وانكومايسين (وريدي)
Vancomycin (Intravenous Route)
دارو شناسی
وانكومايسين جهت درمان عفونت ناشي از باكتري مورد استفاده قرار ميگيرد. اين دارو به گروه دارويي آنتي بيوتيك ها متعلق است. عملكرد وانكومايسين با از بين بردن باكتري يا پيشگيري از رشدشان ميباشد. وانكومايسين در درمان سرماخوردگي، آنفولانزا يا عفونت هاي ويروسي كاربرد ندارد.
وانكومايسين جهت درمان عفونت در نقاط مختلفي از بدن مورد استفاده قرار ميگيرد. اين دارو گاهي در كنار ساير آنتي بيوتيك ها تجويز ميگردد. همچنين بيماران مبتلا به بيماري هاي دريچه قلب (مانند تب روماتيسمي) و افراد داراي دريچه قلب مصنوعي كه به پني سيلين حساسيت دارند، وانكومايسين مصرف ميكنند. در شرايط خاصي، اين دارو جهت پيشگيري از اندوكارديت (التهاب ديواره داخلي قلب) در افراديكه امور دندانپزشكي انجام داده اند يا افراديكه در دستگاه تنفسي فوقاني (مانند بيني و گلو) عمل جراحي داشته اند، مورد استفاده قرار ميگيرد. وانكومايسين ممكن است در درمان ساير بيماري ها نيز موثر باشد كه اين امر منوط به تشخيص و تجويز پزشك است.
وانكومايسين بصورت تزريقي است و عمدتا جهت درمان عفونت هاي جدي كه ساير داروها بدان پاسخ نداده اند، استفاده ميگردد. اين دارو ممكن است عوارض جدي مانند آسيب به شنوايي يا كليه را در بر داشته باشد. احتمال بروز اين عوارض در بيماران سالمند بيشتر است. شما و پزشكتان بايد پيش از مصرف اين دارو در خصوص خطرات احتمالي با يكديگر مشورت نماييد.
اين دارو تنها با تجويز پزشك در دسترس قرار دارد.
اين محصول در اشكال دارويي زير موجود ميباشد:
- محلول
- پودر محلول
پیش از مصرف
در صورتيكه تصميم به مصرف دارويي داريد همه جوانب آن بايد بدقت بررسي گردد. اين تصميمي است كه شما و پزشكتان ميگيريد. درمورد مصرف اين دارو موارد زير بايد درنظر گرفته شود:
آلرژی و حساسیت
در صورت داشتن حساسيت خاص به اين دارو يا ديگر داروها مساله را با پزشك خود درميان بگذاريد. همچنين درصورتيكه نسبت به برخي مواد غذايي، رنگ مو، مواد نگهدارنده يا حيوانات حساسيت داريد پيش از مصرف اين دارو، موضوع را با پزشك خود مطرح سازيد. در صورتيكه بصورت آزاد و بدون تجويز پزشك قصد استفاده از اين دارو را داريد حتما بروشور و يا توضيحات مندرج بر روي بسته را با دقت مطالعه فرماييد.
اطفال
اين دارو ميتواند در هر بيمار عوارض جانبي جدي در بر داشته باشد. بنابراين مشورت با متخصص اطفال در خصوص مصرف اين دارو در كودكان، بسيار حائز اهميت ميباشد.
سالمندان
سالمندان در مصرف اين دارو، عوارض ناخواسته از خود نشان داده اند. مصرف اين دارو در اين گروه سني، احتمال بروز مشكلات و آسيب هاي كليوي و شنوايي را افزايش ميدهد.
دوران بارداری
طبق مطالعاتي كه بر روي حيوانات صورت گرفته، اثرات سوء نشان داده شده است و هيچ مطالعات دقيقي بر روي زنان باردار صورت نگرفته است.
دوران شیردهی و مادران شیرده
تحقيقات خاصي بر روي زنان شيرده مبني بر مصرف اين دارو صورت نگرفته است. پيش از مصرف اين دارو در زنان شيرده همه جوانب مثبت و منفي آن بايد درنظر گرفته شود.
تداخلات دارویی
اگرچه بي شك هيچ دارويي نبايد همزمان مصرف شود، اما در برخي موارد با وجود رخ دادن تداخل دارويي، ممكن است نياز به مصرف همزمان دو داروي مختلف باشد. در چنين مواردي ممكن است پزشك مربوطه مقدار مصرف دارو را تغيير دهد و يا داروي ديگري تجويز كند. بنابراين در صورت مصرف داروي ديگر آنرا با پزشك خود مطرح سازيد. تداخلات دارويي زير بر اساس اهميت بالقوه شان انتخاب شده و لزوما همه گير نميباشند.
مصرف اين دارو با داروهاي نامبرده زير به هيچ وجه پيشنهاد نميگردد اما در برخي موارد ضروريست. چنانچه هردو دارو با يكديگر تجويز شده اند، ممكن است پزشك درمان با اين دارو را ادامه ندهد و يا داروهاي مصرفي ديگر را تغيير دهد.
- Amikacin
- Gentamicin
- Tobramycin
معمولا مصرف همزمان اين دارو با داروهاي زير توصيه نميشود، اما ممكن است در برخي موارد نياز به استفاده همزمان دو دارو باشد. در چنين مواردي اغلب پزشك دوز يا تعداد دفعات يك يا هر دو دارو را تغيير ميدهد.
- Succinylcholine
- Warfarin
تداخلات دارویی دیگر
بي شك هيچ دارويي را نبايد در زمان غذا خوردن يا حوالي آن مصرف نمود چراكه امكان وقوع تداخل وجود دارد. مصرف الكل و تنباكو نيز ايجاد برخي تداخلات ميكند. در صورت بروز مشكل يا مصرف مواد غذايي خاص مانند الكل يا تنباكو، مراتب را به پزشك اطلاع دهيد.
سایر مشکلات پزشکی
وجود مشكلات پزشكي ديگر ممكن است بر مصرف اين دارو تاثيرگذار باشد. در صورتيكه مشكل پزشكي ديگري داريد، حتما آنرا با پزشك خود مطرح سازيد، بويژه موارد زير:
- بيماري كليوي
- از دست دادن شنوايي و بروز ناشنوايي
نحوه مصرف
اين دارو را ميتوان در مراكز درماني يا در منزل، بدون نياز به مراقبت هاي خاصي تزريق نمود. در صورتيكه قصد داريد اين دارو را در منزل تزريق نماييد، دستور پزشك را بدقت دنبال نماييد.
جهت برطرف نمودن كامل عفونت، بايد وانكومايسين را در مدت تجويز شده، تزريق نماييد. همچنين اثربخشي اين دارو زمانيست كه مقدار معيني از آن در خون باشد، بنابراين وانكومايسين را در يك برنامه منظم تزريق نماييد.
میزان مصرف
ميزان مصرف اين دارو در بيماران مختلف، متفاوت ميباشد. در اين خصوص دستورالعمل پزشك يا دستورات مندرج در برچسب اين دارو را دنبال نماييد. اطلاعات زير بر اساس متوسط ميزان مصرف اين دارو در نظر گرفته شده است. چنانچه ميزان مصرفي شما متفاوت ميباشد، آنرا تغيير ندهيد، مگر در مواردي كه پزشك دستور دهد.
ميزان مصرف اين دارو بستگي به قدرت دارو دارد. همچنين تعداد دفعات مصرف روزانه، فواصل بين آن و مدت مصرف، به بيماري شما بستگي دارد.
جهت درمان عفونت هاي باكتريايي:
- بزرگسالان و نوجوانان – 7.5 ميلي گرم به ازاي هر كيلوگرم از وزن بدن و يا 500 ميلي گرم تزريق وريدي در هر 6 ساعت. يا 15 ميلي گرم به ازاي هر كيلوگرم از وزن بدن و يا 1 گرم تزريق وريدي در هر 12 ساعت
- كودكان 1 ماه تا 12 سال – 10 ميلي گرم به ازاي هر كيلوگرم از وزن بدن در هر 6 ساعت، يا 20 ميلي گرم به ازاي هر كيلوگرم از وزن بدن در هر 12 ساعت
- نوزادان 1 هفته تا 1 ماه – در ابتدا 15 ميلي گرم به ازاي هر كيلوگرم از وزن بدن، سپس 10 ميلي گرم به ازاي هر كيلوگرم از وزن بدن در هر 8 ساعت
- نوزادان زير 1 هفته - در ابتدا 15 ميلي گرم به ازاي هر كيلوگرم از وزن بدن، سپس 10 ميلي گرم به ازاي هر كيلوگرم از وزن بدن در هر 12 ساعت
در صورت فراموش کردن یک وعده دارویی چه کنیم؟
چنانچه وعده اي از اين دارو را فراموش كرده ايد، جهت دريافت دستورالعمل با داروساز يا پزشكتان تماس حاصل نماييد.
درهنگام استفاده بیش از حد و موارد اورژانسی چه کنیم؟
در صورت مصرف بيش از حد اين دارو با نزديكترين مركز مسموميت هاي دارويي تماس گرفته شود. در صورتيكه بيمار تنفس نداشت سريعا با اورژانس تماس حاصل كنيد.
درهنگام استفاده از دارو چه موارد تغذیه ای را باید در نظرگرفت؟
رژيم غذايي عادي خود را دنبال نموده و در تنها صورتيكه پزشك دستور دهد، آنرا تغيير دهيد.
شیوه نگهداری از دارو
اين دارو را در جعبهء در بسته، در دماي اتاق، به دور از گرما، رطوبت و نور مستقيم قرار دهيد. از يخ زدگي دارو جلوگيري شود.
دور از دسترس كودكان نگهداري شود.
در صورت عدم نياز يا منقضي شدن دارو آنرا دور بريزيد.
اقدامات احتیاطی
در اين خصوص با پزشك خود مشورت نماييد.
عوارض جانبی
عليرغم تاثيرات مورد نظر كه يك دارو بهمراه دارد، امكان بروز برخي عوارض جانبي ناخواسته نيز وجود دارد. بروز هريك از عوارض نيازمند مراقبتهاي پزشكي و مراجعه به پزشك ميباشد.
برخي عوارض جانبي نياز به مراقبت هاي پزشكي خاصي ندارند و ممكن است در طول مدت درمان از بين بروند. همچنين پزشك مربوطه نيز ميتواند با معرفي راه هايي به پيشگيري يا كاهش اين عوارض كمك كند.