ويتامين K (خوراكي)
Vitamin K
دارو شناسی
آنچه که باید درباره مكمل " ويتامين K " بدانید!
ويتامين ها تركيباتي هستند كه براي رشد و سلامت بدن لازم و ضروري ميباشند. اين تركيبات تنها به ميزان كمي از طريق مواد غذايي مصرفي در دسترس قرار ميگيرند. ويتامين K جهت جلوگيري از لخته شدن خون بسيار ضروريست.
ويتامين K در مواد مختلف غذايي از جمله سبزيجات سبز برگ، گوشت و محصولات لبني يافت ميشود. چنانچه يك رژيم غذايي متعادل حاوي اين مواد را دنبال ميكنيد، همه ويتامين K مورد نياز خود را دريافت ميكنيد. معمولا ويتامين K طي فرآيند پخت و پز اثر خود را از دست ميدهد.
در صورت مصرف داروي ضد انعقاد (رقيق كننده خون)، ميزان ويتامين K موجود در مواد غذايي در عملكرد دارو تاثير ميگذارد. به منظور عملكرد بهتر اين قبيل داروها، ممكن است پزشك يكسري تغييرات در رژيم غذاييتان ايجاد كند.
كمبود ويتامين K امر نادريست اما ممكن است منجربه مشكل لخته شدن خون و افزايش خونريزي گردد. در اينصورت پزشك با تجويز ويتامين K اين مشكلات را درمان ميكند.
معمولا به نوزادان تازه متولد شده ويتامين K تزريق ميكنند تا از بروز مشكلات خونريزي جلوگيري شود.
اين دارو تنها با تجويز پزشك در دسترس خواهد بود.
اين محصول در اشكال دارويي زير موجود ميباشد:
- قرص
- كپسول
پیش از مصرف
در صورتيكه تصميم به مصرف دارويي داريد همه جوانب آن بايد بدقت بررسي گردد. اين تصميمي است كه شما و پزشكتان ميگيريد. درمورد مصرف اين دارو موارد زير بايد درنظر گرفته شود:
آلرژی و حساسیت
در صورت داشتن حساسيت خاص به اين دارو يا ديگر داروها مساله را با پزشك خود درميان بگذاريد. همچنين درصورتيكه نسبت به برخي مواد غذايي، رنگ مو، مواد نگهدارنده يا حيوانات حساسيت داريد پيش از مصرف اين دارو، موضوع را با پزشك خود مطرح سازيد. در صورتيكه بصورت آزاد و بدون تجويز پزشك قصد استفاده از اين دارو را داريد حتما بروشور و يا توضيحات مندرج بر روي بسته را با دقت مطالعه فرماييد.
اطفال
ممكن است كودكان بطور ويژه اي به تاثيرات ويتامين K، به خصوص منادي ال يا دوزهاي بالاي فيتوناديون حساسيت نشان دهند. اين دارو بروز اثرات جانبي را در طول درمان افزايش ميدهد. نوزادان، به خصوص نوزادان نارس ممكن است حساسيت بيشتري نسبت به كودكان از خود نشان دهند.
سالمندان
بسياري از داروها بطور انحصاري در افراد مسن مورد مطالعه و بررسي قرار نگرفته اند. بنابراين، اثربخشي اين دارو به همان ترتيبي كه در افراد جوان است، نميباشد و امكان بروز عوارض جانبي مختلف نيز وجود دارد.
دوران بارداری
هيچ گزارشي مبني بر بروز نقص هاي مادرزادي بدليل مصرف ويتامين K وجود ندارد. با اين حال، مصرف مكمل هاي ويتامين K در دوران بارداري توصيه نميشود، زيرا منجربه بروز زردي و ساير مشكلات در كودك ميگردد.
دوران شیردهی و مادران شیرده
مصرف ويتامين K در مادران، تاثيري بر شيردهي آنان و بروز مشكلات خاص در كودكان ندارد. در صورتيكه كودك را باشيرخشك تغذيه ميكنيد، در خصوص جايگزين كردن ويتامين K مورد نياز كودك با پزشك مشورت نماييد.
تداخلات دارویی
اگرچه بي شك هيچ دارويي نبايد همزمان مصرف شود، اما در برخي موارد با وجود رخ دادن تداخل دارويي، ممكن است نياز به مصرف همزمان دو داروي مختلف باشد. در چنين مواردي ممكن است پزشك مربوطه مقدار مصرف دارو را تغيير دهد و يا داروي ديگري تجويز كند. بنابراين در صورت مصرف داروي ديگر آنرا با پزشك خود مطرح سازيد.
تداخلات دارویی دیگر
بي شك هيچ دارويي را نبايد در زمان غذا خوردن يا حوالي آن مصرف نمود چراكه امكان وقوع تداخل وجود دارد. مصرف الكل و تنباكو نيز ايجاد برخي تداخلات ميكند. در صورت بروز مشكل يا مصرف مواد غذايي خاص مانند الكل يا تنباكو، مراتب را به پزشك اطلاع دهيد.
سایر مشکلات پزشکی
وجود مشكلات پزشكي ديگر ممكن است بر مصرف اين دارو تاثيرگذار باشد. در صورتيكه مشكل پزشكي ديگري داريد، حتما آنرا با پزشك خود مطرح سازيد، بويژه موارد زير:
- فيبروز كيستيك يا ساير بيماري هاي مربوط به پانكراس
- اسهال طولاني مدت
- بيماري هاي كيسه صفرا
- مشكلات روده اي
- كمبود آنزيم گلوكز-6-فسفات دهيدروژناز
- بيماري كبد
نحوه مصرف
اين دارو را طبق دستور پزشك مصرف نماييد. هيچگاه بيش از مدت و ميزان تعيين شده، اين دارو را مصرف نكنيد.
اين دارو به همراه اطلاعات دارويي به بيمار ارائه ميگردد. دستورالعمل هاي مندرج در بسته را به دقت مطالعه و دنبال كنيد و در صورت بروز هرگونه ابهام، با پزشك مشورت نماييد.
میزان مصرف
ميزان مصرف اين دارو در افراد مختلف متفاوت است. بنابراين اين دارو را طبق دستور پزشك يا دستورالعمل مندرج در برچسب دارو مصرف نماييد. اطلاعات مندرج در برچسب، مربوط به ميانگين ميزان مصرف ميباشد. چنانچه ميزان مصرف شما متفاوت ميباشد، آنرا تغيير ندهيد. مگر آنكه پزشك دستور دهد.
ميزان مصرف، تعداد دفعات، فواصل بين مصرف و مدت مصرف دارو به قدرت دارو و بيماري شما بستگي دارد.
در صورت فراموش کردن یک وعده دارویی چه کنیم؟
در صورت فراموش كردن يك وعده از اين دارو، به محض يادآوري آنرا مصرف نماييد. چنانچه به زمان وعده بعدي نزديك شده ايد، از وعده فراموش شده گذشته و طبق برنامه پيش برويد. هيچگاه در يك وعده دوبرابر دوز مصرف ننماييد.
درهنگام استفاده بیش از حد و موارد اورژانسی چه کنیم؟
در صورت مصرف بيش از حد اين دارو با نزديكترين مركز مسموميت هاي دارويي تماس گرفته شود. در صورتيكه بيمار تنفس نداشت سريعا با اورژانس تماس حاصل كنيد.
درهنگام استفاده از دارو چه موارد تغذیه ای را باید در نظرگرفت؟
رژيم غذايي عادي خود را دنبال نموده و در تنها صورتيكه پزشك دستور دهد، آنرا تغيير دهيد.
شیوه نگهداری از دارو
اين دارو را در جعبهء در بسته، در دماي اتاق، به دور از گرما، رطوبت و نور مستقيم قرار دهيد. از يخ زدگي دارو جلوگيري شود.
دور از دسترس كودكان نگهداري شود.
در صورت عدم نياز يا منقضي شدن دارو آنرا دور بريزيد.
اقدامات احتیاطی
در صورت بروز ساير مشكلات پزشكي، همه پزشكان و دندانپزشك خود را از مصرف اين دارو مطلع نماييد.
هميشه پيش از شروع يا قطع مصرف هر نوع دارو، حتي آسپرين با پزشك خود مشورت نماييد. ساير داروها ممكن است بر عملكرد اين دارو در بدن تغييراتي ايجاد كند.
از مصرف همزمان اين دارو با داروهاي ديگر (داروهاي بدون نسخه، داروهاي تجويز شده، داروهاي گياهي، مكمل ها يا ويتامين ها) بپرهيزيد، مگر اينكه قبلا در اين مورد با پزشك مشورت شده باشد.
عوارض جانبی
عليرغم تاثيرات مورد نظر كه يك دارو بهمراه دارد، امكان بروز برخي عوارض جانبي ناخواسته نيز وجود دارد. بروز هريك از عوارض زير نيازمند مراقبتهاي پزشكي و مراجعه به پزشك ميباشد.
در صورت بروز هريك از اين موارد سريعا با پزشك تماس حاصل نماييد:
موارد بيشتر شايع
- كاهش اشتها
- كاهش حركت و فعاليت
- سختي در تنفس
- بزرگ شدن كبد
- تورم كلي بدن
- تحريك پذيري
- انقباض عضلاني
- رنگ پريدگي
- زردي پوست يا چشم
موارد كمتر شايع
- سختي در بلع
- تنفس سريع و نامنظم
- سبكي سر يا غش
- تنگي نفس
- جوش هاي پوستي، كهير يا خارش
- تورم پلك، صورت يا لب
- تنگي قفسه سينه
- سختي در تنفس يا خس خس سينه
موارد نادر
- قرمز شدن، كبود شدن يا برافروختگي پوست
- سرگيجه
- ضربان ضعيف يا سريع قلب
- افزايش تعريق
- افزايش فشار خون (بطور موقتي)
برخي عوارض جانبي نياز به مراقبت هاي پزشكي خاصي ندارند و ممكن است در طول مدت درمان از بين بروند. همچنين پزشك مربوطه نيز ميتواند با معرفي راه هايي به پيشگيري يا كاهش اين عوارض كمك كند. در صورتيكه هريك از عوارض زير در شما ادامه داشت، با پزشك خود مشورت نماييد:
موارد كمتر شايع
- برافروختگي صورت
- قرمزي، درد يا تورم در محل تزريق
- ضايعات پوستي در محل تزريق (بسيار نادر)
- غيرطبيعي شدن طعم دهان
در برخي بيماران امكان بروز عوارض ديگر نيز وجود دارد كه در اينجا ليست نشده است. در آنصورت به پزشك مراجعه كنيد.