مومتازون (اسپری بینی)

مومتازون یک اسپری بینی است که برای درمان و پیشگیری از برخی علائم فصلی کوتاه مدت (مانند آبریزش و گرفتگی بینی، خارش گلو و عطسه) رینیت آلرژیک (تب یونجه) استفاده می شود. این دارو برای درمان پولیپ بینی در بزرگسالان نیز مصرف می شود. 
مومتازون متعلق به گروهی از داروهاست که کورتیکواستروئید (مانند داروهای کورتیزون) نامیده می شوند. این دارو مانع آزاد شدن ماده حساسیت زا توسط برخی سلول ها می شود. 
داروی مومتازون فقط با نسخه پزشک در دسترس بیمار قرار می گیرد و به شکل اسپری موجود می باشد. 

برای تصمیم گیری در مورد مصرف یک دارو، خطرات و مزایای مصرف آن با یکدیگر مقایسه می شوند. این تصمیمی است که بیمار و پزشک خواهند گرفت. برای این دارو موارد زیر باید در نظر گرفته شوند:
حساسیت
اگر تاکنون به این دارو یا هر داروی دیگری حساسیت نشان داده اید، با پزشک خود در میان بگذارید. به علاوه هر گونه حساسیت دیگری، مانند حساسیت های غذایی، حساسیت به رنگ و مواد نگهدارنده و حیوانات را نیز به پزشک خود اطلاع دهید. در مورد داروهایی بدون تجویز پزشک مصرف می کنید، حتما بسته بندی آن را مطالعه کنید. 
اطفال
در مورد ارتباط بین اثربخشی داروی مومتازون و سن و سال در کودکان زیر 2 سال، برای درمان علائم ناشی از حساسیت و پیشگیری از این علائم در کودکان زیر 12 سال، تحقیقات کافی انجام نشده است. به علاوه تحقیقات در زمینه مصرف این دارو برای درمان پولیپ بینی در افراد کمتر از 18 سال نیز کافی نیست. ایمنی و اثربخشی دارو تایید نشده اند. 
سالمندان
تحقیقاتی که تاکنون انجام شده اند مشکلی در زمینه مصرف اسپری مومتازون برای سالمندان گزارش نکرده اند. 
دوران بارداری 
تحقیقات کافی در مورد مصرف این دارو در دوران بارداری انجام نشده است. در نمونه های حیوانی تاثیرات سوء دارو بر روی جنین مشاهده شده است. 
دوران شیردهی و مادران شیرده 
مطالعات کافی در مورد مصرف این دارو در دوران شیردهی و چگونگی تاثیر آن بر روی نوزاد انجام نشده است. در این شرایط مزیت ها و خطرات مصرف دارو را با یکدیگر مقایسه کنید. 
تداخلات دارویی
گرچه برخی داروها به هیچ وجه نباید همزمان مصرف شوند، اما در برخی موارد علیرغم بروز برخی تداخلات، دو دارو باید با هم مصرف شوند. در این موارد پزشک میزان مصرف دارو را تغییر خواهد داد و یا اینکه اقدامات احتیاطی دیگری ارائه می دهد. در زمان مصرف داروی مومتازون اگر از داروی دیگری مصرف می کنید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
 مصرف این دارو با هریک از داروهای زیر توصیه نمی شود. اما اگر مصرف هر دو دارو با هم توصیه شود، پزشک میزان مصرف یا تعداد وعده های مصرف یکی از داروها یا هر دوی آنها را تغییر خواهد داد. 
•    Pixantrone

مصرف داروی مومتازون با داروهای زیر معمولا توصیه نمی شود، اما ممکن است در برخی مواقع لازم شود. اگر هر دو دارو با هم تجویز شوند، پزشک میزان مصرف داروها یا تعداد وعده های مصرف آن ها و یا هر دو را تغیرر خواهد داد.
•    Ketoconazole

دیگر تداخلات دارویی
برخی داروها نباید در زمان خوردن غذا یا نزدیک به آن مصرف شوند یا ممکن است برخی داروها با برخی غذاها تداخل داشته باشند. مصرف الکل و تنباکو نیز با برخی داروها تداخل پیدا می کنند. در مورد مصرف دارو و زمان خوردن غذا با پزشک خود مشورت کنید.
دیگر مشکلات پزشکی
وجود دیگر مشکلات پزشکی نیز بر روی مصرف این دارو تاثیر می گذارد. اگر دچار هریک از مشکلات زیر هستید، حتما به پزشک خود اطلاع دهید:
•    آب مروارید یا سابقه ابتلا به آن 
•    سابقه ابتلا به گلوکوم، در این شرایط دارو با احتیاط مصرف شود زیرا شرایط بیماری را بدتر می کند. 
•    هرپس سیمپلکس یا عفونت چشم 
•    عفونت (ویروسی، باکتریایی و قارچ)
•    سل یا سابقه ابتلا به آن – این دارو توانایی بدن برای مبارزه با عفونت را کاهش می دهد. 
•    آسیب دیدن بینی به تازگی
•    جراحی بینی
•    زخم در بینی که به تازگی رخ داده باشد – این دارو از بهبود زخم جلوگیری می کند. 
•    بیماری کبد – سطح داروی مومتازون در خون افزایش می یابد و در نتیجه عوارض جانبی ناشی از آن شدید می شود. 

دارو را درست طبق دستور پزشک مصرف کنید. بیشتر از میزان توصیه شده مصرف نکنید، زیرا احتمال جذب آن از دیواره بینی افزایش یافته و عوارض جانبی در پی خواهد داشت. 
داروی مومتازون معمولا همراه با برشور اطلاعات دارویی در اختیار بیمار قرار می گیرد. بهتر است آن را با دقت مطالعه کنید و دستورالعمل های آن را دنبال کنید. در صورتی که سوالی در ذهن دارید با پزشک خود مشورت کنید. 
این دارو فقط برای مصرف بینی می باشد، از آن برای چشم استفاده نکنید. در صورتی که دارو وارد چشمتان شد، بلافاصله آن را با آب شستشو دهید و به پزشک مراجعه کنید. 
برای تاثیر مثبت دارو باید به طور منظم و طبق توصیه های پزشک مصرف شود. تاثیر داروی مومتازون معمولا 2 روز پس از مصرف آن مشاهده می شود اما 2 هفته طول می کشد تا تاثیر کامل آن را مشاهده کنید. 
اگر تصمیم استفاده از این دارو برای دیگر مشکلات مربوط به بینی دارید، با پزشک مشورت کنید. زیرا مومتازون برای بسیاری از عفونت های باکتریایی، ویروسی و قارچی در بینی مورد استفاده قرار نمی گیرد. 
نکاتی در رابطه با مصرف دارو 
•    قبل از مصرف ظرف دارو را تکان دهید. 
•    زمانی که برای اولین بار از این دارو استفاده می کنید، ابتدا بطری را آماده مصرف نمایید. برای این کار 10 مرتبه پمپ بطری را فشار دهید یا تا زمانی که اسپری از بطری به درستی خارج شود این کار را انجام دهید. اکنون بطری برای استفاده آماده است. 
•    اگر از دارو به مدت 7 روز یا بیشتر استفاده نکردید، پس از این مدت نیز ابتدا بطری را آماده استفاده کنید و پمپ را تا زمان خروج اسپری فشار دهید. 
•    قبل از استفاده از دارو، ابتدا با خارج کردن هوا از بینی، داخل بینی خود را تمیز کنید. در هنگام استفاده بنشینید یا بایستید. نوک بطری را وارد سوراخ سمت راست بینی خود کرده و سپس اسپری کنید. 
•    از طریق بینی هوا را به داخل داده و سپس از طریق دهان هوا را خارج کنید. 
•    به همین طریق در سوراخ سمت چپ بینی هم از این اسپری استفاده کنید. 
•    پس از استفاده از اسپری، نوک بطری را با دستمال کاغذی تمیز کرده و سپس درب آن را ببندید. 
میزان مصرف 
میزان مصرف این دارو برای بیماران مختلف، متفاوت خواهد بود. برای مصرف این دارو درست طبق توصیه های پزشک عمل کنید. اطلاعات زیر مربوط به میزان متوسط مصرف این داروست. اگر میزان مصرف شما متفاوت است، آن را بدون مشورت با پزشک، آن را تغییر ندهید. 
میزان مصرف دارو به قدرت آن دارو بستگی دارد. به علاوه تعداد وعده های مصرف دارو در روز و فاصله زمانی بین هر وعده و طول دوره مصرف به بیماری فرد مصرف کننده بستگی دارد. 
•    برای مصرف از طریق بینی (اسپری): 
    برای درمان حساسیت های فصلی و چندساله: 
•    بزرگسالان و کودکان بالای 12 سال – 2 بار اسپری طی 1 وعده در روز. هر بار اسپری حاوی 50 میکروگرم مومتازون می باشد. 
•    کودکان 2 تا 11 سال – 1 بار اسپری طی یک وعده در روز. 
•    کودکان کمتر از 2 سال – مصرف و میزان مصرف دارو توسط پزشک تعیین می شود. 
    برای پیشگیری از حساسیت های فصلی: 
•    بزرگسالان و کودکان 12 سال به بالا – 2 بار اسپری طی یک وعده در روز. هر بار اسپری حاوی 50 میکروگرم مومتازون می باشد. 
•    کودکان کمتر از 12 سال - مصرف و میزان مصرف دارو توسط پزشک تعیین می شود.
    برای درمان پولیپ بینی: 
•    بزرگسالان – دو وعده در روز که هر وعده 2 اسپری در بینی می شود. هر بار اسپری حاوی 50 میکروگرم مومتازون می باشد. 
•    کودکان و نوجوانان - مصرف و میزان مصرف دارو توسط پزشک تعیین می شود.

در صورت فراموش کردن یک وعده ی دارویی چه کنیم؟
اگر یک وعده ی دارویی را فراموش کردید، به محض به خاطر آوردن آن را مصرف کنید. اما اگر تقریبا زمان مصرف وعده ی بعدی فرا رسیده، بهتر است وعده ی فراموش شده را نادیده گرفته و به برنامه ی سابق خود ادامه دهید. هرگز دو وعده را همزمان مصرف نکنید.
شیوه ی نگهداری از دارو
دارو باید در بسته بندی و در دمای اتاق و دور از گرما، رطوبت و نور مستقیم نگهداری شود. دور از دسترس اطفال نگهداری شود. از نگهداری داروهای قدیمی و تاریخ گذشته خودداری کنید. 

ملاقات منظم با پزشک و بررسی بهبود بیماری در طی مصرف دارو، بسیار اهمیت دارد. این امر به پزشک اجازه می دهد تا اثر بخشی دارو را بررسی کرده و در مورد ادامه ی مصرف دارو تصمیم گیرد. آزمایش های خون و ادرار برای بررسی عوارض جانبی لازم خواهند بود. 
این دارو ممکن است باعث بروز عفونت های قارچی دهان و گلو (برفک) شود. اگر لکه های سفیدی در دهان یا گلوی خود مشاهده کردید یا در هنگام خوردن غذا و بلع احساس درد می کنید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. 
این دارو احتمال بروز مشکلات بینی را افزایش می دهد. اگر در بینی خود مخاط خونی، زخم هایی در داخل بینی یا خونریزی غیر قابل توضیح بینی مشاهده می کنید، بلافاصله به پزشک اطلاع دهید. 
اگر در زمان مصرف این دارو دچار مشکلات تنفسی یا خس خس سینه یا هر واکنش حساسیتی دیگری می شوید، مصرف دارو را متوقف کرده و بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. 
در زمان مصرف این دارو از نزدیک شدن به افرادی که مبتلا به آبله مرغان یا سرخک هستند، اجتناب کنید، به ویژه اگر قبلا به این بیماری ها مبتلا نشده اید. این مسئله برای کودکان اهمیت زیادی دارد. اگر فکر می کنید در معرض آبله مرغان یا سرخک قرار گرفته اید، بلافاصله به پزشک مراجعه کنید. 
مصرف بیش از حد یا طولانی مدت از داروی مومتازون احتمال بروز مشکلات غدد آدرنال را افزایش می دهد. در صورت مشاهده بیش از یکی از این علائم در زمان مصرف این دارو به پزشک مراجعه کنید: تیره شدن پوست، اسهال، سرگیجه، غش کردن، کم شدن اشتها، افسردگی، حالت تهوع، بثورات پوستی، خستگی غیرعادی یا ضعف و کاهش وزن. 
این دارو رشد کودکان را به تعویق می اندازد. اگر در این مورد نگران هستید، با پزشک کودک خود مشورت کنید. اگر علائم ناشی از مصرف دارو طی چند روز بهبود پیدا نکردند یا وخیم تر شدند، با پزشک خود مشورت کنید. 
در زمان مصرف داروی مومتازون از هیچ داروی دیگری، از جمله داروی تجویز شده یا تجویز نشده و مکمل ها و داروهای گیاهی و ویتامین ها، استفاده نکنید، مگر اینکه با پزشک مشورت کنید. 

در کنار تاثیرات مفید، هر دارو دارای عوارض جانبی نیز می باشد. گرچه تمام این عوارض جانبی اتفاق نمی افتند، اما در صورت بروز هریک از آنها درمان های خاصی لازم است. در صورت مشاهده ی هر یک از علائم زیر فورا به پزشک مراجعه کنید:
عوارض رایج تر
•    مخاط خونی یا خونریزی بی دلیل از خونی 
•    لرز
•    علائمی مشابه سرماخوردگی یا آنفلوآنزا
•    سرفه یا گرفتگی صدا
•    تب 
•    سردرد
•    افزایش درد و گرفتگی شکم در زمان پریودی
•    درد عضلات و استخوان 
•    گرفتگی یا آبریزش بینی 
عوارضی که کمتر رایج هستند
•    درد قفسه سینه 
•    قرمزی چشم، پلک یا پوشش داخلی پلک
•    گوش درد
•    تنگی نفس 
•    تنگی قفسه سینه 
•    مشکل در تنفس 
•    خس خس سینه 
عوارض کمیاب 
•    زخم داخل بینی 
•    لکه های سفید در داخل بینی و دهان 
عوارض شناخته نشده 
•    مشکل در بلع 
•    سرگیجه 
•    افزایش ضربان قلب 
•    کهیر 
•    خارش، پف کردن و تورم پلک یا اطراف چشم، صورت، لب ها و زبان 
•    التهاب های بزرگ کهیر مانند در صورت، پلک ها، لب ها، زبان، گلو، دست ها، پاها یا اندام جنسی 
•    بثورات پوستی 
•    خستگی یا ضعف غیر عادی 
برخی عوارض جانبی نیاز به درمان نداشته و به خودی خود درمان می شوند. این عوارض در طول زمان و با مطابقت بدن به دارو برطرف می شوند. به علاوه پزشک نیز راهکارهایی برای پیشگیری ز بروز این عوارض و یا درمان آنها ارائه می دهد. در صورتی که هر یک از عوارض زیر به طور مستمر مشاهده شدند و یا در مورد آنها سوالی داشتید، با پزشک خود مشورت کنید.
عوارض رایج تر
•    گلو درد 
عوارض کمتر مشاهده شده 
•    اسهال 
•    درد عضلات و مفاصل 
•    سوزش یا تحریک پذیری بینی 
•    تهوع
•    عطسه 
•    ناراحتی معده پس از هر وعده غذایی 
عوارض ناشناخته 
•    بو یا طعم غیر عادی یا نامطلوب 
•    تغییر در طعم و بوی دهان 
عوارض دیگری که در اینجا لیست نشده اند هم ممکن است اتفاق بیفتد. به هرحال در صورت مشاهده هرگونه عوارض به پزشک مراجعه کنید.