ویتیلیگو (پیسی، لک و پیس، برص)

ویتیلیگو که با اسامی پیسی، لک و پیس و برص نیز شناخته میشود، بیماری ایست که سبب از بین رفتن رنگ پوست در قسمت لکه ها میشود. وسعت و میزان از بین رفتن رنگ ناشی از ویتیلیگو، غیر قابل پیش بینی است. این عارضه میتواند پوست هر قسمت از بدن را تحت تاثیر قرار دهد. همچنین ممکن است مو، داخل دهان و حتی چشم را نیز درگیر کند.
ویتیلیگو در همه افراد با هر نوع پوستی بروز میابد، اما ممکن است در افراد دارای پوست تیره، مشهود تر باشد. این بیماری، تهدید کننده یا مسری نیست، اما میتواند استرس زا باشد و حس بدی را در فرد ایجاد کند. درمان ویتیلیگو تنها به بهبود ظاهر پوست کمک میکند اما خود بیماری قابل درمان نمیباشد.
 

نشانه اصلی ویتیلیگو از دست دادن رنگ (رنگدانه) که به دنبال آن لکه های سفید یا روشن روی پوست ایجاد میشود. معمولا این بی رنگی ابتدا در بخش هایی که در معرض نور آفتاب بوده اند، مانند دست، پا، صورت یا لب، ظاهر میگردد.
علائم ویتیلیگو عبارتند از:
-    بی رنگ شدن پوست
-    سفید یا خاکستری شدن زود هنگام موی سر، ابروها یا ریش (معمولا پیش از 35 سالگی)
-    از دست دادن رنگ در بافت های داخلی دهان یا بینی (غشاء مخاطی)
-    از دست دادن یا تغییر رنگ لایه داخلی کره چشم (شبکیه)
-    لکه های بی رنگ در اطراف زیر بغل، ناف، اندام های تناسلی و رکتوم
ویتیلیگو در هر سنی بروز میابد، اما اغلب پیش از 20 سالگی شایع تر است.
بسته به نوع ویتیلیگو، لکه ها در نواحی زیر ظاهر میشوند:
-    بسیاری از قسمت های بدن. این نوع، شایعترین نوع ویتیلیگو است که ویتیلیگو عمومی نام دارد. لکه های بی رنگ اغلب بصورت متقارن پیشروی میکنند.
-    تنها یک سمت یا بخشی از بدن. این نوع که ویتیلیگو سگمنتال نام دارد، بیشتر در سنین جوانی رخ میدهد، برای 1 یا 2 سال پیشروی کرده و سپس متوقف میشود.
-    یک سمت یا تنها معدود بخش هایی از بدن. این نوع ویتیلیگو، ویتیلیگو موضعی (کانونی) نامیده میشود. 
پیش بینی چگونگی پیشروی این بیماری امری دشوار است. گاهی اوقات شکل گیری لکه ها بدون درمان متوقف میشود. در اغلب موارد، از دست دادن رنگدانه پیشروی کرده و در نهایت، بیشتر پوست را درگیر میکند. به ندرت، پوست رنگ اصلی خود را باز میابد.

چنانچه نواحی پوست، مو یا چشمانتان رنگ خود را از دست داده اند، به پزشک مراجعه کنید. ویتیلیگو هیچ درمانی ندارد، اما درمان آن میتواند به متوقف ساختن یا کاهش سرعت روند بی رنگ شدن پوست کمک کرده و مقداری از رنگ پوستتان را بازگرداند.

ویتیلیگو زمانی رخ میدهد که سلول های تشکیل دهنده ملانین (ملانوسیت) میمیرند یا تولید ملانین (رنگدانه ای که به پوست، مو و چشم رنگ میدهد) را متوقف میکنند و لکه های پوست، روشنتر و سفید تر میشوند. پزشکان هنوز به درستی نمیدانند که چرا این سلول ها متوقف میشوند یا میمیرند. این موضوع ممکن است مربوط به موارد زیر باشد:
-    یک اختلال که در آن دستگاه ایمنی بدن به ملانوسیت های پوست حمله کرده و آنها را از بین میبرد.
-    سابقه خانوادگی (وراثت)
-    برخی عوامل و محرک ها، از جمله آفتاب سوختگی، استرس یا قرار گرفتن در معرض مواد شیمیایی صنعتی
 

ممکن است افراد مبتلا به ویتیلیگو در معرض خطرات زیر باشند:
-    پریشانی اجتماعی یا روانشناختی
-    آفتاب سوختگی و سرطان پوست
-    مشکلات چشم، از جمله التهاب عنبیه (آماس عنبیه)
-    از دست دادن شنوایی
-    عوارض جانبی ناشی از درمان، مانند خشکی و خارش پوست
 

احتمالاً باید ابتدا به یک پزشک عمومی مراجعه نمایید. سپس به متخصص آسیب شناسی پوست (درماتولوژیست) ارجاع داده می شوید.
در اینجا اطلاعاتی برای کمک به آمادگی جلسه ملاقات با پزشک مطرح می شود:

آنچه می توان انجام داد
-    سابقه خانوادگی خود را بررسی نمایید. به دنبال شخصی باشید که مبتلا به لک و پیس، اختلالات تیروئیدی یا بیماری باشد که در آن سیستم ایمنی به بافت های سالم حمله می کند (بیماری اتوایمیون).
-    لیستی از اطلاعات کلیدی شخصی مثل استرس های اخیر زندگی، تغیرات زندگی، آفتاب سوختگی و راش ها تهیه نمایید.
-    لیستی از داروها، ویتامین ها و مکمل های مصرفی خود تهیه نمایید.
-    لیستی از سؤالاتی را که می خواهید از پزشک بپرسید را تهیه نمایید تا به شما در تنظیم وقت کمک کند.
اگر در حین جلسه سؤالی برای شما پیش آمد حتماً بپرسید. برخی سؤالات اساسی که باید در نظر داشته باشید، عبارتند از:
-    مهمترین علت علائم من چیست؟
-    سایر علل ممکن چیست؟
-    چه تست هایی باید انجام دهم؟
-    این شرایط موقتی است یا دائمی؟
-    چه درمان هایی وجود دارد؟ شما کدامیک را پیشنهاد می کنید؟
-    هر یک از درمان ها چه عوارضی دارند؟
-    آیا مطلب خاصی برای کمک به بهبود بیماری هست؟ مثلاً پرهیز از مواجهه با نور خورشید در زمان های خاص یا استفاده از کرم های ضد آفتاب؟
-    آیا محصولی وجود دارد که این لکه ها را بپوشاند؟
-    آیا بروشور یا برگه پرینت شده دیگری هست که برای مطالعه با خود ببرم؟ کدام وب سایت ها را پیشنهاد می کنید؟

انتظارات شما از پزشک
احتمالاً پزشک سؤالاتی از این قبیل را از شما خواهد پرسید:
-    چه زمانی شما متوجه بروز این لکه های روشن بر روی پوست خود شدید؟
-    آیا پیش از اینکه متوجه این لکه ها شوید سابقه آفتاب سوختگی یا راش های پوستی داشتید؟
-    آیا به نور خورشید حساس هستید؟
-    آیا این لکه ها سبب خارش یا علامت دیگری شده اند؟
-    آیا سابقه این نوع تغییرات پوستی داشته اید؟
-    آیا شخصی در خانواده شما مبتلا به لک و پیس، اختلالات تیروئیدی یا بیماری های خود ایمنی دیگری هست؟
-    شغل شما چیست؟ سرگرمی های شما چیست؟ آیا با مواد شیمیایی آسیب رسان مواجهه دارید؟
-    آیا این مشکل بر کیفیت زندگی شما اثر گذاشته است؟

در عین حال میتوانید...
تا زمانیکه به پزشک مراجعه کنید، مواجهه با نور خورشید را کاهش داده و از کرم های ضد آفتاب با حداقل SPF 30 استفاده نمایید. اگر بخاطر تغییرات پوستی خود احساس خوبی ندارید، از کرم های پوشاننده برای نواحی آسیب دیده استفاده نمایید.

معاینه و سوابق پزشکی 
چنانچه پزشک نسبت به ویتیلیگو مشکوک باشد، در خصوص سوابق پزشکی تان سوالاتی میپرسد و سعی میکنید سایر مشکلات پزشکی، مانند درماتیت یا پسوریازیس را رد نماید. او ممکن است با استفاده از لامپ های مخصوص و تاباندن اشعه ماوراء بنفش بر روی پوست، ویتیلیگو را تشخیص دهد.

بیوپسی پوست و خون گیری
پزشک علاوه بر جمع آوری سوابق پزشکی فردی و خانوادگی و همچنین بررسی پوست، اقدامات زیر را نیز انجام میدهد:
-    نمونه گیری (بیوپسی) از پوست آسیب دیده
-    گرفتن نمونه خون برای انجام آزمایش

سایر آزمایشات
در صورت وجود التهاب در چشم (یووئیت)، ممکن است پزشک، مراجعه به یک متخصص چشم را نیز توصیه کند. همچنین ممکن است شما را به یک متخصص شنوایی (شنوایی شناس) جهت ارزیابی شنوایی ارجاع دهد؛ زیرا افراد مبتلا به ویتیلیگو در معرض خطر از دست دادن شنوایی قرار دارند.
 

درمان های بسیاری برای کمک به بازگردانی رنگ پوست وجود دارد. نتایج متغیر و غیرقابل پیش بینی است. برخی درمان ها عوارض جانبی جدی دارند. لذا ممکن است پزشک پیشنهاد کند که ابتدا با استفاده از محصولات پوششی، گریم و کرم ها ظاهر پوست را بهتر کنید.
اگر شما و پزشک تصمیم گرفتید که این شرایط را با دارو یا غیره درمان کنید، باید توجه کنید ممکن است این پروسه چند ماه بطول بیانجامد تا بتوان در مورد اثربخشی آن قضاوت کرد. باید بیش از یک رویکرد را امتحان کنید تا بهترین درمان را برای خود بیابید.

دارو
هیچ دارویی نمی تواند پیشروی ویتیلیگو – فقدان سلول های پیگمانته (ملانوسیت ها) - را متوقف کند. اما برخی داروها به تنهایی و یا در ترکیب با نور درمانی می تواند ظاهر پوست را بهتر کند.
-    کرم هایی که التهاب را کنترل می کنند. کورتیکواستروئیدهای موضعی می توانند به برگشت رنگ به پوست کمک کنند، به ویژه اگر در ابتدای ابتلا به بیماری استفاده از آنها را آغاز نمایید. ممکن است تا چندین ماه تغییری در پوست خود مشاهده نکنید. این نوع از کرم ها مؤثر بوده و استفاده از آنها آسان است. اما ممکن است عوارض جانبی از جمله نازک شدن پوست یا ایجاد ظاهر رگه مانند روی پوست داشته باشد. انواع خفیف تر داروها برای کودکان و افرادی که سطح وسیعی از پوست آنها درگیر شده است، تجویز می شود.
-    نوعی از ویتامین D. کلسیپوترین موضعی (Dovonex) نوعی کرم است که می تواند همراه با کورتیکواستروئیدها یا اشعه فرابنفش استفاده شود. عوارض جانبی ممکن آن خشکی پوست، راش های پوستی و خارش است.
-    داروهایی که بر سیستم ایمنی اثر می گذارند. روغن هایی که حاوی تاکرولیموس یا پایمکرولیموس هستند برای افرادی که نواحی کوچکی از پوست شان به ویژه روی صورت و گردن دِپیگمانته شده استفاده می شوند. این درمان می تواند عوارض جانبی کمتری نسبت به کورتیکواستروئیدها داشته باشد و همراه با اشعه فرابنفش B مورد استفاده قرار گیرد. سازمان غذا و داروی آمریکا درباره ارتباط احتمالی  این داروها با لنفوما و سرطان پوست هشدار داده است.
-    ترکیب دارودرمانی و نوردرمانی. در این درمان، دارویی بنام پسورالن همراه با نور درمانی (فوتوکموتراپی)  برای برگشت رنگ به لکه های روشن استفاده می شود. پس از اینکه حدود یک ماه از پسورالن در نواحی آسیب دیده استفاده کردید، با اشعه فرابنفش A یا B مواجهه می یابید. از آنجایی که دارو پوست را نسبت به نور حساس تر می کند، رنگ پوست متمایل به صورتی می گردد. هم زمان که پوست رو به التیام است، رنگ پوست به حالت نرمال تغییر می یابد. ممکن است لازم باشد درمان را سه مرتبه در هفته به مدت 12-6 ماه تکرار نمایید. عوارض جانبی ممکن عبارتست از: آفتاب سوختگی شدید، تاول زدن، خارش، تیره شدن زیاد پوست، افزایش خطر کاتاراکت و سرطان پوست. اگر یک یا دو روز پس از هر بار درمان از ضد آفتاب استفاده کنید، عینک آفتابی زده و از مواجهه مستقیم با نور خورشید پرهیز نمایید به بهبودی شما کمک می کند. پسورالن خوراکی با اشعه فرابنفش A در کودکان زیر 12 سال توصیه نمی شود.
-    نور درمانی. این درمان از اشعه فرابنفش B با باند باریک استفاده می کند. ممکن است تا سه بار در هفته در مطب پزشک درمان شوید. برخلاف فوتوکموتراپی، این کار نیازمند پسورالن نیست که پروسه را تسهیل بخشد. بهترین نتایج در صورت، بالاتنه و دست و پاها به دست می آید.
-    لیزر درمانی. این روند توسط لیزر اکسمر سبب برگشت رنگ به لکه ها می شود که از نور فرابنفش با طول موج خاصی استفاده می کند. این روش می تواند برای نواحی کوچکی مورد استفاده قرار گیرد و معمولاً در ترکیب با دارو بکار گرفته می شود. عوارض جانبی می تواند شامل قرمزی و تاول شود.
-    برداشتن رنگ های باقیمانده (دِپیگمانتاسیون). این درمان در زمانی که ویتیلیگو گسترش یافته و سایر درمان ها بی اثرند می تواند گزینه مناسبی باشد. دارو درمانی همراه با مونوبنزون برای نواحی تحت تأثیر قرار نگرفته استفاده می شود. به تدریج پوست روشن شده تا با نواحی رنگ پریده یکسان شود. این درمان دوبار در روز به مدت 9 ماه یا بیشتر مورد استفاده قرار می گیرد. لازم است از تماس پوست با پوست با سایر افراد به مدت حداقل 2 ساعت پس از استعمال دارو بپرهیزید تا به آنها سرایت نگردد. عوارض جانبی عبارتست از قرمزی، تورم، خارش و تیرگی پوست. دِپیگمانتاسیون دائمی بوده و فرد همواره به شدت حساس به نور خواهد بود.

جراحی
جراحی می تواند برای افرادی که نوردرمانی و دارو بر آنها اثری نداشته، مورد استفاده قرار گیرد. همچنین جراحی می تواند همراه با سایر درمان ها نیز استفاده شود. هدف این تکنیک ها یکسان سازی پوست با بازگرداندن رنگ است.
-    پیوند پوست. در این روند پزشک تمام بخش های سالم و پیگمانته را برداشته و آنها را به نواحی بی رنگ متصل می کند. گاهی این روش زمانی استفاده می شود که فرد در نواحی کوچکی ویتیلیگو داشته باشد. خطرات احتمالی شامل عفونت، جای زخم، ظاهر قلوه سنگ در پوست، لکه های رنگی و نارسایی برگشت رنگ در این نواحی است.
-    پیوند تاول. در این روش، پزشک با استفاده از ساکشن تاول هایی بر روی پوست پیگمانته ایجاد می کند. سپس بالای تاول ها برداشته شده و به نواحی بی رنگ پیوند زده می شود. خطرات احتمالی عبارتست از جای زخم، ظاهر قلوه سنگی پوست و ناتوانی در بازگشت رنگ به این نواحی. خطر ماندن جای زخم در این روش نسبت به سایر روش های پیوند کمتر است.
-    تاتو (میکروپیگماتاسیون). در این تکنیک پزشک از ابزار ویژه جراحی برای کاشت رنگدانه در پوست استفاده می کند. این روش در نواحی اطراف لب ها، به ویژه در افرادی که پوست تیره تری دارند، بیشتری تأثیر را دارد. نقص های این روش عبارتند از سختی در همسان سازی رنگ پوست، کمرنگ شدن تاتو و ناتوانی در رنگ گیری. همچنین آسیب های پوستی ناشی از تاتو می تواند لکه های بیشتر ویتیلیگو را تحریک کند.

تکنینک های خود مراقبتی زیر می تواند به شما در مراقبت از پوست و بهبود ظاهرتان کمک کند:
-    از پوست خود در مقابل نور خورشید و منابع مصنوعی اشعه فرابنفش محافظت نمایید. اگر مبتلا به ویتیلیگو هستید، به ویژه اگر رنگ پوست روشنی دارید، از کرم های ضد آفتاب مقاوم به رطوبت با حداقل SPF 30 استفاده نمایید. کرم ضد آفتاب را به مقدار زیاد استفاده کرده و هر دو ساعت تمدید نمایید و در زمان شنا یا تعریق در فواصل کوتاه تری تکرار نمایید. همچنین می توانید به دنبال سایه بوده یا از کلاه استفاده کنید. محافظت از پوست در برابر نور خورشید از آفتاب سوختگی و آسیب بلند مدت پیشگیری می کند. آفتاب سوختگی شدید می تواند شرایط شما را تشدید نماید. کرم های ضد آفتاب میزان برنزه شدن را به حداقل رسانده که تفاوت بین پوست نرمال و لکه های ویتیلیگو را کمتر می کند.
-    پوست آسیب دیده را بپوشانید. مواد پوشش دهنده می تواند ظاهر پوست را بهتر کرده و به شما کمک کند احساس بهتری از خودتان داشته باشید، به ویژه اگر لکه های ویتیلیگو روی پوست در معرض دید باشد. ممکن است لازم باشد، چند نوع از کرم های گریم را امتحان کنید تا بهترین نوعی را که در ترکیب با پوست شما تون رنگی مناسبی ایجاد می کند را بیابید. رنگ محصولات برنزه کننده شسته نمی شود اما به تدریج پس از چند روز کمرنگ می شود. اگر از برنزه کننده استفاده می کنید، نوعی را انتخاب نمایید که "دی هیدروکسی استون" داشته باشد و توسط سازمان غذا و دارو تأیید شده باشد.
-    تاتو  نکنید. از تاتو غیر مرتبط با ویتیلیگو بپرهیزید. آسیب به پوست، مانند آسیب های ناشی از تاتو می تواند منجر به ایجاد لکه های جدید ویتیلیگو شود که طی دو هفته ظاهر می گردند.
 

معدود مطالعاتی نشان میدهند که گیاه جینکو بیلوبا ممکن است رنگ پوست افراد مبتلا به ویتیلیگو (نوع آهسته گسترش) را بازگرداند. سایر مطالعات حاکی از آنست که اسید فولیک و ویتامین B12 به همراه نور خورشید میتوانند رنگ پوست را بازگردانند.
پیش از مصرف هرگونه دارو یا اقدام برای درمان های مکمل، با پزشکتان مشورت کنید.
 

ممکن است در اثر تغییرات ناشی از ویتیلیگو، دچار استرس؛ غم خودآگاه، خجالت و احساسات مخربی شوید. ممکن است تصور کنید این وضعیت، توانایی انجام فعالیت های روزانه تان را مختل و محدود کرده است.
موارد زیر به شما کمک میکند تا با ویتیلیگو مقابله کنید:
-    یک ارتباط خوب ایجاد کنید. پزشکی را بیابید که اطلاعات زیادی در خصوص این بیماری داشته باشد. بهترین گزینه، مراجعه به یک درماتولوژیست (متخصص پوست) است.
-    اطلاعات خود را در خصوص این بیماری افزایش دهید. تا جاییکه میتوانید در مورد ویتیلیگو و گزینه های درمانی آن اطلاعات کسب کنید تا بتوانید برای اقدامات بعدی، بهتر تصمیم گیری کنید.
-    احساسات خود را بازگو کنید. اگر احساس افسردگی میکنید، اجازه دهید پزشکتان از این امر مطلع شود. در صورت لزوم، او میتواند شما را به یک مشاور ارجاع دهد تا با افسردگیتان مقابله کنید.
-    با دیگران صحبت کنید. در خصوص شرکت در گروه های حمایتی برای بیماران مبتلا به ویتیلیگو با پزشکتان مشورت کنید.
-    به عزیزانتان اعتماد کنید. سعی کنید، درک و حمایت را در بین خانواده و دوستان خود بیابید.