پانيتوموماب (وريدي)

آنچه که باید درباره آمپول وريدي " پانيتوموماب"  بدانید!

آمپول پانيتوموماب به تنهايي، يا به همراه ساير داروها، جهت درمان سرطان متاستاتيك (سرطاني كه بطور وسيعي در ساير نقاط بدن منتشر ميشود) كولون يا ركتوم (كولوركتال) مورد استفاده قرار ميگيرد. اين دارو زماني مورد استفاده قرار ميگيرد كه بيمار به ساير داروها پاسخ نداده است. آمپول پانيتوموماب تنها بايد به بيماراني ارائه شود كه قبلا آزمايش بررسي جهش هاي ژن KRAS را انجام داده باشند. اين آزمايش به پزشك در تشخيص اثربخشي درمان اين دارو بر روي بيمار كمك بسزايي ميكند.
آمپول پانيتوموماب، رشد سلول هايي را كه به تدريج بدن را نابود ميكنند، مختل ميسازد. از آنجاييكه ممكن است پانيتوموماب بر رشد سلول هاي نرمال بدن نيز تاثيرگذار باشد، بروز يكسري عوارض و پيامدها انتظار ميرود. برخي از اين پيامدها بسيار جدي هستند و نيازمند نظارت پزشك است، اما برخي ديگر، از جمله بثورات پوستي، جدي تلقي نميشوند و جاي هيچ نگراني وجود ندارد. برخي از عوارض و پيامدها نيز ممكن است تا ماه ها و سال ها پس از مصرف اين دارو بروز پيدا نكنند.
پيش از شروع درمان با پانيتوموماب، شما و پزشكتان موظف هستيد كه در خصوص مزايا و خطرات ناشي از مصرف آن با يكديگر مشورت نماييد.
اين دارو تنها توسط پزشك يا تحت نظارت فوري وي تجويز خواهد شد.
اين محصول در اشكال دارويي زير موجود ميباشد:
-    محلول

در صورتيكه تصميم به مصرف دارويي داريد همه جوانب آن بايد بدقت بررسي گردد. اين تصميمي است كه شما و پزشكتان ميگيريد. درمورد مصرف اين دارو موارد زير بايد درنظر گرفته شود:

آلرژی و حساسیت
در صورت داشتن حساسيت خاص به اين دارو يا ديگر داروها مساله را با پزشك خود درميان بگذاريد. همچنين درصورتيكه نسبت به برخي مواد غذايي، رنگ مو، مواد نگهدارنده يا حيوانات حساسيت داريد پيش از مصرف اين دارو، موضوع را با پزشك خود مطرح سازيد. در صورتيكه بصورت آزاد و بدون تجويز پزشك قصد استفاده از اين دارو را داريد حتما بروشور و يا توضيحات مندرج بر روي بسته را با دقت مطالعه فرماييد.

اطفال
مطالعات انجام شده در خصوص اين دارو، تنها مربوط به بزرگسالان ميباشد و اطلاعات خاصي مبني بر وجود ارتباط ميان سن و مصرف اين دارو در اين گروه سني در دست نميباشد. ايمني و اثربخشي آن هنوز اثبات نشده است.

سالمندان
مطالعات انجام شده، وجود مشكل خاصي كه ناشي از آمپول پانيتوموماب باشد را در افراد سالمند نشان نداده است. با اين حال، سالمندان بيشتر در معرض ابتلا به عوارض اين دارو هستند، كه در اينصورت به مراقبت و احتياط بيشتري نسبت به ميزان مصرف اين دارو نيازمندند.

دوران بارداری
طبق مطالعاتي كه بر روي حيوانات يا زنان باردار صورت گرفته، بروز اختلالات جنيني نشان داده شده است. اين دارو نبايد در زنان باردار و زناني كه قصد بارداري دارند، مصرف گردد.

دوران شیردهی و مادران شیرده
تحقيقات خاصي بر روي زنان شيرده مبني بر مصرف اين دارو صورت نگرفته است. پيش از مصرف اين دارو در زنان شيرده همه جوانب مثبت و منفي آن بايد درنظر گرفته شود.

تداخلات دارویی
اگرچه بي شك هيچ دارويي نبايد همزمان مصرف شود، اما در برخي موارد با وجود رخ دادن تداخل دارويي، ممكن است نياز به مصرف همزمان دو داروي مختلف باشد. در چنين مواردي ممكن است پزشك مربوطه مقدار مصرف دارو را تغيير دهد و يا داروي ديگري تجويز كند. بنابراين در صورت مصرف داروي ديگر آنرا با پزشك خود مطرح سازيد.

تداخلات دارویی دیگر
بي شك هيچ دارويي را نبايد در زمان غذا خوردن يا حوالي آن مصرف نمود چراكه امكان وقوع تداخل وجود دارد. مصرف الكل و تنباكو نيز ايجاد برخي تداخلات ميكند. در صورت بروز مشكل يا مصرف مواد غذايي خاص مانند الكل يا تنباكو، مراتب را به پزشك اطلاع دهيد.

سایر مشکلات پزشکی
وجود مشكلات پزشكي ديگر ممكن است بر مصرف اين دارو تاثيرگذار باشد. در صورتيكه مشكل پزشكي ديگري داريد، حتما آنرا با پزشك خود مطرح سازيد، بويژه موارد زير:
-    كم آبي بدن (دهيدراسيون)
-    اسهال
-    عدم تعادل الكتروليت ها (مانند كمبود منيزيم، پتاسيم يا كلسيم در خون)
-    بيماري هاي چشم
-    بيماري كليوي
-    بيماري ريوي (مانند پنوموني بينابيني يا فيبروز ريوي)
-    حساسيت به نور خورشيد
-    اختلالات پوست و ناخن
 

اين دارو در بيمارستان توسط پرستاران يا افراد آموزش ديده به همراه سوزن ارائه ميشود و بصورت وريدي تزريق ميگردد. اين دارو ميبايست به آهستگي وارد خون شود، بنابراين، سوزن حداقل تا يك ساعت در محل تزريق باقي خواهد ماند.
در برخي موارد، اين دارو منجربه بروز تهوع و استفراغ ميگردد. با اين حال، حتي در صورت بروز اين مسائل، دريافت اين دارو بسيار حائز اهميت ميباشد. جهت يافتن روش هايي براي كاهش اين اثرات، با پزشك خود مشورت نماييد.

در صورت فراموش کردن یک وعده  دارویی چه کنیم؟
با پزشك خود مشورت نماييد.

درهنگام استفاده بیش از حد و موارد اورژانسی چه کنیم؟
در صورت مصرف بيش از حد اين دارو با نزديكترين مركز مسموميت هاي دارويي تماس گرفته شود. در صورتيكه بيمار تنفس نداشت سريعا با اورژانس تماس حاصل كنيد.

درهنگام استفاده از دارو چه موارد تغذیه ای را باید در نظرگرفت؟
رژيم غذايي عادي خود را دنبال نموده و در تنها صورتيكه پزشك دستور دهد، آنرا تغيير دهيد.

شیوه نگهداری از دارو
اين دارو را در جعبهء در بسته، در دماي اتاق، به دور از گرما، رطوبت و نور مستقيم قرار دهيد. از يخ زدگي دارو جلوگيري شود.
دور از دسترس كودكان نگهداري شود.
در صورت عدم نياز يا منقضي شدن دارو آنرا دور بريزيد.

بسيار حائز اهميت است كه پزشك براي بررسي عملكرد صحيح دارو در بازديدهاي منظم وضعيتتان را كنترل كند تا بتواند براي ادامه مصرف دارو تصميم گيري كند. گاهي جهت بررسي عوارض جانبي، انجام آزمايش خون ضروريست.
مصرف اين دارو حين بارداري به جنين آسيب وار ميسازد. چنانچه تصور ميكنيد در طول مصرف اين دارو باردار شده ايد، فورا به پزشك اطلاع دهيد.
چنانچه داروي اگزاليپلاتين مصرف مينماييد و به سرطان متاستاتيك كولوركتال داراي ژن جهش يافتهء KRAS مبتلا هستيد، يا در صورتيكه وضعيت تومور KRAS شما ناشناخته است، از دريافت اين دارو خودداري نماييد.
در برخي از بيماران، مصرف اين دارو سبب بروز مشكلات پوستي بسيار جدي ميگردد. اين مشكلات پوستي، عفونت هايي را بهمراه دارد كه بسيار تهديد كننده و خطرناك محسوب ميشوند و ممكن است جان بيمار را به مخاطره بياندازد. حين مصرف اين دارو، در صورت بروز تغييرات پوستي، از جمله بثورات پوستي، خارش، قرمزي  يا تورم، خشك شدن و پوسته انداختن پوست يا شقاق و يا تغييراتي در ناخن ها، فورا به پزشك مراجعه نماييد.
در صورت بروز تنگي نفس، تنگي قفسه سينه، يا هر نوع مشكل تنفسي حين مصرف اين دارو، فورا به پزشك مراجعه نماييد.
اين دارو ممكن است منجربه بروز يك حساسيت نادر اما بسيار جدي، بنام واكنش به تزريق گردد. اين وضعيت ممكن است جان بيمار را به مخاطره بياندازد، بنابراين نيازمند مراقبت هاي فوري پزشكي است. در صورت بروز تب، لرز، مشكل تنفسي، تنگي قفسه سينه، تورم صورت و دست، سبكي سر، يا غش چند ساعت پس از دريافت اين دارو، فورا به پزشك مراجعه نماييد.
در صورت بروز تاري ديد، مشكل در مطالعه، يا هرگونه تغييرات بينايي، در طول درمان يا پس از آن به پزشك مراجعه كنيد.
اين دارو ممكن است منجربه بروز ناراحتي هاي كليوي در بيماران مبتلا به اسهال و دهيدراسيون (كم آبي بدن) جدي گردد. اين دارو همچنين خطر بروز عدم تعادل الكتروليت ها (مانند كمبود منيزيم، پتاسيم يا كلسيم در خون) را افزايش ميدهد.
از قرار گيري بيش از حد در معرض نور خورشيد اجتناب كنيد. در طول دريافت اين دارو و 2 ماه پس از آخرين مصرف، از كرم ضد آفتاب يا لوسيون مسدود كننده نور خورشيد استفاده كنيد و لباس ها و كلاه هاي محافظت كننده در برابر نور خورشيد بپوشيد.
از مصرف همزمان اين دارو با داروهاي ديگر (داروهاي بدون نسخه، داروهاي تجويز شده، داروهاي گياهي، مكمل ها يا ويتامين ها) بپرهيزيد، مگر اينكه قبلا در اين مورد با پزشك مشورت شده باشد.
 

عليرغم تاثيرات مورد نظر كه يك دارو بهمراه دارد، امكان بروز برخي عوارض جانبي ناخواسته نيز وجود دارد. بروز هريك از عوارض زير نيازمند مراقبتهاي پزشكي و مراجعه به پزشك ميباشد.
در صورت بروز هريك از اين موارد سريعا با پزشك تماس حاصل نماييد:

موارد بيشتر شايع
-    درد معده يا شكم
-    اضطراب
-    نفخ، تورم صورت، دست و پا
-    درد قفسه سينه
-    لرز
-    گيجي
-    يبوست
-    تشنج
-    سرفه
-    كاهش ادرار
-    ترك هاي عميق، شيار يا خط و خطوط پوستي
-    اسهال
-    سختي در بلع
-    تغيير رنگ ناخن ها
-    خواب آلودگي
-    خشكي دهان، لب يا پوست
-    غش
-    ضربان قلب سريع و نامنظم
-    تب
-    گر گرفتگي يا قرمزي پوست
-    افزايش تشنگي
-    التهاب، درد و تورم پلك
-    التهاب و بثورات پوستي
-    از دست دادن اشتها
-    درد يا انقباض عضلاني
-    اسپاسم يا كشش عضلاني
-    تهوع
-    افزايش وزن سريع
-    تنفس سطحي و تند
-    قرمزي و درد اطراف ناخن
-    زخم و لكه هاي سفيد روي لب، زبان يا داخل دهان
-    تنگي نفس ناگهاني
-    گود رفتگي چشم ها
-    تورم و التهاب دهان
-    اشك ريزي
-    سوزن سوزن شدن دست و پا
-    لرزش
-    مشكل تنفسي
-    خستگي و ضعف غير معمول
-    افزايش يا كاهش وزن غيرعادي
-    گرم شدن غيرمعمول پوست
-    استفراغ

موارد كمتر شايع
-    تاري ديد
-    سوزش، خشكي و خارش چشم
-    ترشحات و اشك ريزي بيش از حد چشم
-    سرگيجه، غش يا سبكي سر حين برخاستن از حالت خوابيده يا نشسته
-    تورم صورت
-    سردرد
-    كهير
-    تنفس صدا دار
-    پف يا تورم پلك، دور چشم، صورت، لب يا زبان
-    تعريق
-    تورم چشم، پلك يا پوشش داخلي پلك
-    تنگي قفسه سينه

موارد نادر
-    ناراحتي قفسه سينه
-    تنفس دردناك
-    تنفس كم عمق و سريع
-    تب خفيف

بروز ناشناخته
-    خونريزي، تاول، سوزش، سردي، تغيير رنگ پوست، احساس فشار، كهير، عفونت، تورم، خارش، بي حسي، درد، تحريك، قرمزي، زخم، گز گز، سوزن سوزن شدن و داغ شدن محل تزريق
-    تورم صورت، پلك، لب، زبان، گلو، دست و پا يا اندام هاي تناسلي

در برخي بيماران امكان بروز عوارض ديگر نيز وجود دارد كه در اينجا ليست نشده است. در آنصورت به پزشك مراجعه كنيد.