بیکربنات سدیم
Sodium Bicarbonate (Oral Route, Intravenous Route, Subcutaneous Route)
دارو شناسی
ازبیکربنات سدیم که نام دیگرآن جوش شیرین است برای ازبین بردن سوزش سردل، ترش کردن، سوء هاضمه و ازبین بردن اسید اضافی معده استفاده می شود. این دارو متعلق به گروه دارویی آنتی اسیدها است.
ازاین دارو برای درمان علائم ناراحتی معده و یا زخم اثنی عشراستفاده می شود.
دربعضی ازبیماریهای خاص ازبیکربنات سدیم برای قلیایی کردن خون و ادراراستفاده می شود.
مصرف آنتی اسید درکودکان زیر6 سال فقط با تجویزپزشک ممکن است.
چون کودکان قادرنیستند نشانه های بیماری خود را بدرستی بیان کنند، پزشک قبل ازتجویزدارو باید کودک را معاینه کند. اگرآنتی اسید اشتباهاً برای کودکی تجویزشود ممکن است باعث اثرات ناخواسته شده و بیماری کودک را تشدید کند.
آنتی اسید بدون نسخه دردسترس می باشد.
این دارو به اشکال زیرموجود می باشد:
• قرص
• کپسول
• محلول
• پودر
• قرص جوشان
اسامی تجاری
1. Brioschi
2. Neut
1. Sellymin
2. Sodium Bicarbonate
پیش از مصرف
درتصمیم گیری برای استفاده از یک دارو، خطرات ناشی از مصرف دارو باید کمتر ازمزایای آن باشد. درانتخاب این دارو دقت کنید. حتما با نظر پزشک ازاین دارو استفاده کنید.
آلرژی و حساسیت
وجود هرگونه حساسیت به این دارو یا داروهای دیگررا به اطلاع پزشکتان برسانید. همچنین وجود هرگونه حساسیت به غذا، رنگ، مواد نگهدارنده و یا حیوانات را به پزشکتان اطلاع دهید. برای استفاده ازداروهای بدون نسخه حتما بروشورآنها را به دقت مطالعه کنید.
اطفال
مصرف آنتی اسید درکودکان زیر6 سال فقط با تجویزپزشک ممکن است. اگرآنتی اسید اشتباهاً برای کودکی تجویزشود ممکن است باعث اثرات ناخواسته شده و بیماری کودک را تشدید کند.
سالمندان
مطالعات مناسب دررابطه با مصرف بیکربنات سدیم دربزرگسالان انجام نشده است. اما احتمال بروز اثرات ناخواسته مانند همان عوارض جانبی است که درجوانترها بروز می کند.
دوران شیردهی و مادران شیرده
هیچ تحقیقی برروی زنان شیرده انجام نشده که نشان دهنده میزان خطر برای نوزاد دردوران شیردهی باشد. دردوران شیردهی برای استفاده از یک دارو، خطرات ناشی از مصرف دارو باید کمتر ازمزایای آن باشد.
تداخلات دارویی
اگرچه بعضی ازداروها نباید با یکدیگرمصرف بشوند، اما گاهی اوقات لازم است دو دارو همزمان استفاده شوند حتی اگرتداخل دارویی داشته باشند. درچنین مواردی ممکن است پزشک دوزدارو را عوض کند و یا سایراقدامات احتیاطی لازم را به عمل آورد.
درصورتی که هرنوع داروی دیگری چه با نسخه پزشک و چه بدون نسخه پزشک مصرف می کنید حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
استفاده ازاین دارو با داروهای زیرتوصیه نمی شود. درچنین مواردی ممکن است پزشک دوزدارو را عوض کند و یا سایراقدامات احتیاطی لازم را به عمل آورد:
• Amphetamine
• Elvitegravir
• Gefitinib
• Ketoconazole
• Ledipasvir
• Memantine
• Pazopanib
استفاده ازاین دارو با هریک ازداروهای زیرممکن است خطربعضی ازعوارض جانبی را افزایش دهد اما استفاده ازدو دارو بطورهمزمان ممکن است بهترین درمان برای شما باشد درچنین مواردی ممکن است پزشک دوزیک دارویا هردو دارو را عوض کند:
• Dasatinib
تداخلات دارویی دیگر
بعضی ازداروها را نباید باغذا و یا درنزدیکی وقت غذا و یا با غذاهای خاصی مصرف کرد چون ممکن است تداخل داروی پیش بیاید. استفاده ازالکل یا سیگاردرهنگام مصرف بعضی ازداروها هم ممکن است موجب تداخل دارویی بشود.
سایرمشکلات پزشکی
وجود مشکلات پزشکی دیگری ممکن است برروی استفاده ازاین دارو اثرگذارباشد. وجود هرگونه مشکل پزشکی دیگری از قبیل موارد زیررا به اطلاع پزشک خود برسانید:
• آپاندیسیت
• خونریزی روده یا رکتوم. بی کربنات سدیم خوراکی ممکن است این بیماریها را تشدید کند
• ورم پا
• بیماری های قلبی
• فشار خون بالا
• بیماری های کلیوی
• بیماری کبدی
• مشکل درادرار کردن
• مسمومیت از بیکربنات سدیم. ممکن است باعث احتباس آب دربدن شود که منجربه تشدید بیماری می شود.
نحوه مصرف
این دارو فقط باید توسط پزشک برای شما تجویزشود تا شرایط شما را بهبود بخشد. دارو را بیش از میزان تجویزشده مصرف نکنید.
قبل ازاستفاده ازداروی بیکربنات سدیم مطمئن شوید که از تمامی مزایا و خطرات دارو مطلع هستید. بروشورآن را مطالعه کنید تا اطلاعات لازم را درمورد دارو کسب کنید. اگر ابهامی وجود داشت با پزشک خود مطرح کنید.
برای استفاده ازبیکربنات سدیم دربیماران مبتلا به زخم معده:
• دارو را طبق دستورپزشک مصرف کنید تا بهترین نتیجه را بدست بیاورید.
• مصرف این دارو 1 تا 3 ساعت پس ازغذا و هنگام خواب بهترین روش درمان است.
میزان مصرف
میزان مصرف این دارو در بیماران مختلف متفاوت می باشد.
دوزدارو
ازاین دارو طبق دستورپزشک و یا دستورات روی جعبه استفاده کنید. اطلاعات داده شده مقدارمتوسط مصرف این دارو را نشان می دهد. اگرمیزان مصرف شما با آنچه روی برچسب جعبه نوشته شده متفاوت است آن را طبق دستورپزشک تغییردهید.
مقدارمصرف شما بستگی به میزان دوزدارو دارد. همچنین تعداد دفعاتی که درطول روز دارو مصرف می کنید و فاصله بین دوزهای دارویی و همچنین مدت زمان مصرف داروبستگی به بیماری شما دارد.
برای دوز فرم پودرجوشان برای بیماری ازبین بردن سوزش سردل یا ترشی معده
• بزرگسالان و نوجوانان 3.9 تا 10 گرم ( 1 تا 2.5 قاشق چایخوری) دریک لیوان آب سرد حل شده و پس ازغذا مصرف شود. دوزمصرفی نباید بیش از19.5 گرم درروز(5 قاشق چایخوری) باشد.
• کودکان 6 تا 12 سال 1 تا 1.9 گرم دریک لیوان آب سرد حل شده و پس ازغذا مصرف شود.
• کودکان تا 6 سال استفاده و دوزباید توسط پزشک تعیین شود.
برای دوز فرم پودر برای بیماری ازبین بردن سوزش سردل یا ترشی معده
• بزرگسالان و نوجوانان1.5 قاشق مرباخوری دریک لیوان آب هردو ساعت. پزشک شما ممکن است درصورت لزوم دوز را تنظیم کند.
• کودکان استفاده و دوزباید توسط پزشک تعیین شود.
برای دوز فرم پودر برای قلیایی کردن ادرار
• بزرگسالان و نوجوانان1 قاشق مرباخوری دریک لیوان آب هر4 ساعت. پزشک شما ممکن است درصورت لزوم دوز را تنظیم کند. دوزدارو معمولاً بیش از 4 قاشق چایخوری درروزنیست.
• کودکان استفاده و دوزباید توسط پزشک تعیین شود.
برای دوز فرم قرص برای بیماری ازبین بردن سوزش سردل یا ترشی معده
• بزرگسالان و نوجوانان 325 میلی گرم تا 2 گرم یک تا 4 باردرروز
• کودکان 6 تا 12 سال 520 میلی گرم ممکن است هر30 دقیقه تکرارشود.
• کودکان تا 6 سال استفاده و دوزباید توسط پزشک تعیین شود.
برای دوز فرم قرص برای قلیایی کردن ادرار
• بزرگسالان و نوجوانان درابتدا 4 گرم. سپس 1 تا 2 گرم هر4 ساعت. دوزدارو بیش از16 گرم درروز نیست.
• کودکان استفاده و دوزباید توسط پزشک تعیین شود. دوزدارو معمولاً 23 تا 230 میلی گرم درهرکیلوگرم وزن بدن است. پزشک شما ممکن است درصورت لزوم دوز را تنظیم کند.
درصورت فراموش کردن یک وعده دارویی چه کنیم؟
اگریکبارمصرف دارو را فراموش کردید آن را دراولین فرصت مصرف کنید اما اگربه زمان مصرف دوزبعدی نزدیک هستید تا آن زمان صبرکنید. دوزبعدی را طبق معمول مصرف کنید. مصرف دارو را دو برابرنکنید.
درهنگام استفاده بیش ازحد و موارد اورژانسی چه کنیم؟
در این صورت با پزشک معالج خود تماس بگیرید.
درهنگام مصرف دارو چه موارد تغذیه ای را باید درنظرگرفت؟
اگرپزشک معالج رژیم غذایی خاصی را توصیه نکرده است رژیم معمولی و نرمال روزانه خود را ادامه دهید.
شیوه نگهداری ازدارو
دارو را دردمای معمولی اتاق نگهداری کنید و ازگرما، رطوبت، نورمستقیم و یخ زدگی محافظت کنید. دردارو را محکم ببندید. دورازدسترس اطفال نگهداری کنید. دارورا بیش از حد نیاز خود تهیه نکنید. ازپزشک خود بپرسید با داروهای اضافه چه باید کرد.
اقدامات احتیاطی
برای پیشگیری ازاثرات ناخواسته دارو، کنترل و معاینه مرتب بیماردرطول درمان و استفاده ازاین دارو برای اطمینان ازعملکرد آن حائز اهمیت است.
درصورت شرایط زیربیکربنات سدیم مصرف نکنید:
• درصورتیکه درعرض 1 تا 2 ساعت قبل داروی دیگری مصرف کرده اید.
• مصرف طولانی مدت دارو ممکن است احتمال عوارض جانبی را افزایش دهد.
برای بیماران با رژیم غذایی مصرف محدود سدیم:
• این دارو حاوی مقدارزیادی سدیم است. قبل ازمصرف با پزشک خود مشورت کنید.
برای بیمارانی که ازاین دارو بعنوان آنتی اسید استفاده می کنند:
• اگردچارعلائم آپاندیسیت مانند درد معده، درد قسمت پایین شکم، دل درد، نفخ، تهوع و یا استفراغ شدید بلافاصله به پزشک اطلاع دهید.
• این دارو را با شیر یا سایرلبنیات مصرف نکنید.
• این دارو را مگربا تجویزپزشک بیش از2 هفته مصرف نکنید.
عوارض جانبی
هردارویی با وجود مزایا درمورد درمان ممکن است عوارض جانبی هم بدنبال داشته باشد. عوارض جانبی جدی ممکن است درطول درمان با این دارو رخ دهد. گاهی عوارض جانبی بدون هیچگونه پیش آگاهی اتفاق می افتند. اما اغلب علائم هشداردهنده وجود دارند.
برخی ازعوارض جانبی نیازی به توجهات پزشکی ندارد. این عوارض ممکن است درطول درمان و تنظیم بدن با دارو برطرف شود. پزشک شما می تواند راهکارهایی برای جلوگیری و یا کاهش عوارض به شما توصیه کند.
اگربا مشکلات دیگری دررابطه با مصرف این دارو مواجه شدید با پزشک خود مشورت و بررسی کنید.