پردنیزون (خوراكي)

آنچه که باید درباره داروي خوراكي " پردنیزون "  بدانید!

پردنیزون جهت التیام نواحی ملتهب بدن مورد استفاده قرار میگیرد. این دارو در درمان تعداد زیادی از مشکلات مختلف از قبیل التهاب (تورم)، آلرژی شدید، مشکلات آدرنال، مشکلات آرتریت، آسم، مشکلات خونی یا مغز استخوان، مشکلات بینایی، لوپوس، بیماری های پوستی، مشکلات کلیوی، کولیت اولسراتیو و بروز ناگهانی مولتیپل اسکلروزیس (ام اس) موثر است. پردنیزون، یک داروی کورتیکواستروئیدی (داروی کورتون یا استروئید مانند) میباشد. این دارو با تاثیر بر دستگاه ایمنی بدن منجربه کمک به تسکین تورم، قرمزی، خارش و واکنش های آلرژیک میگردد.
اين دارو تنها با نسخه پزشك در دسترس قرار ميگيرد.
اين محصول در اشكال دارويي زير موجود ميباشد:
-    قرص
-    محلول
-    شربت
-    قرص دیر رهش

در صورتيكه تصميم به مصرف دارويي داريد همه جوانب آن بايد بدقت بررسي گردد. اين تصميمي است كه شما و پزشكتان ميگيريد. درمورد مصرف اين دارو موارد زير بايد درنظر گرفته شود:

آلرژی و حساسیت
در صورت داشتن حساسيت خاص به اين دارو يا ديگر داروها مساله را با پزشك خود درميان بگذاريد. همچنين درصورتيكه نسبت به برخي مواد غذايي، رنگ مو، مواد نگهدارنده يا حيوانات حساسيت داريد پيش از مصرف اين دارو، موضوع را با پزشك خود مطرح سازيد. در صورتيكه بصورت آزاد و بدون تجويز پزشك قصد استفاده از اين دارو را داريد حتما بروشور و يا توضيحات مندرج بر روي بسته را با دقت مطالعه فرماييد.

اطفال
تا به امروز، مطالعات مناسبی بروز مشکلات خاص را در کودکان نشان نداده است که منجربه محدود کردن مصرف آن در این گروه سنی شود. با این حال، چنانچه پردنیزون برای مدت طولانی در کودکان بیمار مصرف شود، احتمال رشد کندتر و مشکلات استخوان در آنها بیشتر وجود دارد. نباید از مقادیر توصیه شده مصرفی تجاوز شود و کودک در طول درمان باید تحت نظارت باشد.

سالمندان
تاکنون مطالعات انجام شده بروز مشکلات خاص مبنی بر محدود کردن این دارو را در سالمندان نشان نداده است. با این حال، از آنجاییکه سالمندان بیشتر مستعد ابتلا به مشکلات کلیوی و استخوان وابسته به سن هستند، مصرف این دارو نیازمند تنظیم دوز و رعایت احتیاط است.

دوران بارداری
طبق مطالعاتي كه بر روي حيوانات يا زنان باردار صورت گرفته، بروز اختلالات جنيني نشان داده شده است. اين دارو نبايد در زنان باردار و زناني كه قصد بارداري دارند، مصرف گردد.

دوران شیردهی و مادران شیرده
تحقيقات خاصي بر روي زنان شيرده مبني بر مصرف اين دارو صورت نگرفته است. پيش از مصرف اين دارو در زنان شيرده همه جوانب مثبت و منفي آن بايد درنظر گرفته شود.

تداخلات دارویی
اگرچه بي شك هيچ دارويي نبايد همزمان مصرف شود، اما در برخي موارد با وجود رخ دادن تداخل دارويي، ممكن است نياز به مصرف همزمان دو داروي مختلف باشد. در چنين مواردي ممكن است پزشك مربوطه مقدار مصرف دارو را تغيير دهد و يا داروي ديگري تجويز كند. بنابراين در صورت مصرف داروي ديگر آنرا با پزشك خود مطرح سازيد. تداخلات دارويي زير بر اساس اهميت بالقوه شان انتخاب شده و لزوما همه گير نميباشند.
مصرف اين دارو با داروهاي نامبرده زير به هيچ وجه پيشنهاد نميگردد اما در برخي موارد ضروريست. چنانچه هردو دارو با يكديگر تجويز شده اند، ممكن است پزشك درمان با اين دارو را ادامه ندهد و يا داروهاي مصرفي ديگر را تغيير دهد.
•    Rotavirus Vaccine, Live

معمولا مصرف همزمان اين دارو با داروهاي زير توصيه نميشود، اما ممكن است در برخي موارد نياز به استفاده همزمان دو دارو باشد. در چنين مواردي اغلب پزشك دوز يا تعداد دفعات يك يا هر دو دارو را تغيير ميدهد.
•    Aldesleukin
•    Apixaban
•    Asparaginase
•    Bosutinib
•    Bupropion
•    Ceritinib
•    Clozapine
•    Dabrafenib
•    Donepezil
•    Eliglustat
•    Idelalisib
•    Lopinavir
•    Nifedipine
•    Nilotinib
•    Olaparib
•    Palbociclib
•    Piperaquine
•    Pixantrone
•    Ritonavir
•    Tacrolimus
•    Telaprevir
معمولا مصرف همزمان اين دارو با داروهاي زير توصيه نميشود، اما ممكن است در برخي موارد نياز به استفاده همزمان دو دارو باشد. در چنين مواردي اغلب پزشك دوز يا تعداد دفعات يك يا هر دو دارو را تغيير ميدهد.
•    Alcuronium
•    Alfalfa
•    Amobarbital
•    Aprobarbital
•    Aspirin
•    Atracurium
•    Balofloxacin
•    Besifloxacin
•    Butabarbital
•    Butalbital
•    Ciprofloxacin
•    Clarithromycin
•    Enoxacin
•    Fleroxacin
•    Fluconazole
•    Flumequine
•    Fosphenytoin
•    Gallamine
•    Gatifloxacin
•    Gemifloxacin
•    Hexafluorenium
•    Ketoconazole
•    Levofloxacin
•    Licorice
•    Lomefloxacin
•    Mephobarbital
•    Metocurine
•    Montelukast
•    Moxifloxacin
•    Nadifloxacin
•    Norfloxacin
•    Ofloxacin
•    Ospemifene
•    Pancuronium
•    Pazufloxacin
•    Pefloxacin
•    Phenobarbital
•    Phenytoin
•    Primidone
•    Prulifloxacin
•    Rifampin
•    Rifapentine
•    Rufloxacin
•    Saiboku-To
•    Secobarbital
•    Sparfloxacin
•    Tosufloxacin
•    Vecuronium
•    Warfarin

تداخلات دارویی دیگر
بي شك هيچ دارويي را نبايد در زمان غذا خوردن يا حوالي آن مصرف نمود چراكه امكان وقوع تداخل وجود دارد. مصرف الكل و تنباكو نيز ايجاد برخي تداخلات ميكند. در صورت بروز مشكل يا مصرف مواد غذايي خاص مانند الكل يا تنباكو، مراتب را به پزشك اطلاع دهيد.

سایر مشکلات پزشکی
وجود مشكلات پزشكي ديگر ممكن است بر مصرف اين دارو تاثيرگذار باشد. در صورتيكه مشكل پزشكي ديگري داريد، حتما آنرا با پزشك خود مطرح سازيد، بويژه موارد زير:
-    آب مروارید
-    نارسایی احتقانی قلب
-    سندرم کوشینگ (مشکل غده آدرنال)
-    دیابت
-    عفونت چشم
-    گلوکوم
-    حمله قلبی اخیر
-    قند خون بالا
-    فشار خون بالا
-    عفونت (باکتریایی، ویروسی یا قارچی)
-    تغییرات خلق و خو مانند افسردگی
-    گراوا میاستنی (ضعف شدید عضلانی)
-    پوکی استخوان
-    زخم معده فعال یا سابقه آن
-    تغییرات شخصیتی
-    مشکلات معده یا روده
-    سل غیر فعال
-    عفونت های قارچی
-    عفونت چشمی هرپس سیمپلکس 
-    بیماری کلیوی
 

اين دارو را طبق دستور پزشك مصرف نماييد. هيچگاه بيش از مدت و ميزان تعيين شده، اين دارو را مصرف نكنيد.
اين دارو به همراه يك دفترچه راهنما به بيمار ارائه ميگردد. دستورالعمل هاي مندرج در اين دفترچه را به دقت مطالعه كرده و در صورت بروز هرگونه ابهام با پزشك مشورت نماييد.
جهت پیشگیری از ناراحتی معده باید این دارو را به همراه غذا مصرف نمایید.
کل قرص دیر رهش را بلعیده و از شکستن، جویدن و خراشیدن آن خودداری نمایید.
شربت خوراکی این دارو را با سرنگ دهانی ویژه ای که داخل بسته وجود دارد، اندازه گیری نمایید. استفاده از قاشق چایخوری ممکن است مقدار مناسب دارو را در بر نگیرد.
محلول پردنیزون، یک مایع غلیظ است. این مایع را با قطره چکان مخصوص داخل بسته اندازه گیری نمایید.
چنانچه از این دارو در طولانی مدت استفاده میکنید، هیچگاه بدون مشورت با پزشک نسبت به قطع ناگهانی آن مبادرت نورزید. مصرف این دارو پیش از قطع کامل، باید بصورت تدریجی کاهش یابد.

ميزان مصرف
ميزان مصرف اين دارو در بيماران مختلف، متفاوت ميباشد. در اين خصوص دستورالعمل پزشك يا دستورات مندرج در برچسب اين دارو را دنبال نماييد. اطلاعات زير بر اساس متوسط ميزان مصرف اين دارو در نظر گرفته شده است. چنانچه ميزان مصرفي شما متفاوت ميباشد، آنرا تغيير ندهيد، مگر در مواردي كه پزشك دستور دهد.
ميزان مصرف اين دارو بستگي به قدرت دارو دارد. همچنين تعداد دفعات مصرف روزانه، فواصل بين آن و مدت مصرف، به بيماري شما بستگي دارد. 

بصورت خوراکی (محلول، قرص دیر رهش، شربت یا قرص)
میزان مصرف به نوع بیماری بستگی دارد
-    بزرگسالان – در ابتدا 5 الی 60 میلی گرم در روز. در صورت لزوم، پزشک میزان مصرف را تغییر میدهد.
-    کودکان – مصرف و میزان آن توسط پزشک تعیین میگردد. 

در صورت فراموش کردن یک وعده  دارویی چه کنیم؟
چنانچه وعده اي از اين دارو را فراموش كرده ايد، به محض يادآوري آنرا استعمال نماييد. چنانچه زمان وعده بعدي دارو فرا رسيده است، وعده فراموش شده را كنار گذاشته و طبق برنامه آنرا مصرف نماييد. هيچگاه دارو را در يك وعده، دو برابر دوز، مصرف ننماييد.

درهنگام استفاده بیش از حد و موارد اورژانسی چه کنیم؟
در صورت مصرف بيش از حد اين دارو با نزديكترين مركز مسموميت هاي دارويي تماس گرفته شود. در صورتيكه بيمار تنفس نداشت سريعا با اورژانس تماس حاصل كنيد.

درهنگام استفاده از دارو چه موارد تغذیه ای را باید در نظرگرفت؟
رژيم غذايي عادي خود را دنبال نموده و در تنها صورتيكه پزشك دستور دهد، آنرا تغيير دهيد.

شیوه نگهداری از دارو
اين دارو را در جعبهء در بسته، در دماي اتاق، به دور از گرما، رطوبت و نور مستقيم قرار دهيد. از يخ زدگي دارو جلوگيري شود.
دور از دسترس كودكان نگهداري شود.
در صورت عدم نياز يا منقضي شدن دارو آنرا دور بريزيد.

بسيار حائز اهميت است كه پزشك براي بررسي عملكرد صحيح دارو در بازديدهاي منظم وضعيتتان را كنترل كند تا بتواند براي ادامه مصرف دارو تصميم گيري كند. جهت بررسی عوارض ناخواسته ممکن است نیاز به انجام آزمایش خون یا ادرار باشد.
مصرف اين دارو حين بارداري به جنين آسيب ميرساند. در طول درمان با اين دارو از راه مناسب و موثري جهت پيشگيري از بارداري استفاده نماييد. چنانچه حين مصرف دارو متوجه بارداري شديد سريعا موضوع را با پزشك مربوطه مطرح سازيد.
در صورت مصرف طولانی مدت این دارو، هرگونه استرس اضافی یا اضطراب و سایر مشکلات روانی را به پزشک گزارش دهید.
مصرف بیش از حد یا طولانی مدت این دارو، خطر بروز مشکلات غده آدرنال را افزایش میدهد. در صورتیکه یک یا چند مورد از این نشانه ها را دارید، فورا به پزشک مراجعه کنید: تاری دید، سرگیجه یا غش، ضربان سریع، نامنظم یا تپنده قلب،افزایش تشنگی یا ادرار، تحریک پذیری، خستگی یا ضعف غیر معمول.
این دارو ممکن است بیش از حد معمول منجربه ابتلا به عفونت شود. از افرادی که بیمار یا دچار عفونت هستند، دوری کنید و دائما دستان خود را بشویید. چنانچه در معرض آبله مرغان یا سرخک قرار دارید، فورا به پزشک مراجعه کنید. در صورت شروع تب، لرز، گلودرد یا هریک از علائم دیگر عفونت، فورا با پزشکتان تماس حاصل نمایید.
در صورت بروز تاری دید، مشکل حین مطالعه یا سایر تغییرات بینایی در طول درمان، با پزشکتان مشورت کنید. ممکن است در صورت لزوم، پزشک شما را به یک متخصص چشم ارجاع دهد.
حین درمان با پردنیزون از انجام هرگونه واکسیناسیون، بدون تایید پزشک، خودداری کنید. ممکن است پردنیزون، مقاومت بدنتان را کاهش دهد و واکسن به خوبی عمل نکند یا به عفونت مبتلا شوید. علاوه بر این، نباید در نزدیکی افرادیکه واکسن ویروس زنده دریافت کرده اند، قرار بگیرید؛ زیرا احتمال خطر انتقال ویروس از آنها به شما وجود دارد. برخی از نمونه های واکسن های ویروس زنده شامل سرخک، اوریون، آنفلونزا، فلج اطفال (خوراکی)، روتاویروس و سرخجه میباشد. از اینگونه افراد دوری کنید و حتی برای مدت طولانی با آنها در یک اتاق نمانید. در این خصوص با پزشکتان بیشتر مشورت کنید.
مصرف این دارو منجربه بروز تغییراتی در رفتار یا خلق و خوی برخی بیماران میشود. در صورتیکه حین مصرف این دارو به افسردگی، نوسانات خلقی، احساس سرخوشی کاذب یا غیرمعمول، مشکلات خواب یا تغییرات شخصیتی دچار شدید، فورا به پزشک مراجعه کنید.
در صورت مصرف بلند مدت، ممکن است این دارو منجربه نازک شدن استخوان ها (پوکی استخوان) یا رشد کند در کودکان گردد. در صورت تجربه هرگونه درد استخوان موضوع را با پزشک در میان بگذارید. همچنین، در صورتیکه تصور میکنید کودکتان حین مصرف این دارو به خوبی رشد نمیکند، به پزشک اطلاع دهید.
سایر پزشکان یا دندانپزشک خود را نسبت به مصرف این دارو مطلع سازید. این دارو ممکن است بر نتیجه برخی آزمایشات تاثیرگذار باشد.
از مصرف همزمان اين دارو با داروهاي ديگر (داروهاي بدون نسخه، داروهاي تجويز شده، داروهاي گياهي، مكمل ها يا ويتامين ها) بپرهيزيد، مگر اينكه قبلا در اين مورد با پزشك مشورت شده باشد.
 

عليرغم تاثيرات مورد نظر كه يك دارو بهمراه دارد، امكان بروز برخي عوارض جانبي ناخواسته نيز وجود دارد. بروز هريك از عوارض زير نيازمند مراقبتهاي پزشكي و مراجعه به پزشك ميباشد.
در صورت بروز هريك از اين موارد سريعا با پزشك تماس حاصل نماييد:

موارد بیشتر شایع
-    پرخاشگری
-    تحریک
-    اضطراب
-    تاری دید
-    کاهش میزان ادرار
-    سرگیجه
-    پالس یا ضربان قلب سریع، کند، تپنده یا نامنظم
-    سردرد
-    تحریک پذیری
-    افسردگی
-    تغییرات خلق و خو
-    خشم
-    تنفس پر سر و صدا وسریع
-    بیحسی یا سوزن سوزن شدن دست و پا
-    تپش گوش
-    تنگی نفس
-    تورم انگشتان دست و پا، دست یا پا
-    مشکل در فکر کردن، صحبت کردن یا راه رفتن
-    تنفس سخت در حالت عادی
-    افزایش وزن

بروز ناشناخته
-    درد یا سوزش شکم (شدید)
-    کمردرد
-    مدفوع خونی، سیاه یا قیرگون
-    سرفه یا گرفتگی صدا
-    تیرگی پوست
-    کاهش قد
-    کاهش دید
-    اسهال
-    خشکی دهان
-    چشم درد
-    اشکریزی 
-    رشد موهای زائد در صورت زنان
-    غش
-    تب یا لرز
-    خشکی و قرمزی پوست
-    شکستگی
-    بوی تنفس میوه مانند
-    سوزش سردل یا سوء هاضمه (شدید و مداوم)
-    افزایش گرسنگی و تشنگی
-    افزایش ادرار
-    از دست دادن اشتها
-    کاهش توانایی یا میل جنسی 
-    درد پهلو یا کمر
-    بی نظمی قاعدگی
-    حساسیت به لمس یا درد عضلانی
-    تحلیل یا ضعف عضلانی
-    حالت تهوع
-    درد کمر، دنده ها، بازوها یا پا
-    ادرار سخت و دردناک
-    جوش پوستی
-    بیخوابی
-    تعریق
-    سخت درمان شدن
-    مشکل خواب
-    کاهش بی دلیل وزن 
-    خستگی یا ضعف غیرمعمول
-    تغییرات بینایی
-    استفراغ

برخي عوارض جانبي نياز به مراقبت هاي پزشكي خاصي ندارند و ممكن است در طول مدت درمان از بين بروند. همچنين پزشك مربوطه نيز ميتواند با معرفي راه هايي به پيشگيري يا كاهش اين عوارض كمك كند. در صورتيكه هريك از عوارض زير در شما ادامه داشت، با پزشك خود مشورت نماييد:

موارد بيشتر شايع
-    افزایش اشتها

بروز ناشناخته
-    رسوبات غیرعادی چربی بر روی صورت، گردن و تنه
-    آکنه
-    خشکی پوست سر
-    روشن شدن رنگ طبیعی پوست
-    قرمزی صورت
-    بروز خطوط بنفش مایل به قرمز در بازوها، صورت، پاها، تنه یا کشاله ران
-    ورم معده
-    نازک شدن موهای سر

در برخي بيماران امكان بروز عوارض ديگر نيز وجود دارد كه در اينجا ليست نشده است. در آنصورت به پزشك مراجعه كنيد.