتیکواستروئید (استنشاقی)

کورتیکواستروئیدها استنشاقی همانند دارو کورتیزون هستند. از این دارو برای کمک به جلوگیری از علائم آسم استفاده می شود . هنگامی که از این دارو به طور منظم و هر روز استفاده شود، تعداد و شدت حملات آسمی را کاهش می دهد . اما حمله های آسمی را که قبلا آغاز شده است از بین نمی برد.

کار کورتیکواستروئیدها استنشاقی جلوگیری از سلول های خاص در ریه ها و معابر تنفسی از آزاد موادی که باعث علائم آسم می شود ، است .

این دارو ممکن است با سایر داروهای آسم، مانند برونش (داروهایی که راههای تنفسی را باز می کند) و یا دیگر کورتیکواستروئیدها خوراکی استفاده می شود.

کورتیکواستروئیدها استنشاقی تنها با تجویز دکتر و در اشکال زیر موجود است:

آئروسل مایع
پودر آئروسل
کپسول
اسپری
سوسپانسیون
پودر
محلول
 

در تصمیم گیری برای استفاده، بهتر است خطرات مربوط به این داروی مورد نظر گرفته شوند و در مقابل مزیت های آن قرار گیرند. این تصمیم توسط پزشک و شما گرفته می شود. برای این دارو، نکات زیر باید مورد توجه قرار گیرند: 

آلرژی وحساسیت

اگر تاکنون واکنش غیرعادی و آلرژیک به این دارو یا هر داروی دیگری داشته اید، با پزشک خود در میان بگذارید.  به علاوه هرگونه حساسیت دیگر، مانند حساسیت غذایی، حساسیت به مواد نگهدارنده و حساسیت به حیوانات، را به پزشک خود اطلاع دهید. برای محصولات غیر تزریقی، دستورالعمل روی بسته بندی و ترکیبات دارو را با دقت مطالعه کنید.

اطفال

کورتیکواستروئیدها استنشاقی در کودکان آزمایش شده است . در دوزهای مؤثر کم ، نشان داده نشده است که موجب عوارض جانبی و یا مشکلات مختلفی در مقایسه با بزرگسالان شود .

مطالعات نشان داده اند که استفاده از کورتیکواستروئیدهای استنشاقی در دوزهای توصیه شده در برخی کودکان موجب  کاهش رشد و یا کاهش عملکرد غده آدرنال  می شود  . گرچه ، آسم کنترل نشده ممکن است باعث کاهش رشد شود، به ویژه زمانیکه کورتیکواستروئیدها خوراکی مورد نیاز باشد . دکتر ممکن است استفاده میزان کمتری از کورتیکواستروییدهای استنشاقی را برای کنترل آسم توصیه نماید . 

استفاده منظم از کورتیکواستروئیدهای استنشاقی در برخی کودکان این امکان را می دهد که میزان مصرف را کاهش یا متوقف کنند . استفاده منظم از کورتیکواستروئیدهای استنشاقی نیز مانع خطر کاهش رشد  و یا کاهش عملکرد آدرنال می شود .

کودکانی که از دوزهای زیاد کورتیکواستروییدهای استنشاقی استفاده می کنند ، نباید در معرض آبله مرغان یا سرخک قرار بگیرند. اگر کودکتان در معرض این عوامل قرار گرفت و یا دچار این موارد شد باید سریعا به دکتر مراجعه کرد .

قبل از مصرف این دارو برای کودکتان با دکتر در مورد فواید و مضرات دارو صحبت کنید . جهت کاهش اثرات ناخواسته دارو را طبق دستور پزشک استفاده کنید.

سالمندان

مطالعات مناسب در رابطه سن با اثرات کورتیکواستروئیدهای استنشاقی درسالمندان انجام نشده است. گرچه ، مشکلات خاصی در سالمندان گزارش نشده است.

دوران بارداری

اگر چه مطالعات حیوانی نشان داده اند که کورتیکواستروئیدها استنشاقی باعث نقص هنگام تولد و سایر مشکلات می شوند ، اما مصرف این داروها در هنگام بارداری  زمانی که در دوزهای منظم و در طی روز برای کنترل بیماری آسم استفاده شود موجب هیچ مشکل تنفسی و یا نقایص هنگام تولد در نوزاد نمی شود  . اگر باردارید یا قصد بارداری دارید ، قبل از مصرف کورتیکواستروییدهای استنشاقی، دکتر را مطلع کنید .

دوران شیردهی و مادران شیرده

مشخص نیست که آیا کورتیکواستروئیدهای استنشاقی وارد شیر مادر می شود یا نه . اگر چه بیشتر داروها  در مقادیر کم وارد شیر مادر می شوند ، اما بسیاری از این داروها را می توان با خیال راحت در حین شیردهی استفاده کرد. مادرانی که از این دارو در دوران شیردهی استفاده می کنند با دکتر معالج صحبت کنند.

تداخلات دارویی

 گرچه برخی داروها نباید همزمان با یکدیگر مصرف شوند، اما برخی موارد وجود دارند که با وجود تداخلات دارویی، بهتر است که به طور همزمان استفاده شوند. در اینگونه موارد پزشک به بیمار توصیه می کند که میزان مصرف داروها را تغییر دهد یا اقدامات احتیاطی دیگری را به وی گوش زد می کند. به هرحال هر داروی دیگری که مصرف می کنید (تجویز شده توسط پزشک یا داروهای موجود در بازار) را به پزشک خود اطلاع دهید. 

تداخلات دارویی دیگر

برخی داروها نباید موقع صرف غذا یا  نزدیک به این زمان مصرف شوند. به علاوه ممکن است خوردن برخی غذاها و مصرف تنباکو و الکل در زمان تجویز این داروممنوع میباشد. در رابطه با تمام این محدودیت های دارویی و غذایی با پزشک متخصص خود مشورت کنید. استعمال همزمان داروها ممکن است بهترین گزینه درمانی برای بیمار به شمار آید. در صورت استعمال هر داروی مشخص، پزشک ممکن است میزان یکی از داروهای تجویز شده را تغییر دهد.   

سایر مشکلات پزشکی

وجود مشکلات دارویی دیگر نیز بر روی اثربخشی این دارو تاثیر خواهد داشت. هرگونه مشکل پزشکی را با دکتر خود در میان بگذارید، به ویژه وجود موارد زیر:

حمله آسم حاد ؛ در بیماران مبتلا به این بیماری نباید استفاده شود.
سیروز (بیماری کبد) ؛ اثر کورتیکواستروئیدهای استنشاقی ممکن است در بیماران مبتلا به این عارضه  قوی تر باشد.
گلوکوم ؛ با احتیاط استفاده کنید. ممکن است فشار در چشم را افزایش دهد.
کم کاری تیروئید (کاهش تولید هورمون تیروئید) اثر کورتیکواستروئیدهای استنشاقی ممکن است در بیماران مبتلا به این بیماری قوی تر باشد .
عفونت، درمان نشده (باکتری ها، قارچ ها، و یا ویروس)با احتیاط استفاده کنید . ممکن است مصرف این دارو این بیماری را تشدید کند.
پوکی استخوان (بیماری استخوان) ؛ کورتیکواستروئیدهای استنشاقی در دوزهای زیاد ممکن است  در زنانی که یائسه هستند واز استروژن جایگزین استفاده نمی کنند ، تشدید شود.
سل، استفاده از این دارو ممکن است باعث عفونت مجدد سل شود .

 این دارو توسط پزشک برای بهبود وضعیت فعلی شما تجویزشده است. بیش از حد وبیش از زمانی که  این دارو تجویز شده است،استفاده ننمایید.  
این دارو معمولا با یک سری دستورالعملها برای بیمار آمده است . با دقت  و قبل از استفاده از دارو دستوالعمل دارو را خوانده و بر طبق آن عمل کنید . در صورتی که متوجه طرز استفاده دارو نشدید با دکتر معالج تماس بگیرید.

تا زمانی که آماده استفاده از این دارو نشدید درب دارو را باز نکنید .

بهنگام باز کردن ، در پوش اینهلر را بردارید .

از اینهلری که برای این دارو استفاده می کنید برای داروی دیگری استفاده نکنید . درپوش اینهلر را بادقت تمیز کنید .

قبل از استفاده یک اینهلر برای اولین بار، نخست آنرا دور از صورت خود نگه داشته و 2 بار در هوا افشانه کنید . اگر اینهلر را به مدت 10 روز یا بیشتر استفاده نکرده باشید ، قبل از مصرف دوباره آنرا در هوا افشانه کنید .

قبل از استفاده اسپری را سه یا چهار بار تکان دهید. سپس در پوش اسپری را بردارید. با یک بازدم عمیق هوای ریه را خارج نمایید. اسپری بین لب ها بگذارید و دهان را کامل ببندید ، هم زمان با زدن یک پاف ، یک نفس عمیق بکشید. . اسپری را از دهان خارج کنید و به مدت 11 ثانیه نفس خود را نگه دارید ، بعد از این مدت به آهستگی نفس بکشید.

اگر در هر بار مصرف دارو الزم است بیشتر از یک پاف استفاده نمایید ، بین هر پاف 1-2 دقیقه فاصله بگذارید و مراحل فوق را تکرار نمایید.

پس از مصرف دارو آب را در دهان غرغره کنید و دهان خود را بادقت بشویید .

میزان مصرف

 بیمار می بایست طبق دستور العمل پزشک یا راهنمایی های موجود بر روی برچسب دارو اقدام به استفاده و مصرف دارو کند. مقدار داروی مصرفی به شدت بیماری و قدرت اثربخشی دارو بستگی دارد. تعداد دفعاتی که دارو در طی روز دریافت می شود، فاصله زمانی میان هر بار مصرف کپسول و دوره زمانی تعیین شده و مجاز برای استفاده از دارو به شدت بیماری و نوع دارو بستگی بسیار دارد.

 بکلومتازون

آئروسل استنشاقی:
برای آسم:
بزرگسالان و کودکان 12 سال و بزرگتر:  42- 50-میکروگرم  به اندازه ی 2 پاف (84-100 میکروگرم ) سه یا چهار بار در روز، یا 4 پاف (168 تا 200 میکروگرم) دو بار در روز. در موارد شدید آسم، دکترتان ممکن است بخواهد دوز بیشتری را استفاده کنید .

کودکان 6 تا 12 سال: 1 یا 2 پاف 42- یا 50 میکروگرم  با ندازه ی 1 یا 2 پاف 42در هر اندازه سه یا چهار بار در روز، یا 4 پاف (168 تا 200 میکروگرم) دو بار در روز.
کودکان تا 6 سال : استفاده و دوز مصرفی باید توسط دکترتان  تعیین شود.

 کپسول استنشاقی و یا پودر برای استنشاق:
برای آسم:
بزرگسالان و نوجوانان 14 سال وبزرگ تر :  در ابتدا، 200 میکروگرم سه یا چهار بار در روز. سپس دکترممکن است دوز دارو را بر اساس شرایط بیمار کاهش دهد.
کودکان 6 تا 14 سال : در ابتدا، 100 میکروگرم دو تا چهار مرتبه در روز . سپس دکتر ممکن است دوز دارو را بر اساس شرایط بیمار کاهش دهد.
کودکان تا 6 سال : استفاده و دوز مصرفی  باید توسط دکترتان تعیین شود.

برای بکلومتازون HFA dipropionate

آئروسل استنشاقی:
برای آسم:
بزرگسالان و کودکان 12 سال  و بزرگتر : 40 میکروگرم  به اندازه ی 1 تا 4 پاف (40-160 میکروگرم ) دو بار در روز . دوزهای بیشتر معمولا برای بیمارانی که قبلا با کورتیکواستروئیدها درمان شده اند ، استفاده می شود.
برای 50 میکروگرم به اندازه ی 1 تا 2 پاف (50 تا 100 میکروگرم) دو بار در روز اگر آسم خفیف باشد  و 2 تا 5 پاف (100 تا 250 میکروگرم) دو بار در روز اگر اسم شدید باشد .
کودکان 5 تا 11 سال : 40 میکروگرم (1 پف) دو بار در روز.
کودکان تا 5 سال : استفاده و دوز مصرفی  باید توسط دکترتان تعیین شود.

بودزونید
پودر استنشاقی :
برای آسم:

بزرگسالان : 200 تا 800 میکروگرم دو بار در روز . دوز کمتر از 200 میکروگرم یا 400 میکروگرم یک بار در روز،  صبح و یا در شب، ممکن است برای آسم خفیف ، ملایم تا متوسط ​​زمانی که علائم به خوبی کنترل نشود ، استفاده شود . دوزهای بالاتر معمولا برای بیمارانی که قبلا با کورتیکواستروئیدها درمان شده اند ، استفاده می شود. سپس دکتر ممکن است بسته به شرایط بیمار میزان دارو را افزایش یا کاهش دهد .

کودکان 6 سال و بزرگ تر: در ابتدا، 200 میکروگرم دو بار در روز. سپس دکتر ممکن است میزان دارو را تا 400 میکروگرم در روز و بسته به شرایط بیمار افزایش دهد . دوز کمتر از 200 میکروگرم یا 400 میکروگرم یک بار در روز،  صبح و یا در شب، ممکن است برای آسم خفیف ، ملایم تا متوسط ​​زمانی که علائم به خوبی کنترل نشود ، استفاده شود .
کودکان تا 5 سال : استفاده و دوز مصرفی باید توسط دکترتان تعیین شود.

برای فلونیزولید

برای آئروسل استنشاقی:
برای آسم:
بزرگسالان و کودکان 4 سال و بزرگ تر : 500 میکروگرم (2 پاف) دو بار در روز، صبح و شام.
کودکان تا 4 سال : استفاده و دوزمصرفی باید توسط دکترتان تعیین شود.

تریامسینولون

برای آئروسل استنشاقی:
برای آسم:
بزرگسالان و کودکان بزرگتر از 12 سال : معمولا میزان مصرف  150 میکروگرم (2 پاف) سه تا چهار بار در روز یا 300 میکروگرم (4 پاف) 2 بار در روز است. سپس دکتر ممکن است دوز دارو را بر اساس شرایط بیمار کاهش دهد. در موارد شدید آسم، دکتر ممکن است میزان دارو را افزایش دهد . با این حال، میزان مصرف نباید بیش از 1200 میکروگرم در روز باشد .

کودکان 6 تا 12 سال : معمولا میزان مصرف 75 تا 150 میکروگرم (1 یا 2 پاف) سه یا چهار بار در روز و یا 150 تا 300 میکروگرم (2 تا 4 پاف) 2 بار در روز است. سپس دکتر ممکن است دوز دارو را بر اساس شرایط بیمار کاهش دهد.  با این حال، میزان مصرف نباید بیش از 900 میکروگرم در روز  باشد .
کودکان زیر 6 سال : استفاده و دوز مصرفی باید توسط دکترتان تعیین شود.

در صورت فراموش کردن یک وعده ی دارویی چه کنیم؟

اگر بیمار، یک نوبت دارو را فراموش کند، به‌محض یادآوری، باید آن را مصرف کند. اگر نزدیک نوبت بعدی باشد، باید نوبت بعدی را حذف کند و سپس به برنامۀ داروییِ منظم‌خود بازگردد. مقدار دارو را نباید دوبرابر کرد.

در هنگام استفاده ی بیش از حد و موارد اورژانسی چه کنیم؟

در این شرایط به نزدیکترین مرکز درمانی مراجعه نموده و چنانچه وضعیت بیمار بحرانی گشته و قادر به تنفس نمیباشد با مرکز فورییت های پزشکی تماس بگیرید.

در هنگام استفاده از دارو چه موارد تغذیه ای را باید در نظر گرفت؟

تا زمانیکه دکتر معالجتان به شما رژیم غذایی خاصی را توصیه نکرده است رژیم معمولی و نرمال روزانه خود را ادامه دهید.

شیوه ی نگهداری از دارو

از قرار دادن دارو در معرض نور مستقیم خورشید، رطوبت و آتش خودداری کنید. 
دارو را از دسترس کودکان دور نگاه دارید. 
از مصرف داروهای تاریخ گذشته و قدیمی پرهیز کنید.
دارو در یخچال نگهداری شود.
از پزشک معالج خود سئوالاتی راجع به نحوه ی دور ریزی داروهای بی مصرف مطرح کنیم. 
 

مصرف‌کنندۀ دارو باید به‌طور منظم به پزشک خود مراجعه کند تا بهبود او را زیر نظر داشته‌باشد.
به دکتر مراجعه کنید :

اگر دچار حمله آسمی که پس از مصرف داروی برونکودیلاتور بهبود نیابد .
اگر دچار عفونت های ویروسی، مانند آبله مرغان یا سرخک شدید .
اگر نشانه هایی از عفونت ، به خصوص در دهان ، گلو یا ریه رخ دهد .

دکتر ممکن است از شما بخواهد کارت شناسایی پزشکی مبنی بر استفاده از این دارو در زمان اضطراری مانند حمله شدید آسم و یا سایر بیماری ها به همراه داشته باشید .

قبل از انجام هر گونه عمل جراحی (از جمله جراحی های دندان) و یا درمان اورژانسی ،مصرف این دارو را به دکتر یا دندانپزشک اطلاع دهید .

برای بیمارانی که به طور منظم  از کورتیکواستروئید خوراکی (قرص و یا مایع) استفاده می کنند :

بدون مشورت با پزشک مصرف دارو را متوقف نکنید حتی اگر علائم بیماری بهبود یافت  .دکترتان ممکن است بخواهد میزان دارو را قبل از توقف به تدریج  کاهش دهد  .

هنگامی که دکتر می گوید میزان مصرف کورتیکواستروئید خوراکی را کاهش دهید یا قطع کنید ، دستورالعملها را به دقت انجام دهید . بدن شما ممکن است برای تنظیم به تغییر نیاز به زمان داشته باشد . اگر باید از دستورات خاصی پیروی کنید ، اگر دچار حمله شدید آسمی می شوید ، اگر نیاز به هر گونه درمان پزشکی یا سایر جراحی ها دارید ،حتما به پزشک مراجعه کنید  . 

به همراه تاثیرات مفید، هر دارو دارای اثرات ناخواسته ای نیز می باشد. گرچه تمام این عوارض جانبی اتفاق نمی افتند، اما در صورت مشاهده ی هرکدام از آنها درمان های فوری نیاز خواهد بود. در صورتی که هر یک از عوارض زیر را مشاهده کردید، فورا به پزشک مراجعه کنید: 

عوارض نادر
 

تنگی نفس، مشکلات تنفسی 
 تنگی در قفسه سینه، یا خس خس سینه
تورم صورت، لبها، یا پلک

عوارض غیر شایع 

درد یا سوزش در هنگام  دفع ادرار
 خون در ادرار، و یا نیاز مکرر به دفع ادرار 
درد قفسه سینه
تکه های سفید خامه ای مانند در دهان یا گلو 
سرگیجه 
احساس ناراحتی  و یا ضعف عمومی 
ضربان قلب نامنظم و یا سریع
خارش، بثورات جلدی، یا کهیر
مشکلات سینوسی
درد معده یا شکم
تورم انگشتان دست ، مچ پا، پاها، و یا پایین پاها
خستگی یا ضعف غیر معمول
افزایش وزن

عوارض نادر

خونریزی از رکتوم یا مدفوع خونی
تاری دید و یا سایر تغییرات در بینایی
اسهال یا تهوع
غش یا احساس ضعف
تب
تکرر ادرار و تشنگی غیر معمول
کاهش رشد در کودکان
فشار خون بالا
افزایش ذخایر چربی در صورت، گردن
افزایش رنگ پوست
کاهش اشتها
تغییر در قاعدگی
تغییر درخلق و خوی 
بی حسی
درد یا سوزش در قفسه سینه
استفراغ

برخی عوارض جانبی نیازی به درمان ندارند و پس از مطابقت بدن با دارو، به خودی خود برطرف می شوند. به علاوه پزشک می تواند روش هایی برای مقابله و پیشگیری از بروز این عوارض ارائه دهد. در صورتی که هر یک از عوارض زیر برای شما ایجاد مشکل کرده و یا پس از گذشت زمان برطرف نشدند، به پزشک خود مراجعه کنید.

عوارض شایع

علائمی شبیه به سرماخوردگی
سرفه 
خشکی دهان یا گلو
سردرد
گلو درد، گرفتگی صدا و یا تغییر در صدا

عوارض غیر شایع و یا نادر

یبوست
خون دماغ
مشکل در خواب

پس از استفاده این دارو عوارض دیگری هم ممکن است مشاهده شود که در اینجا ذکر نشده است در صورت مشاهده ی هرگونه علائم خطرناک به پزشک مراجعه کنید.