قرص ضد بارداری پروژستین (خوراکی، پارنترال)

آنچه که باید درباره داروی خوراکی، پارنترال " ضد بارداری پروژستین "  بدانید!

پروژستین، نوعی هورمون است.
دوزهای پایین پروژستین جهت پیشگیری از بارداری یا پیشگیری اورژانسی استفاده می شود. سایر اسامی قرص ضد بارداری خوراکی پروژستین شامل مینی پیل و قرص پروژستین اونلی (POPs) می باشد. پروژستین ها می توانند با جلوگیری از کامل شدن تخمک یک زن از لقاح جلوگیری کنند.
همچنین پروژستین ها سبب ایجاد تغییر، مانند ضخیم شدن مخاط سرویکال در دهانه رحم می شوند. این امر منجر می شود که اسپرم مرد به تخمک برسد. در صورتی که زنی پروژستین را مصرف یا تزریق نماید، احتمال اینکه لقاح تخمک زن با اسپرم مرد کم صورت پذیرد بسیار کم می شود، اما ممکن است رخ دهد. با این حال، پروژستین ها باعث می شوند که اتصال تخمک بارور شده به دیواره های رحم برای بارداری دشوار شود.
هیچیک از روش های پیشگیری از بارداری 100٪ موثر نیستند. مطالعات نشان می دهد که کمتر از 1 نفر از هر 100 زن در طول اولین سال پس از دریافت صحیح تزریق به موقع باردار شده اند. کمتر از 10 نفر از هر 100 زن که پروژستین را به طور صحیح به صورت خوراکی برای پیشگیری از بارداری مصرف می کنند در اولین سال مصرف باردار شده اند. روش های دیگری که به درستی عمل نمی کنند شامل کاندوم، دیافراگم یا اسپرم کش ها هستند. در خصوص روش های پیشگیری از بارداری با پزشک خود مشورت کنید.
این دارو تنها تحت نظارت و تجویز پزشک ارائه می گردد.

اهمیت رژیم غذایی
چنانچه رژیم خاصی نظیر رژیم کم سدیم یا کم قند دارید، حتما پزشک تان را در جریان بگذارید. 
این دارو به شکل های زیر موجود می باشد:
-    قرص

در صورتیکه تصمیم به مصرف دارویی دارید همه جوانب آن باید بدقت بررسی گردد. این تصمیمی است که شما و پزشکتان میگیرید. درمورد مصرف این دارو موارد زیر باید درنظر گرفته شود:

آلرژی و حساسیت
در صورت داشتن حساسیت خاص به این دارو یا دیگر داروها مساله را با پزشک خود درمیان بگذارید. همچنین درصورتیکه نسبت به برخی مواد غذایی، رنگ مو، مواد نگهدارنده یا حیوانات حساسیت دارید پیش از مصرف این دارو، موضوع را با پزشک خود مطرح سازید. در صورتیکه بصورت آزاد و بدون تجویز پزشک قصد استفاده از این دارو را دارید حتما بروشور و یا توضیحات مندرج بر روی بسته را با دقت مطالعه فرمایید.

اطفال
پروژستین ها در نوجوانان مورد استفاده قرار گرفته و در مقایسه با بزرگسالان هیچگونه عوارض جانبی یا مشکلات متفاوتی نشان داده نشده است. شما باید فقط هر روز از داروهای پروژستین ضد بارداری خوراکی استفاده کنید تا بتوانند به خوبی عمل کنند. پروژستین ها از شما در مقابل بیماری های منتقله از راه جنسی محافظت نمی کند، و این یک عامل خطر برای نوجوانان است. بعید به نظر می رسد که آمپول Depo-Provera سبب ایجاد مشكلات استخوانی و رشد در نوجوانان و زنان جوان شود. بسیار اهمیت دارد که پزشک تان به طور مرتب برای مشکلات رشد شما را بررسی کند، به ویژه اگر 2 سال یا بیشتر از این دارو استفاده کرده اید.

سالمندان
مطالعات انجام شده تا کنون، بروز مشکلات خاصی را در سالمندان نشان نداده است که مصرف این دارو را در این گروه سنی محدود سازد. 

دوران بارداری
استفاده از داروهای ضد بارداری پروژستین اونلی در دوران بارداری توصیه نمی شود. چنانچه نسبت به  بارداربودنتان مشکوک هستید باید با پزشکتان مشورت کنید. چنانچه پروژستین بطور تصادفی در دوران بارداری مصرف شود، مشکلات عمده ای را ایجاد نمی کند.

دوران شیردهی و مادران شیرده
اگرچه پروژستین ها به شیر مادر انتقال می یابند، اما در نوزادان شیرخوار ایجاد مشکل نمی کنند. با این حال، پروژستین ها ممکن است کیفیت یا مقدار (افزایش یا کاهش) شیر مادر را تغییر دهند. ممکن است لازم باشد از مصرف داروهای دیگر یا از شیردهی در طول درمان جلوگیری شود. حتما با پزشک خود درباره خطرات و مزایای دارو مشورت کنید.

اين دارو را طبق دستور پزشك مصرف نماييد. هيچگاه بيش از مدت و ميزان تعيين شده، اين دارو را مصرف نكنيد.
این دارو باید به همراه راهنمای دارو باشد. این دستورالعمل ها را به دقت بخوانید و دنبال کنید. در صورتی که سوالی دارید از پزشک خود بپرسید.
پروژستین از زنان در مقابل بیماری های منتقله از راه جنسی (STDs) از جمله ویروس نقص ایمنی بدن (HIV) یا سندرم نقص ایمنی (ایدز) محافظت نمی کند. جهت حفاظت از این بیماری ها، استفاده از کاندوم توصیه می شود.

ميزان مصرف
ميزان مصرف اين دارو در بيماران مختلف، متفاوت ميباشد. در اين خصوص دستورالعمل پزشك يا دستورات مندرج در برچسب اين دارو را دنبال نماييد. اطلاعات زير بر اساس متوسط ميزان مصرف اين دارو در نظر گرفته شده است. چنانچه ميزان مصرفي شما متفاوت ميباشد، آنرا تغيير ندهيد، مگر در مواردي كه پزشك دستور دهد.
ميزان مصرف اين دارو بستگي به قدرت دارو دارد. همچنين تعداد دفعات مصرف روزانه، فواصل بين آن و مدت مصرف، به بيماري شما بستگي دارد. 

برای لونورژسترل
در شکل قرص خوراکی
برای پیشگیری از بارداری و روش اورژانسی:
-    بزرگسالان و نوجوانان – برای اولین دوز 0.75 میلی گرم باید در عرض 72 ساعت پس از مقاربت مصرف شود. دوز دوم باید 12 ساعت بعد مصرف شود.

برای مدروکسی پروژسترون
جهت تزریق عضلانی
برای جلوگیری از بارداری:
-    بزرگسالان و نوجوانان – 150 میلی گرم هر 3 ماه (13 هفته) در عضله بازو یا باسن تزریق می شود.

جهت تزریق زیر جلدی
برای جلوگیری از بارداری:
-    بزرگسالان و نوجوانان – 104 میلی گرم هر 3 ماه (13 هفته) زیر پوست ران یا شکم تزریق می شود.

برای نوراتیندرون
در شکل قرص خوراکی
برای جلوگیری از بارداری:
-    بزرگسالان و نوجوانان – 0.35 میلی گرم هر 24 ساعت که از اولین روز چرخه قاعدگی یا خونریزی قاعدگی شروع می شود. اولین روز چرخه قاعدگی را می توان با شمارش 28 روز از اولین روز از آخرین پریود خود محاسبه کنید.

برای نورژسترل
در شکل قرص خوراکی
برای جلوگیری از بارداری:
-    بزرگسالان و نوجوانان – 75 میلی گرم هر 24 ساعت که از اولین روز چرخه قاعدگی یا خونریزی قاعدگی شروع می شود. اولین روز چرخه قاعدگی را می توان با شمارش 28 روز از اولین روز از آخرین پریود خود محاسبه کنید.

در صورت فراموش کردن یک وعده  دارویی چه کنیم؟
حتما با داروساز یا پزشک تان تماس حاصل نمایید.

درهنگام استفاده بیش از حد و موارد اورژانسی چه کنیم؟
در صورت مصرف بیش از حد این دارو با نزدیکترین مرکز مسمومیت های دارویی تماس گرفته شود. در صورتیکه بیمار تنفس نداشت سریعا با اورژانس تماس حاصل کنید.

درهنگام استفاده از دارو چه موارد تغذیه ای را باید در نظرگرفت؟
رژیم غذایی عادی خود را دنبال نموده و در تنها صورتیکه پزشک دستور دهد، آنرا تغییر دهید.

شیوه نگهداری از دارو
این دارو را در جعبهء در بسته، در دمای اتاق، به دور از گرما، رطوبت و نور مستقیم قرار دهید. از یخ زدگی دارو جلوگیری شود.
دور از دسترس کودکان نگهداری شود.
در صورت عدم نیاز یا منقضی شدن دارو آنرا دور بریزید.

بسیار حائز اهمیت است که پزشک برای بررسی عملکرد صحیح دارو در بازدیدهای منظم وضعیتتان را کنترل کند تا بتواند برای ادامه مصرف دارو تصمیم گیری کند.
پروژستین ها ممکن است سبب سرگیجه برخی افراد شوند. اطمینان حاصل کنید که قبل از رانندگی، استفاده از ماشین ها و یا انجام هر کاری دیگری که می تواند خطرناک باشد، می دانید چطور به این دارو واکنش نشان دهید.
از آنجا که ممکن است که دوزهای معینی از پروژستینها با تغییر تعادل هورمونی شما سبب کاهش غلظت استخوان شوند، مهم است که پزشک شما در صورت افزایش خطر ابتلا به پوکی استخوان، این موضوع را متوجه شود. برخی از چیزهایی که می توانند خطر ابتلا به پوکی استخوان را افزایش دهند عبارتند از سیگار کشیدن، سوء استفاده از الکل، مصرف زیاد کافئین و داشتن سابقه خانوادگی پوکی استخوان و شکستن استخوان به راحتی. بعضی از داروها مانند گلوکوکورتیکوئید (داروهای کورتیزون) یا ضد تشنج (داروهای صرع) همچنین می توانند باعث کاهش توده استخوانی شوند. 
ممکن است بین دوره های منظم قاعدگی تان در طول 3 ماه اول مصرف، خونریزی غیر طبیعی یا غیر منتظره ای در مقادیر مختلف رخ دهد. چنانچه مقدار خونریزی کم است، لکه بینی و هنگامی که سنگین تر است خونریزی قاعدگی نام دارد. در صورت بروز این امر به برنامه منظم مصرف خود ادامه دهید. با دکتر خود مشورت کنید اگر:
•    خونریزی واژینال غیر معمول یا غیر منتظره برای مدت زمان طولانی ادامه پیدا کرد.
•    دوره قاعدگی تان در عرض 45 روز از آخرین پریودتان شروع نشده باشد.
ممکن است عدم قاعدگی رخ دهد. چنانچه مشکوک به بارداری هستید، باید از مصرف این دارو بلافاصله متوقف کنید و با پزشک خود مشورت کنید. اگر لازم باشد مصرف پروژستین را ادامه دهید، پزشک به شما اطلاع خواهد داد.
اگر می خواهید آزمایش خاصی بدهید، حتما مصرف پروژستین را به کارشناس مراقبت های بهداشتی اطلاع دهید. پروژستین می تواند بر نتایج آزمایش های خاصی اثر بگذارد.
داروهای زیر ممکن است اثر پروژستین را جهت پیشگیری از بارداری کاهش دهند:
•    Aminoglutethimide (e.g., Cytadren®)
•    Carbamazepine (e.g., Tegretol®)
•    Phenobarbital
•    Phenytoin (e.g., Dilantin®)
•    Rifabutin (e.g., Mycobutin®)
•    Rifampin (e.g., Rifadin®)

اگر به هر دلیل ظرف چند ساعت بعد از مصرف داروی ضد بارداری پروژستین اونلی استفراغ کردید، دوز دیگری مصرف نکنید. برنامه دوزهای منظم خود را دنبال کنید و از یک روش پشتیبان اضافی جهت پیشگیری از بارداری برای 48 ساعت استفاده کنید.
اگر قرص لوونورژسترل را برای پیشگیری اورژانسی از بارداری مصرف کرده اید و در عرض یک ساعت پس از مصرف دوز دارو استفراغ کردید، با پزشک خود مشورت کنید تا درباره تکرار این دوز راهنمایی تان کند.
 

علیرغم تاثیرات مورد نظر که یک دارو بهمراه دارد، امکان بروز برخی عوارض جانبی ناخواسته نیز وجود دارد. بروز هریک از عوارض زیر نیازمند مراقبتهای پزشکی و مراجعه به پزشک میباشد.
در صورت بروز هر گونه عوارض جانبی، در اسرع وقت با پزشک خود مشورت کنید:

موارد بیشتر شایع
•    تغییرات خونریزی رحم (افزایش میزان خونریزی قاعدگی در دوره های ماهیانه منظم)
•    خونریزی شدید از رحم بین دوره های ماهیانه منظم
•    خونریزی رحمی سبک تر از دوره های قاعدگی
•    متوقف شدن دوره های قاعدگی

موارد کمتر شایع
•    افسردگی روانی
•    بثورات پوستی
•    جریان غیرمنتظره یا افزایش جریان شیر مادر

بروز ناشناخته 
•    سرفه کردن
•    کاهش قد
•    مشکل بلع
•    ضربان قلب سریع
•    کهیر، خارش، توپفرم و یا تورم پلک ها یا اطراف چشم ها، صورت، لب ها یا زبان
•    درد کمر، دنده، دست، یا پاها
•    درد یا تورم در دستها یا پاها بدون اینکه آسیب دیده باشند
•    تنگی نفس
•    بثورات پوستی
•    تنگی قفسه سینه
•    خس خس

برخي عوارض جانبي نياز به مراقبت هاي پزشكي خاصي ندارند و ممكن است در طول مدت درمان از بين بروند. همچنين پزشك مربوطه نيز ميتواند با معرفي راه هايي به پيشگيري يا كاهش اين عوارض كمك كند. در صورتيكه هريك از عوارض زير در شما ادامه داشت، با پزشك خود مشورت نماييد:

موارد بيشتر شايع
•    درد یا گرفتگی شکم 
•    اسهال
•    سرگیجه
•    خستگی
•    سردرد خفیف
•    تغییرات خلق و خو
•    حالت تهوع
•    عصبی بودن
•    درد یا تحریک در محل تزریق
•    تورم صورت، مچ پا یا روی پاها
•    خستگی یا ضعف غیرعادی
•    استفراغ
•    افزایش وزن

موارد کمتر شایع
•    آکنه
•    درد یا حساسیت به لمس پستان ها 
•    لکه های قهوه ای در پوست، احتمالا طولانی مدت
•    چشمک زدن
•    از دست دادن یا افزایش موی بدن، صورت یا پوست سر
•    از دست دادن میل جنسی
•    مشکل در خواب

تمام عوارض جانبی ذکر شده در همه این داروها گزارش نشده است، اما حداقل برای یکی از آنها گزارش شده است. تمام پروژستین ها مشابه هستند، بنابراین هر یک از عوارض جانبی فوق ممکن است با هر یک از این داروها رخ دهد.
پس از قطع مصرف این دارو، بدن شما ممکن است برای تنظیم نیاز به زمان داشته باشد. این مدت زمان بسته به مقدار دارویی که استفاده می کنید و مدت زمان استفاده از آن متغیر است. 
در برخی بیماران امکان بروز عوارض دیگر نیز وجود دارد که در اینجا لیست نشده است. در آنصورت به پزشک مراجعه کنید.

اگرچه بی شک هیچ دارویی نباید همزمان مصرف شود، اما در برخی موارد با وجود رخ دادن تداخل دارویی، ممکن است نیاز به مصرف همزمان دو داروی مختلف باشد. در چنین مواردی ممکن است پزشک مربوطه مقدار مصرف دارو را تغییر دهد و یا داروی دیگری تجویز کند. بنابراین در صورت مصرف داروی دیگر آنرا با پزشک خود مطرح سازید. تداخلات دارویی زیر بر اساس اهمیت بالقوه شان انتخاب شده و لزوما همه گیر نمیباشند.
مصرف اين دارو با داروهاي نامبرده زير به هيچ وجه پيشنهاد نميگردد اما در برخي موارد ضروريست. چنانچه هردو دارو با يكديگر تجويز شده اند، ممكن است پزشك درمان با اين دارو را ادامه ندهد و يا داروهاي مصرفي ديگر را تغيير دهد.
•    Tranexamic Acid

معمولا مصرف همزمان اين دارو با داروهاي زير توصيه نميشود، اما ممكن است در برخي موارد نياز به استفاده همزمان دو دارو باشد. در چنين مواردي اغلب پزشك دوز يا تعداد دفعات يك يا هر دو دارو را تغيير ميدهد.
•    Carbamazepine
•    Ceritinib
•    Dabrafenib
•    Darunavir
•    Eliglustat
•    Idelalisib
•    Isotretinoin
•    Lesinurad
•    Lixisenatide
•    Lumacaftor
•    Pitolisant
•    Sugammadex
•    Theophylline
•    Tizanidine
•    Ulipristal

تداخلات دارویی دیگر
بي شك هيچ دارويي را نبايد در زمان غذا خوردن يا حوالي آن مصرف نمود چراكه امكان وقوع تداخل وجود دارد. مصرف الكل و تنباكو نيز ايجاد برخي تداخلات ميكند. در صورت بروز مشكل يا مصرف مواد غذايي خاص مانند الكل يا تنباكو، مراتب را به پزشك اطلاع دهيد.

سایر مشکلات پزشکی
وجود مشكلات پزشكي ديگر ممكن است بر مصرف اين دارو تاثيرگذار باشد. در صورتيكه مشكل پزشكي ديگري داريد، حتما آنرا با پزشك خود مطرح سازيد، بويژه موارد زير:
•    آسم 
•    صرع، یا سابقه آن
•    مشکلات قلبی یا گردش خون 
•    بیماری کلیوی، شدید 
•    سردردهای میگرنی-ممکن است موجب تجمع مایعات شود و این وضعیت بدتر شود.
•    مشکلات خونریزی، مانند خون در ادرار یا تغییرات خونریزی واژینال، ممکن است تشخیص این مشکلات را دشوارتر کند.
•    بیماری پستان (مانند تومورها یا کیست های پستان)، یا سابقه آن. برای بیماری هایی که به طور مثبت به پروژستین واکنش نشان نمی دهند، ممکن است این بیماری را بدتر کند.
•    اختلالات سیستم عصبی مرکزی (CNS) (مانند افسردگی)، یا سابقه آن
•    کلسترول خون بالا 
•    پوکی استخوان (استخوان های شکننده) و یا سابقه خانوادگی ممکن است این وضعیت را ایجاد یا بدتر کند.
•    دیابت ممكن است سبب افزایش قند خون و نیاز به كنترل قند بیشتر شود.
•    بیماری کبد- اثرات برخی پروژستین ها ممکن است افزایش یابد. ممکن است این وضعیت بدتر شود.