تری هگزیفنیدیل(خوراکی)
Artane
دارو شناسی
تری هگزیفنیدیل برای درمان علائم بیماری پارکینسون استفاده می شود. یا برای درمان حرکات غیرارادی به عنوان عارضه ی جانبی دارو های روانی( داروهای ضد روانپریشی مانند chlorpromazine، haloperidol) مورد استفاده قرار می گیرد. تری هگزیفنیدیل به دسته ای از دارو ها به نام پادزهره کنشها تعلق دارد که از طریق انسداد برخی مواد طبیعی عمل می کنند. این کار به کاهش خشکی عضلات، تعریق و تولید بزاق دهان کمک می کند. همچنین به بهبود توانایی راه روفتن در افراد مبتلا به پارکینسون نیز کمک می کند.
تری هگزیفنیدیل می تواند جلو اسپاسم های شدید عضلات کمر، گردن و چشم را بگیرد. اسپاسم هایی که در نتیجه ی دارو های روانی به وجود می آیند. همچنین می واند عوارض جانبی دیگر مانند سقتی یا خشکی عضلات را بگیرد. تری هگزیفنیدیل برای درمان مشکلات حرکتی ناشی از دیر جنبایی مناسب نیست و ممکن است آنه را بدتر کند.
پیش از مصرف
سالمندان
بیماران سالمند ممکن است نسبت به عوارض جانبی این دارو به خصوص گیجی ، منگی، گرمازدگی،مشکلات حافظه، دشواری ادرار و یبوست حساس تر باشند.
اطفال
کودکان ممکن است نسبت به تاثیرات این دارو به خصوص اثرش بر ضربان قلب حساس تر باشند.
بارداری
در حین بارداری این دارو تنها باید در صورت نیاز حقیقی مصرف شود.
شیردهی
مشخص نیست که آیا این دارو وارد شیر مادر می شود یا نه.
نحوه مصرف
تری هگزیفنیدیل را روزانه 3 تا 4 بار به همراه غذا و در زمان خواب طبق دستور پزشک مصرف کنید. پزشک ممکن است مصرف را از دوز پایین شروع کند و به تدریج آن را زیاد کند. دوز مصرفی به وضعیت سلامت، سن و پاسخ به درمان بستگی دارد.
اگر از شکل مایع دارو استفاده می کنید برای اندازه گیری حتما از پیمانه و قاشق مخصوص استفاده نمایید. از قاشق معمولی استفاده نکنید چرا که ممکن است اندازه گیری را دچار خطا کند.
استفاده از دارو در نوبت های منظم باعث بهره مندی هرچه بیشتر می شود. برای کمک به یادآوری دارو را هر روز سر ساعت مشخص مصرف نمایید.
این دارو را حداقل 1 ساعت پیش از مصرف ضد اسید ها های حاوی منیزیم، آلومینیوم یا کلسیوم استفاده کنید. بین مصرف تری هگزیفنیدیل و دارو های ضد اسهال حداقل 1الی 2 ساعت فاصله بیندازید. تری هگزیفنیدیل را حداقل 2 ساعت پس از مصرف ketoconazole استفاده کنید. ضد اسید ها و دارو های اسهال مکن است از جذب کامل تری هگزیفنیدیل جلوگیری کنند. و در صورت مصرف با هم، این دارو می تواند از جذب ketoconazole جلوگیری کند.
چنانچه از این دارو برای درمان عوارض جانبی دارو های دیگر استفاده می نمایید پزشک ممکن است دستور دهد آن را در نوبت ها منظم استفاده کنید یا تنها در صورت نیاز آن را مصرف نمایید. اگر تری هگزیفنیدیل برای بیماری پارکینسون استفاده می کنید پزشک ممکن است دوز دارو های دیگر را تغییر دهد.
اگرچه این دارو به بسیاری از افراد کمک می کند می تواند اعتیاد آور نیز باشد. خطر این اتفاق زمانی بیشتر است که فرد بیماری مصرف مواد داشته باشد(مانند استفاده بیش از حد یا اعتیاد به دارو و الکل). از افزایش میزان یا استفاده در نوبت های بیشتر یا در زمان طولانی تر دارو خودداری نمایید. مصرف دارو را طبق دستور پزشک در زمان مقرر متوقف کنید. در صورت توقف ناگهانی مصرف دارو برخی وضعیت ها ممکن است بدتر شوند. برای توقف مصرف پزشک ممکن است دوز را به تدریج کم کند.
برای استفاده در زمان بیشتر ممکن است دارو نیاز به تنظیم دوز مجدد داشته باشد. چنانچه دارو دیگر به خوبی عمل نکرد با پزشک صحبت کنید. چنانچه وضعیت باقی ماند یا بدتر شد به پزشک اطلاع دهید.
اقدامات احتیاطی
پیش از مصرف این دارو چنانچه نسبت به آن یا هر داروی دیگری حساسیت دارید با پزشک خود در میان بگذارید.ممکن است این دارو حاوی مواد غیر فعال باشد که میتوانند منجر به واکنش های آلرژیک یا دیگر مشکلات شوند.
پیش از مصرف این دارو درباره سابقه پزشکی خود خصوصا:
• سابقه ی شخصی یا خانوادگی آب مروارید
• انسداد مثانه، معده، روده
• کولیت زخمی شدید
• مشکلات تنفسی
• اسهال ناشی از عفونت
• ورم گلو
• حمله ی قلبی
• نارسایی قلبی
• ضربان قلب تند یا نامنظم
• فشار خون بالا یا پایین
• مشکلات روده
• یبوست شدید
• مشکلات کلیه
• مشکلات کبد
• استرس
• جنون
• روانپریشی
• تشنج
• مشکلات معده مانند رفلاکس اسید
• زخم معده
• بیماری عصب سناختی
• سکته
• تیروئید پرکار
• مشکلات ادرار
• بزرگ شدن پروستات
• اعتیاد به دارو/مواد مخدر/الکل
این دارو می تواند موجب گیجی یا تاری دید شود. از رانندگی یا انجام هرکار دیگری در صورت کاملا آگاه نبودن می تواند خطرناک باشد بپرهیزید. از مشروبات الکلی استفاده نکنید. چنانچه از ماریجوانا استفاده می کنید به پزشک اطلاع دهید.
تری هگزیفنیدیل بزاق دهان را کاهش می دهد، اثری که می تواند مشکلات دندان و لثه را افزایش دهد. در هنگام مصرف این دارو بهداشت دهان و دنادان را به خوبی رعایت کرده مرتب دندان هایتان را چک آپ کنید.
شکل مایع این دارو ممکن است حاوی الکل باشد. افراد وابسته به الکل، دیابتی یا دچار مشکلات کبد بهتر است احتیاط را رعایت کنند. برخی دارو ها ممکن است در صورت اختلاط با الکل موجب واکنش جدی شوند. در مورد امنیت مصرف آن با پزشک مشورت نمایید.
این دارو موجب تعرق کمتر بدن شده و در نتیجه خطر گرمازدگی را افزایش می دهد. در هنگام مصرف این دارو از انجام فعالیت هایی که موجب تعریق زیاد می شوند مانند ورزش یا حمام گرم و سونا خودداری نمایید. زمانی که هوا گرم است مایعات زیاد بنوشید و لباس نازک به تن کنید. چنانچه گرما زده شدیدسریعا به جای خنک و مرطوب رفته، استراحت کنید. چنانچه تب دارید که خوب نمی شود، تغییرات احوال، سردرد یا سرگیجه دارید کمک پزشکی بگیرید.
عوارض جانبی
عوارض جانبی این دارو عبارتند از:
بیشتر شناخته شده
• گیجی
• منگی
• یبوست
• سرخ شدن
• حالت تهوع
• اضطراب
• تاری دید
• خشکی دهان
عوارض نادر
• کاهش توان جنسی
• درد یا ناراحتی معده
• بلع دشوار و دردناک
• دشواری ادرار
• ضعف
عوارض بسیار جدی
• درد قفسه سینه
• گیجی شدید
• غش
• تب بالا
• ضربان قلب تند/کند/نا منظم
• تغییر احوال روحی
• توهم
• ورم/درد/قرمزی چشم
• تغییر در دید(مثل دید رنگین کمان دور نور ها)
رخ دادن واکنش آلرژیک جدی به این دارو دور از احتمال است، اما چنانچه رخ داد به پزشک مراجعه نمایید. علائم واکنش آلرژیک جدی عبارتند از:
جوش، خارش، ورم(به خصوص روی صورت، زبان و گلو)، گیجی شدید، تنگی نفس.
اینها تمام عوارض جانبی محتمل نیستند. چنانچه متوجه عوارض دیگری شدید به پزشک اطلاع دهید.
تداخلات دارویی
تداخل دارویی ممکن است موجب تغییر عملکرد دارو یا افزایش عوارض جانبی شود.اما این مساله به این معنی نیست که تمام داروها با یکدیگر تداخل دارند.فهرستی از محصولاتی که مصرف میکنید (از جمله داروهای با نسخه و بدون نسخه و همچنین داروهای گیاهی )تهیه کرده و به پزشک نشان دهید. بدون تایید پزشک از شروع، توقف یا تغییر دوز دارو هایی که مصرف می کنید خودداری نمایید.
برخی دارو ها که ممکن است با این دارو تداخل داشته باشند عبارتند از:
• Pramlintide(تداخل قطعی و جدی)
پیش از مصرف این دارو پزشک را درجریان تمام دارو های با یا بدون نسخه و گیاهی که مصرف می کنید دهید. به خصوص:
• belladonna alkaloids
• Clidinium
• disopyramide
• quinidine
• prednisone
• isocarboxazid
• linezolid
• Moclobemide
• methylene blue
• phenelzine
• procarbazine
• rasagiline
• Safinamide
• Selegiline
• tranylcypromine
• meclizine
• Scopolamine
• amitriptyline
• doxepin
پزشک را درجریان مصرف مواد محصولات دیگری که موجب گیجی می شوند مانند الکل یا ماریجوانا، آنتی هیستامین(مانند سیتریزین یا دیفن هیدرامین)، دارو های خواب آور یا ضد استرس(مانند alprazolam، diazepam، zolpidem) شل کننده ی عضلات و مسکن ها (مانند کودئین) قرار دهید.
برچسب روی دارو ر ا نگاه کنید چرا که ممکن است حاوی موادی باشد که موجب گیجی می شود. در مورد امنیت مصرف این دارو با پزشک مشورت نمایید.