پنتوپرازول (خوراكي)
Pantoprazole
دارو شناسی
آنچه که باید درباره داروي خوراكي " پنتوپرازول" بدانید!
پنتوپرازول جهت درمان ناراحتي هاي ناشي از ترشح بيش از حد اسيد معده مورد استفاده قرار ميگيرد. اين دارو جهت درمان ازوفاژيت فرسايشي (سوزش سر دل) كه ناشي از بيماري ريفلاكس معده به مري (GERD) ميباشد، نيز مورد استفاده قرار ميگيرد. اين دارو همچنين در درمان سندرم زولينگر اليسون (بيماري كه در آن، معده بيش از حد معمول اسيد ترشح ميكند) نيز موثر است.
پنتوپرازول، يك مهار كننده پمپ پروتون است كه عملكردش، كاهش ميزان ترشح اسيده معده ميباشد.
اين دارو تنها با تجويز پزشك در دسترس قرار خواهد گرفت.
اين محصول در اشكال دارويي زير موجود ميباشد:
- قرص
- قرص پوشش دار روده اي
- سوسپانسيون دير رهش
پیش از مصرف
در صورتيكه تصميم به مصرف دارويي داريد همه جوانب آن بايد بدقت بررسي گردد. اين تصميمي است كه شما و پزشكتان ميگيريد. درمورد مصرف اين دارو موارد زير بايد درنظر گرفته شود:
آلرژی و حساسیت
در صورت داشتن حساسيت خاص به اين دارو يا ديگر داروها مساله را با پزشك خود درميان بگذاريد. همچنين درصورتيكه نسبت به برخي مواد غذايي، رنگ مو، مواد نگهدارنده يا حيوانات حساسيت داريد پيش از مصرف اين دارو، موضوع را با پزشك خود مطرح سازيد. در صورتيكه بصورت آزاد و بدون تجويز پزشك قصد استفاده از اين دارو را داريد حتما بروشور و يا توضيحات مندرج بر روي بسته را با دقت مطالعه فرماييد.
اطفال
مصرف اين دارو در كودكان بررسي نشده است و اطلاعات خاصي مبني بر استفاده اين دارو در كودكان زير 5 سال در دسترس نميباشد. ايمني و اثربخشي اين دارو اثبات نشده است.
سالمندان
مطالعات انجام شده، بروز مشكلات خاصي را در خصوص مصرف اين دارو و محدود كردن مصرف آن را در افراد مسن نشان نميدهد.
دوران بارداری
طبق مطالعاتي كه بر روي حيوانات صورت گرفته، اثرات سوء نشان داده شده است و هيچ مطالعات دقيقي بر روي زنان باردار صورت نگرفته است.
دوران شیردهی و مادران شیرده
تحقيقات خاصي بر روي زنان شيرده مبني بر مصرف اين دارو صورت نگرفته است. پيش از مصرف اين دارو در زنان شيرده همه جوانب مثبت و منفي آن بايد درنظر گرفته شود.
تداخلات دارویی
اگرچه بي شك هيچ دارويي نبايد همزمان مصرف شود، اما در برخي موارد با وجود رخ دادن تداخل دارويي، ممكن است نياز به مصرف همزمان دو داروي مختلف باشد. در چنين مواردي ممكن است پزشك مربوطه مقدار مصرف دارو را تغيير دهد و يا داروي ديگري تجويز كند. بنابراين در صورت مصرف داروي ديگر آنرا با پزشك خود مطرح سازيد. تداخلات دارويي زير بر اساس اهميت بالقوه شان انتخاب شده و لزوما همه گير نميباشند.
مصرف اين دارو با داروهاي نامبرده زير به هيچ وجه پيشنهاد نميگردد اما در برخي موارد ضروريست. چنانچه هردو دارو با يكديگر تجويز شده اند، ممكن است پزشك درمان با اين دارو را ادامه ندهد و يا داروهاي مصرفي ديگر را تغيير دهد.
- Rilpivirine
معمولا مصرف همزمان اين دارو با داروهاي زير توصيه نميشود، اما ممكن است در برخي موارد نياز به استفاده همزمان دو دارو باشد. در چنين مواردي اغلب پزشك دوز يا تعداد دفعات يك يا هر دو دارو را تغيير ميدهد.
- Atazanavir
- Bosutinib
- Cilostazol
- Citalopram
- Dabrafenib
- Dasabuvir
- Dasatinib
- Erlotinib
- Eslicarbazepine Acetate
- Gefitinib
- Ketoconazole
- Ledipasvir
- Methotrexate
- Mycophenolate Mofetil
- Nelfinavir
- Nilotinib
- Pazopanib
- Saquinavir
- Topotecan
- Vismodegib
معمولا مصرف همزمان اين دارو با داروهاي زير توصيه نميشود، اما ممكن است در برخي موارد نياز به استفاده همزمان دو دارو باشد. در چنين مواردي اغلب پزشك دوز يا تعداد دفعات يك يا هر دو دارو را تغيير ميدهد.
- Cranberry
- Levothyroxine
- Warfarin
تداخلات دارویی دیگر
بي شك هيچ دارويي را نبايد در زمان غذا خوردن يا حوالي آن مصرف نمود چراكه امكان وقوع تداخل وجود دارد. مصرف الكل و تنباكو نيز ايجاد برخي تداخلات ميكند. در صورت بروز مشكل يا مصرف مواد غذايي خاص مانند الكل يا تنباكو، مراتب را به پزشك اطلاع دهيد.
سایر مشکلات پزشکی
وجود مشكلات پزشكي ديگر ممكن است بر مصرف اين دارو تاثيرگذار باشد. در صورتيكه مشكل پزشكي ديگري داريد، حتما آنرا با پزشك خود مطرح سازيد، بويژه موارد زير:
- اسهال
- كاهش منيزيم در خون (هيپومنيزيمي) يا سابقه آن
- پوكي استخوان
- تشنج يا سابقه آن
نحوه مصرف
اين دارو را طبق دستور پزشك مصرف نماييد. بيش از مدت تجويز شده و بيش از دوز تعيين شده، آنرا مصرف نكنيد.
اين دارو به همراه يك راهنما به بيمار ارائه ميشود. دستورالعمل هاي قيد شده در آن را با دقت مطالعه و دنبال نماييد. در صورت بروز هر گونه ابهام، با پزشك خود مشورت كنيد.
كل قرص دير رهش را ببلعيد. از تكه كردن، مخدوش كردن و جويدن اين قرص خودداري نماييد. اين دارو را ميتوان به همراه غذا نيز ميل نمود.
ميزان مصرف
ميزان مصرف اين دارو در بيماران مختلف، متفاوت ميباشد. در اين خصوص دستورالعمل پزشك يا دستورات مندرج در برچسب اين دارو را دنبال نماييد. اطلاعات زير بر اساس متوسط ميزان مصرف اين دارو در نظر گرفته شده است. چنانچه ميزان مصرفي شما متفاوت ميباشد، آنرا تغيير ندهيد، مگر در مواردي كه پزشك دستور دهد.
ميزان مصرف اين دارو بستگي به قدرت دارو دارد. همچنين تعداد دفعات مصرف روزانه، فواصل بين آن و مدت مصرف، به بيماري شما بستگي دارد.
ميزان مصرف قرص يا سوسپانسيون دير رهش
جهت درمان ازوفاژيت فرسايشي:
- بزرگسالان – 40 ميلي گرم، 1 بار در روز، به مدت 8 هفته.
- كودكان 5 سال به بالا با وزن بالاي 40 كيلوگرم – 40 ميلي گرم، 1 بار در روز، به مدت 8 هفته.
- كودكان 5 سال به بالا با وزن بين 15 تا 39 كيلوگرم – 20 ميلي گرم، 1 بار در روز، به مدت 8 هفته.
- كودكان زير 5 سال – مصرف و ميزان آن توسط پزشك تعيين ميگردد.
جهت درمان سندرم زولينگر اليسون:
- بزرگسالان – در ابتدا 40 ميلي گرم، 2 بار در روز.
- كودكان – مصرف و ميزان آن توسط پزشك تعيين ميگردد.
در صورت فراموش کردن یک وعده دارویی چه کنیم؟
چنانچه وعده اي از اين دارو را فراموش كرده ايد، به محض يادآوري آنرا استعمال نماييد. چنانچه زمان وعده بعدي دارو فرا رسيده است، وعده فراموش شده را كنار گذاشته و طبق برنامه آنرا مصرف نماييد. هيچگاه يك وعده را دوبار تكرار نكنيد.
درهنگام استفاده بیش از حد و موارد اورژانسی چه کنیم؟
در صورت مصرف بيش از حد اين دارو با نزديكترين مركز مسموميت هاي دارويي تماس گرفته شود. در صورتيكه بيمار تنفس نداشت، سريعا با اورژانس تماس حاصل كنيد.
درهنگام استفاده از دارو چه موارد تغذیه ای را باید در نظرگرفت؟
رژيم غذايي عادي خود را دنبال نموده و در تنها صورتيكه پزشك دستور دهد، آنرا تغيير دهيد.
شیوه نگهداری از دارو
اين دارو را در جعبهء در بسته، در دماي اتاق، به دور از گرما، رطوبت و نور مستقيم قرار دهيد. از يخ زدگي دارو جلوگيري شود.
دور از دسترس كودكان نگهداري شود.
در صورت عدم نياز يا منقضي شدن دارو آنرا دور بريزيد.
اقدامات احتیاطی
بسيار حائز اهميت است كه پزشك براي بررسي عملكرد صحيح دارو در بازديدهاي منظم وضعيتتان را كنترل كند تا بتواند براي ادامه مصرف دارو تصميم گيري كند. ممكن است جهت بررسي هرگونه عوارض جانبي به انجام آزمايش خون، ادرار و ساير آزمايشات نياز باشد.
در صورت مصرف اين دارو، به خصوص در بلند مدت، امكان بروز گاستريت آتروفيك (التهاب معده) وجود دارد. در صورتيكه نسبت به اين موضوع نگران هستيد، ميتوانيد با پزشك مشورت نماييد.
چنانچه پس از مصرف اين دارو دچار تب، درد مفاصل، التهاب پوست، تورم بدن و پا و يا افزايش وزن غيرعادي شديد، فورا به پزشك مراجعه كنيد. اينها ميتوانند علائم نفريت بينابيني حاد باشند.
مصرف بلند مدت اين دارو منجربه بروز مشكل در جذب ويتامين B12 ميگردد. در صورت كمبود ويتامين B12 با پزشك خود مشورت نماييد.
در صورت بروز مدفوع آبكي طولاني مدت، معده درد و تب حين مصرف اين دارو، فورا به پزشك مراجعه كنيد.
پنتوپرازول، خطر بروز شكستگي هاي لگن، مچ دست و ستون فقرات را افزايش ميدهد. چنانچه سنتان 50 سال به بالاست و اين دارو را مصرف ميكنيد، و يا بيش از 1 سال به مصرف آن مبادرت ميورزيد، احتمال بروز اين خطرات در شما بيشتر خواهد بود.
مصرف اين دارو ممكن است منجربه بروز هيپومنيزيمي (كمبود منيزيم در خون) گردد. چنانچه بيش از 1 سال به مصرف آن مبادرت ميورزيد، و يا مصرف اين دارو را همزمان با ديگوگسين يا داروهاي ادرار آور خاص مصرف ميكنيد، احتمال بروز اين خطرات در شما بيشتر خواهد بود. در صورت بروز تشنج، ضربان قلب تند و ناهموار، اسپاسم هاي عضلاني (كزاز)، لرزش، خستگي و ضعف غيرمعمول، فورا به پزشك مراجعه نماييد.
هيچگاه بدون اطلاع پزشك مصرف اين دارو را قطع ننماييد.
پيش از انجام هرگونه آزمايش، مصرف اين دارو را به پزشك اطلاع دهيد. اين دارو بر نتيجه برخي از آزمايشات تاثيرگذار است.
از مصرف همزمان اين دارو با داروهاي ديگر (داروهاي بدون نسخه، داروهاي تجويز شده، داروهاي گياهي، مكمل ها يا ويتامين ها) بپرهيزيد، مگر اينكه قبلا در اين مورد با پزشك مشورت شده باشد.
عوارض جانبی
عليرغم تاثيرات مورد نظر كه يك دارو بهمراه دارد، امكان بروز برخي عوارض جانبي ناخواسته نيز وجود دارد. بروز هريك از عوارض زير نيازمند مراقبتهاي پزشكي و مراجعه به پزشك ميباشد.
در صورت بروز هريك از اين موارد سريعا با پزشك تماس حاصل نماييد:
موارد كمتر شايع
- درد شكم يا معده
- تاري ديد
- خشكي دهان
- خشكي و قرمزي پوست
- تغيير بوي تنفس
- افزايش گرسنگي و تشنگي
- افزايش حجم ادرار
- تهوع
- تعريق
- مشكل تنفسي
- كاهش بي دليل وزن
- استفراغ
بروز ناشناخته
- كاهش حركت يا حركت نكردن اعضاي بدن
- نا بينايي
- تاول، پوسته پوسته شدن يا شل شدن پوست
- نفخ
- ادرار تيره يا خوني
- مدفوع سياه، خوني يا قيرگون
- تاري ديد
- لرز
- مدفوع روشن
- يبوست
- زنگ زدن، وز وز كردن و صداهاي عجيب در گوش
- سرفه
- ادرار تيره
- كاهش بينايي
- اسهال
- مشكل حين صحبت كردن
- سختي بلع
- سرگيجه و سبكي سر
- خواب آلودگي
- ضربان قلب سريع
- احساس چرخيدن محيط اطراف
- تب
- ضعف و خستگي عمومي
- كاهش يا افزايش تعداد دفعات ادرار يا حجم آن
- سردرد
- از دست دادن شنوايي
- تب شديد
- كهير، خارش يا بثورات پوستي
- سوء هاضمه
- درد مفاصل
- تورم بزرگ در صورت، پلك، لب، زبان، گلو، دست و پا يا اندام هاي تناسلي
- مدفوع روشن
- از دست دادن اشتها
- تغييرات رواني يا خلق و خو
- گرفتگي عضلاني
- انقباض يا درد عضلاني
- اسپاسم هاي عضلاني (كزاز)
- درد معده، پهلو و شكم
- رنگ پريدگي پوست
- پف كردن و تورم پلك، دور چشم، صورت، لب يا زبان
- ضايعات قرمز پوست با يك مركز بنفش
- تحريك و قرمزي چشم
- تشنج
- احساس خرچش
- گلودرد
- زخم و لكه هاي سفيد روي لب و دهان
- معده درد مداوم
- تورم پا
- تورم غدد
- تنگي قفسه سينه
- لرز
- خونريزي يا كبودي غيرعادي
- بوي ناخوشايند تنفس
- خستگي و ضعف غيرمعمول
- استفراغ خوني
- زردي پوست و چشم
برخي عوارض جانبي نياز به مراقبت هاي پزشكي خاصي ندارند و ممكن است در طول مدت درمان از بين بروند. همچنين پزشك مربوطه نيز ميتواند با معرفي راه هايي به پيشگيري يا كاهش اين عوارض كمك كند. در صورتيكه هريك از عوارض زير در شما ادامه داشت، با پزشك خود مشورت نماييد:
موارد كمتر شايع
- آروغ زدن
- نفخ
- هوا يا گاز اضافي در معده و روده
- خارج شدن گاز
- مشكل خواب
بروز ناشناخته
- افزايش ميزان آب دهان
در برخي بيماران امكان بروز عوارض ديگر نيز وجود دارد كه در اينجا ليست نشده است. در آنصورت به پزشك مراجعه كنيد.