منوی اصلی
بهترین متخصصین و مراکز مغزواعصاب و روان در تهران

زایدوودین (نوع خوراکی )

zidovudine

دارو شناسی

از  زایدووودین به  همراه دارو های دیگر برای درمان عفونت های ناشی از ویروس اچ آی وی  استفاده میشود .این ویروس باعث ایجاد بیماری ایدز میشود .این دارو به منظور کاهش سرعت پیشرفت بیماری به کار برده میشود و برای بیمارانی تجویز میشود که علائم پیشرفته و علائم غیر پیشرفته دارند و یا اصلا هیچ نشانه ای از بیماری  را ندارند همچنین این دارو برای زنان باردار مبتلا به ایدز استفاده میشود و از انتقال این ویروس به جنین خودداری میکند .این دارو از بروز عفونت های ناشی از ایدز جلوگیری نمیکند و همچنین درمان کننده ی ایدز نیست  و مانع از انتقال این ویروس به دیگران نمیشود ولی سرعت پیشرفت بیماری را کاهش میدهد این دارو فقط باید با تجویز پزشک  مصرف گردد و به صورت شربت ,کپسول و قرص   تجویز میگردد .
زمانی که این دارو به منظور تجاری مورد استفاده قرار گرفت ؛مشخص شد که میتوان از ان برای موارد درمانی هم استفاده نمود مانند : 
ابتلا به ویروس بیماری ایدز به دلیل رویارویی شغلی 
سرطان خون و یا سرطان  سیستم لنفاوی به همراه اینترفرون الفا 

پیش از مصرف

به هنگام استعمال دارو به موارد زیر توجه کنید :
آلرژی  و حساسیت
اگر  به هر ماده غذایی حساسیت دارید حتما پیش از مصرف دارو با پزشک خود مشورت نمایید  .برای دارو هایی که با تجویز پزشک مصرف نمیشوند ,حتما برچسب دارو را مطالعه نمایید .
اطفال

تحقیقات انجام گرفته در این زمینه نشان میدهند که مصرف این دارو برای کودکان بی ضرر است 
سالمندان
باید تحقیقاتی در خصوص دوز مصرفی افراد سالخورده صورت گیرد   زیرا احتمال بروز  عوارض جانبی مانند اختلالات قلبی ,کبد و کلیه  در انها بیشتر میباشد .بنابراین دوز مناسب انها باید با احتیاط انتخاب گردد .
دوران بارداری
اطلاعات کافی در این زمنیه وجود ندارد 
دوران شیردهی و مادران شیرده 
اطلاعات کافی در این زمنیه وجود ندارد 
تداخلات دارویی
مصرف همزمان  چند دارو با هم توصیه نمیشود و این در حالی است که گاهی اوقات چند دارو با هم مصرف میگردند .در چنین مواردی احتمالا پزشک دوز مصرفی دارو را تغییر میدهد و یا از روش های دیگر استفاده میکند .قبل از مصرف زیدوودین حتما به پزشک خود در خصوص دارو های مصرفی اطلاع دهید .
مصرف همزمان زیدوودین  با دارو های زیر توصیه نمیشود و ممکن است پزشک شما یکی از انها را تغییر دهد 
•    . Amifampridine
مصرف همزمان این دارو با دارو های دیگر توصیه نمیشود و در صورت استفاده همزمان ,پزشکتان دوز یکی از انها و یا تناوب مصرفی  را تغییر میدهد 
•    Clarithromycin 
•    Dapsone 
•    Doxorubicin 
•    Doxorubicin Hydrochloride Liposome 
•    Flucytosine 
•    Ganciclovir 
•    Interferon Alfa 
•    Leflunomide 
•    Pyrazinamide 
•    Pyrimethamine 
•    Ribavirin 
•    Stavudine 
•    Teriflunomide 
•    Valganciclovir 
•    Vinblastine 
•    Vincristine 
•    Vincristine Sulfate Liposome 
مصرف همزمان زیدوودین به همره هر یک از دارو های زیر خطر برو زعوارض جانبی را افزایش میدهد در صورت استفاده همزمان ,پزشکتان دوز یکی از انها و یا تناوب مصرفی  را تغییر میدهد.
•    Acetaminophen 
•    Fluconazole 
•    Interferon Beta-1a 
•    Methadone 
•    Nelfinavir 
•    Probenecid 
•    Rifabutin 
•    Rifampin 
•    Rifapentine 
•    Tipranavir 
•    Valproic Acid 
تداخلات دارویی دیگر
مصرف همزمان دخانیات و الکل به همراه تعدادی از دارو ها باعث بروز عوارض جانبی میشود و بهتر است در این خصوص با پزشک خود مشورت نمایید .
سایر مشکلات پزشکی
بروز بیماری های دیگر تاثیر این دارو را کاهش میدهد .در صورتی که به هر یک از این بیماری ها مبتلا میباشید ,حتما پیش از مصرف دارو به پزشک خود اطلاع دهید :
•    مشکلات خونی (کم خونی ,نوتروپنی )
•    مشکلات مغز استخوان 
•    اختلالات ماهیچه ای – بیمار باید با احتیاط از این دارو مصرف نماید در غیر این صورت وضعیت وی وخیم تر میشود 
•    مشکلات کلیوی 
•    اختلالات کبدی(مانند تورم کبد ) – به دلیل دفع ارام دارو از بدن ,تاثیرات جانبی ان افزایش می یابند 
•    کمبود اسیدفولیک و یا ویتامین ب 12 در خون –این دارو کم خونی ناشی از فقر ب 12 را وخیم تر میکند 

نحوه مصرف


 این دارو باید مطابق با تجویز پزشک مصرف گردد .تعداد دفعات روزانه مصرف و یا مدت زمان ان  را تغییر ندهید و از قطع ناگهانی دارو بپرهیزید و حتما پیش از ان با پزشک خود مشورت نمایید .این دارو حاوی برگه راهنما است و بهتر است که پیش از مصرف حتما ان را مطالعه نمایید و برای رفع ابهامات با پزشک خود مشورت نمایید .این دارو را به فرد دیگری ندهید و در صورتی که علائم شما بهبود یافتند ,دارو را قطع نکنید .
افرادی که از نوع خوراکی زیدودین استفاده میکنند ,باید 
•    ابتدا شربت را به خوبی تکان دهید و از یک قاشق ویژه به منظور اندازه گیری دوز مصرفی استفاده کنید .در صورتی که ابهامی درباره زمان مصرف دارو دارید ,حتما با پزشک خود مشورت نمایید .
میزان مصرف
دوز مصرفی این دارو به نسبت افراد با هم متفاوت است و در این مورد به توصیه های پزشک خود و یا دستورات همراه دارو استفاده کنید .اطلاعات ذیل میزان متوسط مصرف دارو برای هر گروه سنی را نشان میدهند و در صورتی که دوز مصرفی شما متفاوت میباشد ان را تغییر ندهید مگر با مشورت با پزشکتان .
دوز مصرفی دارو به شدت تاثیر دارو بستگی دارد .همچنین تعداد دفعات مصرف دارو ,مدت زمان ان ,زمان بین مصرف و موارد مشابه به شدت بیماری شما وابسته است .
به منظور درمان عفونت ناشی از ویروس اچ ای وی :
•    بزرگسالان باید روزانه 600 میلی گرم از این دارو را به همراه دیگر دارو های ضد ویروس استفاده کنند 
•    دوز مصرفی کودکان بالای یک ماه مطابق با وزن و اندازه بدن و با توجه با دستور پزشک تعیین میشود .دوز پیشنهادی  600 میلیگرم به  طور روزانه و یا 480 میلیگرم بر مترمربع و یا بین 18 تا 24 میلیگرم بر کیلوگرم میباشد .
به منظور پیشگیری از انتقال این ویروس از مادران باردار به کودکشان :
برای نوع خوراکی دارو (کپسول )
•    خانمهای بارداری که 14 هفته و یا بیشتر از بارداری انها گذشته باشد باید روزانه 100 میلی گرم از دارو را در 5 وعده مصرف نمایند و یا هر 8 ساعت یک بار 200 میلیگرم  و یا هر 12 ساعت یکبار ,300 میلی گرم مصرف کنند .
برای نوع خوراکی دارو (محلول )
•    خانمهای بارداری که 14 هفته و یا بیشتر از بارداری انها گذشته باشد باید روزانه 100 میلی گرم از دارو را در 5 وعده مصرف نمایند و یا هر 8 ساعت یک بار 200 میلیگرم  و یا هر 12 ساعت یکبار ,300 میلی گرم مصرف کنند .
•    دوز مصرف نوزادان با توجه به وزن بدن و تجویز پزشک تعیین میگردد .دوز معمول 2 میلی گرم بر کیلوگرم میباشد که هر 6 ساعت بکبار و 8 تا 12 ساعت پس از تولد باید مصرف گردد و تا 6 هفتگی نوزاد ادامه یابد .
در صورت فراموش کردن یک وعده دارویی چه کنیم؟
در صورتی که مصرف دارو را فرامش کردید ,به محض انکه این موضوع را به یاد اوردید ,از دارو استفاده کنید ولی در صورتی که خیلی نزدیک به زمان مصرف بعدی هستید همان روال را ادامه دهید .
در صورت استفاده بیش از حد و موارد اورژانسی چه کنیم ؟
در صورتی که فرد میزان زیادی از دارو مصرف کرده باشد باید با مرکز عمومی کنترل سموم تماس بگیرید و اگر فرد نفس نمیکشد با اورژانس تماس بگیرید .

در هنگام استفاده از  دارو چه موارد تغذیه ای را باید در نظر گرفت؟
این دارو باید نیم ساعت پیش از غذا و یا 1 ساعت پس از صرف غذا مصرف گردد . زیدوودین باید به همراه میزان زیادی اب و در حالت نشسته مصرف گردد .


شیوه  نگهداری از دارو
دارو را در محلی سر پوشیده به دور از گرما و رطوبت و نور مستقیم قرار دهید .داروهایی که تاریخ مصرفشان گذشته است را دور بریزید .دارو را از دسترس کودکان دور نگاه دارید 

اقدامات احتیاطی

وضعیت بیمار باید به طور مرتب چک شود تا از عملکرد صحیح دارو اطمینان حاصل گردد و در صورت نیاز بیمار به مصرف دارو ادامه دهد .ممکن است برای بررسی وضعیت از تست های خونی هم استفاده شود .
این دارو میتواند باعث بروز مشکلات خونی شود که در نهایت منجر به افزایش میزان ابتلا به عفونت و کاهش سرعت بهبود بیمار میشود .بنابراین باید به هنگام استفاده از نخ دندان ,مسواک و یا خلال دندان و یا هر ابزاری که باعث اسیب به لثه میشود ,بپرهیزید  و میتوانید در خصوص مصرف صحیح مواد بهداشتی دهانی  با پزشک خود مشورت نمایید 
زیدوودین باعث بروز مشکلات استخوانی مبیشود و علائم ان هم عبارتند از تب ,لرز و یا گلودرد ؛رنگ پریدگی و خستگی بیش از اندازه و در صورت بروز این علائم به انتقال خون و یا قطع مصرف دارو نیاز است .در صورت بروز هر یک از این علائم حتما با پزشک خود مشورت نمایید .

واکنش بدن به این دارو میتواند با افزایش میزان اسید و یا مسمومیت کبدی همانند بزرگ شدن کبد همراه باشد .همچنین در بین خانمها یی که به مدت طولانی از این دارو استفاده کرده اند افزایش وزن بسیار شایع میباشد .در صورتی که چندین مورد از این علائم را داشتید ,حتما به پزشک خود اطلاع دهید :اختلالات شکمی , تیرگی ادرار ,کاهش اشتها ,اسهال ,احساس ناراحتی ,مدفوع به رنگ روشن ,تهوع ,خستگی بیش از اندازه ,مشکلات تنفسی ,استفراغ و یا زردی پوست و چشمان  .زماتی که از این دارو مصرف میکنید ,سیستم ایمنی بدنتان قوی تر میشود  و تمام عفونت های پنهان ,خود را نشان میدهند و ممکن است علائم جدیدی در این زمان بروز کنند .
بیماری ایدز از طریق خون و یا مایعات بدنی و در حین رابطه جنسی منتقل میشود .بهتر است در صورت برقراری رابطه جنسی از وسایل حفاظتی استفاده کنید که از انتقال بیماری به شریک جنسی جلوگیری میکند .فقط از کاندومهای استفاده کنید که از جنس لاستیک خام و یا پلی اورتان میباشند . همچنین مصرف اسپرم کش ها هم در طی رابظه جنسی از انتفال این ویروس جلوگیری میکند و این در صورتی است که برای اندام تناسلی فرد مشکلی ایجاد نکند .بنا بر ازمایشات ازمایشگاهی ؛اسپرم کش ها میتوانند این ویروس را تابود سازند .از ژل های روغنی ,کرمهای خنک کننده ,روغن بجه و یا مواد مشابه استفاده نکنید زیرا باعث نابودی کاندوم میشوند .به جای ان میتوانید از ژل های کا وای استفاده کنید که چرب نیستند .قرص های ضد بارداری و دیافراگم ها از بارداری جلوگیری میکنند ولی همچنان خطر انتقال ایدز وجود دارد .در صورتی که مواد مخدر  تزریق میکنید ,ان را قطع کنید و هرگز سوزن خود را با دیگران تقسیم نکیند زیرا بیش از نیمی از مصرف کنندگان مواد از این طریق الوده میشوند .میتوانید در این خصوص با پزشک خود مشورت نمایید .
زیدوودین میتواند باعث افزایش میزان چربی بدن در مناطقی مانند گردن و یا  بخش بالای تخته پشت ,صورت ,دور قفسه سینه و یا شکم و یا حتی کاهش میزان چربی پاها ,بازو و صورت شود .در صورتی که این علائم را مشاهده کردید حتما به پزشک خود اطلاع دهید .
از مصرف همزمان زایدووودین به همراه دیگر دارو ها حتی مکمل ها و ویتامین ها جدا بپرهیزید مگر انکه از قبل با پزشک خود مشورت کرده باشید .

عوارض جانبی

هر دارویی علاوه بر تاثیرات مثبت ,ممکن است تعدادی عوارض هم بر جای گذارد  و در صورت بروز هر یک از علائم زیر حتما به پزشک خود اطلاع دهید :
علائم معمول :
•    لرز  و تب
•    خستگی و ضعف شدید
•    رنگ پریدیگی 
•    گلودرد
علائم نادر 
•    مشکلات شکمی 
•    گیجی 
•    حمله 
•    اسهال 
•    تنفس سطحی و سریع 
•    احساسی ناراحتی و بیماری 
•    کاهش اشتها 
•    تغییرات روحی و روانی 
•    درد و گرفتگی و ضعف عضلانی 
•    حالت تهوع 
•    کمبود نفس 
•    خواب الودگی
تعدادی از علائم به مرور زمان و یا تطبیق بدن با انها از بین میروند و حتی میتوانید با پزشک خود در خصوص نحوه کاهش این عوارض مشورت نمایید .در صورتی که هر یک از علائم زیر از بین نرفتند و پایدار بودند حتما به پزشک خود مراجعه نمایید :
علائم معمول 
•    دشواری در دفع مدفوع 
•    حس ناراحتی و بیماری 
•    کاهش توانایی بدنی 
•    درد عضلانی 
•    اختلالات خواب 
•    استفراغ 
•    کاهش وزن و سردرد شدید
علائم غیر معمول 
•    بروز خط های قهوه ای –قرمز بروی ناخن ها 
•    تغییر رنگ پوست 
موارد ناشناخته 
•    ترش کردن 
•    اروغ زدن 
•    سوزش ؛بی حسی و یا درد پا و دست و بازو 
•  سوزش سردل
•    سوهاضمه 
•    درد عضلانی و یا استخوانی 
•    حس سوزن سوزن شدن پوست 
•    دل درد 
•    زردی پوست و چشم ها 
•    گرفتگی عضلات شکمی 
ممکن است تعدادی از بیماران علائم دیگر داشته باشند که در این صورت حتما باید به پزشک مراجعه نمایند .

 

درمان بی خوابی بدون دارو
روی عکس زیر کلیک کنید:

زیدوودینرتروویرقرص زایدوودینعوارض زایدوودیندوز مصرفی زایدوودین