سدیم یدید I-131
Sodium Iodide I 131 (Oral Route)
دارو شناسی
سدیم یدید I-131 برای درمان پرکاری تیروئید و انواع خاصی ازسرطان تیروئید تجویزمی شود. این دارو توسط غده تیزوئید جذب می شود. دردرمان پرکاری غده تیروئید تابش اشعه ید رادیواکتیوباعث می شود فعالیت غده تیرئید کاهش پیدا کرده و به حالت نرمال نزدیک شود.
دوزهای بالاترمعمولاً پس ازعمل جراحی سرطان تیروئید و برای ازبین بردن بافت باقیمانده مورد استفاده قرارمی گیرد.
هنگامی که دوزداروی داده شده به بیمارپایین باشد، اندازه گیری میزان رادیواکتیو به پزشک کمک می کند تا تصمیم بگیرد که آیا غده تیروئید درست کارمی کند و یا بیمارمبتلا به انواع خاصی ازسرطان تیروئید است.
این دارو فقط با دستورپزشک و درمراکزطب هسته ای و یا انکولوژی به بیمارداده می شود.
این دارو به اشکال زیرموجود می باشد:
• محلول
• کپسول
• کیت
اسامی تجاری
1. Iodotope
پیش از مصرف
درتصمیم گیری برای استفاده از یک دارو، خطرات ناشی از مصرف دارو باید کمتر ازمزایای آن باشد. درانتخاب این دارو دقت کنید. حتما با نظر پزشک ازاین دارو استفاده کنید.
آلرژی و حساسیت
وجود هرگونه حساسیت به این دارو یا داروهای دیگررا به اطلاع پزشکتان برسانید. همچنین وجود هرگونه حساسیت به غذا، رنگ، مواد نگهدارنده و یا حیوانات را به پزشکتان اطلاع دهید. برای استفاده ازداروهای بدون نسخه حتما بروشورآنها را به دقت مطالعه کنید.
اطفال
مطالعات مناسب در رابطه با استفاده از این دارو درکودکان انجام نشده است. با این حال، ایمنی و اثربخشی داروثابت نشده است.
سالمندان
مشکلاتی در رابطه با استفاده از این دارو تا به امروز دربزرگسالان گزارش نشده است. رعایت احتیاط درمورد مصرف دارو توسط سالمندان با مشکلات قلبی و یا کلیوی لازم می باشد.
دوران بارداری
هرچند مطالعات انجام شده برروی حیوانات اثرات سوء نشان داده اند. مصرف دارو برای زنان بارداربه دلیل احتمال خطرامکان پذیرنیست.
دوران شیردهی و مادران شیرده
مطالعات انجام شده برروی زنان شیرده نشان دهنده خطر برای نوزاد دردوران شیردهی باشد. دردوران شیردهی برای استفاده از این دارو، تغذیه باشیرمادرباید متوقف شود.
تداخلات دارویی
اگرچه بعضی ازداروها نباید با یکدیگرمصرف بشوند، اما گاهی اوقات لازم است دو دارو همزمان استفاده شوند حتی اگرتداخل دارویی داشته باشند. درچنین مواردی ممکن است پزشک دوزدارو را عوض کند و یا سایراقدامات احتیاطی لازم را به عمل آورد. درصورتی که هرنوع داروی دیگری چه با نسخه پزشک و چه بدون نسخه پزشک مصرف می کنید حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
تداخلات دارویی دیگر
بعضی ازداروها را نباید باغذا و یا درنزدیکی وقت غذا و یا با غذاهای خاصی مصرف کرد چون ممکن است تداخل داروی پیش بیاید. استفاده ازالکل یا سیگاردرهنگام مصرف بعضی ازداروها هم ممکن است موجب تداخل دارویی بشود.
سایرمشکلات پزشکی
وجود سایرمشکلات پزشکی دیگری ممکن است برروی استفاده ازاین دارو اثرگذارباشد.
• آسم
• آلرژی سولفیت یا سابقه آن این دارو حاوی سدیم بیسولفیت است که می تواند این بیماری را تشدید کند.
• اسهال یا استفراغ
• سرطان تیروئید، مدولا یا آناپلاستیک دارو استفاده نشود. ممکن است بیماری را تشدید کند.
• بیماری قلبی دارو استفاده نشود. ممکن است بیماری را تشدید کند.
• مشکلات انسدادی گردن یا گلو مانند مری، عروق نای، یا عروق خونی گردن با احتیاط استفاده کنید. ممکن است بیماری را تشدید کند.
• بیماری کلیوی با احتیاط استفاده کنید. اثرات داروممکن است به دلیل آهسته خار ج شدن از بدن افزایش پیدا کند.
نحوه مصرف
این دارو فقط باید توسط پزشک برای شما تجویزشود تا شرایط شما را بهبود بخشد. دارو را بیش از میزان تجویزشده مصرف نکنید.
قبل ازاستفاده ازاین دارو مطمئن شوید که از تمامی مزایا و خطرات دارو مطلع هستید. بروشورآن را مطالعه کنید تا اطلاعات لازم را درمورد دارو کسب کنید. اگر ابهامی وجود داشت با پزشک خود مطرح کنید.
این دارو باید دربیمارستان یا درمانگاه و توسط افراد دوره دیده به بیمارداده شود.
اقدامات احتیاطی
کنترل و معاینه مرتب بیماردرطول درمان و استفاده ازاین دارو برای اطمینان ازعملکرد آن و تغییردرمیزان مصرف درصورت لزوم برای کاهش عوارض جانبی حائز اهمیت است. . ممکن است انجام آزمایش خون و ادرارجهت بررسی عوارض دارو لازم باشد.
مصرف این دارودرزمان بارداری می تواند به جنین آسیب بزند. قبل ازشروع دارو انجام تست حاملگی لازم است. درطول درمان با این دارو ازدو روش مطمئن برای پیشگیری ازبارداری بمدت حداقل 6 ماه استفاده کنید و اگرباردارشدید به پزشک معالج خود اطلاع دهید.
درهنگام دریافت داروی سدیم یدید 131 برای تیروئید پرکاریا سرطان تیروئید برای مدت 48 تا 96 ساعت برای جلوگیری ازاحتمال آلوده شدن افراد دیگربه دستورالعمل های زیرعمل کنید:
• با هیچکس روبوسی نکنید. از ظروف و مسواک سایرافراد استفاده نکنید.
• خودداری ازرابطه جنسی
• نشستن نزدیک به دیگران بخصوص زنان باردار و کودکان برای مدت طولانی مناسب نیست.
• تنها بخوابید
• شستن روشویی بعد ازهراستفاده مثلاً پس از مسواک زدن دندان
• دست های خود را پس از استفاده از توالت بدقت بشویید.
• استفاده از یک حوله و لیف حمام جداگانه
• شستن لباس، ملحفه و ظروف غذا خوری به طور جداگانه
• یدید سدیم 131 در ادرار دفع می شود. برای جلوگیری از آلودگی خانه سیفون توالت را بعد از ادرار کردن دو بار بکشید.
اگربا فردی که با سدیم یدید تحت درمان قرارگرفته تماس داشتید، ممکن است هر2 تا 3 ماه یکباردرطول یکسال بعد از سطح هورمون تیروئید شما آزمایش خون گرفته شود تا پزشک مطمئن شود دچارکم کاری تیروئید نشده اید.
این دارو ممکن است باعث واکنشهای آلرژیک بشود. اگردچارجوش، کهیر، ضربان سریع قلب، تنگی نفس، ورم چشم، صورت و لبها شدید به پزشک خود اطلاع دهید.
این دارو ممکن است خطرابتلا به سرطان و یا مشکلات تیروئید را افزایش بدهد. ممکن است استفاده همزمان داروی دیگری برای پیشگیری ازاین اثرات لازم باشد.
این دارو ممکن است موجب ناباروری موقتی درمردان و زنان بشود. دراین مورد با پزشک معالج خود صحبت کنید.
اگرازداروهایی مانند مکمل های گیاهی و یا ویتامینها یا هرداروی دیگری استفاده می کنید به پزشک خود اطلاع دهید.
عوارض جانبی
هردارویی با وجود مزایا درمورد درمان ممکن است عوارض جانبی هم بدنبال داشته باشد. عوارض جانبی جدی ممکن است درطول درمان با این دارو رخ دهد.
گاهی عوارض جانبی بدون هیچگونه پیش آگاهی اتفاق می افتند. اما اغلب علائم هشداردهنده وجود دارند.
درصورت بروز عوارض جانبی هرچه زودتر با پزشک خود تماس بگیرید.
علائم کم کاری غده تیروئید پس ازدرمان تیروئید پرکار
• تغییرات در دوره قاعدگی
• ناهماهنگی
• سردی
• خواب آلودگی
• پوست خشک و متورم
• سردرد
• بیحالی
• دردهای عضلانی
• نازک شدن مو (به طور موقت)
• خستگی یا ضعف غیر عادی
• افزایش وزن
عوارض جانبی نادرپس از درمان تیروئید پر کار
• تعریق مفرط
• ضربان قلب سریع و نامنظم
• تب
• زود رنجی غیرعادی
عوارض جانبی پس از درمان سرطان تیروئید
• مدفوع قیری یا سیاه
• وجود خون در ادرار یا مدفوع
• سرفه یا گرفتگی صدا
• تب یا لرز
• کمر یا پهلو درد
• بلع دردناک و یا مشکل
• ادرار کردن دردناک و یا مشکل
• مشاهده لکه های قرمز بر روی پوست
• خونریزی و یا کبودی غیر عادی
عوارض جانبی ناشناخته پس از درمان تیروئید پر کار
• درد قفسه سینه
• ضربان قلب سریع و یا نامنظم
• کهیر، خارش و راش
• عصبانیت
• حساسیت به گرما
• تعریق
• حساسیت غدد بزاقی
• مشکل خواب
• کاهش وزن
عوارض جانبی پس از درمان سرطان تیروئید
• درد شکم یا معده
• خونریزی لثه
• درد استخوانها
• اسهال
• احساس ناراحتی
• از دست دادن اشتها
• حالت تهوع
• گلو درد
• خستگی یا ضعف غیر عادی
• استفراغ
• ضعف
برخی ازعوارض جانبی نیازی به توجهات پزشکی ندارد. این عوارض ممکن است درطول درمان و تنظیم بدن با دارو برطرف شود. پزشک شما می تواند راهکارهایی برای جلوگیری و یا کاهش عوارض به شما توصیه کند.
عوارض جانبی کمتررایج پس ازدرمان تیروئید پرکار یا سرطان تیروئید
• حساسیت به لمس یا تورم گردن
• گلو درد
عوارض جانبی کمتررایج پس از درمان سرطان تیروئید
• از دست دادن حس چشایی (موقت)
• تهوع و استفراغ (موقت)
• حساسیت غدد بزاقی
اگرعوارض جانبی برای بیماررخ داد بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.