داپسون
Dapsone
دارو شناسی
داپسون برای درمان جذام (هانسن) و برای کمک به کنترل درماتیت تبخالی، مشکل پوستی استفاده می شود. داپسون، سولفا، متعلق به گروه دارویی ضد عفونی می باشد هنگامی که از این دارو برای درمان جذام استفاده می کنید، ممکن است داپسون به همراه یک یا چند داروی دیگر داده شود. داپسون نیز ممکن است برایبیماری های دیگری استفاده شود که توسط دکتر تعیین می شود.
داپسون است در بیماران خاص با شرایط پزشکی زیر استفاده می شود:
مایستوما
گرانولوم آنولار
پیشگیری از مالاریا
بثورات
پنومونی پنوموسیستیس کارینی
گانگرنوزوم پوستی
درماتوز پوسچرلر
لوپوس اریتماتوی سیستمیک
این داروباید تحت نظرپزشک تجویزشود، و به شکل های زیر در بازار موجود است:
قرص
پیش از مصرف
در تصمیم گیری برای استفاده، بهتر است خطرات مربوط به این داروی مورد نظر گرفته شوند و در مقابل مزیت های آن قرار گیرند. این تصمیم توسط پزشک و شما گرفته می شود. برای این دارو، نکات زیر باید مورد توجه قرار گیرند:
آلرژی وحساسیت
اگر تاکنون واکنش غیرعادی و آلرژیک به این دارو یا هر داروی دیگری داشته اید، با پزشک خود در میان بگذارید. به علاوه هرگونه حساسیت دیگر، مانند حساسیت غذایی، حساسیت به مواد نگهدارنده و حساسیت به حیوانات، را به پزشک خود اطلاع دهید. برای محصولات غیر تزریقی، دستورالعمل روی بسته بندی و ترکیبات دارو را با دقت مطالعه کنید..
اطفال
اطلاعات کافی در مقایسه با استفاده از داپسون در کودکان و دیگر گروه های سنی وجود ندارد، انتظار نمی رود که مصرف این دارو باعث عوارض یا مشکلات متعددی در کودکان نسبت به بزرگسالان شود.
سالمندان
بسیاری از داروها را به طور خاص در سالمندان مورد مطالعه قرار نمی دهند. بنابراین، مشخص نیست که آیا مصرف این دارو دقیقا به همان شیوه که در جوانان اثر میکند بر روی سالمندان هم همان تاثیر را از خود به جای بگذارد و یا باعث عوارض جانبی و مشکلات متعددی در افراد مسن شود.
دوران بارداری
بررسی های انجام شده بر روی نمونه های حیوانی اثر سوء نشان داده اند ، اما مطالعات کافی در رابطه با تاثیر آن بر روی نمونه های انسانی در دوران بارداری وجود ندارد.
دوران شیردهی و مادران شیرده
بررسی ها نشان داده اند که استفاده این دارو در دوران شیردهی نوزاد را تهدید نمی کند. برای استفاده، بهتر است خطرات مربوط به این داروی مورد نظر گرفته شوند و در مقابل مزیت های آن قرار گیرند. این تصمیم توسط پزشک و شما گرفته می شود.
تداخلات دارویی
گرچه برخی داروها نباید همزمان با یکدیگر مصرف شوند، اما برخی موارد وجود دارند که با وجود تداخلات دارویی، بهتر است که به طور همزمان استفاده شوند. در اینگونه موارد پزشک به بیمار توصیه می کند که میزان مصرف داروها را تغییر دهد یا اقدامات احتیاطی دیگری را به وی گوش زد می کند. به هرحال هر داروی دیگری که مصرف می کنید (تجویز شده توسط پزشک یا داروهای موجود در بازار) را به پزشک خود اطلاع دهید.
استفاده این دارومعمولا با داروهای زیر توصیه نمیشود ، اما در شرایطی استعمال همزمان داروها ممکن است بهترین گزینه درمانی برای بیمار به شمار آید. در صورت استعمال هر داروی مشخص، پزشک ممکن است میزان یکی از داروهای تجویز شده را تغییر دهد.
Warfarin
Zidovudine
Amprenavir
Atazanavir
Fosamprenavir
Rifabutin
Rifapentine
Saquinavir
تداخلات دارویی دیگر
برخی داروها نباید موقع صرف غذا یا نزدیک به نزدیک به این زمان مصرف شوند. به علاوه ممکن است خوردن برخی غذاها و مصرف تنباکو و الکل در زمان تجویز این داروممنوع میباشد. در رابطه با تمام این محدودیت های دارویی و غذایی با پزشک متخصص خود مشورت کنید. استفاده همزمان داروها ممکن است بهترین گزینه درمانی برای بیمار به شمار آید. در صورت استعمال هر دو داروی مشخص، پزشک ممکن است میزان یکی از داروهای تجویز شده را تغییر دهد.
سایر مشکلات پزشکی
وجود مشکلات دارویی دیگر نیز بر روی اثربخشی این دارو تاثیر خواهد داشت. هرگونه مشکل دارویی را با پزشک خود در میان بگذارید، به ویژه وجود موارد زیر:
کم خونی شدید
کمبود گلوکزفسفات 6 دهیدروژناز (G6PD)
کمبود ردوکتاز متهموگلوبین(خطرافزایش ابتلا به اختلالات خونی شدید و کاهش در بقای سلول های قرمز خون وجود دارد)
بیماری کبد ،مصرف داپسون ممکن است در مواردی نادر موجب آسیب کبدی شود.
نحوه مصرف
این دارو توسط پزشک برای بهبود وضعیت فعلی شما تجویزشده است. بیش از حد وبیش از زمانی که این دارو تجویز شده است،استفاده ننمایید.
برای بیماران جذام:
برای کمک به درمان کامل و یا جلوگیری از بازگشت مجدد جزام ، بسیار مهم است که شما در مصرف این دارو برای درمان کامل حتی اگر پس از چند هفته یا چند ماه احساس بهبودی نمودید ، دوره درمای خود را کامل نموده و تمامی داروها را به موقع مصرف نمایید .ممکن است این دارو را هر روز و برای مدت 3 سال یا بیشتر، و یا برای تمام عور مصرف نمایید. اگر خیلی سریع مصرف این دارو را قطع نمایید ، ممکن است علائم این بیماری مجددا بازگردد .
بهترین اثر این دارو هنگامی است که مقدار آن در خون ثابت است . برای کمک به ثابت نگه داشتن این مقدار در خون، مصرف هیچ دوزی را فراموش نکنید. همچنین، بهتر است هر دوز را سر ساعت تعیین شده مصرف نمایید . اگر نیاز به برنامه ریزی دارید، بهترین زمان مصرف دارو را، با پزشک خود بررسی کنید.
برای بیماران درماتیت تبخالی:
ممکن است پزشک در طول درمان از شما بخواهد از یک رژیم غذایی فاقد گلوتن پیروی نمایید .در صورت بروز سئوال با پزشک خود صحبت نمایید.
میزان مصرف
بیمار می بایست طبق دستور العمل پزشک یا راهنمایی های موجود بر روی برچسب دارو اقدام به استفاده و مصرف دارو کند. مقدار داروی مصرفی به شدت بیماری و قدرت اثربخشی دارو بستگی دارد. تعداد دفعاتی که دارو در طی روز دریافت می شود، فاصله زمانی میان هر بار مصرف کپسول و دوره زمانی تعیین شده و مجاز برای استفاده از دارو به شدت بیماری و نوع دارو بستگی بسیار دارد.
برای مصرف خوراکی (قرص):
برای بیماری هانسن (جذام):
بزرگسالان و نوجوانان:50 تا 100 میلی گرم یک بار در روز؛ یا 1.4 میلی گرم به ازای هریک کیلوگرم از وزن بدن یک بار در روز. داپسون را باید به همراه سایر داروهای دیگر برای درمان بیماری هانسن(جزام) استفاده نمود .
کودکان: میزان دارو براساس وزن بدن تعیین می شود. معمولا 1.4 میلی گرم به ازای هریک کیلوگرم از وزن بدن یک بار در روز است. . داپسون را باید به همراه سایر داروهای دیگر برای درمان بیماری هانسن(جزام) استفاده نمود .
برای درماتیت تبخالی:
بزرگسالان و نوجوانان:برای شروع 50 میلی گرم یک بار در روزاست. ممکن است پزشکتان تا زمانی که علائم شما کنترل شود میزان دارو را تا 300 میلی گرم در روز افزایش دهد. سپس برای کنترل علائم بیماری میزان دارو تا پایین ترین حد کاهش می یابد.
کودکان: میزان دارو براساس وزن بدن تعیین می شود. معمولا 2 میلی گرم به ازای هر کیلوگرم از وزن بدن ، یک بار در روز شروع می شود. ممکن است پزشکتان تا زمانی که علائم شما کنترل شود میزان دارو را افزایش دهد. سپس برای کنترل علائم بیماری میزان دارو تا پایین ترین حد کاهش می یابد.
در صورت فراموش کردن یک وعده ی دارویی چه کنیم؟
اگر بیمار، یک نوبت دارو را فراموش کند، بهمحض یادآوری، باید آن را مصرف کند. اگر نزدیک نوبت بعدی باشد، باید نوبت بعدی را حذف کند و سپس به برنامۀ داروییِ منظم خود بازگردد. مقدار دارو را نباید دوبرابر کرد.
در هنگام استفاده ی بیش از حد و موارد اورژانسی چه کنیم؟
در این شرایط به نزدیکترین مرکز درمانی مراجعه نموده و چنانچه وضعیت بیمار بحرانی گشته و قادر به تنفس نمیباشد با مرکز فورییت های پزشکی تماس بگیرید.
در هنگام استفاده از دارو چه موارد تغذیه ای را باید در نظر گرفت؟
تا زمانیکه کتر معالجتان به شما رژیم غذایی خاصی را توصیه نکرده است رژیم معمولی و نرمال روزانه خود را ادامه دهید.
شیوه ی نگهداری از دارو
از قرار دادن دارو در معرض نور مستقیم خورشید، رطوبت و آتش خودداری کنید.
دارو را از دسترس کودکان دور نگاه دارید.
از مصرف داروهای تاریخ گذشته و قدیمی پرهیز کنید.
و دارو در یخچال نگهداری شود.
اقدامات احتیاطی
مصرفکنندۀ دارو باید بهطور منظم به پزشک خود مراجعه کند تا بهبود او را زیر نظر داشتهباشد. اگر علائم بیماری(جذام) در عرض 2 تا 3 ماه و یا در عرض چند روز (برای درماتیت تبخالی) بهبود نیافت، و یا اگر این بیماری ها وخیم تر شدند حتما به پزشک مراجعه نمایید.
عوارض جانبی
به همراه تاثیرات مفید، هر دارو دارای اثرات ناخواسته ای نیز می باشد. گرچه تمام این عوارض جانبی اتفاق نمی افتند، اما در صورت مشاهده ی هرکدام از آنها درمان های فوری نیاز خواهد بود. در صورتی که هر یک از عوارض زیر را مشاهده کردید، فورا به پزشک مراجعه کنید:
عوارض جانبي اين دارووابسته به مقدار مصرف ميباشند و بامقاديري كه براي درمان جذام مصرفميشود، بندرت بروز مينمايند.
اينعوارض عبارتند از:
هموليز
متهموگلوبينمي
نوروپاتي
درماتيتآلرژيك
بياشتهايي
تهوع
استفراغ
،سردرد
بيخوابي
كم خوني
هپاتيت
آگرانولوسيتوز
سندرم داپسون (بثوراتجلدي همراه با تب و ائوزينوفيلي) كه درصورت بروز آن بايد بلافاصله مصرفدارو را قطع كرد.
برخی عوارض جانبی نیازی به درمان ندارند و پس از مطابقت بدن با دارو، به خودی خود برطرف می شوند. به علاوه پزشک می تواند روش هایی برای مقابله و پیشگیری از بروز این عوارض ارائه دهد. در صورتی که هر یک از عوارض زیر برای شما ایجاد مشکل کرده و یا پس از گذشت زمان برطرف نشدند، به پزشک خود مراجعه کنید.پس از استفاده این دارو عوارض دیگری هم ممکن است مشاهده شود که در اینجا ذکر نشده است در صورت مشاهده ی هرگونه علائم خطرناک به پزشک مراجعه کنید.