پانتوتنيك اسيد (خوراكي)
Pantothenic Acid
دارو شناسی
آنچه که باید درباره تركيب خوراكي "پانتوتنيك اسيد" بدانید!
ويتامين ها تركيباتي هستند كه براي رشد و سلامت بدن ضروري ميباشند. تنها مقدار كمي از اين تركيبات لازم است كه معمولا در مواد غذايي مصرفي در دسترس ميباشد. پانتوتنيك اسيد يا ويتامين B5 براي تجزيه كربوهيدرات، پروتئين و چربي ضروريست.
درباره مصرف پانتوتنيك اسيد ادعاهايي وجود دارد كه هنوز صحت آنها اثبات نشده است. ادعاهايي چون موثر بودن در درمان آسيب هاي عصبي، مشكلات تنفسي، خارش و مشكلات پوستي، مسموميت با داروهاي ديگر، متوقف ساختن يا كاهش رشد موي سفيد، جلوگيري از ورم مفاصل، آلرژي ها و نقائص حين تولد و بهبود توانايي ذهني.
اين ويتامين بدون نسخه و تجويز پزشك نيز ارائه ميگردد.
اهميت رژيم غذايي
براي داشتن سلامتي بيشتر دنبال كردن يك رژيم غذايي متعادل و متنوع بسيار اهميت دارد. ممكن است پزشك يك برنامه غذايي خاص بشما توصيه كند، بنابراين لازم است با دقت آنرا دنبال كنيد. حين مصرف ويتامين ها و يا مواد معدني با پزشك خود در خصوص رژيم غذايي مناسب مشورت نماييد.
پانتوتنيك اسيد در بسياري از مواد غذايي مانند نخود، لوبيا (بجز لوبيا سبز)، گوشت بدون چربي، مرغ، ماهي و غلات سبوس دار موجود است. طي فرايند پخت و پز، پانتوتنيك اسيد كمي از دست ميرود.
ويتامين ها به تنهايي نميتوانند جايگزين مناسبي براي يك رژيم غذايي باشند يا انرژي لازم را تامين كنند؛ بلكه بدن به مواد موجود ديگري در مواد غذايي مانند پروتئين، مواد معدني، كربوهيدرات و چربي نيز نياز دارد.
ميزان مصرف روزانه پانتوتنيك اسيد مورد نياز به روش ها مختلف ميباشد.
از آنجائيكه كمبود پانتوتنيك اسيد بسيار نادر است هيچ توصيه رژيمي و غذايي خاصي در مورد اين ويتامين وجود ندارد. مقادير مصرفي روزانه براي بيشتر افراد اينگونه درنظر گرفته شده است:
• براي نوزادان و كودكان
- از بدو تولد تا 3 سالگي: 2 تا 3 ميلي گرم
- از 4 تا 6 سالگي: 3 تا 4 ميلي گرم
- از 7 تا 10 سالگي: 4 تا 5 ميلي گرم
• براي نوجوانان و بزرگسالان 4 تا 7 ميلي گرم
اين دارو به شكل هاي زير موجود ميباشد:
- قرص
- محلول سوسپانسيون
- قرص دير رهش
- كپسول مايع
پیش از مصرف
در صورتيكه تصميم به مصرف دارويي داريد همه جوانب آن بايد بدقت بررسي گردد. اين تصميمي است كه شما و پزشكتان ميگيريد. درمورد مصرف اين دارو موارد زير بايد درنظر گرفته شود:
آلرژی و حساسیت
در صورت داشتن حساسيت خاص به اين دارو يا ديگر داروها مساله را با پزشك خود درميان بگذاريد. همچنين درصورتيكه نسبت به برخي مواد غذايي، رنگ مو، مواد نگهدارنده يا حيوانات حساسيت داريد پيش از مصرف اين دارو، موضوع را با پزشك خود مطرح سازيد. در صورتيكه بصورت آزاد و بدون تجويز پزشك قصد استفاده از اين دارو را داريد حتما بروشور و يا توضيحات مندرج بر روي بسته را با دقت مطالعه فرماييد.
اطفال
در مصرف روزانه توصيه شده براي كودكان مشكل خاصي گزارش نشده است.
سالمندان
در مصرف روزانه توصيه شده براي سالمندان مشكل خاصي گزارش نشده است.
تداخلات دارویی
اگرچه بي شك هيچ دارويي نبايد همزمان مصرف شود، اما در برخي موارد با وجود رخ دادن تداخل دارويي، ممكن است نياز به مصرف همزمان دو داروي مختلف باشد. در چنين مواردي ممكن است پزشك مربوطه مقدار مصرف دارو را تغيير دهد و يا داروي ديگري تجويز كند. بنابراين در صورت مصرف داروي ديگر آنرا با پزشك خود مطرح سازيد.
تداخلات دارویی دیگر
بي شك هيچ دارويي را نبايد در زمان غذا خوردن يا حوالي آن مصرف نمود چراكه امكان وقوع تداخل وجود دارد. مصرف الكل و تنباكو نيز ايجاد برخي تداخلات ميكند.
نحوه مصرف
میزان مصرف
ميزان مصرف اين دارو در بيماران مختلف متفاوت است. دارو را طبق دستور پزشك يا دستورالعمل مندرج بر روي بسته مصرف نماييد. اطلاعات زير بر اساس ميانگين ميزان مصرف اين دارو در نظر گرفته شده است. چنانچه ميزان مصرف داروي شما متفاوت است، آنرا تغيير ندهيد، مگر اينكه پزشك دستور دهد.
مقدار داروي مصرفي به قدرت دارو بستگي دارد. تعداد، زمان و مدت مصرف روزانه اين دارو نيز به بيماري شما بستگي دارد.
• ميزان مصرف اشكال خوراكي (كپسول، قرص و محلول سوسپانسيون):
- براي پيشگيري از كمبود:
o از بدو تولد تا 3 سالگي: 2 تا 3 ميلي گرم روزانه
o از 4 تا 6 سالگي: 3 تا 4 ميلي گرم روزانه
o از 7 تا 10 سالگي: 4 تا 5 ميلي گرم روزانه
o براي نوجوانان و بزرگسالان 4 تا 7 ميلي گرم روزانه
- براي درمان كمبود:
o ميزان مصرف در كودكان، نوجوانان و بزرگسالان طبق دستور پزشك و بر اساس شدت كمبود تجويز ميگردد.
در صورت فراموش کردن یک وعده دارویی چه کنیم؟
به محض يادآوري وعده فراموش شده، فورا آنرا مصرف نماييد. چنانچه زمان وعده بعدي فرا رسيده بود، وعده فراموش شده قبلي را مصرف ننموده و طبق برنامه منظم خود دارو پيش برويد. هيچگاه بدليل فراموش كردن يك وعده دارويي، دارو را 2 بار مصرف نكنيد.
درهنگام استفاده بیش از حد و موارد اورژانسی چه کنیم؟
با مركز فوريت هاي پزشكي يا اورژانس تماس حاصل نماييد.
شیوه نگهداری از دارو
اين دارو را در جعبهء در بسته، در دماي اتاق، به دور از گرما، رطوبت و نور مستقيم قرار دهيد. از يخ زدگي دارو جلوگيري شود.
دور از دسترس كودكان نگهداري شود.
در صورت عدم نياز يا منقضي شدن دارو آنرا دور بريزيد.
اقدامات احتیاطی
در اين خصوص ميتوانيد با پزشك معالج خود مشورت نماييد.
عوارض جانبی
عليرغم تاثيرات مورد نظر كه يك دارو بهمراه دارد، امكان بروز برخي عوارض جانبي ناخواسته نيز وجود دارد. بروز هريك از عوارض نيازمند مراقبتهاي پزشكي و مراجعه به پزشك ميباشد.