زولمتریپتن(از راه بینی )
zolmitriptan (nasal (
دارو شناسی
از اسپریهای این دارو برای درمان سردرد های میگرنی حاد در بزرگسالان و کودکان بالای 12 سال استفاده میشود و برای پیشگیری از بروز میگرن و یا درمان سردرد خوشه ای مصرف نمیشود .این دارو در مغز عمل میکند تا درد های میگرنی را کاهش دهد و به گروه تریپتن ها متعلق است .
بسیاری از افراد مبتلا به میگرن با مصرف این دارو بهبود می یابندو تعدادی دیگر نیز درد کمتری را تجربه میکنند و میتوانند به فعالیت های روزانه خود بازگردند حتی اگر سردرد انها به کلی از بین نرفته است .این دارو علائم همراه با میگرن را هم درمان میکند مانند تهوع،استفراغ,حساسیت به نور و صدا.
این دارو یک مسکن معمولی نیست و نباید برای درمان درد های دیگری به جز میگرن استفاد شود .در بیشتر موارد این دارو برای افرادی کاربردی است که از استامینوفن،آسپیرین و یا دیگر مسکن ها مصرف کرده اند ولی موثر نبوده است.
داروی یاد شده میتواند باعث بروز عوارض جانبی جدی در تعدادی از افراد شود به خصوص انهایی که به بیماری های قلبی و یا رگهای خونی مبتلا هستند .میتوانید در خصوص مزایا و معایب مصرف این دارو با پزشکتان مشورت نمایید .
این دارو فقط با تجویز پزشک مصرف میگردد و به شکلهای زیر موجود است :
· اسپری
پیش از مصرف
به هنگام استعمال دارو به موارد زیر توجه کنید :
آلرژی و حساسیت
اگر به هر ماده غذایی و یا نگه دارنده و یا حیوانات حساسیت دارید حتما پیش از مصرف دارو با پزشک خود مشورت نمایید .برای دارو هایی که با تجویز پزشک مصرف نمیشوند ,حتما برچسب دارو را مطالعه نمایید .
اطفال
ایمنی و اثر بخشی این دارو برای افراد زیر 12 سال مشخص نمیباشد .
سالمندان
بنا بر تحقیقات انجام گرفته مصرف این دارو را برای سالمندان منعی ندارد ولی به علت انکه این افراد بیشتر در معرض بیماری های کبدی و کلیوی و قلبی هستند،باید در مصرف این دارو با احتیاط عمل نمایند و دوز مصرفی انها باید با مشورت با پزشک تعیین گردد.
دوران بارداری
مطالعات کافی در این زمنیه وجود ندارد.
دوران شیردهی و مادران شیرده
اطلاعات کافی در این زمنیه وجود ندارد .
تداخلات دارویی
مصرف همزمان چند دارو با هم توصیه نمیشود و این در حالی است که گاهی اوقات چند دارو با هم مصرف میگردند .در چنین مواردی احتمالا پزشک دوز مصرفی دارو را تغییر میدهد و یا از روش های دیگر استفاده میکند .قبل از مصرف این دارو حتما به پزشک خود در خصوص دارو های مصرفی اطلاع دهید .موارد زیر با توجه به اهمیت شان انتخاب شده اند و تمام موارد را شامل نمیشوند
مصرف همزمان زولمتریپتن با دارو های زیر توصیه نمیشود و ممکن است پزشک شما داروی شما را تغییر دهد و یا یا داروهای دیگری را برایتان تجویز نماید .
· Almotriptan
· Cisapride
· Dihydroergotamine
· Eletriptan
· Ergoloid Mesylates
· Ergonovine
· Ergotamine
· Frovatriptan
· Isocarboxazid
· Levomethadyl
· Linezolid
· Mesoridazine
· Methylene Blue
· Methylergonovine
· Methysergide
· Naratriptan
· Phenelzine
· Procarbazine
· Rizatriptan
· Safinamide
· Sumatriptan
· Terfenadine
· Thioridazine
· Tranylcypromine
مصرف همزمان این دارو با دارو های دیگر توصیه نمیشود و در صورت استفاده همزمان ,پزشکتان دوز یکی از انها و یا تناوب مصرفی را تغییر میدهد
· Acecainide
· Ajmaline
· Amiodarone
· Amitriptyline
· Amoxapine
· Aprindine
· Azimilide
· Bretylium
· Chloroquine
· Citalopram
· Desipramine
· Desvenlafaxine
· Dibenzepin
· Disopyramide
· Dofetilide
· Dolasetron
· Doxepin
· Droperidol
· Duloxetine
· Erythromycin
· Escitalopram
· Fentanyl
· Flecainide
· Fluconazole
· Fluoxetine
· Fluvoxamine
· Foscarnet
· Gemifloxacin
· Granisetron
· Halofantrine
· Hydroquinidine
· Ibutilide
· Imipramine
· Isradipine
· Levomilnacipran
· Lidoflazine
· Lorcainide
· Lorcaserin
· Mefloquine
· Meperidine
· Milnacipran
· Mirtazapine
· Nefazodone
· Nortriptyline
· Octreotide
· Palonosetron
· Paroxetine
· Pentamidine
· Pirmenol
· Pixantrone
· Prajmaline
· Probucol
· Procainamide
· Prochlorperazine
· Propafenone
· Protriptyline
· Quinidine
· Reboxetine
· Sematilide
· Sertraline
· Sibutramine
· Sotalol
· Spiramycin
· St John's Wort
· Tapentadol
· Tedisamil
· Tramadol
· Trazodone
· Trifluoperazine
· Trimipramine
· Vasopressin
· Venlafaxine
· Vilazodone
· Vortioxetine
· Ziprasidone
مصرف همزمان این دارو با دارو های دیگر باعث افزایش احتمال بروز عوارض جانبی شده و در صورت استفاده همزمان ,پزشکتان دوز یکی از انها و یا تناوب مصرفی را تغییر میدهد
· Cimetidine
تداخلات دارویی دیگر
مصرف همزمان دخانیات و الکل به همراه تعدادی از دارو ها باعث بروز عوارض جانبی میشود و بهتر است در این خصوص با پزشک خود مشورت نمایید .
مصرف همزمان این دارو با موارد زیر توصیه نمیشود و در صورت استفاده همزمان ,پزشکتان دوز یکی از انها و یا تناوب مصرفی را تغییر میدهد و یا دستوراتی در خصوص نحوه مضرف مواد غذایی،دخانیات و یا الکل میدهد
-دخانیات
سایر مشکلات پزشکی
بروز بیماری های دیگر تاثیر این دارو را کاهش میدهد .در صورتی که به هر یک از این بیماری ها مبتلا میباشید ,حتما پیش از مصرف دارو به پزشک خود اطلاع دهید :
· درد قفسه سینه یا انژین
· اختلالات ریتم قلبی
· میگرن بنیادی که با اختلالات دیداری و شنیداری همراه است و یا سابق ابتلا به ان
· میگرن فلج کننده نصف بدن و یا سابقه ابتلا به ان
· حملات قلبی و یا سابقه ان
· فشار خون بالا و یا کنترل نشده
· بیماری روده ایسکمیک که در ان میزان جریان خونی کمی به روده میرسد
· بیماری عروق حاشیه ای و یا انسداد عروق
· سکته و یاسابقه ان
· حمله ایسکمیک گذار و یا سابقه ان
· سندروم ولف پارکینسون وایت که نوعی اختلال ریتم قلبی است و نباید مبتلایان به این بیماری از داروی یاد شده مصرف نمایند .
· بیماری عروق کرونر و یا سابقه خانوادگی ابتلا به ان
· دیابت
· فشار خون بالا
· چاقی
· سندروم ریناود –افراد مبتلا به این سندروم باید در مصرف داروی یاد شده احتیاط نمایند زیرا میتواند باعث افزایش بروز عوارض جانبی شوند.
· مشکلات ریتم قلبی مانند فیبریلاسیون بطنی و یا تاکی کاردی بطنی - افراد مبتلا به این بیماری باید در مصرف داروی یاد شده احتیاط نمایند زیرا میتواند باعث وخامت اوضاع شوند.
· مشکلات کبدی متوسط تا شدید -مصرف این دارو برای این دسته از افراد توصیه نمیشود د
نحوه مصرف
این دارو باید مطابق با تجویز پزشک مصرف گردد و دوز مصرفی و تناوب مصرفی ان را تغییر ندهید .مصرف زیاد این دارو میتواند امکان بروز عوارض جانبی را افزایش دهد .از این دارو برای درمان سردرد ی به جز میگرن استفاده نکنید و با پزشکتان در این زمنیه مشورت نمایید .میتوایند به محض شروع درد های میگرنی از این دارو مصرف کنید و حتی اگر علائم اولیه بروز میگرن را مشاهده کردید صبر کنید تا درد اغاز شود و سپس دارو را مصرف کنید .
میتوانید از پزشکتان در خصوص مصرف دیگر دارو های درمانی جایگزین بپرسید .در صورت مصرف داروی دیگر با پزشکتان مشورت نمایید و در صورتی که سردرد شما با داروی زولمتریپتن بهبود نیابد ،به درمانهای دیگری نیاز دارد .
در صورتی که پس از مصرف یک قرص بهتر شدید و لی کمی بعد دوباره درد برگشت و یا بدتر شد ، میتوایند پس از دو ساعت یک قرص دیگر مصرف کنید و از مصرف بیش از سه قرص در طی یک روز بپرهیزید .
.این قرص دارای دستورات مصرفی است و بهتر است قبل از مصرف ان را بخوانید .
به منظور استفاده از اسپری این مراحل را رعایت نمایید :
-از زدن اسپری در هوا بپرهیزید زیرا دوز مصرفی تان را از دست خواهید داد .هر واحد شامل یک 1 اسپری است
- پیش از آنکه از اسپری استفاده کنید بینی خود را بگیرید
-درب خاکستری رنگ را به آرامی بردارید و سرتان را به حالتی صاف نگاه دارید
-یکی از سوراخهای بینی تان را با یک انگشت بگیرید و به آرامی از طریق دهان نفس بکشید .میتوانید از هر کدام از حفره های بینی استفاده کنید
-نوک بخش مخصوص بینی را در داخل سوراخ بینی خود قرار دهید و سرتان را کمی کج کنید .از طریق بینی نفس بکشید و در همان زمان و به آرامی در بینی تان اسپری کنید
-کمی سرتان را عقب نگاه دارید و بخش مخصوص را از بینی تان خارج کنید و سپس از طریق دهانتان برای پنج تا ده ثانیه نفس بکشید .ممکن است مایع را در داخل بینی و یا در قسمت پشت گلویتان حس کنید .این وضعیت نرمال است
-از مصرف مجدد اسپری بپرهیزید .
میزان مصرف
دوز مصرفی این دارو به نسبت افراد با هم متفاوت است و در این مورد به توصیه های پزشک خود و یا دستورات همراه دارو استفاده کنید .اطلاعات ذیل میزان متوسط مصرف دارو برای هر گروه سنی را نشان میدهند و در صورتی که دوز مصرفی شما متفاوت میباشد ان را تغییر ندهید مگر با مشورت با پزشکتان .
دوز مصرفی دارو به شدت تاثیر دارو بستگی دارد .همچنین تعداد دفعات مصرف دارو ,مدت زمان ان ,زمان بین مصرف و موارد مشابه به شدت بیماری شما وابسته است .
برای اسپریهای مصرفی
-به منظور درمان میگرن
· بزرگسالان و افراد بالای 12 سال ابتدا 2.5 میلی گرم و یا یک اسپرس در بینی .دوز دوم 2.5 و یا 5 میلی گرم برای میگرنهایی استفاده میشود که باگذشت زمان و حداقل دو ساعت پس از آخرین اسپری بروز میکنند .
· بیشترین میزان دوز مصرفی برای یک اسپری 5 میلی گرم است .از مصرف بیش از 10 میلی گرم در طی یک روز بپرهیزید
در صورت فراموش کردن یک وعده دارویی چه کنیم؟
در صورتی که مصرف دارو را فراموش کردید ,به محض انکه این موضوع را به یاد اوردید ,از دارو استفاده کنید ولی در صورتی که خیلی نزدیک به زمان مصرف بعدی هستید همان روال را ادامه دهید .دوز مصرفی را دوبرابر نکنید
باشد.
شیوه نگهداری از دارو
دارو را در محلی سر پوشیده به دور از گرما و رطوبت و نور مستقیم قرار دهید .داروهایی که تاریخ مصرفشان گذشته است را دور بریزید .دارو را از دسترس کودکان دور نگاه داریدواز منجمد شدن دارو خودداری کنید .در خصوص روش دور ریختن داروهایی که تاریخ مصرفشان گذشته است ،با پزشکتان مشورت کنید
اقدامات احتیاطی
پزشکتان باید در زمانهای معینی میزان تاثیر دارو بر شمارا مورد بررسی قرار دهد و ممکن است با ابن روش در خصوص احتمال ادامه مصرف دارو به شما اطلاع دهید .
در صورتی که درطی 24 ساعت قبل از دارو های نوع ارگوت و تریپتان مصرف کرده اید،از مصرف این دارو بپرهیزید .انواعی از دارو های تریپتن مانند almotriptan (Axert®), eletriptan (Relpax®), frovatriptan (Frova®), naratriptan (Amerge®), or sumatriptan (Imitrex®, Treximet®) هستند.انواع دارو های ارگوتی هم مانند dihydroergotamine (D.H.E. 45®, Migranal®), ergotamine (Bellergal®, Cafergot®, Ergomar®, Wigraine®), or methysergide (Sansert®) هستند .همچنین در صورتی که در 14 روز گذشته از MAO-A inhibitor (eg, Nardil®, Parnate®) مصرف کردهاید ،از زولمتریپتن مصرف نکنید .
مصرف این دارو میتواند باعث بروز نوعی واکنش الرژیک خطرناک با نام انافلیکسی شود که به مراقبت های اورژانسی نیاز دارد .در صورتی که علائمی مانند دانههای قرمز پوستی ،خارش و مشکلات تنفسی و دشواری در بلع و یا تورم دست و صورت و دهان داشتید ،به پزشکتان اطلاع دهید .
در صورتی که پس از مصرف یک قرص بدتر شدید و یا کمی بعد دوباره درد برگشت میتوایند با پزشکتان مشورت نمایید .این دارو احتمال بروز اختلالالات ریتمی قلب ،انژین و یا سکته را افزایش میدهد و در صورتی که شما و یا خانواده تان به بیماری های قلبی و یا دیابت و فشار خون مبتلا باشید و یا در خانواده شما افراد سیگاری وجود داشته باشند ،این احتمال بیشتر میشود .در صورتی که علایم بیماریهای قلبی را داشتید بلافاصله به پزشکتان اطلاع دهید مانند درد قفسه سینه و یا ناراحتی،ضربان قلب نامنظم ،تهوع و استفراغ و درد در شانه ها ،بازو ها،فک،پشت،گردن،کمبود نفس و یا تعریق مبتلا باشید مبتلا باشید .در صورتی که علائم سکته همانند گیجی،مشکلات گفتاری،دوبینی،سردرد و یا ناتوانی در حرکت پا و بازو و یا ماهیچه های صورت ،ارام شدن سرعت صحبت داشتید ،به پزشکتان مراجعه نمایید.
اگر شما به اختلالات قلبی دچار باشید ،این دارو میتواند مشکلات بیشتری را برای شما بوجود آورد .اگر مصرف این دارو برای شما با مشکلاتی همراه باشد ،ممکن است پزشکتان از شما بخواهد که اولین دوز دارو را در مطب مصرف کنید .
در صورتی که پس از مصرف دارو علائمی همانند درد و ناراحتی قفسه سینه،سفتی گردن و فک و یا درد های شکمی و معده ای ناگهانی یا شدید ،اسهال خونی داشتید حتما به پزشکتان مراجعه نمایید.
در صورتی که هنگام مصرف دارو علائمی همانند تاری دید،مشکل در خواندن،تغییر توانایی بینایی داتشید به پزشکتان مراجعه نمایید.ممکن است پزشکتان بخواهد که شما را به یک متخصص چشم ارجاع دهد .
مصرف زولمتریپتن به تنهایی و یا ترکیب ان با دارو های دیگر برای 10 روز در ماه و یا بیشتر میتواند به وخامت سردرد منجر شود .میتوانید تعداد دفعات بروز سردرد و مصرف دارو ها را یادداشت نمایید.
در خصوص تمام داروهای مصرفی تنان به پزشکتان اطلاع دهید .مصرف همزمان این دارو با دارو های ضد افسردگی باعث بروز سندروم سرتونین میشود مانند amitriptyline (Elavil®), citalopram (Celexa®), duloxetine (Cymbalta®), escitalopram (Lexapro®), fluoxetine (Prozac®, Sarafem®, Symbyax®), fluvoxamine (Luvox®), olanzapine (Zyprexa®), paroxetine (Paxil®), sertraline (Zoloft®), or venlafaxine (Effexor®) .در صورتی که علائمی همانند پریشانی ،گیجی،اسهال ،رفلکس های بیش فعال ،هیجان غیر نرمال ،تعریق،لرزش،تکان های ناگهانی به پزشکتان مراجعه کنید زیرا علائم سندروم یاد شده هستند.
تعدادی از افراد پس از بروز میگرن و یا مصرف داروی یاد شده به منظور بهبود میگرن حس گیجی و سرگیجه دارند .بهتر است در زمانی که این علائم را دارید از رانندگی و یا کار با دستگاهها ویا وسایل خطرناک بپرهیزید
از مصرف همزمان این دارو با داروهای تجویزی و غیر تجویزی و و حتی مکمل ها و ویتامین ها بپرهیزید مگر با تجویز پزشکتان .
عوارض جانبی
هر دارویی علاوه بر تاثیرات مثبت ,ممکن است تعدادی عوارض هم بر جای گذارد و در صورت بروز هر یک از علائم زیر حتما به پزشک خود اطلاع دهید
نشانه های نادر و یا غیر معمول
· تاری دید
· سرفه
· دشواری در بلع
· سرگیجه
· غش
· ضربان قلب سریع یا آرام و یا نامنظم
· سردرد
· اضطراب
· حس کوبیدن در گوش
· تورم پلک و یا دور چشم ،صورت و لبها و زبان
· کمبود نفس گبثورات پوستی و کهیر و خارش
· تنگی قفسه سینه
· خستگی و ضعف غیر معمول
موارد نادر
· درد بازو یا پشت یا فک
· درد و ناراحتی قفسه سینه
· تنگی و سنگینی قفسه سینه
· تهوع
· درد و ناراحتی در بازو و فک و پشت و گردن
· تعریق
موارد ناشناخته
· پریشانی
· خون در ادرار
· گیجی
· اسهال
· تب
· واکنشهای شدید
· درد و فشار و تنگی در قفسه سینه ،گل و و گردن یا فک
· رنگ پریدگی و یا سرد شدن نوک انگشتان دست و پا
· همکاری عضلانی ضعیف
· بیقراری
· صحبت و یا رفتار همراه با هیجانهای غیر قابل کنترل
· درد شدید یکمی
· مور مور و یا درد انگشتان دست و پا در مواجهه با سرما
· لرزش
· پرش اندام
· لرزیدن از سرما
تعدادی از علائم به مرور زمان و یا تطبیق بدن با انها از بین میروند و حتی میتوانید با پزشک خود در خصوص نحوه کاهش این عوارض مشورت نمایید .در صورتی که هر یک از علائم یاد شده از بین نرفتند و پایدار بودند حتما به پزشک خود مراجعه نمایید.
علائم معمول تر
· حس طعم بد و یا نامطبوع و یا غیر معمول در دهان
· تغییرات ذائقه
علائم غیر معمول
· سوزش و خارش و بی حسی و مور مور و سوزن سوزن شدن
· خشکی دهان
· افزایش حساسیت به نور و لمس
· کمبود و یا فقدان توانایی
· خواب آلودگی و خواب آلودگی غیر معمول
موارد نادر و یا غیر معمول
· زنگ زدن مستمر گوش و یا وز وز
· ناامیدی
· ترس
· حس پوچی
· تنفس عمیق و سریع
· ادرار مکرر
· فقدان شنوایی
· افزایش حجم ادرار رنگ پریده و رقیق
· کج خلقی
· فقدان اشتها
· فقدان لذت و علاقمندی
· فقدان حافظه
· اختلالات حافظه
· دشواری در تمرکز
· دشواری در خواب
موارد نادر
· سوزش یا خارش یا خشکی چشمان
· تشنج
· ترشحات و یا ریزش اشک
· قرمزی و درد و تورم چشم و پلک و پوشش داخلی آن
· تورم یا التهاب دهان
ممکن است تعدادی از بیماران علایم دیگری داشته باشند که در صورت بروز آنها باید با پزشک مراجعه کنید .