هورمون پاراتيروئيد (زير جلدي)
Parathyroid Hormone
دارو شناسی
آنچه که باید درباره آمپول زير جلدي " هورمون پاراتيروئيد " بدانید!
آمپول هورمون پاراتيروئيد به همراه كلسيم و ويتامين D، جهت كنترل هيپوكلسمي (كمبود كلسيم در خون) در بيماران مبتلا به هيپوپاراتيروئيد مورد استفاده قرار ميگيرد. هيپوپاراتيروئيد بيماري ايست كه وقتي غده پاراتيروئيد، به اندازه كافي هورمون پاراتيروئيد (PTH) توليد نميكند، بوجود مي آيد.
اين دارو با محدوديت هاي جدي در دسترس قرار دارد و تنها پزشك ميتواند آنرا تجويز كند.
اين محصول در اشكال دارويي زير موجود ميباشد:
- پودر جهت تهيه محلول
پیش از مصرف
در صورتيكه تصميم به مصرف دارويي داريد همه جوانب آن بايد بدقت بررسي گردد. اين تصميمي است كه شما و پزشكتان ميگيريد. درمورد مصرف اين دارو موارد زير بايد درنظر گرفته شود:
آلرژی و حساسیت
در صورت داشتن حساسيت خاص به اين دارو يا ديگر داروها مساله را با پزشك خود درميان بگذاريد. همچنين درصورتيكه نسبت به برخي مواد غذايي، رنگ مو، مواد نگهدارنده يا حيوانات حساسيت داريد پيش از مصرف اين دارو، موضوع را با پزشك خود مطرح سازيد. در صورتيكه بصورت آزاد و بدون تجويز پزشك قصد استفاده از اين دارو را داريد حتما بروشور و يا توضيحات مندرج بر روي بسته را با دقت مطالعه فرماييد.
كودكان
مصرف اين دارو در كودكان بررسي نشده است و اطلاعات خاصي مبني بر استفاده اين دارو در كودكان در دسترس نميباشد. ايمني و اثربخشي آن هنوز به اثبات نرسيده است.
سالمندان
بسياري از داروها بطور انحصاري در افراد مسن مورد مطالعه و بررسي قرار نگرفته اند. بنابراين، اثربخشي اين دارو به همان ترتيبي كه در افراد جوان است، نميباشد و امكان بروز عوارض جانبي مختلف نيز وجود دارد.
دوران بارداری
طبق مطالعاتي كه بر روي حيوانات صورت گرفته، اثرات سوء نشان داده شده است و هيچ مطالعات دقيقي بر روي زنان باردار صورت نگرفته است.
دوران شیردهی و مادران شیرده
تحقيقات خاصي بر روي زنان شيرده مبني بر مصرف اين دارو صورت نگرفته است. پيش از مصرف اين دارو در زنان شيرده همه جوانب مثبت و منفي آن بايد درنظر گرفته شود.
تداخلات دارویی
اگرچه بي شك هيچ دارويي نبايد همزمان مصرف شود، اما در برخي موارد با وجود رخ دادن تداخل دارويي، ممكن است نياز به مصرف همزمان دو داروي مختلف باشد. در چنين مواردي ممكن است پزشك مربوطه مقدار مصرف دارو را تغيير دهد و يا داروي ديگري تجويز كند. بنابراين در صورت مصرف داروي ديگر آنرا با پزشك خود مطرح سازيد. تداخلات دارويي زير بر اساس اهميت بالقوه شان انتخاب شده و لزوما همه گير نميباشند.
مصرف اين دارو با داروهاي نامبرده زير به هيچ وجه پيشنهاد نميگردد اما در برخي موارد ضروريست. چنانچه هردو دارو با يكديگر تجويز شده اند، ممكن است پزشك درمان با اين دارو را ادامه ندهد و يا داروهاي مصرفي ديگر را تغيير دهد.
- Alendronate
تداخلات دارویی دیگر
بي شك هيچ دارويي را نبايد در زمان غذا خوردن يا حوالي آن مصرف نمود چراكه امكان وقوع تداخل وجود دارد. مصرف الكل و تنباكو نيز ايجاد برخي تداخلات ميكند. در صورت بروز مشكل يا مصرف مواد غذايي خاص مانند الكل يا تنباكو، مراتب را به پزشك اطلاع دهيد.
سایر مشکلات پزشکی
وجود مشكلات پزشكي ديگر ممكن است بر مصرف اين دارو تاثيرگذار باشد. در صورتيكه مشكل پزشكي ديگري داريد، حتما آنرا با پزشك خود مطرح سازيد، بويژه موارد زير:
- بيماري هاي مربوط به استخوان مانند استئوساركوم و بيماري پاژه استخوان
- بيماري كليوي
نحوه مصرف
اين آمپول را بايد يك پزشك يا يك متخصص آموزش ديده بشما ارائه دهد. اين دارو بصورت يك شات، در زير پوست و معمولا در بخش فوقاني ران پا تزريق ميگردد.
ممكن است نحوه تزريق اين دارو را بشما آموزش دهند تا در منزل، تزريق را انجام دهيد. بنابراين از يادگيري دقيق انجام اين كار، اطمينان حاصل كنيد. هيچگاه اين دارو را بيش از مدت و ميزان تجويز شده مصرف نكنيد.
اين دارو به همراه اطلاعات دارويي به بيمار ارائه ميگردد. دستورالعمل هاي مندرج در بسته را به دقت مطالعه و دنبال كنيد و در صورت بروز ابهامات زير با پزشك مشورت نماييد:
- روش آماده سازي آمپول توسط كارتريج دارويي
- نحوه استفاده از سرنگ يكبار مصرف
- مدت زمان نگهداري آمپول در منزل
در صورت بروز هرگونه سوال يا ابهام، با پزشك خود مشورت نماييد.
اين دارو بايد شفاف و روشن باشد، در صورت تيره بودن، تغيير رنگ يا رويت ذرات بزرگ در آن، از مصرف دارو خودداري كنيد.
دستورالعمل پزشك را در خصوص مصرف مكمل هاي ويتامين D و كلسيم، حين مصرف اين دارو دنبال نماييد.
میزان مصرف
ميزان مصرف اين دارو در بيماران مختلف، متفاوت ميباشد. در اين خصوص دستورالعمل پزشك يا دستورات مندرج در برچسب اين دارو را دنبال نماييد. اطلاعات زير بر اساس متوسط ميزان مصرف اين دارو در نظر گرفته شده است. چنانچه ميزان مصرفي شما متفاوت ميباشد، آنرا تغيير ندهيد، مگر در مواردي كه پزشك دستور دهد.
ميزان مصرف اين دارو بستگي به قدرت دارو دارد. همچنين تعداد دفعات مصرف روزانه، فواصل بين آن و مدت مصرف، به بيماري شما بستگي دارد.
جهت كمبود كلسيم:
- بزرگسالان – ميزان مصرف توسط پزشك تعيين ميگردد. دوز ابتدايي اين دارو معمولا 50 ميكروگرم است كه 1 بار در روز، زير پوست تزريق ميگردد. پزشك ممكن است در صورت نياز، ميزان مصرف را در هر 4 هفته تنظيم كند. با اين حال، معمولا ميزان مصرف از 100 ميكروگرم در روز تجاوز نميكند.
- كودكان – مصرف و ميزان آن توسط پزشك تعيين ميگردد.
در صورت فراموش کردن یک وعده دارویی چه کنیم؟
چنانچه وعده اي از اين دارو را فراموش كرده ايد، جهت دريافت دستورالعمل با داروساز يا پزشكتان تماس حاصل نماييد.
درهنگام استفاده بیش از حد و موارد اورژانسی چه کنیم؟
در صورت مصرف بيش از حد اين دارو با نزديكترين مركز مسموميت هاي دارويي تماس گرفته شود. در صورتيكه بيمار تنفس نداشت سريعا با اورژانس تماس حاصل كنيد.
درهنگام استفاده از دارو چه موارد تغذیه ای را باید در نظرگرفت؟
رژيم غذايي عادي خود را دنبال نموده و در تنها صورتيكه پزشك دستور دهد، آنرا تغيير دهيد.
شیوه نگهداری از دارو
اين دارو را در جعبهء در بسته، در دماي اتاق، به دور از گرما، رطوبت و نور مستقيم قرار دهيد. از يخ زدگي دارو جلوگيري شود.
دور از دسترس كودكان نگهداري شود.
در صورت عدم نياز يا منقضي شدن دارو آنرا دور بريزيد.
اقدامات احتیاطی
بسيار حائز اهميت است كه پزشك براي بررسي عملكرد صحيح دارو در بازديدهاي منظم وضعيتتان را كنترل كند تا بتواند براي ادامه مصرف دارو تصميم گيري كند. ممكن است جهت بررسي هرگونه عوارض جانبي به انجام آزمايش خون و ادرار نياز باشد.
از مصرف همزمان اين دارو به همراه آلندرونات (فوسامكس – Fosamax) جدا پرهيز كنيد.
مصرف اين دارو ممكن است خطر بروز استئوساركوم (تومور استخوان) را افزايش دهد. چنانچه به بيماري پاژه استخوان، سطح بالاي فسفاتاز قليايي (آلكالين فسفاتاز)، اختلالات ژنتيكي و اپي فيز باز مادرزادي مبتلا هستيد يا سابقه پرتودرماني ايمپلنت داشته ايد، احتمال بروز اين خطر در شما بيشتر افزايش خواهد يافت. چنانچه استخوان دردتان برطرف نميشود يا توده بافت نرم جديدي را احساس ميكنيد، فورا به پزشك مراجعه كنيد.
ممكن است حين مصرف اين دارو، هيپركلسمي شديد (افزايش كلسيم در خون) اتفاق بيافتد. هنگاميكه درمان با اين دارو را آغاز كنيد يا ميزان مصرف را افزايش دهيد، احتمال بروز هيپركلسمي افزايش ميابد. چنانچه به احساس گيجي، خشكي دهان، طعم آهن در دهان، ضعف عضلاني، تهوع، استفراغ، يا كاهش وزن مبتلا شديد، فورا به پزشك مراجعه كنيد.
هيچگاه بدون هماهنگي با پزشك، مصرف اين دارو را قطع نكنيد. اين امر خطر بروز هيپوكلسمي (كمبود كلسيم در خون) را افزايش ميدهد. علائم اين عارضه شامل گرفتگي و درد شكم يا معده، كشيدگي يا اسپاسم هاي عضلاني، سوزن سوزن شدن انگشتان دست و پا يا اطراف دهان و مشكلات تنفسي ميباشد.
از مصرف همزمان اين دارو با داروهاي ديگر (بويژه ديگوكسين/لانوكسين) بپرهيزيد، مگر اينكه قبلا در اين مورد با پزشك مشورت شده باشد.
عوارض جانبی
عليرغم تاثيرات مورد نظر كه يك دارو بهمراه دارد، امكان بروز برخي عوارض جانبي ناخواسته نيز وجود دارد. بروز هريك از عوارض زير نيازمند مراقبتهاي پزشكي و مراجعه به پزشك ميباشد.
در صورت بروز هريك از اين موارد سريعا با پزشك تماس حاصل نماييد:
موارد شايع
- گرفتگي و درد شكم يا معده
- تاري ديد
- گيجي
- يبوست
- تشنج
- افسردگي
- مشكل تنفسي
- سرگيجه
- خشكي دهان
- سردرد
- سخنان بي ربط
- افزايش ادرار
- ضربان نامنظم قلب
- از دست دادن اشتها
- آهني شدن طعم دهان
- گرفتگي عضلات دست و پا يا صورت
- حالت تهوع
- خشم
- بيحسي يا سوزن سوزن شدن انگشتان دست و پا يا اطراف دهان
- تپيدن گوش
- ضربان تند يا كند قلب
- تشنگي
- لرزش
- خستگي غيرمعمول
- استفراغ
- كاهش وزن
برخي عوارض جانبي نياز به مراقبت هاي پزشكي خاصي ندارند و ممكن است در طول مدت درمان از بين بروند. همچنين پزشك مربوطه نيز ميتواند با معرفي راه هايي به پيشگيري يا كاهش اين عوارض كمك كند. در صورتيكه هريك از عوارض زير در شما ادامه داشت، با پزشك خود مشورت نماييد:
موارد شايع
- كاهش حساسيت به لمس
- لرز
- سرفه
- اسهال
- مشكلات حركتي
- گرفتگي گوش
- تب
- از دست دادن صدا
- گرفتگي يا درد عضلاني
- درد مفاصل يا گردن
- درد يا حساسيت در اطراف چشم و استخوان گونه
- عطسه
- گلودرد
- گرفتگي يا آبريزش بيني
- تنگي قفسه سينه
- درد در بخش فوقاني شكم يا معده
در برخي بيماران امكان بروز عوارض ديگر نيز وجود دارد كه در اينجا ليست نشده است. در آنصورت به پزشك مراجعه كنيد.