ریتوناویر

از این دارو  به تنهایی و یا در ترکیب با سایر داروها به  منظور درمان  عفونت ناشی از ویروس نقص ایمنی انسانی یا HIV استفاده میشود . این ویروس عامل بیماری ایدز است ..
این دارو نمیتواند ایدز و یا HIVرا در مان کند  و یا از بروز انها پیشگیری نماید ولی از تکثیر  اچ ای وی جلوگیری کرده و سرعت نابودی سیستم ایمنی را کاهش میدهد . .این کار باعث میشود تا  مشکلات ناشی از ابتلا به ویروس HIVو یا ایدز به تاخیر افتند .افرادی که از این دارو  مصرف میکنند ،ممکن است  تعدادی از نشانه های این بیماری را همچنان داشته باشند .
.این دارو فقط با تجویز پزشک مصرف میگردد  و به انواع زیر موجود است :
·    قرص
·    کپسول با محتوای مایع
·    محلول

پیش از انتخاب یک دارو ،  باید   نکات مثبت و منفی ان ارزیابی شوند و خود و پزشکتان میتوانید در این خصوص تصمیم بگیرید  .به منظور انتخاب این دارو  ، به موارد زیر توجه کنید :
آلرژی  و حساسیت
.در صورتی که قبلا به دارویی الرژی داشتیه اید ،حتما به پزشکتان اطلاع دهید .اگر  به هر ماده غذایی و یا نگه دارنده و یا حیوانات  حساسیت دارید حتما پیش از مصرف دارو با پزشک خود مشورت نمایید  .برای دارو هایی که با تجویز پزشک مصرف نمیشوند ,حتما برچسب دارو را مطالعه نمایید .
اطفال
مطالعات  کافی در خصوص  ارتباط بین  تاثیر این ماده بروی  کودکان  کمتر از 1 ماه وجود ندارد اثر بخشی و ایمنی این دارو مشخص نمیباشد .
سالمندان
اگرچه مطالعاتی در خصوص ارتباط بین این دارو و تأثیر آن بر سالمندان صرت نگرفته است ولی مشکلات مرتبط با ابن سن نمیتوانند اثر بخشی دارو را کاهش دهند .سالمندان بیشتر در معرض عوارضی مانند بیماری‌های کبدی و کلیوی و قلبی قرار دارند  و به همین دلیل دوز مصرفی آن‌ها باید با دقت تعیین شود
دوران بارداری
مطالعات انجام  شده  بروی خانمهای باردار نشان میدهد که این دارو نمیتواند عوارضی برای جنین داشته باشد . .
دوران شیردهی و مادران شیرده
اطلاعات کافی در این زمینه وجود ندارد .حتما پیش از مصرف نکات مثبت و منفی آن را در نظر بگیرید .

تداخلات دارویی
مصرف همزمان  چند دارو با هم توصیه نمیشود و این در حالی است که گاهی اوقات چند دارو با هم مصرف میگردند .در چنین مواردی احتمالا پزشک دوز مصرفی دارو را تغییر میدهد و یا از روش های دیگر استفاده میکند .قبل از مصرف این دارو حتما به پزشک خود در خصوص دارو های مصرفی اطلاع دهید .موارد زیر با توجه به اهمیت شان انتخاب شده اند و تمام موارد را شامل نمیشوند
مصرف همزمان این دارو با دارو های دیگر توصیه نمیشود.ممکن است پزشکتان تصمیم بگیرد شما را با این دارو درمان نکند یا و یا سایر داروهای درمانی را تغییر دهد .
·    Alfuzosin
•    Amifampridine
•    Amiodarone
•    Astemizole
•    Bepridil
•    Carbamazepine
•    Cisapride
•    Colchicine
•    Conivaptan
•    Crizotinib
•    Dabrafenib
•    Dihydroergotamine
•    Dronedarone
•    Efavirenz
•    Eletriptan
•    Encainide
•    Eplerenone
•    Ergoloid Mesylates
•    Ergonovine
•    Ergotamine
•    Eszopiclone
•    Ethinyl Estradiol
•    Everolimus
•    Fentanyl
•    Flecainide
•    Flibanserin
•    Fluconazole
•    Fosphenytoin
•    Ibrutinib
•    Isavuconazonium Sulfate
•    Ivabradine
•    Lomitapide
•    Lovastatin
•    Lurasidone
•    Maraviroc
•    Mesoridazine
•    Methylergonovine
•    Methysergide
•    Midazolam
•    Naloxegol
•    Nelfinavir
•    Nimodipine
•    Phenobarbital
•    Phenytoin
•    Pimozide
•    Piperaquine
•    Posaconazole
•    Primidone
•    Propafenone
•    Quinidine
•    Ranolazine
•    Rifampin
•    Riociguat
•    Romidepsin
•    Sildenafil
•    Silodosin
•    Simvastatin
•    Sparfloxacin
•    St John's Wort
•    Suvorexant
•    Terfenadine
•    Thioridazine
•    Tolvaptan
•    Triazolam
•    Vemurafenib
•    Vinflunine
•    Vorapaxar
•    Voriconazole
•    Ziprasidone

مصرف همزمان این دارو با دارو های دیگر توصیه نمیشود و در صورت استفاده همزمان ,پزشکتان دوز یکی از انها و یا تناوب مصرفی  را تغییر میدهد
·    Ado-Trastuzumab Emtansine
•    Afatinib
•    Anagrelide
•    Apixaban
•    Aprepitant
•    Aripiprazole
•    Arsenic Trioxide
•    Artemether
•    Avanafil
•    Axitinib
•    Bedaquiline
•    Boceprevir
•    Bosentan
•    Bosutinib
•    Brexpiprazole
•    Bromocriptine
•    Budesonide
•    Bupropion
•    Buserelin
•    Cabazitaxel
•    Cabozantinib
•    Canagliflozin
•    Cariprazine
•    Ceritinib
•    Cilostazol
•    Clarithromycin
•    Cobicistat
•    Cobimetinib
•    Cyclophosphamide
•    Cyclosporine
•    Dabigatran Etexilate
•    Daclatasvir
•    Darunavir
•    Dasatinib
•    Deferasirox
•    Degarelix
•    Delamanid
•    Deslorelin
•    Dexamethasone
•    Digoxin
•    Docetaxel
•    Domperidone
•    Donepezil
•    Doxorubicin
•    Doxorubicin Hydrochloride Liposome
•    Enzalutamide
•    Erlotinib
•    Escitalopram
•    Etravirine
•    Fluoxetine
•    Fluticasone
•    Fusidic Acid
•    Garlic
•    Gonadorelin
•    Goserelin
•    Histrelin
•    Hydrocodone
•    Hydroxychloroquine
•    Idelalisib
•    Ifosfamide
•    Iloperidone
•    Irinotecan
•    Irinotecan Liposome
•    Ivacaftor
•    Ixabepilone
•    Ketoconazole
•    Lacosamide
•    Lapatinib
•    Leuprolide
•    Levofloxacin
•    Levomilnacipran
•    Macitentan
•    Methylenedioxymethamphetamine
•    Metronidazole
•    Mifepristone
•    Morphine
•    Morphine Sulfate Liposome
•    Moxifloxacin
•    Nafarelin
•    Nilotinib
•    Nintedanib
•    Olaparib
•    Omeprazole
•    Ondansetron
•    Osimertinib
•    Oxycodone
•    Palbociclib
•    Panobinostat
•    Pasireotide
•    Pazopanib
•    Pixantrone
•    Ponatinib
•    Pravastatin
•    Prednisolone
•    Prednisone
•    Quetiapine
•    Quinine
•    Regorafenib
•    Retapamulin
•    Rifabutin
•    Rifapentine
•    Rivaroxaban
•    Rosuvastatin
•    Ruxolitinib
•    Salmeterol
•    Sertraline
•    Sevoflurane
•    Simeprevir
•    Sonidegib
•    Sunitinib
•    Tacrolimus
•    Tadalafil
•    Tamoxifen
•    Tamsulosin
•    Temsirolimus
•    Ticagrelor
•    Topotecan
•    Toremifene
•    Trabectedin
•    Triamcinolone
•    Triptorelin
•    Vandetanib
•    Venlafaxine
•    Vilanterol
•    Vilazodone
•    Vinblastine
•    Vincristine
•    Vincristine Sulfate Liposome
·    
مصرف همزمان این دارو با هریک از موارد زیر امکان بروز عوارض جانبی را افزایش میدهد ولی ممکن است مصرف هر دو دارو بهترین گزینه درمانی برای شما باشد .در صورت تجویز همزمان ،ممکن است پزشکتان دوز مصرفی یکی از انها  و یا تعداد دفعات  مصرفی یک یا هر دو را تغییر دهد .
•    Amitriptyline
•    Amprenavir
•    Cerivastatin
•    Clonazepam
•    Dalfopristin
•    Delavirdine
•    Desipramine
•    Desogestrel
•    Didanosine
•    Dienogest
•    Diltiazem
•    Disopyramide
•    Drospirenone
•    Dutasteride
•    Estradiol Cypionate
•    Estradiol Valerate
•    Ethynodiol Diacetate
•    Etonogestrel
•    Fosamprenavir
•    Imipramine
•    Indinavir
•    Itraconazole
•    Lamotrigine
•    Levonorgestrel
•    Levothyroxine
•    Medroxyprogesterone Acetate
•    Meperidine
•    Mestranol
•    Methadone
•    Methamphetamine
•    Mexiletine
•    Nefazodone
•    Norelgestromin
•    Norethindrone
•    Norgestimate
•    Norgestrel
•    Olanzapine
•    Paroxetine
•    Prasugrel
•    Quinupristin
•    Risperidone
•    Tenofovir Disoproxil Fumarate
•    Theophylline
•    Trazodone
•    Valproic Acid
•    Verapamil
•    Warfarin

تداخلات دارویی دیگر
مصرف همزمان دخانیات و الکل  و تعدادی از مواد غذایی به همراه تعدادی از دارو ها باعث بروز عوارض جانبی میشود  .میتوانید  در  خصوص مصرف دخانیات و الکل و غذا با این دارو با پزشکتان مشورت نمایید و

سایر مشکلات پزشکی
ابتلا به  بیماری های دیگر تاثیر این دارو را کاهش میدهد .در صورتی که به هر یک از این بیماری ها مبتلا میباشید ,حتما پیش از مصرف دارو به پزشک خود اطلاع دهید :
·    دیابت قندی
·    قند خون بالا -این دارو میتواند قند خون را افزایش دهد
·    بیماری‌های قلبی
·    مشکلات ریتمی قلب مانند فواصل طولانی مدت PR
·    کلسترول با چربی بالای خون
·    بیماری‌های کلیوی یا سایر مشکلات کبدی مانند هپاتیت بی و سی
·    پانکراتیت (التهاب پانکراس )- با احتیاط مصرف گردد زیرا میتواند وضعیت بیمار را وخیم کند
·    هموفیلی (اختلالات خونریزی ) این دارو میتواند امکان خونریزی را افزایش دهد .
·    

این دارو را مطابق با تجویز پزشک مصرف کنید و دوز مصرفی دارو را تغییر ندهید و از قطع ناگهانی دارو بپرهیزید مگر با تجویز پزشکتان .زمانی که حجم این دارو به کم  شد ،از قبلا به پزشکتان اطلاع دهید و اجازه ندهید تا دارو تمام شود .
این دارو حاوی یک دستور راهنماست .حتما قبل از مصرف این دستور را مطالعه کنید  و در صورت ابهام با پزشکتان مشورت نمایید . این دارو را باید با غذا مصرف کنید .قرص را به صورت کامل قورت دهید و از جویدن و خرد کردن ان بپرهیزید .
برای بیمارنی که از نوع مایع خوراکی دارو استفاده میکنند :
-پیش از مصرف ظرف را به خوبی تکان دهید
-از یک سرنگ و یا فنجان متناسب برای اندازه گیری هر دوز مصرفی  استفاده کنید .قاشق های چای خوری معمول  نمیتوانند میزان کافی از این دارو را در خود جای دهند
-میتوانید نوع مایع این دارو را با شیر کاکائو یا نوشیدنی های تغذیه ای مانند Ensure® or Advera® مصرف کنید تا طعم بهتری پیدا کند .میتوان این ترکیب را تا یک ساعت پس از مخلوط مصرف نمود
این دارو زمانی بهترین عملکرد را دارد که به میزان کافی در خون وجود داشته باشد و بدین منظور نباید مصرف دوزی را فراموش کنید .بهتر است این دارو با فواضل زمانی زوج در روز و شب مصرف شود به عنوان مثال اگر دو قرص در روز مصرف میکنید ،باید ان را به فاصله 12 ساعت مصرف کنید .در صورتی که ابهامی در خصوص زمان برنامه ریزی دارید ،با پزشکتان مشورت نمایید .
این دارو باید با سایر داروها مصرف گردد .حتما با پزشکتان در خصوص داروهای مصرفی صحبت کنید زیرا دوز مصرفی ریتوناویر یا سایر داروها باید تنظیم گردد
میزان مصرف
دوز مصرفی این دارو به نسبت افراد با هم متفاوت است و در این مورد به توصیه های پزشک خود و یا دستورات همراه دارو استفاده کنید .اطلاعات ذیل میزان متوسط مصرف دارو را نشان میدهند و در صورتی که دوز مصرفی شما متفاوت میباشد ان را تغییر ندهید مگر با مشورت با پزشکتان .
دوز مصرفی دارو به شدت تاثیر دارو بستگی دارد .همچنین تعداد دفعات مصرف دارو ,مدت زمان ان ,زمان بین مصرف و مشکتان تعیین وارد مشابه به شدت بیماری شما وابسته است .
برای درمان عفونت اچ ای وی و انواع کپسول محلول و قرص :
-بزرگسالان :600 میلی گرم دو بار در روز
-کودکان یک ماهه و بزرگتر -دوز مصرفی با توجه به وزن بدن و توسط پزشک تعیین میشود .این دوز معمولا 350 تا 400 میلی گرم بر متر مکعب از سایربدن میباشد و بیشتر از 600 میلی گرم در روز نخواهد شد .
-کودکان کمتر از یک ماه -دوز مصرفی باید توسط پزشک تعیین شود

در صورت فراموش کردن یک وعده دارویی چه کنیم؟
در صورتی که مصرف دارو را فراموش کردید ,به محض انکه این موضوع را به یاد اوردید ,از دارو استفاده کنید ولی در صورتی که خیلی نزدیک به زمان مصرف بعدی هستید همان روال را ادامه دهید  و دوز مصرفی را دوبرابر نکنید .
در صورت استفاده بیش از حد و موارد اورژانسی چه کنیم ؟
در صورتی که فرد میزان زیادی از دارو مصرف کرده باشد باید با مرکز عمومی کنترل سموم تماس بگیرید و اگر فرد نفس نمیکشد با اورژانس تماس بگیرید .

در هنگام استفاده از  دارو چه موارد تغذیه ای را باید در نظر گرفت؟
.میتوایند رژیم غذایی نرمال خود را ادامه دهید  مگر اینکه پزشکتان توصیه دیگری داشته باشد .

شیوه  نگهداری از دارو
دارو را دور از دسترس کودکان قرار دهید و داروهای تاریخ مصرف گذشته را ور بریزید .در این زمینه میتوانید با یک متخصص مشورت کنید .داروها را در یخچال و یا در دمای اتاق و در محلی سرپوشیده قرار دهید .در صورتی که دارو را در دمای  اتاق قرار میدهید ،ان را در طی یک ماه مصرف کنید و ان را از گرما و نور خورشید دور نگاه دارید .
انواع خوراکی و مایع و قرص ها را در یک محلی سرپوشیده و در دمای اتاق و به دور از گرما و نور مستقیم  نگاه دارید و ان را در یخچال قرار ندهید

پزشکتان باید وضعیت شما  را   در فواصل معین بررسی نماید تا از عملکرد صحیح دارو اطمینان حاصل کند .ممکن است از ازمایش خون به منظور بررسی عوارض جانبی استفاده شود .
از  مصرف همزمان این دارو با داروهای دیگر بپرهیزید مگر با تجویز پزشکتان مانند داروهای تجویزی و غیر  تجویزی و داروهای گیاهی مانند سنت جونز ورت و مکمل های ویتامینی  .
از مصرف این دارو با موارد ذیل بپرهیزید :
alfuzosin (Uroxatral®), amiodarone (Cordarone®), astemizole (Hismanal®), bepridil (Vascor®), cisapride (Propulsid®), ergot medicines (eg, dihydroergotamine, ergotamine, methylergonovine, Cafergot®, or Ergomar®), flecainide (Tambocor®), lovastatin (Altocor®, Mevacor®), oral midazolam (Versed®), pimozide (Orap®), propafenone (Rythmol®), quinidine (Quinaglute®), sildenafil (Revatio®), simvastatin (Simcor®, Vytorin®, Zocor®), terfenadine (Seldane®), triazolam (Halcion®), or voriconazole (Vfend®)
مصرف همزمان ریتوناویر با هریک  از این داروها احتمال برز عوارض جانبی ناخواسته را افزایش میدهد .
در صورتی که خودتان و یا کودکتان علائمی مانند درد و ناراحتی بالای معده ،رنگ پریدگس مدفوع ،تیرگی ادرار یا فقدان اشتها ،تهوع ،خستگی و ضعف غیر معمول  و یا زردی چشمان و پوست دارید ،به پزشکتان اطلاع دهید زیرا این موارد میتوانند نشان دهنده ی مشکلات کلیوی باشند .
احتمال بروز پانکراتیت در هنگام مصرف این دارو وجود دارد .در صورتی که خودتان و یا کودکتان این نشانه ها را داشتید با پزشکتان مشورت کنید :معده درد ناگهانی و شدید ،لرز ،یبوست ،تهوع و استفراغ ،تب یا سبکی سر
این دارو میتواند اثر ناشی از تعدادی از قرص های پیشگیری از بارداری را کاهش دهد .بهتر است از سایر انواع روش های پیشگیری از بارداری با این دارو استفاده کنید .مانند کاندوم ،دیافراگم ،فوم های ضد بارداری یا انواع ژلاتینی
این دارو میتواند باعث بروز نوعی واکنش ارژیک به نام انافلیکسی شود که خطرناک است  و به مراقبت های اورژانسی نیاز دارد .در صورتی که علائمی مانند بثورات پوستی،خارش ،دشواری در تنفس ،دشواری در بلع با تورم دست و پا  وصورت و دهان داشتید ،به پزشکتان اطلاع دهید .
احتمال بروز واکنش های جدی پوستی در اثر مصرف این دارو وجود دارد مانند تاول ،پوسته پوسته شدن ، شلی پوست ،تب و لرز ،سرفه ،اسهال ،خارش ،درد ماهیچه ها و عضلات ،حساسیت پوستی ،زخم های قرمز پوستی با مرکز بنفش ،گلو درد ،زخم  و یا دانه های سفید رنگ  در دهان یا روی لب ها ،تورم دست و صورت وزبان و گلو  و یا خستیگ و ضعف غیر معمول .در صورت بروزاین موارد با پزشکتان مشورت کنید
این دارو میتواند میزان چربی و کلسترول خون را افزایش دهد . در این صورت پزشکتان دارو یی برای رفع چربی و کلسترول برای شما تجویز خواهد کرد.در صورتی که کودکتان به این وضعیت دچار شده است ،با پزشکتان مشورت کنید .
این دارو مانع از ان نمیشود که ایدز به دیگرن هم منتقل شود بنابراین سعی کنید رابطه جنسی ایمنی داشته باشید و حتی در صورتی که شریک جنسی شما به ایدز مبتلا است ،از کاندوم های پلاستیکی و یا سایر روش های موثر  استفاده نمایید .این دارو نمیتواند مانع از ان شود که شما ایدز  را به دیگران انتقال دهید و این در حالی  است که انها در معرض خون شما قرار گرفته اند .
این دارو سیستم ایمنی شما را قوی تری میکند و در صورتی که عفونت پنهانی در بدن خود داشته باشید مانند ذات الریه یا سل ،ممکن است نشانه های جدیدی را مشاهده کنید  که به دلیل مبارزه بدنتان با انهاست . در این صورت با پزشکتان مشورت نمایید
این دارو در افزایش میزان چربی بدن موثر است .در صورتی که تغییری در شکل بدن خود مشاهده کردید مانند افزایش چربی در بالای تخته پشت و گردن  و یا دور قفسه سینه و ناحیه شکم  به پزشکتان اطلاع دهید .این امکتن نیز وجود دارد که چربی های ناحیه پا و بازو و صورت شما هم کم شوند.
 

این دارو علاوه بر تاثیرات مثبت ,ممکن است تعدادی عوارض هم بر جای گذارد  .اگرچه تمام این موارد بروز نمی کنند ولی در صورت بروز باید مراقبت های پزشکی صورت گیرد .
در صورت بروز این موارد به پزشکتان اطلاع دهید :
موارد  غیر   معمول
•    غش
•    غش ،گیجی ،سبکی سر
•    حس گرما
•    قرمزی پوست به‌خصوص صورت و گردن
•    سردرد
•    تعریق
موارد نادر
•    گیجی
•    کم آبی
•    خشکی و خارش پوست
•    حس طعم میوه در دهان
•    افزایش تشنگی و گرسنگی
•    افزایش میزان دفع ادرار
•    تهوع و استفراغ
•    کاهش وزن
موارد ناشناخته

•    نفخ
•    لرز
•    یبوست
•    تشنج
•    سرفه
•    تیرگی ادرار
•    کاهش ادرار
•    دشواری  در تنفس
•    خشکی دهان
•    ضربان قلب سریع
•    تب
•    کهیر ،خارش یا بثورات پوستی
•    افزایش میزان ضربان قلب
•    سوهاضمه
•    تورم های بزرگ و کهیر مانند روی صورت و پلک و لب‌ها و زبان ،گلو ،دست   و پاها ،اعضای تناسلی
•    فقدان اشتها
•    ناتوانی در کنترل مثانه
•    اسپاسم عضلانی  یا پرش اندام ها ی فوقانی
•    تنفس پرصدا
•    قرمزی صورت
•    از دست دادن ناگهانی هشیاری
•    فرورفتگی و گودی چشمان
•    تشنگی
•    تنگی قفسه سینه
•    چروک های پوستی
•    زردی چشمان و پوست
تعدادی از علائم به مرور زمان و یا تطبیق بدن با انها از بین میروند و حتی میتوانید با پزشک خود در خصوص نحوه کاهش این عوارض مشورت نمایید .در صورتی که هر یک از علائم زیر از بین نرفتند و پایدار بودند حتما به پزشک خود مراجعه نمایید :
موارد   معمول
•    معده اسیدی
•    سوزش ،خارش و بی حسی و سوزن سوزن شدن  و یا حس مور مور
•    تغییرات ذائقه ای
•    اروغ زدن
•    اسهال
•    سرگیجه
•    حس ناخوشی و بیماری
•    سوزش سر دل
•    از دست دادن توانایی و قدرت
•    خواب آلودگی یا خواب آلودگی غیر معمول
•    دشواری در خوابیدن
•    ضعف
موارد غیر معمول
•    بدن درد
•    یبوست
•    توهم
•    جنون
•    دشواری در حرکت
•    ناامیدی
•    خشکی و ناراحتی گلو
•    وجود هوای زیاد  در معده و روده ها
•    ترس
•    حس پوچی و ناراحتی
•    حس سیری
•    گرفتگی صدا
•    افزایش گرایش به دفع ادرار
•    کج خلقی
•    فقدان اشتها
•    کاهش علاقه و لذت
•    تغییرات عاطفی یا ذهنی
•    درد یا گرفتگی عضلانی
•    اضطراب
•    درد مفاضل یا مکانهای غیر مشخص
•    خروج باد از شکم
•    ابریزش بینی
•    توده های متورم و حساس در گردن
•    حساسیت و ناراحتی گلو
•    خستگی
•    دشواری در تمرکز
•    دشواری در بلع
•    تغییرات صدا
•    بیدارش دن از خواب به منظور دفع ادرار
موارد ناشناخته
•    افزایش وزن در نواحی دور گردن ،بالای تخته پشت ،سینه ،صورت یا کمر
·    
  ممکن است تعدادی از بیماران علائم دیگر داشته باشند که در این صورت حتما باید به پزشک مراجعه نمایند .